کرونا و دست‌های خالی کارگران

به گزارش ایرنا، با انتشار اخباری مبنی بر مبتلاشدن تعدادی از هم‌وطنان به ویروس کرونا، عزم جدی برای مقابله با گسترش این بیماری آغازشده اگرچه کم‌وکاستی‌های بسیاری وجود دارد که نمی‌توان منکر آن شد.مطالب زیادی بیان شد از شست‌وشوی مرتب دست‌ها، در خانه ماندن، ضدعفونی کردن و بسیاری موارد دیگر که باهدف پیشگیری از شیوع این ویروس به‌صورت مرتب به‌خصوص در فضای مجازی در حال انتشار است.به مردم به‌خصوص افراد سالمند و کسانی که دارای بیماری پیش‌زمینه‌ای هستند، نکات بسیاری یادآوری شده که بایستی رعایت کنند تا جلوی سرایت هر چه بیشتر این ویروس گرفته شود.اما یکی از بخش‌ها و اقشاری که کمتر به آن‌ها پرداخته‌شده بخش صنعت و کارگران است، اقتصاد و صنعت که پایه توسعه کشور بوده و کارگران که به‌عنوان بخش مهم و اساسی این پایه می‌باشند و سلامت آن‌ها نقش زیادی در توسعه کشور و تأمین نیازهای شرایط حال کشور دارد.پای صحبت مردم نشستیم از کم و کاستی‌هایشان گفتند، کارمندان، بیماران، بیمارستان‌ها، اما در این میان قشری که باید از آن سخن فراوان به میانید کارگران هستند و استان البرز به‌عنوان قطب صنعتی و تولیدی کشور بخش قابل‌توجهی از جمعیت آن را کارگران تشکیل می‌دهند.
جمعیت کارگری در البرز
البرز با داشتن سه هزار و ۵۰۰ واحد تولیدی و صنعتی به‌عنوان قطب صنعت در کشور مطرح است، وجود این تعداد واحد صنعتی بزرگ، متوسط و کوچک اهمیت صنعتی آن را در کشور دوچندان کرده است، صنایعی که افزون بر تأمین نیازهای داخلی درزمینهٔ‌های مختلف ازجمله مواد ضدعفونی‌کننده و بهداشتی در بازارهای منطقه‌ای و جهانی جایگاه خاصی دارد اما در شرایط کرونایی امروز باید با وسواس و حساسیت خاص وضعیت جامعه کارگری و تولیدی آن را بررسی کرد و نیازها را پاسخ گفت. ۱۳۰ هزار کارگر در این واحدهای تولیدی و صنعتی مشغول به فعالیت هستند و اگر جمعیت کاری مراکز خدماتی را در نظر بگیریم حدود ۴۶۰ هزار نفر از جمعیت سه‌میلیون‌نفری استان را کارگران تشکیل می‌دهند و این امر نشان‌دهنده اهمیت توجه به این مهم است که بایستی برای سلامت این قشر از جامعه که نقش زیادی در توسعه استان و کشور دارند اقدامات جدی صورت گیرد.کارگرانی که به‌خصوص در ایام پایانی سال باید ساعت‌های بیشتری را در محیط‌های کارگری باشند، تولید کشور در دستانشان است، این در حالی است که اگر به وضعیت سلامت و بهداشتشان آن‌چنان‌که باید توجه نشود، نه‌تنها خود فرد و اطرافیانش بلکه می‌تواند صنعت و اقتصاد کشور را نیز فلج کند.قشری که اگر سالم باشند صنعت کشور نیز سالم و رو پا است و اگر خدایی تاکرده این ویروس که قدرت شیوع آن بسیار گسترده است دامن یکی از این کارگران را بگیرد، می‌تواند هم‌زمان با درگیر کردن چندین نفر دیگر از کارگران درنهایت سبب آسیب رساندن به بخش صنعت و اقتصاد کشور شود.
