در حال حاضر ربات‌های بسیاری برای کمک به افراد سالمند ابداع می‌شوند که انواع گوناگون از جمله دستیارهای هوشمند خانگی و ربات‌های پرستار را در بر می‌گیرند. این ربات‌ها می‌توانند کاربران سالمند خود را به فعالیت وادارند، مراقب آنها باشند و یا آنها را از خواب بیدار کنند. برخی از این ربات‌ها حتی برای مشاوره دادن به کاربران نیز مناسب هستند و می‌توانند راه‌هایی مانند تماشای تلویزیون و یا ورزش کردن را برای سرگرمی آنها پیشنهاد دهند.این ربات‌ها می‌توانند یک راه حل مثبت و کارآمد برای مراقبت از سالمندان باشند و احساس تنهایی را در آنها از بین ببرند. شاید تبلیغات بسیاری در مورد ربات‌های پرستار دیده باشیم اما بسیاری و پژوهشگران و شرکت‌ها سعی دارند که واقعاً چنین ربات‌هایی را برای کمک به سالمندان طراحی کنند. شاید این ایده در ابتدا کمی ترسناک به نظر برسد اما نتایج آن واقعاً امیدوارکننده هستند.

پیشرفت ربات‌های اجتماعی
دلیل تمایل روزافزون مردم به ربات‌های پرستار، عجیب نیست. ربات‌ها با پیشرفت روزافزون و داشتن قابلیت‌های بیشتر برای تعامل گفتاری و فیزیکی با انسان، کارایی‌های جدیدی از خود نشان می‌دهند. مراقبت از سالمندانی که به بیماری‌های عصبی مانند فراموشی دچار هستند، یکی از کاربردهای قابل توجه این ربات‌ها به شمار می‌رود. این کاربرد، به خصوص در جوامعی که میزان تولد در آنها پایین است، بسیار مورد توجه خواهد بود. عجیب نیست که بسیاری از ربات‌های پرستار، در چین ابداع می‌شوند و بسیاری از پژوهش‌های حوزه رباتیک نیز در این کشور صورت می‌گیرد زیرا جمعیت جوان چین، به اندازه کافی نیست و امکان مراقبت از همه سالمندان توسط نیروی جوان وجود ندارد.نتیجه ابتکاراتی که در حوزه علم رباتیک صورت می‌گیرند، ابداع ربات‌های کارآمدی است که برای کمک به سالمندان طراحی شده‌اند. اگرچه این ربات‌ها نمی‌توانند از عهده وظایف فیزیکی مانند آماده کردن غذا یا برداشتن اجسام برآیند اما می‌توانند کاربر را از نظر احساسی حمایت کنند. یکی از این ربات‌ها، رباتی موسوم به "پارو" (Paro) است که به یک فوک شباهت دارد و می‌تواند با ردیابی صدای کاربر، او را پیدا و ارتباط چشمی خود را با او حفظ کند. این ربات، توانایی لامسه و واکنش نشان دادن را نیز دارد.

پارو، نخستین نمونه از ربات‌های نوع خود به شمار می‌رود اما قطعاً آخرین آنها نیست. این ربات با قیمت حدود ۶۴۰۰ دلار به بازار عرضه شده که برای بیشتر مردم، بسیار بالاست اما نمونه‌های ارزان‌تری هم وجود دارند. سگ رباتیک موسوم به "تام‌بوت" (Tombot)، یکی از این ربات‌هاست.شاید ربات‌هایی مانند پارو و تام‌بوت، تفاوت چندانی با ربات‌های دیگر نداشته باشند اما یکی از دلایل محبوبیت آنها این است که می‌توانند از عهده تعامل با انسان و ارتباط اجتماعی برآیند. تعامل با این ربات‌ها می‌تواند به بهبود احساس افسردگی و انفعال کاربران سالمند کمک کند تا بتوانند ارتباط اجتماعی بهتری داشته باشند.این ربات‌ها می‌توانند به افراد مبتلا به فراموشی نیز کمک کنند تا احساس خونسردی و آرامش خود را به دست آورند. پژوهشی که اخیراً درباره تعامل با ربات‌های پرستار انجام شد، ربات پارو توانست به یک زن مبتلا به فراموشی متوسط که با هیچکس صحبت نمی‌کرد کمک کند تا علاوه بر شروع صحبت، به پرورش و مراقبت از حیوانات بپردازد.

کمک کردن به پرستاران
ربات‌ها می‌توانند علاوه بر بیماران، برای کسانی که از آنها مراقبت می‌کنند نیز سودمند باشند. این ربات‌ها با انجام دادن برخی کارهای فیزیکی می‌توانند به صرفه‌جویی در هزینه و انرژی کمک کنند تا بدین ترتیب پرستاران و مراقبان بیمار بتوانند تعامل بیشتری با او داشته باشند. این توانایی ربات‌ها می‌تواند نیازهای روحی پرستارانی که مجبور به مراقبت از بیماران مبتلا به فراموشی هستند نیز تا حدودی تامین کند."لورال ریک"(Laurel Riek)، استادیار علوم رایانه و مهندسی "دانشگاه کالیفرنیا، سن دیه‌گو"(UCSD) در این بارهگفت: معمولاً کسانی که مراقبت از بیماران مبتلا به فراموشی را به عهده دارند هم به سطح بالایی از مشکلات فیزیکی، شناختی و روحی دچار می‌شوند زیرا این افراد به خاطر مراقبت زیاد از بیماران، خود را نادیده می‌گیرند. شاید فناوری بتواند راهی برای حمایت روحی و عاطفی پرستاران ارائه دهد.ریک و گروهش، شش ماه را صرف کار با اعضای خانواده، مددکاران اجتماعی و پرستاران بیماران مبتلا به فراموشی کردند تا بتوانند راهی برای پاسخ به نیازهای روحی آنها پیدا کنند. این گروه پژوهشی در بخشی از کار خود، ربات‌هایی را برای کمک به پرستاران طراحی کردند. پژوهش آنها می‌تواند کارایی ربات‌های پرستار را در مراقبت از بیماران و پرستاران آنها مشخص کند.

ریک افزود: نکته جالب پژوهش ما این بود که پرستاران، ربات‌ها را مانند وسیله‌ای برای برقراری لحظات شاد میان خود و بیماران تحت مراقبت می‌دیدند. جالب‌تر اینکه پرستاران تلاش کردند ربات‌های خود را از نظر ظاهری و رفتاری طراحی کنند.آنها برای مراقبت از بیماران مبتلا به فراموشی که در مراحل ابتدایی بیماری قرار داشتند، ربات‌هایی را می‌خواستند که به بهبود روابط میان آنها و بیماران کمک کنند اما برای بیمارانی که در مراحل پیشرفته فراموشی قرار داشتند، ربات‌هایی را ترجیح دادند که بتوانند آنها را در برقراری تعامل با بیماران یاری دهند.پروژه‌هایی از این دست می‌توانند بینش‌های گسترده‌ای را در مورد نقش ربات‌ها در این گونه تعامل‌ها ارائه دهند.ریک ادامه داد: ما در حال حاضر تلاش می‌کنیم ربات‌های پیشرفته‌ای ارائه دهیم که بر اساس طراحی پرستاران ساخته شده‌اند. هدف ما این است که ربات‌های پرستار را از مرحله آزمایشی به مرحله اجرایی برسانیم و به خانه‌ها وارد کنیم.

بهار نیوز