اختلالات گیجگاهی فکی یکی از شایع‌ترین دلایل مراجعه بیماران به کلینیک‌های دندان پزشکی است، با توجه به آناتومی پیچیده این مفصل و مجاورت آناتومیک با گوش، بیماری‌های مفصل گیجگاهی فکی علت بسیاری از اختلالات گوش شامل درد، وزوزگوش، احساس پری در گوش و سرگیجه شناخته شده است. فاطمه سهیلی پور، دانشجوی رشته دندانپزشکی مقطع دستیاری و رشته بیماری‌های دهان و فک و صورت در دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان در رساله خود به بررسی "تأثیر لیزرهای کم توان در درمان درد و وزوز گوش با منشأ مفصل گیجگاهی فکی" پرداخت.وی اظهار کرد: بسیاری از دردهای مفصل فک، ارجاعی به گوش هستند و در بسیاری از موارد بیمارانی که از وزوز گوش رنج می‌برند به متخصصان گوش و حلق و بینی مراجعه می‌کنند و در صورت عدم علت‌یابی صحیح این دردها، باید علت درد میان چند تخصص بررسی شود.

وی افزود: این رساله ارتباط علمی میان رشته‌های دندان پزشکی فک و دهان، گوش، حلق و بینی را بررسی می‌کند. در این رساله برای نخستین‌بار پیرامون این موضوع یک تحقیق کلینیکال ترایال انجام شد. داده‌های آماری پژوهش از بین بیماران که بتوان شرایط درد و وزوز گوش با منشأ مفصل گیجگاهی فکی را در آنها مشاهده کرد، به دست آمد.سهیلی ادامه داد: در این رساله، تعداد ۳۳ بیمار دارای شرایط درد و وزوز گوش با منشأ مفصل گیجگاهی فکی به تشخیص متخصص گوش و حلق و بینی نمونه آماری این مطالعه را تشکیل دادند. جمع‌آوری آن حدود یک سال و نیم طول کشید و این تعداد از بیماران بیشتر از مطب پزشکان متعدد گوش، حلق و بینی جمع آوری شدند.این دندان پزشک تصریح کرد: پس از کسب رضایت بیماران از لیزرهای کم توان با طول موج ۶۶۰ نانومتر برای درمان آنان استفاده شد. یک گروه ۱۶ نفره به عنوان گروه کنترل انتخاب شدند و این آزمایش در حالت بلایند (دوسو کور) انجام گرفت. یعنی هم آزمایشگر و هم بیمار از روشن یا خاموش بودن دستگاه لیزر بی‌خبر بودند. طی ۱۲ جلسه درمان نتایج تحقیق بررسی شد.

سهیلی پور خاطرنشان کرد: نتایج جلسات درمان بیماران در گروه کنترل که لیزرها برای آنان خاموش بود و تنها از بیماران تست پلاس بو (بیمار حس کند بر روی او آزمایش انجام می‌شود) گرفته شد و نیز در گروه درمان که با استفاده از لیزر روشن و یک روز در میان آزمایش انجام و پس از اتمام برای تحلیل به متخصصان آمار داده شد. نتایج تحقیق برای گروه درمان معنادار بود و درد و وزوز گوش آنها کاهش یافته بود.این مطالعه توانست میان بیماری‌های گوش، حلق و بینی، دهان و دندان و فک و صورت ارتباط به وجود آورد. در گذشته میان این سه رشته ارتباط به وجود آمده بود، اما درمان درد و وزوز گوش با منشأ مفصل گیجگاهی فکی در نوع خود جدید است.وی در ارتباط با رشته دهان، فک و صورت، گفت: بیماری‌های دهان، فک و صورت زیر مجموعه از رشته دندان پزشکی است که حدود ۳۰ سال پیش وارد رشته‌های تخصصی دندان پزشکی شد. این رشته پلی میان رشته‌های دندان پزشکی، پزشکی و داروسازی است. به عنوان نمونه بیماری‌های سیستمیک دندان پزشکی، زخم‌ها و ضایعات مخاط دهان توسط دندان پزشکان برای درمان به این زیر مجموعه ارجاع داده می‌شوند. بنابراین برای مواردی که باید پزشک و دندان پزشک با یکدیگر مشورت کنند، بهتر است بیمار به یک متخصص دهان، فک و صورت ارجاع داده شود.