کرونا در کمین است
دست‌های خالی کارگران در میان مافیای سنگین ماسک، مواد ضدعفونی و برخی تبعیض‌ها، امروزه به‌خوبی در حال نمود کردن است، ساعات کاری کارمندان دولت در استانی مانند البرز در حالی کاهش‌یافته که در این میان حتی یک ساعت هم از ساعت کاری کارگران کم نشده است.وقتی پای درد دل‌هایشان می‌نشینید گله‌های همیشگی مانند عقب ماندن حقوق، کاهش قدرت خرید، تأخیر اقساط و بدهی‌ها و صدها مشکل دیگر ردیف می‌شود و اینک نیز ویروس کرونا نگرانی مضاعف برای آنان و خانواده‌ای‌شان است.از صحبت کردن می‌ترسند اگرچه شاید چندین ماه است که حقوق هم نگرفته باشند اما می‌ترسند که بیان کنند حرف‌هایشان که نکند همین حقوق تأخیری را نیز از دست بدهند، وقتی این اطمینان خاطر را می‌دهیم که نیامدیم برایتان مشکل درست کنیم هدفمان تنها حفظ سلامت شما است، بازهم با شک حرف می‌زنند البته به این شرط که نامی از آن‌ها نبریم.
گفت‌وشنود با کارگران
امیر کارگر جوان ۳۰ ساله‌ای که باوجود جوان بودن اما مهروموم‌ها است که باریک خانواده پرجمعیت را به دوش می‌کشد، در یک واحد تولیدی دریکی از شهرک‌های صنعتی البرز فعالیت می‌کند.او می‌گوید: برای رسیدن به محل کار صبح‌ها ساعت ۶ از خانه بیرون می‌زنم، صبحانه را در منزل صرف می‌کنم، قبل از همه‌گیر شدن ویروس کرونا، ناهار را در خودواحد به همراه دیگر کارگران صرف می‌کردیم اما در حالی باید تا ساعت ۱۶ در محل کار حضورداشته باشیم که رستوران تعطیل و با خود هم نباید غذایی بیاوریم.این کارگر گفت که خدا کند هیچ‌گاه پای کرونا در بخش تولید باز نشود البته دعا می‌کنم که این بلا از سر مردم ایران و جهان دور شود.
شرایط کاری کارگران سخت شده است
رضا کارگر دیگری است که می‌گوید: فشار کاری‌مان بالا است، در روزهای پایان سال، باید تولید کنیم، بفروشیم تا کارفرما بتواند حقوق وعیدی‌مان را بدهد، اما چندین ساعت گرسنه ماندن خیلی سخت است، از آن‌طرف هم می‌دانیم که برای سلامت خودمان است اما شرایط کاری واقعاً سخت شده است.نبود مواد ضدعفونی‌کننده که این روزها دغدغه تمام اقشار جامعه شده، یکی از اصلی‌ترین مشکلاتی است که بکی دیگر از کارگران عنوان می‌کند، خدیجه ۴۵ ساله که خود و شوهرش در ۲ واحد تولیدی در حال فعالیت هستند و هریک نگران دیگری است.وی عنوان می‌کند که اگر مواد ضدعفونی‌کننده باشد که هرروز بتوانند کارگاه و واحد را به‌صورت مرتب ضدعفونی کنند دیگر این‌همه استرس نداریم، با آرامش به کارمان می‌پردازیم، رستوران باز می‌شود و یا حداقل می‌توانیم با خودمان ناهار بیاوریم.این بانوی کارگر ادامه می‌دهد: ۲ فرزند کوچک در خانه‌دارم هرروز که بعد از پایان یافتن کار به خانه‌بر می‌گردیم، نگران این هستیم که نکند مبتلا کرونا شویم و فرزندانمان را نیز درگیر کرده باشیم، در اخبار می‌گویند که نگران نباشید مواد ضدعفونی کنند هست اما در واقعیت چیزی نمی‌بینیم، کارفرما مدت‌ها است به دنبال این مواد ضدعفونی برای استریل کردن واحد تولیدی خود می‌گردد اما یا نیست و اگر هم باشد آن‌قدر گران است که از توانش خارج است.حسین کارگر دیگری که صدایش می‌لرزد نیز بیان می‌کند که هیچ‌گونه امکانات برای ضدعفونی در محل کار نداریم، بخش خصوصی هستیم، باید کارکنیم تا شب عید شرمنده زن و بچه‌هایمان نباشیم، اما با این وضعیت اصلاً نمی‌دانیم که عمرمان به شب عید قد می‌دهد یا خیر.
