فارسی یا پارسی یکی از زبان‌های هندو اروپایی است که زبان رسمی کشورهای ایران، افغانستان و تاجیکستان است و قبل از ورود استعمار انگلیس به هند نیز زبان رسمی کشور هندوستان بوده است.  زبان فارسی در سال 1872 در نشست ادیبان و زبان شناسان اروپایی در برلین به عنوان یکی از زبان‌های کلاسیک جهان برگزیده شده است. بر پایه تعریف، زبانی کلاسیک است که باستانی باشد، ادبیاتی پربار داشته باشد و در آخرین هزاره عمر خود تغییرات اندکی کرده باشد و این‌ها همه دلیلی است بر ارزش و قدمت زبان فارسی که هرگز نباید نادیده گرفته شود.فارسی یکی از سه زبان برتر در حوزه ضرب المثل هاست چرا که با ورود واژگان از زبان‌های دیگر به زبان فارسی، این زبان از نظر تعداد واژگان یکی از غنی ترین زبان‌ها شده است و این را به خوبی می‌توان در داشتن فرهنگ لغت‌هایی همچون دهخدا در 18 جلد دید.فارسی، نهمین زبان پرکاربرد جهان و در محتوای وب بالاتر از عربی، ترکی و دیگر زبان‌های خاورمیانه است؛ بر اساس آخرین آمارها زبان فارسی گویان جهان نزدیک 110 میلیون تن برآورده شده که از این تعداد حدود 70 درصد در ایران مهد زبان فارسی هستند.

حال این مردم امروز ما هستند که بین سین و صادها گیر می‌کنند و معادل‌ها را فراموش؛ با روند سریع تغییرات رو به جلو امروزه زبان نیز دچار تغییرات می‌شود اما مسئله این است که جبهه گیری در برابر این تغییرات درست است یا خیر؟مرادعلی واعظی، استاد ادبیات دانشگاه بیرجند در رابطه با تغییرات زبان فارسی حال حاضر به ایسنا گفت: زبان همیشهدرحال تغییر است، اما مفید یا مضر بودن این تغییرات با توجه به نحوه تاثیرگذاری آن‌ها به افراد تاثیرگذار در این حوزه بستگی دارد؛ برای مثال یک معلم یا یک مجری رسانه برای یک فرد شنونده بسیار تاثیرگذار است و این تاثیرگذاری خود منجر به الگوبرداری است؛ چه بسا که این الگوبرداری‌ها غلط نیز باشد.وی با تاکید بر اینکه با توجه به شرایط زبانی باید برای همه برنامه‌ها، ناظران و کارشناسان ادبی در رسانه ملی قرار داده شود، اظهار کرد: انتظار می‌رود همانطور که یک مجری رسانه یا فردی مهم و تاثیرگذار از لحاظ تعهد و تقوا و بسیاری معیارهای دیگر مورد ارزیابی قرار می‌گیرد، از لحاظ زبان شناسی که یکی از ابزارهای کاری مهم برای اوست نیز مورد ارزیابی قرار بیرد چرا که رسانه ملی و فضای مجازی فضایی مهم و تاثیر گذار است و بیشترین تهدید برای تخریب زبان از این جهت است.

استاد ادبیات دانشگاه بیرجند در رابطه با حفظ و ترویج درست زبان، افزود: مهم ترین مساله، نگارش کتاب‌های درسی به وسیله متخصصان زبان و ادبیات و حتی زبان شناسی است چرا که گاهی اصول ادبیات نیز در تخریب زبان نقش دارد.واعظی ادامه داد: برای مثال اصرار بر حفظ و باقی ماندن زبان فردوسی و سعدی و حافظ در حال حاضر جلوی جریان طبیعی تغییرات زبانی را می‌گیرد، در حالی که این تغییر مربوط به حروف و کلماتی است که دیگر در زبان مصرف نمی‌شوند، مانند کلماتی همچون شنبه و پنبه که در آن‌ها "ن" و "م" تلفظ می‌شود، در نتیجه بهتر است که تغییرات طبیعی حتی در نوشتار نیز به صورت شمبه و پمبه اعمال شود.وی تصریح کرد: برای مثال اگر توجه کنیم در زبان محاوره‌ای اکنون بسیاری از "ت" ها "د" تلفظ می‌شود یا برای یک صدا چند حروف الفبا داریم؛ این حروف در زبان عربی تلفظی مشخص دارند، اما در زبان فارسی فقط به یک شکل تلفظ می‌شوند که بهتر است از زبان حذف شوند و در نسخه نوشتار نیز اعمال نشوند.استاد ادبیات دانشگاه بیرجند بیان کرد: در رابطه با اصالت شعر و ادب در زبان فارسی نیز حتی می‌توان نسخه‌های جدیدی با همین تغییرات از اشعار شاعران بزرگ فارسی زبان چاپ کرد تا در حوزه ادبیات و شعر نیز به مشکل برنخوریم.

