چالش‌های خانه سینما به روایت اسعدیان

همایون اسعدیان درباره مجمع عمومی خانه سینما که قرار است دوشنبه هفته آینده (۲۸ مردادماه) برگزار شود گفت: بعد از ماجرای بسته شدن خانه سینما که به یک معضل بزرگ مملکتی تبدیل شد و همه کاندیداهای ریاست جمهوری یکی از وعده‌هایشان باز شدن خانه سینما بود اتفاقاتی افتاد که محاسنی هم برای دوستانمان در سینما داشت چون متوجه نقاط ضعفی در خودمان شدیم که پاشنه آشیل‌های صنوف سینمایی و خانه سینما بود. پاشنه آشیل‌ها این بود که خانه سینما خودش ثبت قانونی و روزنامه‌های  رسمی را اعلام کرده است، اما صنوف زیرمجموعه خانه سینما هیچ‌کدام هویت حقیقی نداشتند. ۲۰ سال پیش صنوفی را تشکیل دادیم و برایشان اسمی گذاشتیم. ما خودمان را زیر مجموعه خانه سینما پنهان کرده بودیم و می‌گفتیم هویت داریم در حالی که هیچ کدام هویت حقوقی نداشتند و حساب‌های بانکی صنوف عموما به نام دو نفر از اعضا بودند.

او که در برنامه تازه فریدون جیرانی با نام مجله سینمایی «کافه آپارات» که به صورت اینترنتی اولین برنامه‌اش شامگاه ۲۲ مرداد پخش شد صحبت می‌کرد، در پاسخ به اینکه آیا تا به حال این هویت حقوقی زیر سوال نرفته بود؟ توضیح داد: نه هیچ‌کس مشکلی با این قضیه نداشت. خانه سینما مورد اعتبار بود. همه صنف‌ها کنار یکدیگر شکل می‌گرفتند و کار می‌کردند و مشکلی هم نبود. در حالی که هیچ کدام هویت حقوقی نداشتند. دوستان در بررسی‌های متعدد، کانال‌های مختلف را بررسی کردند که چطور و کجا می‌توانیم به هویت حقوقی صنوف برسیم. اول از همه وزارت ارشاد بود که امکان ثبت صنف را ندارد چون انجمن فرهنگی صنف نیست. وزارت کار تنها می‌تواند صنف ثبت نام کند. مجمع عمومی خانه سینما به این نتیجه رسید و اکثر اعضا رای دادند که همه صنوف بروند ثبت قانونی وزارت کار بشوند و آن زمان وزیر کار وقت یعنی آقای ربیعی برای این مهم همکاری کردند.اسعدیان ادامه داد: ما قواعد صنفی را طبق قانون وزارت کار باید رعایت کنیم. برخی هنرمندان بهشان برمی‌خورد که شان هنرمند حفظ نمی‌شود و کارگر نامیده می‌شوند. نباید بهمان بربخورد چون همه صنف‌ها همینطور هستند. این مصوب شد و مجمع عمومی بعدی دو سال بعد همین مسیر را تایید کردند تا رسید به هیئت مدیره‌ای که ما هستیم و به ما ابلاغ شد همین مسیر را ادامه بدهیم. برخی چون آقای مختاری مردد شده بودند اما مصوبات آن موجود است که ما تنها می‌توانیم همین راه را برویم.

او افزود: طبق معمول ما که همیشه دست دست می‌کنیم، پروسه‌ای که بسیاری از صنوف به سرعت آن را طی کردند، بین ما به دلیل اختلاف معطل ماند. برخی‌ها علاقه‌ای به ثبت قانونی نداشتند چون مکانیزم‌هایشان به هم می‌خورد. ما به بی‌نظمی عادت داریم. ۲۲ سال است در خانه سینما کار می‌کنیم و هیچ‌کس نیامده بگوید چه می‌کنید. ما صنوفی داریم که شورای مرکزی آن‌ها ۲۰ سال در آن حرفه کار نمی‌کنند و این افراد طبق قوانین صنفی باید کنار بروند. می‌توانند در صنف باشند اما در هیئت مدیره نمی‌توانند باشند. صنوف هیئتی تشکیل شده‌اند و گفته‌اند دورهمی خوش می‌گذرد و اساسنامه‌هایی نوشته‌اند که اصلا طبق قوانین کشوری نیست.رئیس هیأت مدیره خانه سینما با بیان اینکه در گذشته خانه سینما مجمع عمومی را تعیین و اسامی را اعلام می‌کرد گفت: از چهار سال پیش سیستم مکانیزم شده و می‌گوید اگر حقوقی هستید شماره ثبت‌های صنوفتان را بدهید. اگر شماره ثبت دارید می‌توانید هیئت مدیره جدیدتان را ثبت کنید در غیر این صورت ممکن نیست. این مشکلی است که در دوره ما پیش آمده است. در صورتی که برای اصناف به عنوان تشکیلات قانونی شماره ثبت نداشته باشید قانونی نیستید.