تبعیض ساعت کاری کارگران و کارمندان
مسلم دیگر کارگر البرزی است که پای درد دل‌هایش می‌زنیم، او می‌گوید فرق من کارگر با یک کارمند چیست؟ آیا جسم ما با آن‌ها فرق می‌کند؟ چگونه است که ساعت کاری کارمندان کاهش‌یافته اما من کارگر باید کارکنم آن‌هم بدون هیچ‌گونه امکاناتی، این انصاف نیست.درست ما بخش خصوصی هستیم، منبع درآمدمان خودمان هستیم باید کارکنیم، قبول داریم، خرده‌ای هم نمی‌گیرم، اما حداقل به ما یک امکاناتی بدهند که با آرامش و بدون استرس کارکنیم، محیط کارگاه به‌اندازه کافی آلودگی دارد، با شیوع ویروس کرونا این آلودگی به‌مراتب چندین برابر شده، خودتان حاضرید در چنین محیطی جان خود، همکاران و خانواده‌هایتان را به خطر بیاندازبد؟
کارگران تنها شاغلان در واحدهای تولیدی و صنعتی نیستند
این‌ها تنها بخش‌هایی از صحبت‌های کارگران است، اما کارگران تنها به افرادی که در واحدهای تولیدی فعالیت می‌کنند گفته نمی‌شود، با شیوع ویروس کرونا ترس مردم از خرید کردن از رستوران‌ها، غذای فوری و آشپزخانه‌ها زیاد شده است.آرایشگاه‌ها، فعالیت خود را متوقف کردند، آژانس‌های تاکسی و بسیاری دیگر از مشاغل، وقتی در خیابان‌های کلان‌شهرهایی مانند کرج سر بزنید به‌خوبی به این واقعیت پی می‌برید، حتی رستوران‌هایی که تا دیروز جای سوزن انداختن نبود امروز خلوت شده‌اند، ازیک‌طرف نشان‌دهنده این است که مردم به‌سلامت خود اهمیت می‌دهند که خیلی نکته خوبی است.اما از سوی دیگر، مشکلی که ایجادشده این است که کاهش فعالیت این رستوران، غذای فوری، آشپزخانه‌ها و مراکز کارگری دیگر سبب کم شدن درآمدشان شده که درنهایت تعدادی از کارفرماها نسبت به تعدیل نیروی کارگری خود اقدام کنند.محمدرضا کارگر یک غذای فوری در کرج می‌گوید کارم را از دست دادم، آن‌هم در شب عید، می‌دانم که ویروس آمده باید رعایت کرد اما گناه افرادی مثل من که در این کسادی بازار، بیکار شدند چیست؟ درمانده‌ام.مینا کارگر روزمزد یک آرایشگاه زنانه نیز می‌گوید: اگر یک روز سرکار نروم حقوقی ندارم، کارفرمایم گفته که تا مشخص نشدن وضعیت سرکار نیا، می‌خواستیم محیط را ضدعفونی کنیم اما نشد، معلوم نیست وضعیتمان چه می‌شود؟
کارگری که به خاطر آنفلوانزا کارش را ازدست‌داده است
مرتضی کارگر یک شرکت ساختمانی دریکی از شهرستان‌های استان البرز است، می‌گوید که به خاطر ابتلا به آنفلوانزا کارش را ازدست‌داده است.وی که به‌عنوان سرکارگر در این شرکت فعالیت می‌کرد عنوان می‌کند که مبتلا به آنفلوانزا شدم وقتی به بیمارستان مراجعه کردم عنوان کردند که مشکوک به کرونا هستم و باید قرنطینه شوم، بعد از چهار روز قرنطینه بودن مشخص شد که به کرونا مبتلا نبودم و آنفلوانزا آن‌ها داشتم. با پخش شدن خبر قرنطینه‌ام، کارفرما با من تماس گرفت که تا یکی ۲ ماه سرکار نیا، البته حقوق هم نمی‌توانم پرداخت کنم، به جرم داشتن آنفلوانزا و مشکوک بودن به کرونا که البته منفی اعلام شد، این‌گونه خانه‌نشین شدم.وی افزود: سرکارگر بودم، چندین کارگر زیردستم بود حالا هیچ‌کدام نمی‌توانند فعالیت کنند و به‌نوعی می‌توان گفت که کار در کارگاه خوابیده است.
