گروه فرهنگ و هنر: در همین ارتباط در گفتوگوهایی مجزا با کارگردانان و طراحان گریم تلاش دارد وضعیت چهرهپردازی در سریالهای تلویزیونی را آسیبشناسی کند. این گفتوگو با پرویز شیخ طادی ـ کارگردان سینما و تلویزیون ـ آغاز شده که دربارهی وضعیت گریم بازیگران در تلویزیون اظهار میکند: متاسفانه به دلیل هزینههای بالا، تلویزیون خیلی برای گریم وقت نمیگذارد، طراحی معنایی ندارد و بیشتر به دنبال زیباییسازی است.
تعیین تکلیف بازیگران برای گریم غیرحرفهای است
این کارگردان در گفتوگویی با ایسنا با انتقاد از وضعیت گریم هنرمندان در آثار تلویزیونی، تعیین تکلیف برخی بازیگران برای گریمهایشان در آثار هنری را اقدامی غیرحرفهای خواند و گفت: طراحان گریم قدیمی و حرفهای که علم و دانش اقناعی داشته باشند و در کارشان مسلط باشند، کاملا میتوانند بازیگران را قانع کنند. آن بازیگری که قانع نشود و منطق را نپذیرد، به عقیده من بازیگر نیست. ما درباره بازیگرانی صحبت میکنیم که زیردست طراحان با دانش مینشینند نه آماتور. از سویی دیگر رضایت بازیگر از گریم به این دلیل صورت میگیرد که اختلافات میان بازیگر و عوامل حل شود و کار بینتیجه نماند؛ حال اینکه چرا باید این اتفاقها بیفتد نیاز به آسیبشناسی دارد.
خیلی از بازیگران جوان از گریم سن بالا نگران میشوند
شیخطادی علت دخالت هنرمندان در گریم را به فرهنگ کلی اخلاق حرفهی سینما و صنفی نسبت داد و درباره گریم شخصیت «ستایش» در فصل سوم آن که با انتقادهایی همراه شده است، نیز اظهار کرد: اتفاقی که رخ داده است نمیدانم چه دلیلی داشته است، اما هرچه که هست مورد انتقاد قرار گرفته و برای مخاطب این سوال پیش آمده که از فصل گذشته اگر ستایش روند پیری در پیش گرفته، چرا به یکباره جوان شده است؟! طبیعی است مادری که بچه ۳۰ ساله دارد، باید ویژگیهای ظاهریاش را هم داشته باشد و بزرگتر باشد. ما نمیدانیم آیا خانم نرگس محمدی این درخواست را داشتند که صورتشان زیر گریم نرود و به دلیل اینکه با چهره پیر جلوی آنتن نروند و به عنوان مادر جا نیفتند، این اتفاق افتاده است؛ البته ما وقتی خیلی از بازیگران جوان را با گریم سن بالا و مادر شدن جلوی دوربین میآوریم، برای آینده نگران میشوند، به دلیل اینکه هنوز میتوانند در نقش جوان ایفای نقش کنند و اگر قابلیت پیر شدن پیدا کنند دیگر ممکن است که با این نقشها مواجه شوند. این اشکالات دوطرفه است. در حالیکه هیچ کارگردانی این کار را نمیکند، چرا که زحمت گریم بالایی دارد و ساعتها باید پشت میز گریم بنشیند و از طرفی پوست بازیگر خراب میشود. هیچ کارگردانی این سختی را به خود نمیدهد که بازیگری را پیر کنند.
سریال ستایش چون سه فصل داشته مجبور به گریم بازیگران شدند و بازیگر ستایش باید این را یک امتیاز برای خود بداند که میانسالی و پیری را خوب بازی کند. اگر دلیل این ظاهر گریم از سوی خود بازیگر باشد اقدامی غیرحرفهای و نادرست است.
اتاق گریم در آثار هنری فضای آرامی ندارد
کارگردان «بانوی سردار» با اشاره به بازیهای درخشان فاطمه معتمد آریا که شخصیتهای پیر و فرسودهای به وی پیشنهاد شده و بهخوبی از عهدهی آها برآمده است، گفت: اینها همه امتیاز است. بازیگران باید توجه داشته باشند که از این پس بعد از گریم و بازی، در کیفشان لوازم آرایش نداشته باشند که بعد آرایش کنند. مهم بازی است و بازیگران باید به دست بزرگترانشان نگاه کنند. بازیهایشان را در کارهای شاخص ببینند. متاسفانه اتاق گریم در آثار هنری فضای آرامی ندارد و اتاقی پرحاشیه است. و مهمتر از آن اینکه مجریان طرح باید بر اتاق گریم نظارت داشته باشند تا از مواد استاندارد استفاده کنند.
