محققان: تاثیر مخرب ویروس کرونا بر مغز

گروه علمی: علائم جدیدی که در بیماران مبتلا به بیماری کووید۱۹ مشاهده شده است از تاثیر ویروس کرونا بر عملکرد مغز و دستگاه عصبی انسان حکایت دارد.
پزشکان هنگام معاینه و معالجه بیماران در نیویورک که شاخص‌‌ترین ایالت آمریکا از حیث آلودگی به ویروس کرونا و شمار قربانیان بیماری کووید ۱۹ به حساب می‌آید جدا از تب،‌ سرفه،‌ بدن درد و تنگی نفس نشانه‌های جدیدی از تاثیر مخرب ویروس کرونا بر سلامت انسان‌ها یافته‌اند که نشان می‌دهد مغز و سیستم عصبی بیماران نیز به نوعی درگیر این بیماری می‌شوند. از جمله مشخصه‌های این یافته جدید ابتلا به نوعی گیجی،‌ فراموشی و حتی تشنج ناشی از فشار عصبی در بیماران مبتلا به کووید ۱۹ است که موارد متعدد آن در ایالت نیویورک مشاهده شده است؛ به نحوی که برخی بیماران حتی نمی‌دانند کجا هستند و برای چه در بیمارستان به سر می‌برند یا اینکه هم اکنون در چه سالی هستیم.
 
این علائم در اغلب موارد به کمبود اکسیژن در خون ربط داده می‌شود اما مشاهده شده که این اختلال حافظه در برخی از بیماران با توجه به سطح درگیری ریوی با ویروس چندان تناسبی ندارد. جنیفر فرونترا،‌ متخصص مغز و اعصاب در بیمارستان دانشگاهی لانگون در بروکلین،‌ یکی از بخش‌های قدیمی شهر نیویورک معتقد است که با توجه به یافته‌های جدید،‌ مسئله درگیر شدن مغز و سیستم عصبی هنگام ابتلا به نوع جدید ویروس کرونا هم اکنون به صورت جدی در دست بررسی و تحقیق قرار گرفته است.

• تاثیر کرونا بر التهاب مغز

بر اساس برخی نتایج تحقیقات اولیه در این خصوص که هفته گذشته در ژورنال انجمن پزشکان آمریکا منتشر شد در ۳۶ درصد از ۲۱۴ بیمار چینی مبتلا به کووید ۱۹ علائمی حاکی از درگیر شدن سیستم عصبی مشاهده شده است که از تضعیف و محو شدن قدرت بویایی و چشایی و دردهای عصبی تا تشنج و سکته مغزی را شامل می‌شود. در ژورنال پزشکی نیوانگلند،‌ از معتبرترین و قدیمی‌ترین ژورنال‌های پزشکی که در آمریکا منتشر می‌شود نیز با استناد به تحقیقات پزشکان فرانسوی در استراسبورگ آمده است که بیش از نیمی از ۵۸ بیمار مبتلا به «کووید ۱۹» که در بخش مراقبت‌های ویژه بوده و تحت معاینه قرار گرفته‌اند از اختلال عصبی و گیجی رنج می‌بردند. بر اساس این تحقیق اسکن‌های مغزی از افراد یاد شده نشان داده است که آنها به التهاب در ناحیه مغز دچار شده‌اند. اس. اندرو جوزفسون، رئیس بخش عصب شناسی دانشگاه سانفرانسیسکو در ایالات کالیفرنیا در این خصوص به خبرگزاری فرانسه گفت: «همه می‌گویند که این بیماری در واقع یک اختلال تنفسی است اما بر آنچه برای ما بسیار ارزشمند و مهم است یعنی مغز نیز تاثیرگذار است.»

ویروس ها چگونه بر مغز تاثیر می‌گذارند
به گفته این پزشک متخصص اگر دچار گیجی و سردرگمی شدید و احساس کردید که در اندیشیدن و فکر کردن نیز با مشکل روبرو هستید حتما برای معاینات بیشتر به پزشک مراجعه کنید. بر این اساس با استناد به توصیه‌های این پزشک متخصص نسخه تجویز شده قبلی مبنی بر اینکه تنها در صورت بروز علائم حاد تنفسی به مراکز درمانی مراجعه کنید دیگر چندان معتبر نیست. در کل برای ویروس‌ شناس‌ها زیاد تعجب آور نیست که نوع جدید ویروس کرونا مغز و سیستم عصبی را تحت تاثیر قرار دهد زیرا این نوع ارتباط پیش از این نیز در نوع تاثیر دیگر ویروس‌ها از جمله ویروس عامل بیماری ایدز یا «اچ آی وی» (HIV) بر دستگاه عصبی مشاهده شده است.
ویروس‌ها از دیدگاه میشل تولیدانو،‌ عصب شناس کلینیک تخصصی مایو در ایالت مینه‌سوتا در آمریکا از دو راه بر مغز و سیستم عصبی تاثیر می‌گذارند: یکی از طریق ایجاد پاسخ ایمنی غیر طبیعی به نام «طوفان یا شوکِ سیتوکین» است که باعث التهاب مغز می شود: به این بیماری «آنسفالیتِ خود ایمنی» نیز گفته می شود. راه دوم عفونت مستقیم مغز است که آنرا «آنسفالیت ویروسی» می‌نامند. مغز بواسطه آنچه حفاظ «خونریزی درونی» است محافظت می‌شود که از دیگر نقش‌های آن مسدود کردن راه نفوذ خارجی است اما این حفاظ در پی ابتلا به ویروس قابل نفوذ خواهد شد.
تحقیقات انجام شده در آمریکا همچنین نشان می‌دهد که دست کم ۴۰ درصد افرادی که بر اثر ابتلا به ویروس جدید کرونا در بخش‌های مراقبت‌های ویژه بستری شده و زیر دستگاه‌های تنفسی قرار گرفته بودند پس از نجات یافتن از بیماری نیاز به معاینه توسط متخصصان مغز و اعصاب نیاز پیدا کرده‌اند. هنوز مشخص نیست که آیا اختلالات عصبی ناشی از ویروس کرونا چه مدت زمانی به طول خواهد انجامید و آیا بستری شدن در بخش مراقبت‌های ویژه و دریافت داروهایی ویژه در این بخش می‌تواند در ایجاد اختلالات نقش داشته باشد یا خیر.
اما آنچه متخصصان مغز و اعصاب بر آن تاکید دارند این است که بازگشت به وضعیت عادی برای بیماران مبتلا به «کووید ۱۹» که دچار اختلالات مغزی شده‌اند بیشتر از بیمارانی که از حملات و سکته‌های قلبی یا مغزی نجات یافته‌اند، به زمان نیاز دارد.