کارفرمایی که نگران کارگرانش است
در میان تمام صحبت‌هایی که در خصوص مشکلات کارگران شد، باید به کارفرماها نیز گوشه چشمی داشت، یکی از این کارفرماها که بیشتر از خود نگران کارگرانش است می‌گوید: مجبورم ساعت کاری را کاهش ندهم، چاره‌ای جز تولید و توزیع محصولات نداریم، اگر کار بخوابد حقوق، عیدی و سنوات این کارگران را به چه طریقی تأمین کنم که شرمنده‌شان نشوم.وی که خود را محمد زاده معرفی می‌کند می‌افزاید: مجبور شدم که خانه‌ام را بفروشم، دربه‌در دنبال مواد ضدعفونی‌کننده هستم تا محیط کار را ضدعفونی و امنیت خاطر به کارگرانم بدهم، اما یا پیدا نمی‌کنم یا آن‌قدر گران است که از توانم خارج است.این‌ها بخش‌هایی از صحبت اقشاری بود که یکی از اساسی‌ترین پایه‌های این کشور هستند، سلامتی‌شان موجب سلامت اقتصاد کشور می‌شود، اقتصادی که امروز یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ها است و نباید اجازه داد تا بیشتر از این آسیب‌پذیر شود.در بخش دیگری از این گزارش به سراغ مسئولان رفتیم مسئولانی از جامعه کارگری از دردهای کارگرانی می‌گویند که روزانه با آن‌ها تماس می‌گیرند و نگران‌اند.
در دستورالعمل‌های پیشگیری از ویروس کرونا کارگران نادیده گرفته شدند
علی اصلانی رئیس کانون شورای اسلامی کار استان البرز بابیان این‌که در دستورالعمل‌های پیشگیری از ویروس کرونا به دستگاه‌ها، کارگران نادیده گرفته شدند گفت: دستورالعمل‌هایی صادرشده که بسیاری از کارفرمایان اجرا و بخشی نیز اجرایی‌اش نکردند، خیلی از اعتراض‌های کارگران این است که ما نیز انسان هستیم چرا ساعت کارمان کم نمی‌شود و فقط به کارمندان توجه می‌شود.وی افزود: طبق دستورالعمل رستوران‌ها باید در واحدهای تولیدی و صنعتی تعطیل شوند، خوب برای سلامتی خود کارگر است اما یا واحدها را ضدعفونی که رستوران‌ها بازشوند و یا این‌که ساعت کاری‌شان کم شود، یک کارگران هشت صبح تا ساعت ۱۶ گرسنه چه راندمانی می‌تواند داشته باشد؟درست که شب عید و کارفرما باید بفروشد تا بتواند حقوق بدهد اما این گرسنه کار کردن ضربه روحی و جسمی به کارگر وارد می‌کند و کیفیت کارش را نیز پایین می‌آورد.اصلانی ادامه داد: کارمند دولت از ساعت ۹ تا ۱۲ مدت فعالیتش در یک روز می‌شود و کارگر همچنآن‌ همان ساعت، به داد این‌ها چه کسی باید برسد؟ حداقل کاهش نمی‌دهید به این واحدها مواد ضدعفونی و ماسک بدهید که بتوانند واحدهایشان را ضدعفونی کنند تا سلامت محیط و کارگر فراهم شود.کارفرما چاره‌ای جز تولید ندارد، از آن‌طرف هم در این شرایط باید محیط را ضدعفونی کند، دربه‌در به دنبال مواد ضدعفونی هستند، باید این مواد در اختیار واحدهای تولیدی و صنعتی قرار بگیرد تا بتوانند واحد خود را ضدعفونی کنند، در این صورت است که رستوران‌ها باز، محیط سالم و امن و کارگر نیز با آرامش فعالیت و تولید و کارفرما دیگر درمانده پرداخت حقوق وعیدی نمی‌شود.وی ادامه داد: کارگری که حقوق نگیرد تبعات اجتماعی به همراه دارد، درست است که در شرایط خاصی قرار داریم اما بایستی برنامه‌ریزی می‌کردند، با این بی‌برنامگی در جامعه کارگری به‌خصوص در روزهای پایانی سال همه نگران پرداخت حقوق هستند.کارفرما با هزینه شخصی خود می‌خواهد مواد ضدعفونی بخرد پیدا نمی‌کند، حرف‌ها زیاد است اما در واقعیت چیزی نمی‌بینیم، فروش ماسک در داروخانه‌ها ممنوع است، الآن باید برای تهیه ماسک به کجا مراجعه کنند؟ قبل از این در داروخانه‌ها بود حتی گر آن‌هم اگر بود می‌دانستیم که باید در کجا پیدا کنیم اما الآن بگویند از کجا می‌توان تهیه کرد که کارفرما تهیه کند.
