بهار نیوز - ملخ‌های صحرایی در راه ایران

گروه جامعه: یکی از خطرهایی که این روزها اقتصاد کشاورزی استان‌های جنوبی کشور را تهدید می‌کند، هجوم دوباره ملخ‌های صحرایی به زمین‌های کشاورزی و مراتع است.

هجوم ملخ‌ها به کشور اتفاق تازه‌ای نیست و در گذشته نیز رخ داده است، اما آنچه این‌بار هجوم این آفات را تبدیل به تهدید جدی برای تولید بخش کشاورزی کشور کرده، همزمانی آن با سیل و بارندگی‌های اخیر در استان‌های جنوبی است. مراتع سر سبز جنوب که در این فصل شاهد بارندگی‌های خوبی هم بوده‌اند بستر مناسبی برای نیاز غذایی این آفت سیری ناپذیر است که میزان تولید مثل آن را نیز افزایش می‌دهد. اواخر دی ماه سال گذشته بود که سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) نسبت به هجوم ملخ‌های صحرایی به ایران هشدار داد و در اوایل بهمن این ملخ‌ها از صحرای آفریقا، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، کویت، عمان و قطر راهی استان‌های جنوبی شدند. استان‌های هرمزگان، سیستان و بلوچستان و کرمان که در اواخر سال گذشته و اوایل امسال تجربه ناخوشایندی از ورود ملخ‌های صحرایی داشته اند، این روزها با توجه به هشدار وزیر جهاد کشاورزی، برای موج جدید به صورت آماده باش درآمده اند.
شرایط مساعد برای هجوم ملخ‌ها
سال گذشته، مبارزه با ۱۷۳ دسته ملخ صحرایی در سطح ۷۳۵ هزار و ۲۳۴هکتار از مناطق آلوده ۹ استان جنوبی کشور شامل، سیستان و بلوچستان، هرمزگان، جنوب کرمان، بوشهر، فارس، خوزستان، کهگیلویه و بویر احمد، ایلام و خراسان جنوبی انجام شد. اما خبرها می‌گویند این بار هجوم ملخ‌ها از پاکستان و هند و همچنین کشورهای همسایه جنوب غربی خواهد بود. یعنی بخشی از این دسته‌ها که از ایران به سمت کشورهای هند و پاکستان مهاجرت کرده بودند، اکنون در حال بازگشت هستند. از سمت عربستان هم ملخ‌های نابالغ شروع به حرکت می‌کنند و در استان‌های جنوبی اردو می‌زنند.این نوع ملخ‌ها روزانه معادل وزن خود غذا می‌خورند و هر یک هزار و ۱۰۰ ملخ در یک روز می‌تواند معادل یک انسان یعنی حدود ۲ کیلوگرم از محصولات غذایی را استفاده کند.
سخنگوی سازمان حفظ نباتات کشور در این باره توضیح بیشتری می‌دهد و به همشهری می‌گوید: جمعیتی از ملخ صحرایی که سال گذشته از ایران به سمت کشورهای هند و پاکستان مهاجرت کردند، طبق پیش بینی‌های سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) امسال با مساعد شدن شرایط آب و هوایی و بارندگی‌های اخیر به حاشیه دریای سرخ که در واقع خواستگاه اصلی ملخ صحرایی است باز می‌گردند و در این مهاجرت بخشی از این آفت در جنوب کشور ما تخلیه می‌شود. سیدمحمدرضا میر با بیان اینکه سطح مبارزه با آفت ملخ صحرایی در دو استان هرمزگان و سیستان و بلوچستان به ۴۸۰۰ هکتار رسیده است، می‌گوید: جمعیت ملخ صحرایی از حاشیه دریای سرخ و عربستان و یمن به سمت ایران هجوم می‌آورند که در این زمینه بخش اصلی مبارزه با این آفت از ابتدای بهمن آغاز شده است. سال گذشته عملیات مبارزه با این آفت موفقیت آمیز بود و خسارت بسیار کمی داشتیم و نگذاشتیم ملخ‌ها وارد مزارع شوند. بر اساس داده‌های سازمان فائو پیش‌بینی می‌شد امسال هم عملیات مبارزه را در بیش از ۷۵۰ تا ۸۰۰ هزار هکتار انجام دهیم اما با توجه به شرایط مناسب برای هجوم این آفت به مزارع و زمین‌های کشاورزی، پیش بینی می‌کنیم امسال سطح مبارزه با ملخ صحرایی تا یک میلیون هکتار نیز برسد.
