نظارت بر محتوای VOD‌ها بر عهده وزارت ارشاد است. در سازمان سینمایی بخشی به نام «دفتر شبکه نمایش خانگی، مستند و کوتاه» وجود دارد. این دفتر زیر نظر یک مدیر کل اداره می‌شود که مسئولیتش تا پیش از نوروز ۹۸، بر عهده حسین پارسایی بود.حضور پارسایی که خاستگاه تئاتری داشت و اصولاً با فضای شبکه نمایش خانگی آشنایی نداشت، باعث اعتراض‌هایی به عملکرد این مدیر فرهنگی شده بود. پارسایی عملاً در ماه‌های آخر تصدی مسئولیت «مدیرکل دفتر شبکه نمایش خانگی، مستند و کوتاه» بیشتر وقت خود را صرف روی صحنه بردن نمایش‌های لاکچری، چون «بینوایان» می‌کرد.شاید این مدیر ادعا کند که از زمان حضور در سازمان سینمایی برای پیش بردن نمایش «بینوایان» استفاده نکرده است ولی می‌توان ثابت کرد در روز‌هایی که درگیر پروژه سنگین «بینوایان» بوده، تمام تمرکز ذهنی‌اش را صرف مدیریت بر فضای شبکه خانگی نمایش و VOD‌ها نکرده است. از این مدیر سابق فرهنگی باید پرسید که چه اتفاقی در آن ماه‌ها رخ داده که تا این حد آشفتگی بر فضای VOD‌ها حاکم شده است.

با رفتن حسین پارسایی، مصطفی سماوات به عنوان سرپرست «دفتر شبکه نمایش خانگی، مستند و کوتاه» انتخاب شده است. عنوان سرپرست معمولا یک مسئولیت موقت است تا انتخاب و معرفی مدیر کل بعدی، آیا وزارت ارشاد پس از حدود پنج ماه از رفتن حسین پارسایی هنوز در انتخاب یک مدیر جدید برای شبکه نمایش خانگی مردد است که نتوانسته این بخش مهم از فعالیت سینمایی را سامان دهد؟!سماوات مدرک کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی دارد و کارمند رسمی سازمان سینمایی است و از نیمه دوم سال ۱۳۸۲ تا ۱۳۹۴ به استثنای یک دوره ۳۰ماهه (شهریور ۹۱ تا فروردین ۹۴)، معاون دفتر اداره کل نمایش خانگی بوده است. او پیش از این نیز یک بار در سال ۹۴ به دنبال تغییرات در سازمان سینمایی به سرپرستی شبکه نمایش خانگی منصوب شده بود.

عرضه فله‌ای سریال‌های خارجی
با مراجعه به سامانه‌های VOD مخاطب یا مشترک این سایت‌ها با انبوهی از فیلم‌ها و سریال‌های خارجی مواجه می‌شود که اغلب با فاصله کمی از پخش در شبکه‌های خارجی نمایش داده شده‌اند.وجود تعداد زیادی سریال خارجی در شرایطی است که تنها پخش تعداد محدودی سریال ایرانی در VOD‌ها دردسر‌های زیادی برای شبکه نمایش خانگی به دنبال داشته است. همان گونه که روز گذشته «جوان» اشاره‌ای گذرا به سریال‌های ایرانی حاشیه‌دار شبکه نمایش خانگی داشت، هم اکنون سریال‌های «احضار»، «ممنوعه» و «رقص روی شیشه» بخشی از آثار چالش‌برانگیز ایرانی هستند که به صورت آنلاین نیز پخش می‌شوند.متأسفانه «دفتر شبکه نمایش خانگی، مستند و کوتاه» هنوز نتوانسته بر تعداد محدود سریال‌های ایرانی تسلط داشته باشد و در این شرایط انتظار اینکه مدیران وزارت ارشاد بتوانند روی محتوای سریال‌های خارجی عرضه شده در VOD‌ها نظارت کافی داشته باشند، سخت می‌شود.

تماشای سریال فارغ از محدودیت سنی
اکثر سریال‌هایی که در VOD‌های ایرانی برای تماشا زیرنویس یا دوبله شده‌اند، در نسخه اصلی دارای محدودیت سنی «TV- MA» هستند. طبق این رده‌بندی سنی که در شبکه‌های امریکایی متداول است برنامه‌های تلویزیونی دارای رده «TV- MA» به این معناست که این سری از برنامه‌ها برای سنین پایین ۱۷مناسب نیستند. در این سری آثار ممکن است روابط جنسی به صورت محدود یا الفاظ غیراخلاقی یا درجه‌ای از خشونت وجود داشته باشد و در بعضی مواقع برهنگی دیده شود.شاید این گونه ادعا شود که هیچ سریالی در VOD‌های دارای مجوز وزارت ارشاد برهنگی را پخش نمی‌کنند، اما محتوای یک سریال یا فیلم خارجی که در آن برهنگی به عنوان بخش تکمیل کننده یک محتوای غیراخلاقی پخش می‌شود، چطور ممیزی می‌شود؟! پیش از این بار‌ها در تلویزیون شاهد بوده‌ایم که با تغییر دیالوگ‌ها، سعی شده تا ممیزی محتوایی انجام شود، نکته‌ای که تقریباً VOD‌ها از انجام آن ناتوان هستند.برای همین است که بینندگان با محتوای نامناسبی مواجه می‌شوند. کامنت‌های بینندگان سریال‌های خارجی نمونه‌ای از آن چیزی است که از نظر محتوایی در این سریال‌ها می‌گذرد. برای نمونه این متن در بخش کامنت‌های یک سریال انگلیسی محصول سال ۲۰۱۸ که در یک VOD ایرانی بارگذاری شده، منتشر شده است: «سریال سرشار از صحنه است و اگر قصد دارید این سریال فوق‌العاده را ببینید حتماً بدون سانسور ببینید وگرنه ضرر کرده‌اید. من خودم بدون سانسور تمامش رو دیدم.»

ترویج استفاده از تلویزیون‌های هوشمند و اینکه سینمای خانگی در ایران به معنای محتوایی است که همه اعضای خانواده می‌توانند از آن استفاده کنند به یکی از چالش‌های پیش رو در مورد VOD‌ها تبدیل شده است. یک خبرنگار با انتقاد از پخش سریال «Big Little Lies» در یک VOD ایرانی بدون درج هشدار سنی می‌نویسد: «این سریال در اغلب کشور‌های اروپایی و امریکایی با رده‌بندی ۱۵+ خورده و توی تلویزیون امریکا هم TV- MA، اون وقت VOD احمق دوبله کرده با چارتا سانسور تصویری مسخره و بی‌هیچ درجه‌بندی منتشر کرده؟! فکر کن داری با خانواده نگاه می‌کنی یهو موسیقی تیتراژ شروع می‌کنه فحش ناموسی دادن!»محتوای اصلی این سریال‌ها در سایت مرجع IMDB معرفی شده است و علاقه‌مندان به سینما و سریال‌های تلویزیونی می‌توانند به راحتی آن‌ها را بررسی کنند، به همین منظور از نام بردن سریال‌های خارجی بارگذاری شده در VOD خودداری کردیم.

بهار نیوز