بخش صنعت ویروس کرونا را جدی بگیرد
فرشاد اوجانی رئیس خانه کارگر البرز بابیان این‌که در این شرایط اگر آسیبی به صنعت وارد شود فاجعه رخ می‌دهد، گفت: با هزاران زحمت توانستیم الکل تهیه کنیم آن‌هم به قیمت چند برابر و به‌صورت محدود، اگر یک کارگر بیمار شود این بیماری می‌تواند به کارگران دیگر و به‌تبع آن افراد زیادی را درگیر سازد.وی اضافه کرد: کارخانه‌ها و واحدهای تولیدی برای تهیه مواد ضدعفونی به مشکل جدی برخورد کردند، خرید الکل لیتری ۱۳۰ هزار تومان از توان خیلی از کارفرمایان خارج است.بخش صنعت باید ویروس کرونا را جدی بگیرد، مواد ضدعفونی در اختیار واحدها قرار بدهید کارفرما با هزینه شخصی خودش حاضر است که تهیه کند، این ویروس اگر پخش شود در بخش صنعت فاجعه رخ می‌دهد.
کارفرماها مواد موردنیاز خود را به صنعت و معدن استان اعلام نمایند
مدیرکل تعاون، کار و رفاه اجتماعی البرز نیز بابیان این‌که توجه به کارگر و کارفرما یکی از اولویت‌ها است گفت: کارفرمایان مواد ضدعفونی موردنیاز خود را به سازمان صنعت، معدن و تجارت استان اعلام نمایند، ما نیز در صورت دریافت تقاضایی آن را به این سازمان اعلام خواهیم کرد.حسین فلاح نژاد در خصوص تغییر ساعت کاری واحدهای تولیدی افزود: به همین منظور بازرسانی به واحدهای تولیدی اعزام که در صورت مشاهده مسئله‌ای، با توافق کارفرما ساعت کاری را تغییر بدهند، اگر کارفرما قبول نکرد و مورد اضطرار باشد مسئله در کمیسیون کارگری مطرح و در این خصوص تصمیم‌گیری می‌شود.وی بابیان این‌که تاکنون مشکلی در واحدهای تولیدی و صنعتی نداشتیم گفت: با توجه به این‌که این واحدها از قبل استانداردها را رعایت و به‌صورت منظم بازرسی‌ها صورت می‌گرفت، محیط‌های کارگری جزء پاک‌ترین محیط‌ها هستند.
