خبری از نرخ رشد صنعتی سال 1392 نیست

نخستین بار محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت، معدن و تجارت چندی پیش از رشد منفی 9 درصدی بخش صنعت در سال 1391 خبر داد. به گفته وی برای نخستین بار در دهه‌های گذشته نرخ رشد بخش صنعت در سال قبل منفی شد. از سوی دیگر اخیرا رییس کل بانک مرکزی اعلام کرد که نرخ رشد اقتصادی کشور تا پایان امسال به صفر درصد می‌رسد و نرخ تورم هم در همین مدت پنج درصد کاهش می‌یابد.

به گفته ولی‌الله سیف، طبق برنامه‌ریزی‌های انجام شده تا پایان امسال نرخ تورم با کاهش پنج درصدی باید به حدود 35 تا 36 درصد برسد. همچنین نرخ رشد اقتصادی کشور نیز که به گفته معاون برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رییس‌جمهوری در سال قبل منفی 5.4 درصد بود تا پایان سال باید به صفر درصد برسد. این پیش‌بینی‌ها در حالی مطرح می‌شوند که هیچ برآوردی از نرخ رشد بخش صنعت در سال جاری و یا سال آینده در دست نیست.

با این وجود پیشتر محمدرضا نعمت‌زاده در برنامه پیشنهادی خود به مجلس رسیدن به متوسط رشد سالانه 12 درصدی ارزش افزوده بخش صنعت و معدن را جزو اهداف اصلی خود مطرح کرده بود.در بهترین حالت ممکن می‌توان انتظار داشت با توجه به اینکه هم نرخ رشد اقتصادی و هم نرخ رشد صنعت در سال قبل منفی بودند هر دو نرخ در پایان امسال صفر شوند.

در چند سال گذشته همواره بین مرکز آمار، بانک مرکزی و وزارت صنعت، معدن و تجارت در زمینه چگونگی نرخ محاسبه ارزش افزوده بخش صنعت و معدن اختلاف‌نظر وجود داشت و هر یک از این دستگاه‌ها اعداد متفاوتی را به عنوان نرخ رشد صنعتی کشور معرفی می‌کردند. این در حالی است که طبق قانون برنامه پنجم توسعه، مرکز آمار به عنوان مرجع اصلی اعلام شاخص‌های اقتصادی تعیین شده است.

در هشت سال گذشته نرخ رشد بخش صنعت فراز و نشیب‌های زیادی را تجربه کرد و در بیشتر مواقع نیز روند نزولی داشته است. براساس آمار مرکز آمار ایران نرخ رشد صنعت در سال 1384 معادل 7.8 درصد بود که این رقم در سال 1389 به شش درصد کاهش یافت. رشد بخش صنعت در سال‌های 1385 تا 1388 هم به ترتیب 9، 7.9، 5 و 5.6 درصد بود. از سوی دیگر براساس آمار بانک مرکزی نرخ رشد صنعت در سال 1384 معادل 13.6 درصد بود که این رقم در سال 1389 به 10 درصد کاهش یافت. رشد بخش صنعت در سال‌های 1385 تا 1388 نیز به ترتیب 10.7، 0.7، 2.4 و 5.3 درصد بود. ضمن اینکه در 9 ماهه 1390 نرخ رشد صنعت براساس اطلاعات بانک مرکزی مرکزی تنها 4.9 درصد بود.

بعد از ادغام وزارتخانه‌های صنایع و معادن و بازرگانی و تشکیل وزارت صنعت، معدن و تجارت در سال 1390 نیز رشد صنعتی کشور روند نزولی داشته است؛ به طوری که از نرخ رشد 10 درصدی در سال 1389 به 4.9 درصد در 9 ماهه 1390 رسید. در سال 1391 نیز با توجه به نوسان‌های ارزی رخ داده و تشدید تحریم‌ها به طور طبیعی نرخ رشد صنعت کشور به شدت کاهش یافت؛ به طوری که به گفته وزیر صنعت، معدن و تجارت برای نخستین بار منفی شد.