گروه جامعه
آلودگی هوا در این روزها به یکی از مهمترین دغدغههای شهروندان ساکن تهران و کلانشهرها تبدیل شده است. موضوعی که ظاهرا از نظر مدیران شهری تنها راه مقابله با آن تعطیلی مدارس و دانشگاهها بوده است و اندک اندک رکوردی تازه در میزان تعطیلی مراکز آموزشی به این دلیل ثبت میشود. اگر تا چند سال پیش هوای آلوده مشکلی جدی برای پایتخت به حساب میآمد، امروز دیگر این مسئله تبدیل به یکی از اساسیترین مشکلات بسیاری از کلانشهرهای ایران شده است و بر خلاف وعده مسئولان نه تنها شاهد بهبود یافتن این وضعیت در تهران نبودهایم بلکه سرایت هوای آلوده را به سایر شهرها را هم مشاهده میکنیم.
در خصوص خسارتهای جبرانناپذیر هوای آلوده بر سلامت مردم بسیار سخن گفته شده و امری بدیهی به نظر میرسد، از طرف دیگر راهحل تعطیل کردن مدارس، دانشگاهها، کارخانجات و... و یا ایجاد محدودیت برای حمل و نقل شهروندان نیز علاوه بر آنکه سبب ضرر و زیان اقتصادی خواهد شد موجب ایجاد نارضایتی در جامعه هم است و در عمل نیز شاهد هستیم که این راه حل موقتی نتوانسته کمکی به بهبود شرایط کند.
نکته دیگری که در این ارتباط قابل ذکر است توجه به این مسئله است که غلبه نگاه سیاسی و به حاشیه راندن دیدگاه کارشناسی متخصصان سبب آن شده که موضوع آلودگی هوا به یک گروکشی سیاسی تبدیل شود و هر طیف از مدیران شهری طرف مقابل را مقصر وضعیت موجود بداند. شاید بتوان گفت ریشه بهبود نیافتن بسیاری از امور از جمله مسئله آلوگی هوا به همین سیاسیکاریهای مدیران و عدم توجه آنان به دیدگاه متخصصان امر بازمیگردد.
اما شاید بتوان گفت آنچه از هوای آلوده مهمتر است نبود هیچ برنامه مشخص برای مقابله با آن است. مقصود از برنامه مقابله با آلودگی هوا شعارها و وعدههای روی کاغذ مدیران شهری نیست بلکه سخن از برنامهای گام به گام است که در هر مرحله از آن به طور مشخصی معلوم باشد که «1ـ چه اقدامی انجام میشود؟ 2ـ این اقدام چه هزینههایی دارد؟ 3ـ این اقدام چند درصد از آلودگی هوا را کاهش و یا از افزایش آن جلوگیری میکند؟ و 4ـ این اقدام در کدام قسمت چشمانداز پایان آلودگی هوا قرار میگیرد؟»
نبود چشمانداز مشخص مدیریتی در این ارتباط، همچون بسیاری موضوعات دیگر و همینطور فقدان برنامههایی مشخص برای مقابله هماهنگ با آلودگی هوا سبب آن شده است که اساسا هیچ دورنمای مثبتی درباره این معضل جدی مشاهده نشود. میتوان گفت آنچه «باد» را تبدیل به نقش اول این میدان کرده است همین نبود برنامه و بی توجهی مطلق مدیران شهری به متخصصانی است که سالها علم آموختهاند اما امروز با بهانههایی واهی و عمدتا سیاسی کنار گذاشته میشوند.