بهار نیوز - چهارگانه‌های انتخاب نخست‌وزیر جدید اسرائیل

چهارگانه‌های انتخاب نخست‌وزیر جدید اسرائیل

گروه بین‌الملل: براساس نتیجه انتخابات پارلمانی هفته گذشته اسراییل هیچ کدام از احزاب این کشور از موقعیت مناسبی برای تشکیل دولت ائتلافی آینده برخوردار نیستند. رئیس جمهوری اسرائیل باید در مورد فردی که مامور تشکیل دولت آینده خواهد شد تصمیم گیری کند.

به گزارش یورونیوز، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر کنونی اسرائیل و رهبر حزب لیکود و بنیامین گانتس، رهبر حزب «آبی و سفید» هیچ کدام برای تشکیل دولت ائتلافی آینده مسیر همواری را در پیش ندارند. رئیس جمهوری اسرائیل باید یکی از اعضای کنست (پارلمان اسرائیل) را مامور تشکیل دولت آینده کند. این در حالی است که این فرد برای رسیدن به نخست وزیری و تشکیل دولت ائتلافی به رای موافق ۶۱ عضو کنست نیاز خواهد داشت. حزب «آبی و سفید» در انتخابات سه شنبه گذشته ۳۳ کرسی کنست را کسب کرد. به این ترتیب این حزب بزرگترین تشکل سیاسی در پارلمان اسرائیل خواهد بود. حزب راستگرای لیکود ۳۱ کرسی را در کنست در اختیار دارد. این امر به این معنا است که بنا به سنتی سیاسی که تاکنون در اسرائیل رعایت شده است بنی گانتس، رهبر حزب «آبی و سفید» باید اولین گزینه رئیس جمهوری برای نخست وزیری آینده باشد. پیش بینی آنچه طی هفته های آینده در صفحه شطرنج سیاسی اسرائیل روی خواهد داد برای تحلیلگران آسان نیست. ترکیب کنست و عدم کسب اکثریت ۶۱ کرسی از سوی ائتلاف های محتمل در عرصه سیاسی اسرائیل وضعیتی را پدید آورده است که بسیاری از هم اکنون از احتمال انحلال مجدد کنست و برگزاری سومین انتخابات پارلمانی در کمتر از یک سال گذشته سخن می گویند. دفتر رووین ریولین اعلام کرده است که رئیس جمهوری اسرائیل پس از مشورت با تک تک سران احزاب حاضر در کنست و آگاهی یافتن از نام نامزد مورد حمایت آنها برای نخست وزیری با نامزدهای ریاست دولت آینده دیدار خواهد کرد. در این گزارش چهار سناریوی محتمل در عرصه سیاسی اسرائیل طی هفته های آینده بررسی شده است.

سناریوی اول؛ موفقیت نتانیاهو در تشکیل دولت ائتلافی راستگرا
بنیامین نتانیاهو روز چهارشنبه با سایر احزاب راستگرای اسرائیل به توافق رسید تا در مذاکرات برای تشکیل دولت ائتلافی رویکردی مشترک داشته باشند. این به این معنا است که ائتلاف حزب لیکود با احزاب راستگرا و ارتودوکس های افراطی به تنهایی از حمایت ۵۵ عضو کنست برخوردار است. آنها امیدوارند تا بتوانند رئیس جمهوری اسرائیل را مجاب کنند تا بنیامین نتانیاهو را مامور تشکیل دولت آینده کند. با این حال با توجه به شکست بنیامین نتانیاهو در تشکیل دولت ائتلافی در ماه آوریل و پس از اولین انتخابات پارلمانی، اکنون با توجه به تغییر موازنه قوا به نفع بنی گانتس بعید به نظر می رسد که بنیامین نتانیاهو بتواند حمایت ۶۱ عضو کنست را به دست آورد. نخست وزیر کنونی اسرائیل هم احتمالا با آگاهی از این امر پیشنهاد تشکیل دولت وحدت ملی با بنی گانتس را مطرح کرده است. به نظر می رسد مهمترین هدف راستگرایان و ارتودوکس های افراطی از ائتلاف با یکدیگر جلوگیری از تشکیل دولت ائتلافی آینده از سوی بنی گانتس باشد. با این حال آنها برای ادامه یافتن نخست وزیری بنیامین نتانیاهو به حمایت آویگدور لیبرمن، رهبر حزب راست افراطی «اسرائیل خانه ما» نیاز خواهند داشت. بنیامین نتانیاهو پس از انتخابات ماه آوریل نتوانست با آویگدور لیبرمن به توافق برسد. لیبرمن ساعتی پیش اعلام کرده که در دیدار با رئیس جمهوری از نخست وزیری فردی خاص حمایت نخواهد کرد.

