بهار نیوز - کردستان رتبه اول فرسایش خاک در کشور است

گروه جامعه: بە گفتە مدیر مرکز پژوهش و توسعە جنگلداری زاگرس شمالی، ارزیابی میانگین فرسایش خاک در ایران قریب بە ۱٦ تا ۱٨ تن هکتار است کە متاسفانە در بین استان‌های کشور، کردستان رتبه اول فرسایش خاک را دارد.

احمد ولی پور با اشاره بەاینکە آمار دقیقی از جنگل‌های زاگرس در دست نیست اظهار کرد: طبق آمار گرفتە شدە، مساحت جنگل‌های زاگرس حدود پنج میلیون هکتار پیش‌بینی شدە کە حدود ۳۷۰ تا ۳٨۰ هزار هکتار از این میزان در استان کردستان وجود دارد کە پوشش‌های گیاهی در این مناطق بیشتر درخت بەڕوو( بلوط) است.مدیر مرکز پژوهش و توسعه جنگلداری زاگرس شمالی با اشارە بە اینکە درخت بلوط دارای انواع متعددی است، عنوان کرد: درخت بەڕوودار، مازوودار و ویول از خانوادە درخت بلوط هستند، کە بیشترین پوشش گیاهی جنگل‌های زاگرس را بە خود اختصاص دادە است.وی افزود: هر چقدر کە از سمت جنوب بە سمت جنگل‌های زاگرس شمالی حرکت می‌کنیم، بە دلیل افزایش رطوبت هوا، تنوع پوشش گیاهی بە ویژە بلوط در این نواحی بیشتر می‌شود.

ولی‌پور ادامه داد: شهر بانە بە لحاظ تنوع گونەای بسیار حائز اهمیت است و در اصطلاح جنگلداری یکی از کانون‌های اصلی گونەزایی در استان است.مدیر مرکز پژوهش و توسعە جنگلداری زاگرس شمالی تصریح کرد:قبرستان‌ها بە دلیل تقدس و احترامی کە در نزد مردم دارند بە عنوان یکی از مناطق بکر و دست‌نخوردە باقی ماندەاند.بە گفتە وی مناطق مرزی نیز بە لحاظ امنیتی و نظامی، تا حدودی دست نخوردە باقی ماندە‌ و از مناطق بکر استان به شمار می‌روند. ولی پور با اشارە بە انواع پوشش گیاهی در این مناطق افزود: گلابی و زالزالک از دیگر پوشش‌های گیاهی این نواحی هستند اما بە دلیل متراکم بودن آنها بە عنوان گونەهای همراە از آن‌ها نام می‌برند.

وی با اشارە بە رایج‌ترین گونە گیاهی در این مناطق عنوان کرد: یکی از گونەهای رایج در این مناطق درخت ون یا بە اصطلاح فارسی همان زبان گنجشک و از خانوادە پستە وحشی بوده و بە لحاظ اقتصادی بسیار حائز اهمیت است و بە طلای سبز مشهور است.بە گفتە مدیر مرکز پژوهش و توسعە جنگلداری زاگرس شمالی، بخش عظیمی از جنگل‌های مریوان و سروآباد را درخت ون در برگرفتە و پاوە خود مرکز اصلی این پوشش گیاهی است اما بە لحاظ کیفی، با ون استان کردستان و اورامانات بە هیچ وجە قابل مقایسە نیست.ولی‌پور با اشارە به اینکە فرسایش خاک یکی از چالش‌های بحث برانگیز در جنگل‌های زاگرس است گفت: فرسایش خاک خود معلول عوامل دیگری است کە توسعە باغات در زمین‌های شیب‌دار یکی از دلایل اصلی فرسایش خاک به شمار می رود، بە همین دلیل می‌توان بە اهمیت پوشش گیاهی در این مناطق پی برد.