شیخطادی درباره آزادی عمل گریمورها و بسته بودن دستشان برای گریم بازیگران نیز اظهار کرد: گریمورها نباید از بازیگران برای گریم ترسی داشته باشند. طراح گریم برای طراحی باید آرامش داشته باشد. نه اینکه بازیگری که تازه به شهرت رسیده شروع به مخالفت با گریم کند و بگوید من این گریمور را نمیخواهم چون من را زیبا نمیکند؛ البته از طرفی صنف گریم هم باید خیلی مراقب باشند، بعضا از موادی در گریم استفاده میشود که مواد اصلا استانداردی نیستند اما چون ارزان است استفاده میشود و این به صورت بازیگر آسیب میزند؛ در حالی که بازیگر، گریمور و کارگردان همه باید به درک فیلمنامه کمک کنند. از تجربه حرفهایها مثل آقای عبدالله اسکندری هم باید بهرهبرداری کرد.
دیگر سریالهای تلخ تلویزیون را تماشا نمیکنم
شیخ طادی در بخش دیگر گفتوگو با ایسنا با بیان اینکه دیگر سریالهای تلخ تلویزیون را به عنوان مخاطب تماشا نمیکند، گفت: در این زندگی که دغدغههای ریز و درشت و اضطراب و نگرانی هست، برای چه باید بنشینیم و سریالهای تلخ تلویزیون را ببینیم. چرا باید برای چنین سریالهایی سرمایهگذاری کنم. جدای از این سریال (ستایش)، اصولا سریالهای تلخ را نمیبینم.وی بار دیگر به موضوع گریم بازیگران سریال بازگشت و گفت: قاب تلویزیون و سیما و ابزاری که در آن برای بازتاب نور و برگشت و تبدیل آن به تصویر رخ میهد، الزماتی دارد. نوری وجود دارد که این نور طیفهای مختلفی دارد و برخوردش با اشیا، گیاه و احجام مورد بررسی قرار میگیرد؛ به طور مثال وقتی صورتها مقابل دوربین قرار می گیرند، گاهی نیازمند تغییراتی هستند.
این تغییرات گاهی برای کارهای پلاتویی و استودیویی، الزاماتی دارد و بخش دیگر به حوزه نمایش برمی گردد که معمولا فیلمنامه و داستان یک الگویی را دیکته میکند؛ به طور مثال یک فیلمنامه و یک داستان تاریخی یک مقطع زمانی شخصیتی و جغرافیایی را به همه عوامل دیکته و درخواست میکند و گریمور باید طبق فیلمنامه و خواست فیلمنامه شروع به تغییر و عمل کند.شیخطادی ادامه داد: گاهی فیلنامههای تاریخی و یا فیلمهایی که رئال هستند، نیازمند شبیهسازی میشوند؛ یعنی گریم به سمت شبیهسازی شخصیتهای تاریخی میرود. یک وضعیت دراماتیکی هم وجود دارد و جدای از اینکه مساله اول شبیه سازی و وفاداری به تاریخ است، فاکتور مهمتر این است که شخصیتها را به درام داستان نزدیک کنیم و به بازیگر ویژگیهای شخصیتی بیفزاییم. به طور مثال اگر شخصیتی جنگجوست، گریمور نسبت به ویژگی های آن شخصیت اقدام به گریم میکند. در حوزه گریم، اتفاقی میافتد که بازیگر نزدیک به آن شخصیت فیلمنامه نیست و گریمور باید آن را به شخصیت مورد نظر نزدیک کند و مجبور به قطعهگذاری میکند. بنابراین کار گریم ابعاد زیادی دارد، گاهی نقاط ضعف را برطرف و گاهی نقاط قوت را اضافه میکند.
۲ سریال جدید درباره طلاب و رماننویسهای دوران پهلوی
این کارگردان که پس از «بانوی سردار» در حال نگارش دو سریال جدید تاریخی و معاصر است، دربارهی قصهی سریالها توضیح داد: این روزها مشغول نگارش دو سریال هستم که البته برای خودم مینویسم و اگر تلویزیون بخواهد، آنها را میسازم. یکی از سریالهای موضوعی تاریخی دارد و دیگری معاصر است. سریال تاریخی به سال ۱۳۳۰ برمیگردد؛ دورانی که در کش و قوس ملی شدن نفت به لحاظ سیاسی در دوره پهلوی اول بودیم؛ عنوان این سریال «کافه فرانتس» است که در آن مقطع به رمان نویسهای آن دوره پرداخته میشود. سریال دیگر «پناهنده» است که به وسوسههای طلاب در حوزه مالی مربوط میشود.