او بیان کرد: ما از دو سال پیش به این نتیجه رسیدیم که هیأت مدیره را با صنوفی تشکیل بدهیم که ثبت قانونی وزارت کار شده و پروانه گرفته‌اند و این را بارها و بارها اعلام کردیم. بعد از گرفتن پروانه باید در ثبت شرکت‌ها صنف خود را ثبت کنیم. به همه اصناف در طی این دو سال اعلام کردیم که باید پروانه داشته باشید. در کانون کارگردان‌ها بارها اعلام کردم باید ثبت شوید و خوشبختانه این اتفاق افتاد. یک سری از صنوف رفتند و ثبت قانونی شدند که تعدادشان ۲۱ صنف است. چند صنف هم در شرف هستند و به این انتخابات نمی‌رسند. عده‌ای جوسازی می‌کنند اما ما می‌خواهیم مجمع عمومی تشکیل بدهیم که قانونی باشد. شاید عده‌ای ناراحت شوند اما مجبور به این کار هستیم.برخی‌ها اساسا علاقه‌ای ندارند، مثل کانون آهنگسازان که دوست ندارند در کنار کارگران باشند. اما آیا یک صنف می‌تواند سرنوشت خانه سینما را روی هوا ببرد؟ برخی انجمن‌ها در شرف دریافت پروانه هستند. تهیه‌کنندگان امسال در مجمع نماینده‌ای ندارند. در آخرین جلسه‌ای که با روسای صنوف داشتیم به همه توضیح دادیم و جوسازی‌ها را برطرف کردیم. به محض اینکه هر کدام از صنوف پروانه خود را دریافت کنند در مجمع عمومی بعدی شرکت داده خواهند شد. هیچ چیزی از آنها ساقط نمی‌شود. اگر عضوی از صنوفی که دارای پروانه نیستند حتی برای تماشا در مجمع بیاید مجمع باطل می‌شود.

اسعدیان در پاسخ به این سوال که اکنون پروانه لازم است یا شناسه هم مهم است؟ گفت: ما با وکیل خانه سینما بررسی کردیم. می‌گوید مجمع عمومی که با پروانه خانه سینما تشکیل بدهید قانونی نیست و برای ثبت کردنش نیاز به شناسه دارید. هفت صنف امروز شناسه گرفته‌اند. به محض اینکه ۲۱ صنف شناسه خود را دریافت کنند به سازمان ثبت شرکت‌ها می‌رویم و هیأت مدیره تشکیل می‌شود. دلیل اینکه انتخابات انجام می‌شود این است که موعد دوساله من ودوستانم اسفندماه به پایان می‌رسد. ما مشکلی داریم که همیشه در گزارش‌های مالی خانه سینما با آن مواجه بوده‌ایم.همیشه وقتی گزارش مالی داده‌ایم گزارش آن سال نبود و تا یک ماه قبلش بود. با هم تطبیق نداشت. مجمع را سه ماه عقب انداختیم و به خردادماه بردیم تا گزارش مالی و حسابرسی وزارت ارشاد یکسان باشد و دو تا عدد درنیاید که بعدا تناقض وجود داشته باشد. بنابراین انتخابات را به خردادماه بردیم. ما نمی‌خواهیم بمانیم و خلاف قانون هم هست. هیئت مدیره به این نتیجه رسید که ما پنج ماه اضافه مانده‌ایم و دیگر وقتش است که انتخابات را قانونی برگزار کنیم. بالاترین رکن خانه سینما مجمع عمومی است و باید تصمیم بگیرد که با همین ۲۱ صنف انتخابات برگزار کند یا اینکه تصمیم دیگری بگیرد.

