دولت حسن روحانی و فاجعه کرونایی در ایران

گروه سیاسی: عبدالله شهبازی- تحلیل‌گر امور امنیتی- در یادداشتی نوشت: در آستانه نوروز ۱۳۹۹ خبرها از گسترش رفت‌وآمد و کاهش شدید اقدامات احتیاطی و پیشگیرانه مردم در قبال خطر کروناویروس حکایت می‌کند. در بروز وضع نابسامان کنونی قطعاً‌ شخص آقای روحانی مقصر است. در میان سران دولت‌های جهان رفتار او را تنها می‌توان با رفتار بوریس جانسون،‌ نخست‌وزیر بریتانیا، مقایسه کرد که با هشتگ‌های پرشماری چون «نسل‌کشی» #torygenocide و «بوریس کجاست» #WhereIsBoris و «بوریس استعفا» #BorisResign از سوی مردم خود مورد حملات بسیار شدید توئیتری قرار گرفته است. 

اگر دولت روحانی دلسوز و فهیم و مدیر بود باید مانند دولت چینی تایوان، که همسایه جمهوری خلق چین و دارای مراوده سنگین انسانی با آن است، از آغاز با اتخاذ اقدامات پیشگیرانه ورود ویروس به ایران را متوقف یا محدود می‌کرد. حداقل از روزهای اول بهمن ۱۳۹۸ شواهدی درباره ورود ویروس وجود داشت و در رسانه‌ها در این زمینه هشدارهای جدی داده شد از جمله در توئیت‌های وزیر بهداشت. اولین مورد تکذیب‌شده مرگ ناشی از کرونا در ۲۳ بهمن در تهران رخ داد و اولین مورد تأئیدشده فوت دو نفر در قم در ۳۰ بهمن بود. 

در فضای امروز، که حتی دمکرات‌ها و جمهوری‌خواهان آمریکا اختلافات را کنار گذاشته و در مبارزه با کرونا ویروس همگام و متحد شده‌اند، دعوا بر سر گذشته شاید مفید نباشد. سخن بر سر اکنون است زیرا دولت روحانی همچنان فاقد رفتارهایی است که عزم جدی را برای مقابله با شیوع کرونا نشان دهد. سیاست دولت روحانی کجدارومریز است زیرا تصور می‌کند از این‌طریق اموراتش با آرامش سپری خواهد شد. این دولت حاضر نیست به خاطر نجات جان انسان‌ها ریسک مدیریت بحران را بپذیرد. 

واقعیت چنان مهیب است که حتی دولت ترامپ در آمریکا، پس از تعلل فراوان، سرانجام مجبور به تمکین شد و از روز جمعه، ۱۳ مارس ۲۰۲۰/ ۲۳ اسفند ۱۳۹۸ سیاست‌های مهارکننده جدی را آغاز کرد. واقعیت چنان مهیب است که حتی دولت بوریس جانسون در بریتانیا، که با سبکسری راهکار «ایمنی گله‌ای» Herd Immunity را عنوان می‌کرد، سرانجام مجبور شد در روز دوشنبه، ۱۶ مارس ۲۰۲۰/ ۲۶ اسفند ۱۳۹۸ حداقل در حرف،‌ نه در عمل، مدعی اتخاذ سیاست جدید موسوم به «استراتژی سرکوب» برای مقابله با ویروس شود.

اگر پیش‌بینی‌های مبتنی بر مدل‌سازی‌ها، از جمله مدل‌سازی دانشگاه صنعتی شریف و مدل‌سازی‌های فوریه ۲۰۲۰ مرکز کنترل و مقابله با بیماری‌های آمریکا (سی‌دی‌سی) و مدل‌سازی‌ کالج سلطنتی لندن، تحقق یابد سیاست دولت روحانی به بهای جان انبوه مردم ایران، و شاید چند میلیون نفر، تمام خواهد شد. در این وضعیت مقصر کیست؟ 

در صورت تحقق این وضع همه کسانی مقصرند که فاجعه را می‌بینند و می‌توانند فریاد زنند و هشدار دهند ولی سکوت می‌کنند. پذیرفتنی نیست که مقهور شکل‌گرایی (فرمالیسم) سیاسی شویم و برای نمایش اقتدار و ثبات جمهوری اسلامی ایران بر سیاست‌های نادرست کنونی در قبال هیولای کروناویروس چشم پوشیم. هر روز که این رویه ادامه یابد به بهای جان صدها بلکه هزاران انسان است.