آیا بارش‌های اخیر نتیجه تغییر اقلیم است؟

در واقع شرایط در استان سیستان و بلوچستان از سایر استان‌ها وخیم‌تر اعلام شده به طوری که میزان بارش‌ها در جنوب استان نسبت به سال گذشته ۲۶ برابر بیشتر بوده و در نتیجه سرریز شدن آب از پشت سدهای استان را در پی داشته است. اکنون در این استان تعداد ۵۰۰ روستا و ۱۴ شهرستان درگیر سیل هستند و ۲۰ هزار واحد مسکونی بر اثر جاری شدن سیلاب تخریب کلی و جزئی دیده است.ایمان باباییان رییس پژوهشکده اقلیم شناسی سازمان هواشناسی درباره اینکه این بارش های سیل آسا تاثیر تغییر اقلیم است یا خیر به خبرنگار علمی ایرنا گفت: در واقع هر بارش سنگینی را نمی توان به تغییر اقلیم نسبت داد، تغییر اقلیم بررسی یک تک رخداد نیست و اگر تکرار شود می توانیم بگوییم تغییر اقلیم در آن نقش دارد از این رو بارش های اخیر را با قطعیت نمی توان به تغییر اقلیم نسبت داد.

وی افزود: هر چند در این مدت چند باری شاهد چنین بارش هایی در جنوب کشور بودیم اما تعداد دفعات آن آنقدر زیاد نیست که بتوانیم با قطعیت آنرا به تغییر اقلیم نسبت دهیم، البته مطالعات ما نشان می دهد که الگوی بارش در این مناطق در حال تغییر است یعنی پیش بینی شده بود که در جنوب و جنوب شرق کشور بارش ها زیاد می شود که به صورت سنگین و سیل آسا خواهد بود اما در عین حال از لحاظ آماری باید اطمینان پیدا کنیم که این تک رخداد وابسته به تغییر اقلیم است یا خیر ، چون با یک تک رخداد نمی توانیم بگوییم که علت آن تغییر اقلیم است.رییس پژوهشکده اقلیم شناسی سازمان هواشناسی تاکید کرد: هر چند پیش بینی های ما نشان می دهد که در آینده همین وضعیتی رخ خواهد داد که اکنون در سیستان و بلوچستان با آن مواجه هستیم اما شرایط فعلی نیاز به بررسی و مطالعه بیشتری دارد.

وی ادامه داد: حدود ۱۵ سال قبل پیش بینی شده بود که بارش های سیل آسا در کشور زیاد می شود و الان می بینم که در حال رخ دادن است اما باز هم در عین حال یک تک واقعه را نمی توانیم به تغییر اقلیم نسبت دهیم، البته ممکن است که این مناطق در گذشته مثلا ۵۰ یا ۱۰۰ سال گذشته چنین تک واقعه ای داشتند. در واقع تغییر اقلیم می تواند رخدادهای حدی را زیاد کند اما یک تک رخداد حدی را نمی توانیم به تغییر اقلیم نسبت دهیم.باباییان گفت: برای مقابله با این مساله باید انتشار گازهای گلخانه ای را کاهش دهیم، تمام کشورها باید تحت برنامه ای که هیات بین الدول تغییر اقلیم ( IPCC ) مشخص کرده با هم کار کنند، این هیات توصیه کرده و گفته باید انتشار گازهای گلخانه ای کاهش یابد و تمام کشورها روی این مساله اجماع داشته باشند که متاسفانه الان چنین اجماعی وجود ندارد، بر اساس اعلام IPCC و نشست پاریس باید افزایش دمای کره زمین در سال ۲۱۰۰ نسبت به قبل از انقلاب صنعتی حتما کمتر از دو درجه باشد، البته باید تلاش کنیم که زیر ۱.۵ درجه باشد اما با این وضعیت حداقل ۲.۷ دهم درجه افزایش دما خواهیم داشت.

وی افزود: در واقع دو درجه افزایش دما آستانه تحمل کره زمین است که اگر بیشتر از آن باشد بسیاری از اکوسیستم هایی که از بین می روند دیگر برگشت ناپذیر خواهند شد اما اگر افزایش دمای کره زمین زیر ۱.۵ درجه باشد بعضی از اکوسیستم هایی که از بین رفتند دوباره بر می گردند مانند آبسنگ های مرجانی خلیج فارس که می توانند دوباره احیا شوند.وی اظهار داشت: اما با این وضعیتی که کشورهای دنیا دارند اگر همین امروز نیز تمام کشورها به تعهداتی که در توافقنامه پاریس داده اند عمل کنند باز هم ۲.۷ دهم درجه افزایش دما خواهیم داشت که از آستانه تحمل کره زمین که دو درجه است بیشتر است و قطعا مشکلات زیادی به بار خواهد آمد.رییس پژوهشکده اقلیم شناسی سازمان هواشناسی تاکید کرد: مثلا قرار بود ۱۰ درصد تولید انرژی ما از طریق انرژی های تجدید پذیر باشد که الان یک درصد هم نیست البته کشورهای دیگر هم وضعیت بهتری ندارند در واقع مقصر اصلی کشورهایی هستند که به صورت تجمعی در تولید گازهای گلخانه ای مشارکت داشتند که معمولا کشورهای قوی اروپایی هستند، درست است که الان ایران در تولید گازهای گلخانه ای زیر رتبه ۱۰ است و حدود رتبه ۷ را دارد اما از نظر تجمعی رتبه ایران بسیار پایین است.

وی افزود: از انقلاب صنعتی در نظر بگیرید تا الان، اگر واقعا سهم و مسوولیت کشورها در تولید گازهای گلخانه ای را در نظر بگیریم باید از زمان اختراع ماشین بخار تا به امروز باشد، آن موقع سهم کشورهای غربی و صنعتی بسیار بیشتر از ایران خواهد بود یعنی آنها سهم بیشتری در انتشار گازهای گلخانه ای و افزایش دمای کره زمین دارند، بنابراین درست است که الان سهم ما زیاد است اما اگر تجمعی در نظر بگیریم رتبه ایران بسیار پایین تر از آنها است و شاید هم اصلا سهمی نداشته باشیم.باباییان گفت: معمولا در توافق نامه های بین المللی روی تجمعی مانور نمی دهند و وضع فعلی را در نظر می گیرند اما این هم دلیل نمی شود که ما تلاش نکنیم، سهم ما الان خیلی زیاد است باید سعی کنیم که آنرا کم کنیم، مثلا خودروهای هیبریدی تولید کنیم و فناوری سبز را به ویژه در بحث خودرو که سهم زیادی در تولید گازهای گلخانه ای دارد وارد کنیم.