گروه سیاسی: پس از آن که روزنامه بریتانیایی گاردین، به نقل از حسین نقویحسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس شورای اسلامی، از تصمیم به محدود کردن دسترسی بازرسان آژانس به تأسیسات ایران خبر داد، پس از ساعاتی، این نماینده مجلس در گفتوگو با فارس آن را تکذیب کرده است.
گاردین روز چهارشنبه، ۲۴ مهرماه، به نقل از نقوی حسینی نوشت که چهارمین گام ایران در کاهش تعهدات هستهایاش احتمالاً محدود کردن بازرسیهای آژانس بینالمللی انرژی اتمی است و به این معنا «نظارت آژانس بر تأسیسات هستهای ایران کاهش خواهد یافت». «کاهش تعهدات هستهای» اصطلاحی است که مقامهای ایرانی برای عدول از تعهدات اتمی تعیین شده در چارچوب برجام به کار میبرند.
ایران از نیمه اردیبهشت امسال، همزمان با سالگرد خروج آمریکا از برجام، با هدف فشار بر طرفهای اروپایی تاکنون در سه بازه ۶۰ روزه، برخی تعهدات خود در برجام را کاهش داده یا از آن پس کشیده است. اخیراً رهبر انقلاب هم در دیدار با مجمع عالی فرماندهان سپاه گفته بود که «کاهش تعهّدات مربوط به توافق هستهای را ادامه خواهیم داد و باید ادامه پیدا کند». ایشان تأکید کرده بودند که این اقدام باید «با جدّیّت کامل» انجام شود «تا وقتی که ما به نتیجه مطلوب برسیم». در هفتههای گذشته مقامهای ایرانی اعلام کردند که در پایان یک دوره ۶۰ روزه دیگر، بار دیگر بخشی از تعهدات برجامی خود را معلق خواهند کرد. دوره ۶۰ روزه کنونی نیمه آبانماه پایان میگیرد و مقامهای ایران هنوز رسماً اعلام نکردهاند که در پایان این دوره چه بخش از تعهدات ایران تعدیل یا معلق خواهد شد.
در همین زمینه نقوی حسینی با تکذیب نقل قول گاردین از خود گفت که «کاهش تعهدات نظارتی» پیشنهادی است که او برای انجام گام چهارم مطرح کرده، اما مرجع اصلی و تصمیمگیرنده نهایی در این زمینه شورای عالی امنیت ملی است. این در حالی است که خبرگزاری مهر پیش از گاردین این «پیشنهاد» را به عنوان خبر منتشر کرده بود. او در عین حال از این پیشنهاد دفاع کرده و کاهش تعهدات نظارتی را «گامی مؤثر و مفید» خوانده است. این نماینده مجلس که در زمان بررسی و تصویب برجام هم از مخالفان توافق هستهای بود، همچنین توقف اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی را به عنوان اقدام دیگری که میتواند در گام چهارم مد نظر باشد مطرح کرده است.
در این میان محمود واعظی، معاون رییسجمهور نیز روز پنجشنبه گفت که کمیتهای برای بررسی رفتار اروپا تشکیل شده که رصد گام سوم کاهش تعهدات برجامی و تأثیرات آن را به عهده دارد. واعظی در جمع خبرنگاران در سمنان اضافه کرده که نتیجه کار این کمیته یک هفته قبل از پایان اولتیماتوم دوماهه ایران، به رئیس جمهور ارائه میشود تا با بررسی شرایط تصمیمگیری لازم انجام شود.
عدم پایبندی به محدودیت ۳۰۰ کیلوگرمی ذخیره اورانیوم غنیشده، عبور از سطح ۳.۶۷ درصدی تعیین شده برای غنیسازی اورانیوم، و تعلیق محدودیتها در زمینه گسترش تحقیقات هستهای، سه مرحلهای است که ایران تاکنون در زمینه تعلیق یا تعدیل تعهدات برجامی خود به اجرا گذاشته و در هر سه مورد اتحادیه اروپا ضمن ناسازگار خواندن این اقدامات با توافق هستهای، از ایران خواسته است که به اجرای کامل تعهدات خود برگردد.