اگر بخواهیم از منظر منطق گذشته حاکم بر بورس بررسی کنیم، قیمت سهام امروز دارای حباب است و منطق تحلیل‌های تکنیکالی می‌گوید در چنین بازاری که رشد قیمت سهام از ارزش ذاتی آن‌ها بیشتر است، سرمایه‌گذاری از ریسک بسیار بالایی برخوردار است و باید از بازار خارج شد، چون قیمت بسیاری از سهم‌ها حباب دارد.اما به نظر می‌رسد دیگر این منطق برای بازار امروز جواب نمی‌دهد، در دورانی که هر روز حداقل ۱۵۰۰ میلیارد تومان پول وارد بورس می‌شود و ارزش صف‌های خرید در یک روز بیش از ۸۵۰۰ میلیارد تومان است، باید زوایه دید تحلیلی را تغییر داد.همه اهالی بازار از رشد بورس در سال ۹۲ و ریزش بعدش سخن می‌گویند، اما متر و معیار را یکی می‌کنند، در سال ۹۲ اگر عرضه اولیه‌ای انجام می‌شد، حداکثر ۵۰ هزار کد بورسی سفارش می‌گذاشت، اما امروز برای شرکتی که تنها ۲۰۰ میلیون سهم دارد و بسیار کوچک است بیش از ۲ دو میلیون و دویست هزار نفر تقاضای خرید می‌گذارند، بنابراین حجم و ابعاد بازار به هیج عنوان قابل مقایسه نیست.از سوی دیگر در ده روز ابتدایی اردیبهشت ماه میزان ورودی پول به بورس، به اندازه ۲۷۰ روز سال گذشته بوده، که بسیار شگفت‌انگیز است، بنابراین می‌توان گفت: رشدی که در فروردین و تا اینجای اردیبهشت بورس تجربه کرده، رویایی است و ادامه این روند می‌تواند سال تکرارنشدنی را برای بورس ایران رقم بزند.

و، اما پاسخ به سوالی که امروز همه اهالی بازار سهام به خصوص تازه‌واردان بورسی مدام از همه می‌پرسند، بورس تا چه زمانی سود می‌دهد؟ اول باید به این نکته اشاره کرد که جواب قطعی نمی‌توان به این پرسش داد، اما می‌توان گفت: تا زمانی که شتاب ورود نقدینگی به این بازار به همین منوال امروز باشد، رشد بورس ادامه دارد و حداقل در کوتاه مدت می‌توان خوشبین بود، اما اگر شتاب ورود نقدینگی به بورس منفی شود، آن روز باید واقعا ترسید، اما اوضاع فعلی بورس چنین سیگنالی را صادر نمی‌کند.این در حالیست که سرمایه‌گذاران خرد باید به این نکته توجه کنند که هیجانی خرید و فروش نکنند و از ورود به سهم‌هایی که زیان‌ده هستند و قیمت‌شان به گفته کارشناسان بورس بیش از ارزش ذاتی آن‌ها است، خودداری کنند، سهام‌داری در شرکت‌های بزرگ و ارزنده و بنیادی بهترین و کم ریسک‌ترین گزینه سرمایه‌گذاری است، از سویی در این بازار مکاره، نقد شوندگی بالا برای یک سهم مهم‌ترین نکته‌ای است که باید تازه واردان به آن توجه کنند، اگر سهم دارای شناوری و نقد شوندگی پایینی شود، در موقع بحران سرمایه گیر خواهد کرد.به عنوان نکته آخر، سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه‌گذاری در سهام نیز می‌تواند در چنین شرایطی گزینه‌ای کم ریسک برای مردم باشد، هرچند که سوددهی این صندوق‌ها از معامله مستقیم در بورس کمتر است، اما به همان میزان ریسک آن‌ها نیز پایین ترخواهد بود، سرمایه‌گذاران برای اطلاع از وضعیت این صندوق‌ها می‌توانند به سایت مرکز پردازش اطلاعات مالی ایران مراجعه کرده و این صندوق‌ها را به دقت بررسی کنند.

 

