ماجرای اختلاف چند میلیارد دلاری در یک محاسبه!

در اردیبهشت امسال، وزیر امور اقتصادی و دارایی از بازگشت فقط ۱۰ میلیارد دلار از مجموع ۴۰ میلیارد دلار ارز صادراتی غیر نفتی (معادل ۲۵ درصد) خبر داد، اما رئیس کل بانک مرکزی بعد از گذشت حدود دو هفته از این آمارهای وزیر اقتصاد، طی پیامی اینستاگرامی بازگشت ارز حاصل از صادرات را حدود ۶۰ درصد اعلام کرد.بر اساس اظهارنظر عبدالناصر همتی، ارز برگشتی سال قبل بر اساس روش‌های ابلاغی بانک مرکزی به رقمی معادل ١٨.٧ میلیارد دلار می‌رسد که این رقم اختلاف بیش از هشت میلیارد دلاری با آنچه فرهاد دژپسند - وزیر اقتصاد - پیش از این اعلام کرده بود، دارد.بعد از بروز این اختلاف آماری، وزیر امور اقتصادی و دارایی با اشاره به آمارهای قبلی‌اش مبنی بر عدم بازگشت ۳۰ میلیارد دلار ارز صادراتی به کشور، گفت که وزارت امور اقتصادی و دارایی در مقاطع تاریخی خاصی آمار ارائه می‌دهد و این موضوع برای اواخر اسفند ماه بوده و دولت نیز سازوکارهایی را طراحی کرده تا این ارز به کشور بازگردد.از این گذشته وزیر امور اقتصادی و دارایی در آخرین اظهارات خود درباره میزان بازگشت ارزهای صادراتی گفته که در اردیبهشت امسال ۱.۷ میلیارد دلار ارز صادراتی دیگر به کشور برگشته و اکنون رقم بازگشت ارزهای صادراتی به کشور از مرز ۱۰ میلیارد دلار گذشته است.

اختلاف روشی، چالش جدید محاسبه ارزهای صادراتی
با این حال حتی اگر رقم ۱.۷ میلیارد دلار وزیر اقتصاد را به آمارهای اردیبهشت ماه او اضافه کنیم، مجموعاً ۱۱.۷ میلیارد دلار خواهد شد که باز هم تفاوت قابل توجهی (هفت میلیارد دلار) با آمار ۱۸.۷ میلیارد دلاری رئیس کل بانک مرکزی از بازگشت ارزهای حاصل از صادرات در همان زمان دارد.با اینکه فرهاد دژپسند در جلسات اخیر خود دیگر به سوال‌های مربوط به رقم بازگشت ارزهای صادراتی پاسخ نمی‌دهد اما در آخرین جلسه خود با فعالان اقتصادی در وزارت اقتصاد به علت این اختلاف آماری اشاره‌ای داشته است.وزیر اقتصاد در حاشیه جلسه اخیر خود با فعالان اقتصادی ضمن اشاره به بهبود روند بازگشت ارزهای حاصل از صادرات، درباره اختلاف آمارهای خود با بانک مرکزی گفت که " روش محاسبه ما با آقای همتی متفاوت است؛ ایشان یک فرض گذاشته‌اند که بر اساس آن ۲۰ درصد از عدد را کم می‌کنند و به عدد می‌رسند".با اینکه هنوز آمار جدیدی از میزان بازگشت ارزهای صادراتی سال گذشته منتشر نشده است اما به نظر می‌رسد که این تفاوت در محاسبه میزان بازگشت ارزهای صادراتی به چالشی جدید در اعلام رقم دقیق ارزهای صادراتی غیرنفتی تبدیل شده است.

چرا بازگشت دلارهای صادراتی مهم است؟
به گزارش ایسنا، مساله اصلی در الزام به وارد کردن ارز حاصل از صادرات این است که حتی در صادرات محصولات صنعتی به خارج از کشور هم تولیدکنندگان و هم صادرکنندگان مقادیر زیادی از یارانه‌های دولتی را مصرف می‌کنند. انرژی یارانه‌ای، نیروی کار ارزان و معافیت‌های مالیاتی از جمله اصلی‌ترین تسهیلاتی هستند که تولیدکنندگان و صادرکنندگان در تولید محصولات صنعتی از آن استفاده می‌کنند.در مجموع در شرایطی که ارزش پول ملی تا حد زیادی نسبت به پول‌های خارجی کاهش داشته است، صادرات، سودآورترین گزینه ممکن برای تولیدکنندگان است، چراکه تولیدکنندگان اغلب هزینه‌های تولیدشان با ریال است اما درآمدهای صادراتی‌شان با دلاری محاسبه می‌شود که حالا هر واحد آن برابر با چندین واحد پول ملی است.این قضیه در مورد صادرات محصولات خام کشاورزی بسیار سودآورتر هم می‌شود. کسانی که دسترنج کشاورزان که با آب و امکانات سرزمینی محدود کشور تولید شده است را بدون اینکه حتی کمترین ریسکی بابت تولید آن متحمل می‌شوند، به کشورهای دیگر صادر می‌کنند.