در "عمل به علم" ضعیف هستیم

به گزارش ایسنا، محمد شاهدی با بیان اینکه فرهنگستان‌ها معمولاً درباره مشکلات کلان کشور بررسی، مطالعه و اعمال نظر می‌کنند، افزود: فرهنگستان‌ها همچنین درباره وضعیت علم و پیشرفت آن مطالعه انجام داده و راهکارهایی را برای اصلاح و جهت‌دهی علم در کشور ارائه می‌دهند.وی اظهار کرد: همچنین با توجه به حضور فرهیختگان کشوری و افراد صاحب‌نظر در فرهنگستان علوم، هر جا مسئولان کشوری نیاز به مشورت علمی داشته باشند، اعضای فرهنگستان نظرات خود را در اختیار مسئولان قرار می‌دهند و در این راستا همایش، جلسات و گروه‌های بحث و تبادل نظر برگزار کرده و نتایج مطالعات خود را در قالب بیانیه به مسؤولان ذی‌ربط انتقال می‌دهند.
مشاور رئیس فرهنگستان علوم، سپس به ارائه یک جمع‌بندی از فعالیت‌های انجام شده در سال ۹۸ فرهنگستان علوم پرداخت و تصریح کرد: در سال جاری به دلیل کمبود بودجه، فعالیت‌ پژوهشی جدیدی را شروع نکردیم؛ اما سعی کردیم با برگزاری همایش‌های کوتاه‌مدت (نیم‌روزه) و کم‌هزینه، مباحث مهم را مورد بحث و بررسی قرار دهیم و برای هر یک از موارد بیانیه‌هایی را تهیه کردیم و به مسئولان انتقال داده یا در آینده به آن‌ها انتقال خواهیم داد.
انتشار نتایج مطالعات در نشریات فرهنگستان علوم
شاهدی یادآورد شد: خلاصه این مطالب در نشریه خبرنامه فرهنگستان، نامه فرهنگستان، مجله آموزش مهندسی، مجله پژوهش‌های راهبردی کشاورزی و منابع طبیعی و همچنین در سایت فرهنگستان- بنا به نوع موضوع و محتوای آن‌ها- منتشر می‌شود.وی همچنین به برگزاری جلسات مشترک فرهنگستان علوم با معاونین پژوهشی فرهنگستان‌های علوم پزشکی، هنر و ادب و زبان فارسی درباره موضوعات مختلف از جمله مرجعیت علمی، اقتصاد مقاومتی، بررسی مشکلات نظام آموزش و پرورش و راهکارها، سلامت جامعه شامل سلامت جسم، سلامت روان و سلامت اجتماعی- معنوی و سبک زندگی اسلامی-ایرانی، اشاره کرد و افزود: نتایج فعالیت این کارگروها در مجلات فرهنگستان‌ها، از جمله نشریات فرهنگستان علوم پزشکی، چاپ و منتشر می‌شود.
مشاور رئیس فرهنگستان علوم در بخش دیگری از صحبت‌های خود با بیان اینکه فرهنگستان علوم اولویت‌های پژوهشی خود را بر اساس مسائل کلی کشور تعیین می‌کند، افزود: با این حال فرهنگستان مسئولیت اجرایی نداشته یا به عبارتی توان عملیاتی کردن نتایج را ندارد.
ارائه راهکارها در حوزه سیلاب
استفاده از نظرات فرهنگستان در سیاست‌گذاری‌های وزارت نیرو
مشاور رئیس فرهنگستان علوم خاطرنشان کرد: در ابتدای سال در مورد مسائل مربوط به سیلاب از ما نظرخواهی شد که در این حوزه اصلاحات برای گزارش تهیه شده و راهکارهایی را به مسئولان ذی‌ربط ارائه کردیم.
شاهدی همچنین با بیان اینکه نتایج همایش‌های فرهنگستان در مورد مسأله آب کشور را به اتاق فکر وزارت نیرو بردیم، گفت: برخی از پیشنهادات فرهنگستان در این حوزه در سیاست‌گذاری‌های وزارت نیرو مورد توجه قرار گرفته است.وی تشریح کرد: وزیر کشاورزی و سازمان حفاظت از محیط زیست از ما درخواست کردند نتایج همایش‌های خودمان در حوزه مسائل مربوط به آب را به آن‌ها ارائه دهیم. در همین راستا از وزیر نیرو، وزیر کشاورزی و جمعی از صاحب‌نظران دعوت کرده و همایشی در رابطه با مشکلات آب را با حضور وزیر نیرو، سرپرست وزارت جهاد کشاورزی و کارشناسان دانشگاه‌ها و دستگاه‌های مختلف برگزار کردیم. در این همایش برخی مشکلات و راهکارهای لازم برای حل مشکلات آب کشور ارائه و پیشنهاد شد کمیته مشترکی بین وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزی و فرهنگستان علوم تشکیل شود تا در قالب نتایج حاصل از کار این کمیته، راهکارهایی را در حوزه آب به مسئولان کشوری ارائه دهیم.مشاور رئیس فرهنگستان علوم ضمن تأکید بر اهمیت بحران آب و مسائل مربوط به آن در کشور، اظهار کرد: نبود یکپارچگی در تصمیم‌گیری‌های این حوزه باعث شده خواسته‌ها و سیاست‌های اتخاذ شده کمتر به نتیجه برسد. پس نیاز است در مورد مسأله آب یکپارچگی در کشور به وجود آید و مسئولان برنامه‌ریزی خاصی داشته باشند.
