چه او را دوست داشته باشیم و چه نداشته باشیم، ژوزه مورینیو یکی از پرافتخارترین مربیان جهان است. ۲۶ جام قهرمانی در کارنامه افتخارات مورینیو نشان از این می‌دهد که او راه برنده شدن بلد است اما چند سالی است که به نظر می‌رسدمورینیو دیگر حرف تازه‌ای برای گفتن در فوتبال ندارد. "آقای خاص" بعد از اخراج از منچستریونایتد، امیدوار بود به زودی هدایت یک تیم بزرگ دیگر را بر عهده بگیرد ولی این طور نشد و تاکنون هیچ تیمی به سراغ او نرفته است. آیا دوران حضور این مربی که سال‌ها پیش افتخارات زیادی کسب کرده بود تمام شده است؟برای نخستین بار در ۱۵ سال اخیر رقابت‌های باشگاهی در اروپا شروع می‌شود و مورینیو هدایت هیچ تیمی را بر عهده ندارد.آیا موفقیت سبک فوتبالی مربیانی چون یورگن کلوپ در لیورپول، گواردیولا در سیتی و اریک تن هاگ در آژاکس نویدبخش این نیست که سبک فوتبالی مورینیو دیگر جایی در فوتبال امروزی ندارد؟

دلایل افت فاحش مورینیو
* انتخاب‌های نادرست
برخلاف گواردیولا که تیم‌های خود را با هوشمندی انتخاب می‌کند، مورینیو در انتخاب تیم، خوب عمل نکرده است.مورینیو برای انتخاب منچستریونایتد دست به یک ریسک زد ولی همچون دیوید مویس و فان خال موفق نبود هر چند نسبت به دو مربی قبلی عملکرد بهتری داشت.

* پایان عصر فوتبال دفاعی
بعد از جام جهانی ۲۰۰۲ بود که یک سبک بازی خاص در اروپا و جهان چشمگیر شد. سال ۲۰۰۴ یونان با هدایت اتوری‌هاگل فوتبال سراسر دفاعی را ارائه داد و چشم به ضدحمله‌ها داشت و در کمال ناباوری قهرمان شد. همان سال‌ها بود که مورینیو در پورتو توانست خودش را بر سر زبان‌ها بیندازد. تیم او نیز با سیستم لوزی شکل سعی در استفاده از فضاها و دادن توپ به تیم رقیب داشت تا بتواند در کوچک‌ترین لحظه‌ها موقعیت گل ایجاد کند. اتفاقاً پورتو گمنام هم قهرمان اروپا شد.دو سال بعد در جام جهانی نقش فابیو کاناوارو مدافع مرکزی ایتالیا در قهرمانی این تیم در جام جهانی انکار ناپذیر بود و برای اولین بار توپ طلا به یک مدافع رسید.مورینیو با رفتن به چلسی توانست این افکارش را تثبیت کند. او پول کافی برای خرید بازیکن داشت و دو سال پیاپی قهرمان لیگ برتر شد؛ تیمی که خیلی کم گل می‌خورد و کم می‌باخت. مورینیو بدون شکست در بازی‌های خانگی دوران حضورش در چلسی را به پایان رساند.رفته رفته فوتبال دفاعی (اتوبوسی) جایگاه خود را از دست داد. فوتبال با مالکیت توپ و پاس‌های زیاد توانست بار دیگر به جایگاه نخست برسد. اسپانیا در یورو ۲۰۰۸، جام جهانی ۲۰۱۰ و یورو ۲۰۱۲ این شکل بازی را ارائه داد و پپ گواردیولا در بارسلونا نیز ایده‌های یوهان کرویف برای توتال فوتبال را نهادینه کرد. همان زمان‌ها بود که کرویف فقید پیش بینی کرد که قهرمانی‌های مورینیو به زودی تمام می‌شود. مربی پرتغالی نتوانست خودش را با شیوه جاری (Trend) فوتبال اروپا وفق دهد و این یکی دیگر از دلایل عدم موفقیت این مربی است.

* حواشی بی مورد
هیچ‌کس اندازه مورینیو از این حواشی بی مورد ضربه ندید. از دعوای بی مورد با اوا کارنیرو، پزشک زن چلسی که تمرکز تیم او را بدجور از بین برد تا انواع و اقسام درگیری با مربی‌های نظیر ونگر و آنتونیو کونته و بازیکنانی چونپوگبا در یونایتد. بازیکنان یونایتد و چلسی اعتمادشان را به مورینیو و سبک بازی او از دست دادند.بعد از اخراج از یونایتد، تیم‌های بزرگ اروپا به سراغ مورینیو نرفتند. شاید اگر ۴-۵ سال پیش بود الان تمام تیم‌ها برای جذب این مربی اقدام می‌کردند: سرنوشت تیم‌های بزرگ که اتفاقاً بعد از اخراج مورینیو وضعیت مربیگری تیمشان را مشخص کردند:
پاری سن ژرمن: تمدید قرارداد با توماس توخل
بایرن مونیخ: ادامه همکاری با نیکو کواچ
بوروسیادورتموند: تمدید قرارداد با لوسین فاوره
بارسلونا: ادامه همکاری با ارنستو والورده
رئال مادرید: جذب زین الدین زیدان
یوونتوس: جذب مائوریسیو ساری
اینتر: جذب آنتونیو کونته
میلان: جذب مارکو جیامپائولو
رم: جذب پائولو فونسکا

مورینیو که به نظر می‌رسد انتظار چنین شرایطی را نداشته است اخیراً اعلام کرده شاید به زودی هدایت یک تیم ملی را بر عهده بگیرد. هر چند او چهره جذابی دارد و به واسطه کارشناسی برای جام جهانی، لیگ قهرمانان و حتی جام ملت‌های آسیا پول خوبی به جیب زده است ولی دیگر جایگاه خودش را در بین مربیان برتر از دست داده است. حداقل مادامی که او تغییر سبک ندهد دیگر نمی‌توان انتظار حضور او را در یک تیم بزرگ داشت.

بهار نیوز