سناریوی دوم؛ دولت وحدت ملی با مشارکت گانتس و نتانیاهو
یکی از گزینه های محتمل پیش روی احزاب سیاسی اسرائیل پیشنهادی است که بنیامین نتانیاهو روز پنجشنبه گذشته مطرح کرد. او که تا پیش از رای گیری هفته گذشته بر تشکیل دولتی راستگرا در اسرائیل اصرار می ورزید بعد از اعلام نتیجه انتخابات به بنی گانتس پیشنهاد داد تا با یکدیگر دولتی ائتلافی تشکیل دهند. رئیس جمهوری اسرائیل نیز ممکن است پس از آنکه هیچ کدام از رهبران احزاب موفق به تشکیل دولت نشدند رهبران احزاب لیکود و «آبی و سفید» را مامور تشکیل دولت وحدت ملی کند. تقسیم دوره چهار ساله نخست وزیری بین بنیامین نتانیاهو و بنی گانتس می تواند راه حلی برای رفع یکی از اصلی ترین موانع بر سر راه تشکیل دولت وحدت ملی باشد. تقسیم دوره نخست وزیری بین رهبران دو حزب حاضر در دولت وحدت ملی پیش از این در یازدهمین دوره کنست روی داده است. شیمون پرز و اسحاق شامیر بین سالهای ۱۹۸۴ تا ۱۹۸۸ هر کدام به مدت دو سال عهده دار سمت نخست وزیری در دوران یازدهمین کنست بودند.

سناریوی سوم، تشکیل ائتلاف «ضد نتانیاهو»
یکی از راه های خروج از بن بست سیاسی موجود می توانست معرفی فرد دیگری به جز بنیامین نتانیاهو به عنوان رهبر حزب لیکود باشد. حضور چهره ای جدید در صدر حزب لیکود می توانست ائتلاف دیگر احزاب با این حزب را تسهیل کند. با این حال به نظر نمی رسد که نخست وزیر کنونی اسرائیل آماده کناره گیری از قدرت باشد. نام بنیامین نتانیاهو در چند پرونده فساد اقتصادی با اتهاماتی همچون سوء استفاده از اعتماد عمومی، فساد و سوءاستفاده از قدرت مطرح شده است. او همچنین ممکن است طی ماههای آینده تحت تعقیب قضایی قرار گیرد. کنست در صورت پیروزی بنیامین نتانیاهو قرار بود طرح مصونیت قضایی نخست وزیر را به تصویب برساند. امری که می توانست خیال بنیامین نتانیاهو را حداقل برای چند سال از دردسرهای قضایی راحت کند. بنی گانتس بی شک تلاش خواهد کرد تا ائتلافی بدون حضور حزب لیکود در اسرائیل تشکیل دهد. با این حال اکثر صاحبنظران بر این باور هستند که رهبر حزب «آبی و سفید» نخواهد توانست دیگر احزاب را برای جلوگیری از نخست وزیری مجدد بنیامین نتانیاهو متحد کند. هر چند اتحاد حزب «آبی و سفید» با ارتودوکس های افراطی قابل تصور به نظر می رسد اما اتحاد برخی از احزب چپگرا و فهرست مشترک اعراب با ارتودوکس های مذهبی بعید است. از سوی دیگر بنی گانتس با متحدان معمول خود از حمایت ۴۴ عضو کنست برخوردار خواهد بود. وی حتی در صورت حمایت فهرست مشترک اعراب نیز به اکثریت ۶۱ کرسی در پارلمان دست نخواهد یافت. فهرست مشترک اعراب که برنده ۱۳ کرسی در پارلمان شده قرار است روز یکشنبه از نامزدی گانتس برای نخست وزیری حمایت كرد.

سناریوی چهارم؛ برگزاری سومین انتخابات پارلمانی در کمتر از یک سال گذشته
احزاب سیاسی اسرائیل در مورد برخی سیاست ها و رویکردها با یکدیگر اختلافات بنیادین دارند. امری که تشکیل دولت ائتلافی را بسیار دشوار می کند. به عنوان مثال حزب «اسرائیل خانه ما» به رهبری آویگدور لیبرمن حضور در ائتلاف با احزاب یهودی ارتودوکس را به دلیل اختلاف بر سر سربازی اجباری تاکنون رد کرده است. از سوی دیگر شکاف عمیق بین فهرست مشترک اعراب و حزب لیکود و دیگر احزاب راستگرا به حدی است که تصور حضور همزمان آنها در یک دولت ائتلافی بسیار دشوار به نظر می رسد. فردی که از سوی رووین ریولین مامور تشکیل دولت آینده اسرائیل می شود ۲۸ روز برای رایزنی با دیگر احزاب و تشکیل دولت ائتلافی فرصت خواهد داشت. رئیس جمهوری اسرائیل می تواند این مدت را تا ۱۴ روز تمدید کند. در صورتی که هیچ کدام از رهبران احزاب نتوانند در این مدت حمایت ۶۱ عضو کنست را جلب کنند راهی به جز برگزاری سومین انتخابات پارلمانی پیاپی برای خروج از بن بست سیاسی باقی نخواهد ماند. این در حالی است که رئیس جمهوری اسرائیل وعده داده است که از «تمام توان» خود برای جلوگیری از برگزاری سومین انتخابات پارلمانی پیاپی استفاده خواهد کرد.