کمبود امکانات نداریم
سخنگوی سازمان حفظ نباتات کشور با اشاره به تجربه سال گذشته در مبارزه با ملخ‌های صحرایی می‌افزاید: امکانات و تجهیزات برای مبارزه با ملخ صحرایی در استان‌های جنوبی کشور تامین شده و کمبودی در استان‌ها نداریم. همچنین ارگان‌های مختلف از جمله استانداران، فرمانداران و بخشداران استان‌های جنوبی برای مبارزه با ملخ صحرایی اعلام آمادگی کرده‌اند و اعتبارات استانی و ملی به این بخش اختصاص پیدا کرده است.
میر اضافه می‌کند: اکنون استان‌های جنوبی در حالت آماده باش هستند و سازمان‌های جهاد کشاورزی در استان‌های درگیر از جمله هرمزگان، سیستان و بلوچستان و کرمان، کمیته‌های فنی با هماهنگی سازمان حفظ نباتات برای مبارزه با این آفت تشکیل داده اند. همچنین نمایندگانی از سازمان‌های مدیریت بحران استان، استانداری، نیروهای بسیج و سپاه حضور دارند تا هماهنگی‌ها و برنامه ریزی‌ها برای مبارزه با این آفت انجام شود. گسترش سطح مبارزه با ملخ‌ها در سیستان و بلوچستان
سیستان و بلوچستان سال گذشته بیشترین سطح مبارزه با ملخ را در کشور داشت و امسال نیز به گفته مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان، برای مقابله با هجوم این آفت آمادگی لازم را دارند. غلامحسین تیموری با اشاره به اینکه سال گذشته در سطح ۲۱۱ هزار و ۵۰۰ هکتار از مراتع و زمین‌های کشاورزی استان عملیات مبارزه با ملخ انجام شده است، به همشهری می‌گوید: امسال با توجه به شرایط آب و هوایی و بارندگی‌های اخیر پیش بینی می‌کنیم سطح مبارزه با این آفت گسترش یابد. او اضافه می‌کند: از ۳ ماه پیش ریزش ملخ‌ها در سیستان آغاز شده و از ۵ آبان در سطح ۴۲۱ هکتار عملیات مبارزه را در ۴ شهرستان سرباز، چابهار، فنوج و کنارک انجام دادیم. اواخر بهمن ماه و همزمان با فروکش کردن سیلاب‌ها و مساعد شدن هوا نیز جمعیت بیشتری از این ملخ‌ها به سمت استان هجوم می‌آورند که خوشبختانه آمادگی کامل برای مقابله با این آفت را داریم و تجهیزاتمان کامل است.
مبارزه با ملخ در هرمزگان تا پایان فصل زراعی
رئیس سازمان جهادکشاورزی هرمزگان از این استان به عنوان خط مقدم ریزش دسته‌های میلیونی ملخ‌های صحرایی مهاجم نام برده و به همشهری می‌گوید: عملیات ردیابی و مقابله با ملخ‌های صحرایی به طور مستمر در این استان و استان‌های همجوار انجام می‌شود. تاکنون در سطح یک هزار و ۹۶۰ هکتار زمین، مبارزه با ملخ‌های صحرایی صورت گرفته و عملیات ردیابی در همه شهرهای استان به طور شبانه‌روزی در حال انجام است. علی باقرزاده همایی اضافه می‌کند: هم‌اکنون تعداد محدودی از دسته‌جات ملخ‌های صحرایی در شهرهای سیریک، جاسک، بشاگرد و میناب در حال جابه‌جایی هستند که همه تمهیدات در این زمینه انجام شده و آمادگی لازم برای مقابله با این آفت فراهم شده است. طبق برنامه‌های پیش‌بینی شده، اکیپ‌های مبارزه و تجهیزات سموم تامین شده و عملیات تا پایان فصل زراعی به صورت مستمر در همه شهرستان‌ها ادامه خواهد داشت.
