چرا برخی افراد به مواد مخدر گرایش دارند؟

یاسمن رمضانی با بیان اینکه گرایش افراد به اعتیاد دلایل گوناگونی دارد و نمی‌توان دلایل این موضوع را محدود دانست، گفت: به تعداد افراد معتادی که در جامعه وجود دارد، دلایل گرایش به اعتیاد وجود دارد. البته می‌توان دلایل را در سرفصل‌های کلی دسته‌بندی کرد. به عنوان مثال بعضی از دلایل مربوط به حوزه‌های فردی و روان شناختی و بعضی دیگر به عوامل اجتماعی مربوط می‌شود.وی که در یک برنامه رادیویی صحبت می‌کرد با بیان اینکه عوامل روانی و فردی مربوط به افسردگی و فشار روانی است که سبب می شود افراد به سمت اعتیاد بروند، افزود: «هیر شی» نظریه پرداز کنترل اجتماعی معتقد است زمانی که پیوندهای اجتماعی بین فرد و جامعه سست می‌شود، فرد بیشتر تمایل می کند رفتارهای نابه‌هنجار از جمله اعتیاد به خود نشان می‌دهد.

این کارشناس مسائل آسیبهای اجتماعی در ادامه به عوامل گرایش یا عدم گرایش افراد به ناهنجاری‌های اجتماعی اشاره کرد و افزود: یکی از این عوامل وابستگی و دلبستگی است. زمانی که یک فرد به فرد دیگری وابسته می‌شود، احتمال گرایش به رفتارهای نابه‌هنجار از جمله اعتیاد کمتر است.همچنین تعهد نیز در جلوگیری از سوق یافتن افراد به رفتارهای نابهنجار موثر است، زیرا وقتی فرد در زندگی خود اهدافی را تعیین می‌کند و می‌خواهدبه آن هدف مانند تحصیلات عالیه یا شغل خود برسد، انگیزه برای زندگی در او بیشتر می‌شود.در ادامه بهزاد وحیدنیا، مدیر کل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی با تصریح بر این موضوع که اعتیاد یک موضوع چند عاملی است، عنوان کرد: در سیاست‌گذاری‌هایی که در زمینه اعتیاد انجام می‌شود، باید پیشگیری در اولویت باشد. دنیا تجربه‌های مختلفی درباره اعتیاد و ماهیت رفتار با معتادان داشته است و به نظر می‌رسد عوامل فردی و اجتماعی و همچنین اقتصادی موثر در این مسئله را شناسایی کرده‌اند.

وی زندگی پیرامونی و خانواده را در گرایش یا عدم گرایش افراد به اعتیاد موثر دانست و اظهار کرد: اگر محیط زندگی فرد منبعث از رفتارهای پخته و هوشمندانه و ساختار توانمند باشد، افراد توسعه یافته‌ای به عنوان خروجی خواهیم دید که به طور حتم، میل به اعتیاد در آنها بسیار اندک خواهد بود.مدیرکل مشاوره و امور روانشناختی سازمان بهزیستی تصریح کرد: اگر خانواده دارای ساختار مشخصی نباشد یا سبک تربیتی که در خانواده ها وجود دارد، توازن و تناسب مناسبی نداشته باشد، شاهد گرایش افراد به رفتارهای هنجارشکنانه از جمله اعتیاد خواهد بود.

وی به نظریه در هم تنیدگی آسیبهای اجتماعی اشاره کرد و افزود: اگر آسیبی در یک جامعه شکل می‌گیرد، قطعا از رابطه علت و معلولی نیز برخوردار است و وجود یک آسیب احتمالا آسیب دیگری را نیز شکل خواهد داد. در حقیقت وقتی از اعتیاد صحبت می‌کنیم، صرفا با معضل اعتیاد رو به رو نیستیم و آسیبهای دیگری نیز وجود دارد که باید پیش از اعتیاد مورد بررسی قرار گیرد.وحیدنیا از وجود رویکردهای مختلف در نگاه به معتاد گفت و اظهار کرد: یک رویکرد این است که فرد معتاد را به مثابه بیمار می‌بینند و رویکرد دیگر نگاه به معتاد به عنوان مجرم است و حتی رویکرد سومی نیز وجود دارد که فرد معتاد را عامل بروز جرم می دانند و در واقع نگاه امنیتی به معتاد و مقوله اعتیاد دارند. این نگاه‌های متفاوت در برخورد با مسئله اعتیاد در سطح کلان اثرگذار خواهد بود.