این دندان پزشک افزود: برخی تخصص‌های زیرمجموعه دندان پزشکی از جمله بیماری‌های دهان، فک و صورت پلی میان رشته‌های پزشکی، داروسازی و دندان پزشکی هستند. بنابراین دانش تمام این رشته‌ها را می‌توان برای یک درمان جامع به کار برد. یک سیستم ارجاع میان این رشته‌ها باید به وجود آید.سهیلی پور در ارتباط با تأثیر مدل دستگاه‌های لیزر در درمان درد و وزوز گوش با منشأ مفصل گیجگاهی فکی، اظهار کرد: مطالعه دیگری انجام دادم که تأثیر طول موج ۸۱۰ نانومتر را بررسی می‌کرد و نتایج آن در دانشگاه آخن آلمان مورد استقبال قرار گرفت. تأثیر طول موج ۸۱۰ نانو متر نیز معنادار بود. بنابراین بسته به طول موج‌های اینفرارد مورد استفاده در درمان، طول موج ۶۶۰ تا ۹۱۰ نانومتر مطابق با فیزیک لیزر می‌تواند در بافت‌های ملتهب نفوذ و atpسلول را زیاد کند. هنگامی که atpسلول افزایش یابد، مانند این است که سوخت وارد سلول شود. بنابراین سلول فعال‌تر شده و التهاب را رفع می‌کند. نکته جالب این مطالعه این است که برای نخستین بار از طول موج‌های ۶۶۰ و ۸۱۰ نانومتر در درمان دردهای ارجاعی از دهان استفاده شد.

وی با اشاره به نتایج طرح و آینده این تحقیق، خاطرنشان کرد: دندان پزشکی یک رشته بین رشته‌ای میان پزشکی و داروسازی است. بنابراین تمام این رشته‌ها را می‌توان در یک درمان جامع به کار برد. یک سیستم ارجاع میان این رشته‌ها باید به وجود بیاید. به عنوان نمونه هنگامی که یک متخصص گوش، حلق و بینی بیمار خود را معاینه کرد و از نظر آناتومی و فیزیولوژیک سلامت بیمار را تأیید کرد، می‌تواند بیمار را به یک متخصص دندان پزشکی برای بررسی مفصل فک ارجاع دهد. همچنین اگر دردهایی در عضلات فک که مرتبط با عضله تراپزیوس (عضلات پشت گردن) است وجود داشته باشد، این درد میان رشته‌های دندان پزشکی و رشته فیزیوتراپی مشترک است. برخی بیماران که عضلات مسن‌تر فکی آنها ملتهب می‌شود و درد ارجاعی به گوش و دهان دارند، امکان دارد تحت درمان اشتباه عصب کشی دندان قرار گیرند.این دندان پزشک با بیان اینکه دستگاه‌های لیزر در رشته‌های فیزیوتراپی بیشتر از دندان پزشکی شناخته شده است، تاکید کرد: در فلوشیپ لیزر دندان پزشکی نیز در چند سال گذشته از طول موج‌های لیزر در جراحی‌های بدون نیاز به بخیه، خون ریزی در بافت‌های نرم و سخت و نیز درمان التهاب‌های دهانی استفاده می‌شود. پس از این رساله تحقیقات دیگر در ادامه آن انجام شد و تأثیر سایر طول موج‌ها و بیماری‌های ارجاعی فک در ناحیه سر بررسی شد. بنابراین این تحقیق بستری را برای سایر پژوهش‌ها فراهم کرد.این رساله با راهنمایی امیر منصور شیرانی، سعید سهیلی پور و احمد مقاره عابد در دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان دفاع شد.

بهار نیوز