او در ادامه با اشاره به برخی حاشیه‌ها اظهار کرد: گزارش‌های مالی خود را می‌دهیم تا کمی از جوسازی‌ها کم کنیم. آقای انتظامی در راستای شفاف‌سازی گزارشی از خانه سینما اعلام کرد و گزارشی بود که ما به او داده بودیم. آقای انتظامی اعلام کرد که مثلا ۶ میلیارد و ۸۰۰ میلیون به خانه سینما پول داده‌ایم. تمام مسائل مالی صورت و وضعیت دارد. بحث دادگاه‌های فساد اقتصادی مطرح است اما من می‌خواهم بپرسم که آیا مبلغ کل بودجه خانه سینما جای اختلاس دارد؟رئیس هیأت مدیره خانه سینما اضافه کرد: ما آمار اعلام کردیم که یک‌سوم از بودجه خانه سینما کمک‌های بلاعوضی بوده که به خانه سینما شده است. وضع بچه‌های سینما بسیار بد است. عده‌ای اوضاع خوبی دارند اما عده‌ای لنگ یک کمک ۵۰۰ هزار تومانی بلاعوض هستند. ما حتی وقتی بیمه تکمیلی خانه سینما را اعلام کردیم گفتیم خانه سینما پول کسانی را که ندارند می‌دهد. شب عید کارت‌هایی توزیع کردیم و از ارشاد بودجه‌اش را گرفتیم.اسعدیان در پاسخ به اینکه حساب خانه سینما به اسم چه کسی است، توضیح داد: در خانه سینما امضاکننده حساب‌ها در حال حاضر من، آقای شاهسواری یا آقای رزاق کریمی هستیم. پای هرچه امضا کرده‌ایم هستیم. ما در شرایطی قرار داریم که برخی اعضایمان لنگ ۱۰۰هزار تومان هستند. ما در سینما طرح تکریم و مستمری داریم و ۲۰۰ هزار تومان می‌دهیم! ما خرج اعضای بیمار را که از دنیا رفته‌اند تقبل می‌کردیم. حتی کسانی که ریشه خانه سینما را می‌زدند وقتی متاسفانه دچار بیماری شدند به آن‌ها رسیدگی کردیم.

او در پاسخ به سوال جیرانی مبنی بر اینکه وقتی ثبت وزارت کار شدید مسئله بیمه بیکاری را می‌توانید دنبال کنید؟ گفت: مشکل ما این است که دوستانمان با حداقل حقوق بازنشسته می‌شوند. چون شغل ما در وزارت کار تعریف نشده است و کدی نداریم. ما با سرفصل صیادان فصلی دریای جنوب بیمه شدیم. باید برویم دنبال اینکه حرفه‌مان کد بگیرد و دنبال بقیه حقوقمان برویم. دولت گفت مقداری را برای بیکاری اهالی سینما در نظر می‌گیریم اما باید تعریف کرد بیکاری یک کارگردان، یک تهیه‌کننده یا یک دستیار فیلمبردار متفاوت است. برخی صنوف پنج سال بیکار هستند یا برخی چند ماه. بایستی همه قانونی شویم. امروز در خانه سینما صنف‌هایی داریم که مجمع عمومی‌اش تشکیل نشده. این انضباط برای ما سخت است و از آن فرار می‌کنیم. اما وزارت کار می‌گوید اگر انضباط نداری صنف تو را ملغی می‌کنیم.رئیس هیأت مدیره خانه سینما  ادامه داد: باید از اتفاق بدی که برایمان افتاد نتایج مثبت بگیریم. ما ۲۰ سال کار می‌کردیم و کسی با ما کاری نداشت. آقای شمقدری روی ما دست گذاشت و ضعف‌هایی بیرون زد. جنگیدیم و خدا را شکر موفق هم شدیم. ما درس گرفتیم کاری کنیم دیگر این اتفاق تکرار نشود. هویت منِ اسعدیان در کانون کارگردان‌ها تعریف می‌شود. دو تا از صنوف ما بعد از آنکه ثبت قانونی وزارت کار شدند، بینشان اختلاف افتاد و حالا دو نفری که حساب مالی به اسمشان است نمی‌آیند پول را بدهند. این یعنی وقتی حساب به اسم من است می‌توانم آن را به حساب شخصی‌ام ببرم و سود بگیرم. آقای انتظامی در جلسه‌ای که با روسای صنوف در ساختمان پیرنیا داشت رسما اعلام کرد از نظر ما مجمع عمومی‌ای قابل اعتنا است که ثبت وزارت کار شده باشد. معاون سینمایی کاملا با ما همراه بود.او درباره اینکه آیا صنوف نمایندگانشان را اعلام کرده‌اند، بیان کرد: در حال ارسال نامه‌هایشان هستند. دستور جلسه دوشنبه ۲۸ مرداد، انتخاب هیات مدیره است. امیدواریم خیلی بهتر از قبل باشد.