آیا صندوق‌های ETF نوعی خصوصی‌سازی است؟
علی دینی ترکمانی اقتصاددان با اشاره به اینکه صندوق‌های قابل معامله یا همان ETF که دولت پذیره‌نویسی آن را آغاز کرده، خصوصی‌سازی نیست، اظهارداشت: بنده این شیوه را برای کنترل، رصد و پایش مدیریت شرکت‌های دولتی که قرار است واگذار شوند، مناسب نمی‌دانم، همچنین ممکن است در این صندوق‌ها مخاطرات اخلاقی به وجود آید، به این معنی که مدیران برای رضایت سهام‌داران صورت‌های مالی مناسب و مثبتی را اراده دهند، اما در عمل شاهد باشیم، چنین چیزی در واقعیت وجود ندارد.وی افزود: اینکه مقامات دولت می‌گویند این واگذاری‌ها خصوصی سازی است، را بنده قبول نداریم، همچنین واگذاری‌های این چنین در دنیا همواره با مسائل مختلفی روبرو بوده که این امر در کشور ما با پیچیدگی‌های بیشتری همراه است، شما ببینید، در عرضه شستا گفته شد که ۱۰ درصد آن از طریق بورس عرضه می‌شود، اما این امر به همین راحتی نیست که شما بیاید سهام عرضه کنید و اسم آن را نیز خصوصی‌سازی بگذارید.دینی ترکمانی با تاکید بر اینکه ما در بورس با دو بازار اولیه و ثانویه روبرو هستیم، گفت: بازار اولیه بدین قرار است که محل تامین مالی بوده، یه عنوان مثال همین عرضه اولیه سهام شستا یا همین صندوق‌هایی که در حال حاضر پذیره‌نویسی می‌شود، یک سهامی عرضه می‌شود و در قبال آن نیز نقدینگی جذب می‌شود، به‌خصوص الان که تقاضا بسیاری بالایی در بورس وجود دارد، این که گفته شود الان یک دارایی فروخته می‌شود و بعد نیز اتفاقی نمی‌افتد، حرف غلطی است، وقتی شما یک سهام را عرضه می‌کنید، باید منابع حاصل از آن را صرف فعالیت‌های مولد و سرمایه‌گذاری کنید، تا بتواند سود این پول را محقق سازید، نه این شما این منابع را صرف امور جاری کنید.این کارشناس مسائل اقتصادی بیان داشت: در حال حاضر دولت با کسری بودجه روبرو است و شاید این منابع بخشی از هزینه‌های شرکت‌های و بنگاه‌های واگذار شده را پوشش دهد، اما این امر در بلندمدت اگر صرف موارد جاری شود و مولد نباشد خطرزا است، به بیان دیگر این اقدام فرقی با استقراض دولت از بانک مرکزی برای جبران کسری بودجه ندارد، منتهی عوارض تورمی و چاپ پول استقراض را ندارد، اما نوعی تولید بدهی است و تنها نوع بدهی متفاوت است، بنابراین باید این سرمایه‌ها بتواند سودساز باشد و اصل سرمایه سهام‌داران را برگرداند، در غیر این صورت در بلند مدت این سهام‌فروشی‌ها عوارض بسیار خطرناکی به همراه خود دارد.

 

بورس تا ابد بالا نمی‌رود
عضو هیئت علمی موسسه مطالعات و پژوهش‌های بازرگانی با بیان اینکه بازار ثانویه بورس نیز همین عرصه خرید و فروش سهام توسط سرمایه‌اران خرد است، اضافه کرد: الان که تنور بورس بسیار داغ است و بیشتر نقدینگی موجود در اقتصاد سرازیر به این بازار است، باید گفت: این بازار تا یک جایی کار می‌کند و از یک جایی به بعد دیگر جواب نخواهد داد، در حال حاضر عرضه نمی‌تواند تقاضا را جوابگو باشد و با هر عرضه اولیه‌ای که صورت می‌گیرد، به سرعت نقدینگی جذب می‌شود، در این رابطه کاهش نرخ سود بانکی نیز بسیار مهم بود و کمک کرد سرعت ورود پول به بورس شتاب بگیرد و این سرعت گردش پول باعث شده بورس بسیار داغ شود.دینی ترکمانی ادامه داد: این بازار تا جایی سود می‌دهد و بعد از آن نیز ممکن است با کاهش قیمت سهام روبرو شود، از سویی این روند توجه به بورس ناشی از آن است که هیچ تعادلی در اقتصاد ما وجود ندارد و به دلیل اینکه بخش واقعی اقتصاد کارکرد درستی ندارد، سیل نقدینگی به بورس هجوم می‌برد، به بیانی هیچ‌گونه تعادلی بین بخش مالی با بخش واقعی اقتصاد کشور وجود ندارد و نتیجه این موضوع نیز آن است که امروز در بورس مشاهده می‌کنید.وی با تاکید بر اینکه سقوط بورس در اقتصاد‌های جهان همواره وجود داشته است، تصریح کرد: مصداق این موضوع، بحران ۲۰۰۸ آمریکا است که بورس این کشور با سقوط وحشتناکی روبرو شد، شاخص‌های اقتصادی آمریکا نیز آن موقع وضعیت درستی نداشتند و این امر موجب شد که بورس این کشور با ریزش تاریخی روبرو شود.این اقتصاددان با اشاره به اینکه برای ادامه رشد بورس نمی‌توان زمان تعیین کرد، خاطر نشان ساخت:، اما نکته مهم این است که با توجه به قدرت نقدینگی در چنین بازاری، هر زمان که سهام‌داران احساس کنند که دیگر ممکن است روند منفی آغاز شود، آن موقع است که باید احساس نگرانی کرد، بنابراین اینکه شما بخواهید بدانید این روند صعودی و شتابان بورس تا چه زمانی ادامه دارد، می‌توان گفت: بسته به رفتار سرمایه‌گذاران است، اما این نیز یک امر قطعی است که هرچقدر این صعود ادامه داشته باشد، ریسک سهام‌داری به تبع آن نیز افزایش پیدا خواهد کرد.این کارشناس مسائل اقتصادی گفت: دولت نیز این روز‌ها از بورس حمایت می‌کند و ترجیحش این است که نقدینگی به بورس وارد شود، تا اینکه در بازار دلار باشد، زیرا که رابطه بین نرخ ارز و نرخ تورم یک رابطه مستقیم است و با افزایش قیمت دلار تورم نیز افزایش پیدا می‌کند، بنابراین دولت دوست دارد، نقدینگی در بورس وجود داشته باشد، تا قیمت ارز دیرتر با رشد همراه باشد، اما تجربه‌های مختلف نشان داده رشد بورس همیشگی نیست.

بهار نیوز