مواد ضدعفونی در ۲ روز آینده به دست تولید گران می‌رسد
مدیرعامل شرکت شهرک‌های صنعتی البرز نیز بابیان این‌که تأمین سلامت تمام اقشار جامعه به‌ویژه کارگران یکی از دغدغه‌های اصلی ما است گفت: برای رسیدن به این مهم با پیگیری‌هایی که صورت گرفته، حدود یک‌میلیون لیتر الکل برای واحدهای تولیدی و صنعتی استان که درزمینهٔ تولید مواد ضدعفونی در حال فعالیت هستند خریداری که طی ۲ روز آینده به دستشان می‌رسد.محمدامین فرشی افزود: واحدهای تولیدکننده مواد ضدعفونی در استان به‌صورت سه نوبتی در حال فعالیت هستند، در مقطعی با توجه به افزایش فعالیتشان با کمبود مواد اولیه مواجه شدند که این مواد تهیه و در اختیارشان قراردادِ می‌شود.همچنین باهدف افزایش سلامت محیط‌های کارگری در شهرک‌های صنعتی استان، مکاتباتی به‌صورت منظم با شرکت‌ها در خصوص استفاده کارکنان از ماسک، مواد ضدعفونی‌کننده و نصب بنرهای آموزشی در حال انجام است و تمام توان خود را به کار بسته‌ایم تا بتوانیم در تأمین سلامت کارگران اقدامات خوبی را انجام دهیم.این‌ها بخش‌هایی بود از درد دل‌های کارگران چه آنان که سرکار می‌روند و چه آنان که کرونا خانه‌نشینان کرده بود، صحبت‌های مسئولان‌ هم بیان شد، هدف این بود که بتوانیم در گذاشتن راهی برای بهبود وضعیت این قشر از جامعه قدمی برداریم، کارگران به‌خصوص آنان که کارشان را از دست دادند درگیر مسائل اقتصادی شدیدی می‌شوند اگر هر چه سریع‌تر راهکاری اندیشیده نشود.
سخن آخر
آنچه در این گزارش آمده و به‌طور اختصار می‌توان به آن اشاره کرد که مشکلات جامعه کارگری در استان البرز و مناطق دیگر کشور در مرحله نخست کاستی‌های درآمدی، ناپایداری شغلی، ساعات کاری بالا و عدم توجه به نیازهای ضروری و معیشتی کارگران بوده و امروز که بیماری کرونا در کشور و البرز شیوع پیداکرده گسترش دامنه این بیماری به سمت تولید و جامعه کارگری خطری مضاعف برای نشانه رفتن بخش تولید و تأمین مایحتاج جامعه است.تأمین نشدن مواد ضدعفونی در واحدهای تولیدی و کارگری خطری بزرگ برای کل جامعه و اقتصاد ایران خواهد بود، بنابراین توجه به‌سلامت جسمی پایه‌های اقتصادی در چرخش تولید تأثیرگذار خواهد بود.در این شرایط تحریمی و خو اتکایی اهمیت جامعه کارگری و بخش تولید بیش از سایر بخش‌ها به نظر می‌رسد و مسئولان می‌بایست بخش عمده یارانه‌ها را به سمت جامعه کارگری و نیازمندان هدایت کنند.بررسی جدی سلامت کارگران و پیشگیری از ابتلای آنان به بیماری‌های مختلف ازجمله کرونا افزون بر شادابی بازار تولید در تأمین نیازها و شکوفایی اقتصاد کشور تأثیرگذار است، پس تا دیر نشده باید جامعه‌ای کارگری را از بلای کرونا و دغدغه‌های زندگی و معیشتی دور کرد.ویروس کرونا که به‌طور رسمی کووید – ۱۹ نام دارد، نخستین بار در شهر ووهان چین شناسایی شد تاکنون به بیش از ۵۰ کشور سرایت کرده و سازمان بهداشت جهانی را بران داشته است تا وضعیت فوق‌العاده اعلام کند.طبق گزارش روز چهارشنبه ۱۴ اسفندماه وزارت بهداشت و درمان مجموع ابتلای قطعی به ویروس کرونا در ایران به ۲ هزار و ۹۲۲ نفر و فوتی در اثر کرونا به ۹۲ نفر رسیده است و ۵۵۲ نفر درمجموع بهبودیافته‌اند.در استان البرز ۱۱۲ نفر مبتلا و شمار جان‌باختگان هفت نفر اعلام‌شده است.حدود ۲۰ نفر از مبتلایان کرونا در البرز از بیمارستان ترخیص شدند.