جازموریان، کانون بحران هجوم ملخ‌ها
کانون بحران هجوم ملخ‌ها در جنوب کرمان دشت جازموریان است. همچنین به گفته مدیر کشاورزی جنوب کرمان، شهرستان‌های قلعه گنج، رودبار و منوجان در جنوب این استان نیز از این آفت در امان نخواهند بود. سعید برخوری با اشاره به اینکه شرایط فعلی جازموریان به دلیل بارندگی‌های اخیر، مناسب برای تخم ریزی و تکثیر ملخ است، به همشهری می‌گوید: با توجه به شرایط آب و هوایی، دسته‌های جدید به صورت مستقیم وارد روستاها و مزارع می‌شوند و این مساله برای ما نگران کننده است. تاکنون دستجاتی از ملخ‌ها که وارد کرمان و جنوب استان شده با مبارزه به صورت شیمیایی و سم پاشی از بین رفته‌اند اما شرایط برای جازموریان بحرانی است. او اضافه می‌کند: هم اکنون مخازن سم پاش تکمیل و شرایط برای مواقع اضطراری برای مبارزه زمینی و هوایی آماده است. مدیر حفظ نباتات سازمان جهاد کشاورزی استان کرمان نیز در این باره می‌گوید: احتمال می‌رود ملخ‌ها از اوایل اسفندماه با توجه به شرایط دمایی موجود به شمال استان کرمان وارد شوند و در این بین شهرستان‌های ارزوئیه و ریگان بیش از سایر مناطق در تیررس این آفت قرار دارد. ناصر طاهری با بیان اینکه هجوم ملخ به سایر مناطق استان کرمان نیز پیش بینی شده است می‌افزاید: با توجه به اینکه هجوم ملخ امسال در آفریقا بیشتر از سال گذشته است، احتمال می‌رود شدت هجوم این آفت به استان کرمان نیز بیش از سال قبل باشد.

وی با بیان اینکه این استان امسال بر اساس هشدار سازمان‌های فائو و حفظ نباتات از سه جبهه با ملخ‌های صحرایی درگیر می‌شود، می‌گوید: گروه نخست ملخ‌های حمله کننده به استان کرمان، همان ملخ‌هایی هستند که سال گذشته از ایران عبور کرده و به سمت کشورهای هند و پاکستان رفته‌اند و اکنون در حال بازگشت به استان‌های حاشیه خلیج فارس و شهرهای جنوبی کرمان و همچنین بندرعباس هستند. دسته دوم ملخ‌های تهدید کننده استان کرمان، ملخ‌هایی هستند که از شبه جزیره عربستان، یمن و آفریقا به سمت کشور ما می‌آیند و بعد از گذر از استان‌های همجوار به کرمان می‌رسند.دسته سوم ملخ‌هایی که ممکن است طبق پیش بینی‌ها به استان کرمان حمله‌ور شوند، همان ملخ‌هایی هستند که سال قبل در این استان حضور داشته و تخم‌گذاری کرده‌اند و اکنون با توجه به گذر زمان، تخم‌ها تبدیل به نوزاد ملخ می‌شود و به اراضی و مراتع حمله می‌کنند. طاهری با بیان اینکه مبارزه با ملخ‌های صحرایی در استان‌های همجوار کرمان آغاز شده است، می‌افزاید: شرایط موجود و سبز نبودن مزارع با توجه به فصل سرما، مبارزه با ملخ را به دلیل پروازهای طولانی مدت، دشوار کرده، به طوری که ملخ‌ها طی یک پرواز طولانی مدت می‌توانند از یک آبادی به آبادی دیگر برسند.
کشاورزان و باغداران هوشیار باشند
شهاب پناهی فر، کارشناس کشاورزی با بیان اینکه عمده خسارت این ملخ‌ها به مزارع و زمین‌های کشاورزی است می‌گوید: روش مبارزه با این ملخ‌ها سم‌پاشی است و حتی برخی توافقات بین‌المللی و منطقه‌ای نیز بین کشورهایی که درگیر هجوم ملخ‌های صحرایی هستند، وجود دارد. او اضافه می‌کند: بارندگی‌هایی که در هفته‌های اخیر در کشور داشته‌ایم به عنوان یک جاذب برای ورود و حمله حجم عظیمی از گله‌های ملخ خواهد بود که به صورت پروازی از شبه جزیره عربستان به ایران می‌آیند و کشور را در معرض حمله دسته‌های بزرگ ملخ قرار خواهد داد. این ملخ‌ها با توجه به قدرت پروازی بالا، ۲۰۰ تا ۲۵۰ کیلومتر در روز را طی می‌کنند که در صورت وزش باد موافق، می‌توانند روزانه ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ کیلومتر طی مسافت داشته باشند. وی از کشاورزان و باغداران می‌خواهد که نسبت به حضور این آفت در مسیر خود یا در مزرعه و باغ‌هایشان هوشیار باشند و می‌گوید: کشاورزان و باغداران به هیچ وجه نباید دست به اقدام خودسرانه برای مبارزه با این آفت بزنند، چرا که در این موارد شناسایی و مبارز با آفت مهاجم برعهده کارشناسان دولتی است.