اسعدیان در پاسخ به سوال جیرانی درباره اینکه نبود تهیه‌کنندگان تاثیری ندارد و کاری نمی‌توانیم بکنیم، توضیح داد: تهیه‌کنندگان یک راه برای حضور داشتند و این بود که از قالب یکی از تشکل‌ها بیایند که این برمی‌گشت به اختلافات خودشان. قبول نکردند که یکی‌شان بیاید. حتی گفتیم یک نماینده از تشکل‌های مختلف از جمله کانون تهیه‌کنندگان بیاید و در نهایت یک نفر کاندیدا شود، اما نشد. از نظر من دو رکن اصلی خانه سینما تهیه‌کنندگان و کارگردان‌ها هستند. این حرف را قبلا زدم و به عده‌ای برخورد اما اینطور است. این نه توهین به صنوف و نه تقسیم صنوف به بالادستی و پایین‌دستی است. باید در مجمع نماینده داشته باشند. تهیه‌کنندگان برای گفت‌وگو آمده‌اند و همکاری می‌کنند اما نماینده‌ای ندارند. باور من این است که ساختار خانه سینما کاملا غلط است. باید به ۹ اتحادیه تبدیل شویم و زیرمجموعه‌های ما قرار بگیرند. اگر صنوف زیرمجموعه مجمع قرار بگیرند دیگر انتخاباتی نخواهیم داشت و از هر کدام از این تشکل‌ها یک نماینده به مجمع می‌آیند. یکی از کارهایی که در هیأت مدیره قبلی کردیم و اکنون حاصلش را می‌بینیم این بود که از گروهی تحقیقی دعوت کردیم تا ساختار خانه سینما را طراحی کنند.رئیس هیأت مدیره خانه سینما در پاسخ به اینکه آیا طبق این پیشنهاد از ارشاد جدا می‌شویم و باید همچنان بودجه‌مان را ارشاد بگیریم یا می‌توانیم این وابستگی را کم کنیم، بیان کرد: نه اینطور نیست. ساختار خانه سینما تعریف می‌کند که یا باید منابع مالی دیگری را برای خود تامین کنیم یا همچنان به این تن بدهیم که از ارشاد پول بگیریم. چه کسی می‌تواند به قاطعیت بگوید که در چهار سال گذشته ارشاد برای ما تعیین تکلیف کرده است یا ما به شکلی تعیین تکلیف کرده‌ایم. ما به تعاملی رسیده‌ایم که در بسیاری از موارد در گفت‌وگو با یکدیگر مسائل را پیش برده‌ایم. اینقدر نگوییم سینمای دولتی. مگر سینمای غیردولتی داریم؟ سردمداران سینمای ضددولت با بودجه دولتی کار می‌سازند.

جیرانی در ادامه این مصاحبه بیان کرد: به هر حال ما دعوایی در داخل سینما داریم که خود را متعلق به سینمای مستقل می‌دانند و کسانی که سینمای دولتی و خصوصی می‌دانیم. سینمای مستقل از تهیه‌کنندگان دولتی و بودجه حکومت.اسعدیان نیز در پاسخ گفت: پس طبق این تعریف حسین فرحبخش مستقل‌ترین فیلمساز ما است در حالی که  آنها  این تعریف را قبول ندارند. مستقل از ذهن دولتی.جیرانی ادامه داد: وقتی پروانه ساخت وجود دارد چنین چیزی معنی ندارد.رئیس هیأت مدیره خانه سینما نیز اظهار کرد: سینمای مستقل امروز به یک پز تبدیل شده. اگر به آنها بگویی سینمای مستقل از چه، نمی‌دانند.اسعدیان در پاسخ به این سوال که اگر مستقل بشوید و در وزارت کار ثبت بشوید بودجه تغییر می‌کند، گفت: اصلا، ما فقط تابع قوانین آنها خواهیم بود.رئیس هیأت مدیره خانه سینما در پایان صحبت‌های خود درباره روز برگزاری مجمع عمومی که ۲۸ مرداد خواهد بود اظهار کرد: این جلسه از ساعت دو بعدازظهر با حضور نماینده وزارت کار و وزارت ارشاد شروع می‌شود و امیدوارم بتوانیم به یک هیأت مدیره خوب برسیم. خواهشم این است که منافع کلی سینمای ایران را در نظر بگیریم و جایگاهش را مستحکم‌تر کنیم.