چاپ راهکارهای مشکلات آموزش عالی در نشریات فرهنگستان
شاهدی با بیان اینکه مشکلات مربوط به دانشگاه‌ها و آموزش عالی، از جمله مسائلی نظیر تغییرات در روش آموزش، کنکور، افزایش کیفیت آموزش و ... را در فرهنگستان علوم مورد مطالعه قرار دادیم، افزود: در این حوزه راهکارهایی ارائه کردیم که در نشریات فرهنگستان علوم به چاپ رسیده است.
به جای برخی از دانشگاه‌ها، "مدرسه عالی فناوری" داشته باشیم
وی در پاسخ به اینکه راهکار اصلی فرهنگستان برای افزایش کیفیت آموزش عالی چیست، توضیح داد: مفاهیمی همچون دانشگاه یا دانشکده باید به درستی تعریف شوند و نمی‌شود جایی که یک ساختمان و چند عضو هیئت علمی هست را "دانشگاه" نامید. در دنیا نیز دانشگاه تعریف خاص خودش را دارد، در حالی که در کشور ما خیلی از مؤسسات به خواست افراد ایجاد شده و به جای دانشگاه می‌توانند "مدرسه عالی فناوری" یا با نام‌های مشابه تعریف شوند و برای گسترش فناوری‌های علمی تلاش کنند.مشاور رئیس فرهنگستان علوم با اشاره به اینکه دانشگاه باید در کنار جامعیت، از مجموعه امکانات و اعضای هیئت علمی با سابقه برخوردار باشد، گفت: اگر تعاریف دانشگاه یا دانشکده در وزارت علوم به درستی تعریف شود، مواردی که در این تعریف نمی‌گنجند باید اسم خودشان را بر اساس امکانات و نیازهای منطقه اصلاح کنند.شاهدی تصریح کرد: اگر بخواهیم دانشگاه‌های کوچک را تعطیل کنیم، عده‌ای معترض می‌شوند که محل ما از رونق می‌افتد! دانشگاه برای رونق یک شهر کوچک یا منطقه نیست، هر چند که می‌تواند باعث رونق آموزشی در یک منطقه شود. در اوایل انقلاب بحثی دامن زده شد که باید دانشگاه آزاد ایجاد شود تا فناوری‌ها رونق پیدا کنند؛ ولی در مسیر، تغییر جهت داد و دانشگاه‌های آموزش علوم بدون مهارت آموزی کافی ایجاد شد. در همین راستا و در جهت رونق فناوری، به جای دانشگاه‌های گسترده و زیاد، می‌توانیم "مدرسه عالی فناوری" داشته باشیم و تعدادی از موسسات آموزشی فعلی در جهت رونق بخشی فناوری‌های مورد نیاز منطقه بازسازی شوند.
در "عمل به علم" ضعیف هستیم
انتشار نتایج مطالعات در حوزه آموزش و پرورش؛ به زودی در قالب یک مقاله
وی خاطرنشان کرد: در حال انجام کار مشترکی با فرهنگستان علوم پزشکی در حوزه مشکلات آموزش و پرورش و مدارس هستیم که نتایج آن به‌زودی آماده و منتشر خواهد شد.مشاور رئیس فرهنگستان علوم در همین رابطه تأکید کرد: فرهنگستان اعتقاد دارد اگر قرار است آموزش اصلاح شود، بایستی از دبستان و حتی قبل از دبستان شروع شود. آموزش در دبستان و دبیرستان به اندازه کافی در کشور ما جدی گرفته نشده است و سرمایه‌گذاری بهینه چه از نظر علمی و چه از نظر چگونگی آموزش و محتوا نشده است.شاهدی گفت: کمبود بودجه، عدم تأمین کافی معلمان و عدم آموزش‌های لازم قبل از شروع شغل بسیار اثرگذار معلمی در دبستان باعث شده زمینه آموزشی ما نیز در جهت خوب زیستن و استفاده صحیح ازعلم نباشد، بلکه بیشترین تلاش برای یادگیری تست زدن و استفاده برای گذر از کنکور و راهیابی به دانشگاه باشد.وی در پایان به کشورهای ژاپن، کره جنوبی و سنگاپور اشاره کرد و گفت: این کشورها با هدف اصلاح آموزش برای استفاده در عمل، جلو رفتند و موفق شدند، در حالی که ما با وجود پیشرفت علمی، در استفاده در عمل چندان خوب نیستیم و از این لحاظ مشکلات زیادی داریم که جای بحث فراوان دارد. نکته دیگر اینکه به زبان فارسی و هویت ملی در حد کافی در مدارس بها داده نمی‌شود و این نیز اثرات نامطلوبی بر جامعه دارد.