واعظی در رابطه با معادل سازی کلمات بین‌المللی، یادآور شد: بسیاری از واژه‌هایی که معادل سازی می‌شوند، واژه‌هایی بین المللی هستند و خواستگاهی به خصوص و شناخته شده دارند؛ برای مثال به نام سازنده شان هستند یا دلیلی برای انتخاب آن واژه وجود داشته است که حق تغییر آن را نداریم.وی ادامه داد: همچنین این واژه‌ها در تمامی نقاط جهان به یک شکل تلفظ می‌شوند و کاملا شناخته شده هستند؛ در اینجا معادل سازی کلمات تعصبی بی جا است که باید این موضوع را پذیرفت.استاد ادبیات دانشگاه بیرجند خاطرنشان کرد: علاوه بر این معادل سازی در زبان عربی  به دلیل ساختار ویژه آن امکان پذیر است چرا که قالب‌های به خصوصی برای معادل سازی در این زبان وجود دارد، اما در زبان فارسی به دلیل ساختار پیوندی بودن آن نمی‌توان در آن معادل سازی کرد و داشتن واژه‌ای نو در زبان فارسی دشوار است.این استاد ادبیات دانشگاه بیرجند اظهار کرد: زبان فارسی، زبانی غنی در حوزه شعر و ادب است و نگرانی‌های مربوط به این موضوع که پس از تغییرات این حوزه دچار تخریب شود بی مورد است چرا که شعر باید به زبان زمان مربوط به خودش باشد و شاعر کسی است که بتواند به زبان امروز احساس و عاطفه‌اش را شکل دهد.

واعظی افزود:  شعر امروز ما  نیز شعری غنی است و هر شعری مربوط به دوره خودش است، بر فرض مثال وسایل نقلیه امروز ماشینی است و در زمان قدیم اسب و قاطر بوده است و هیچ شباهتی به یکدیگر ندارند؛ بنابراین نمی‌توان جلوی پیشرفت و تغییرات را گرفت.وی با بیان اینکه شاید یکی از دلایل اصلی هرج و مرج‌ها و اختلافات در زبان فارسی امروز جلوگیری از پیشرفت همین تغییرات است، گفت: متاسفانه هیچ متولی خاصی در این حوزه وجود ندارد، در حالی که دسته بندی‌هایی قدیمی در این زبان وجود داشته که هر حوزه زبان و ادبیات خاص خود را داشته است؛ امروزه نیز باید حد و مرزهایی برای هر حوزه تعریف شود و برای مثال به گونه‌ای باشد که یک پزشک مانند یک شاعر سخن نگوید.این استاد ادبیات دانشگاه بیرجند با بیان اینکه در ساخت کلمات باید بسیار دقت و توجه داشت، یادآور شد: باید در زبان شناسی، مبانی علمی برای تغییرات و ساخت کلمات در حوزه‌های مختلف تعریف شود، چراکه میل باطنی مردم در زمان حال به سوی کوتاه کردن کلمات می‌رود و کلمات بلند کمتر در میان مردم به کار برده می‌شود.واعظی خاطرنشان کرد: این خود یکی از خاصیت‌های زبان است که به سوی سادگی و کوتاهی پیش می‌رود و می‌توان معیار درست بودن این تغییرات را بر پذیرش اکثریت جامعه قرار داد.

بهار نیوز