بە گفتە مدیر مرکز پژوهش و توسعە جنگلداری زاگرس شمالی، طبق ارزیابی کە درسطح جهانی در رابطە با فرسایش خاک صورت گرفتەاست، میانگین فرسایش خاک در ایران در سطح جهانی برابر با ٦ تن هکتار در سال است، اما همین ارزیابی در ایران چیزی قریب بە ۱٦ تا ۱٨ تن هکتار فرسایش خاک گزارش شدە است کە متاسفانە در بین استان‌های کشور، استان کردستان در بحث فرسایش خاک در صدر جدول قرار دارد.وی عوامل متعدد در فرسایش خاک را اینگونەبرشمرد و عنوان کرد: نداشتن مدیریت کارآمد در بحث جنگلداری و نبود سیاست و راهکارهای اصولی در بحث بهرەبرداری از زمین‌های کشاورزی عامل اصلی فرسایش خاک است.بە گفتە احمد ولی‌پور از عوامل دیگر در بحث فرسایش خاک می‌توان بە آتش‌سوزی و طرح‌های توسعە باغات و ایجاد معادن در این مناطق اشارە کرد.وی ادامە داد: موضوع حائز اهمیت دیگر در بحث فرسایش خاک، بحث معضل آفات است کە با اقدام شاخە زنی تا حدودی می‌توان از آن جلوگیری کرد.

احمد ولی‌پور یکی دیگر از عوامل موثر در بحث فرسایش خاک را تغییر کاربری زمین عنوان کرد و گفت: طرح توسعە باغات عامل مهمی در فرسایش خاک است.وی با اشارە بە نبود طرح جامع جنگلداری مناسب بیان کرد: عضو شورای جنگلداری و مرتع داری طبق ارزیابی کە سال ٨٤ انجام دادە‌است، 10 نوع سیاست جنگلداری را بررسی کرد و بە این نتیجە رسید کە طرح‌هایی کە با چشم‌انداز ۱۰ سالە طراحی می‌شدند بە سرانجام نرسیدند زیرا طرح‌ها باید هموارە بر اساس چشم‌اندازی دراز مدت پیش‌بینی شوند تا بە نتیجە مطلوب دست یابند. ولی پور یکی از عوامل‌های مخرب در فرسایش خاک را ضعف مطالعات اجتماعی دانست و گفت: طرح‌ها بیشتر بە صورت دستوری است و بە هیچ عنوان بە مسائل اجتماعی آن توجە نمی‌شود و طرح‌ها بر اساس مناسبات اجتماعی طراحی نشدە است.

وی تصریح کرد: مسائل و مشکلات در حوزە فرسایش خاک بیشتر از آنکە بە صورت مراتبی بررسی شوند باید بیشتر به صورت شبکەای و بە هم پیوستە مورد بررسی قرار گیرند و تاثیرات هر یک را بر دیگری بررسی کرد.بە نظر احمد ولی‌پور هر چند کە سازمان جنگل‌داری، مراتع و آبخیزداری بە عنوان یکی از زیرمجموعە‌های جهاد کشاورزی محسوب می‌شود اما متاسفانە هر دو دارای دو رویکرد متفاوت هستند.وی در خصوص رویکرد سازمان جهاد کشاورزی و جنگلداری استان اظهار کرد: سازمان جهاد کشاورزی سیستمی خدماتی است کە هدف این سازمان بیشتر تامین بخشی از مواد غذایی استان است، اما سازمان‌ جنگل‌ها و مراتع سیستمی حاکمیتی است کە درصدد حفاظت از جنگل و مراتع محیط زیست استان گام برمیدارد.

بە گفتە احمد ولی‌پور، مدیریت پایدار منابع طبیعی بە معنی بهرەبرداری صحیح از منافع محیط زیست و نگهداری و حفظ محیط زیست است.مدیر مرکز پژوهش و توسعە جنگلداری زاگرس شمالی در پایان خاطرنشان کرد: برای انجام هر اقدامی، اعم از توسعه باغات، معادن، گاوداری و اقداماتی از این قبیل موظف بە دریافت مجوز از سوی سازمان منابع طبیعی استان هستند و سازمان منابع طبیعی نیز در صورت وارد کردن هرگونە آسیبی بە محیط زیست، منابع طبیعی با اجرایی کردن این طرح‌ها موافقت نخواهد کرد، اما متاسفانە سازمان‌های اجرایی مرتبط برای جلب رضایت مردم، بە جای حمایت از سازمان منابع طبیعی آنها را مجبور بە دریافت مجوز می‌کنند.