بهار نیوز - کرونا هم به سرنوشت HIV دچار خواهد شد؟

گروه علمی: ۳ دهه پیش یکی از خطر ناک ترین ویروس‌هایی که بشر را با نگرانی‌های زیادی رو به رو کرده بود، ویروس HIV بود. طی سه دهه اخیر اطلاعات به دست آمده از این ویروس و همچنین پیشرفت علم و تکنولوژی نشان داد ویروس HIV آن قدری هم که فکر می‌کردیم خطرناک نیست و مبتلایان به این بیماری با داروهای موثر و انجام پروتکل‌های بهداشتی می‌توانند عمر طبیعی داشته باشند، حالا اما ویروس جدیدی ظهور پیدا کرده است که به سرعت جهان را در نوردیده و تا کنون بیش از ۳ میلیون نفر در جهان به آن مبتلا شده اند. ویروسی که گفته می‌شود بسیار باهوش است، تا کنون ۳۰ بار جهش انجام داده و هر روز هم بر علائم بالینی آن افزوده می‌شود، این ویروس نزدیک به ۴ ماه است که افکار عمومی‌را به خود معطوف کرده است و همه چشم امید بر این دارند که هر لحظه دارو یا واکسن آن توسط دانشمندان ساخته شود اما هنوز چنین اتفاقی رخ نداده و حالا نگرانی‌ها از این جهت افزایش یافته که شاید ویروس کووید ۱۹ هم سرنوشتی مثل HIV داشته باشد و هیچ وقت واکسنی برای آن ساخته نشود!

ایدز در چه مرحله ای است؟
تا پیش از این ، سهم زنان در آمار مبتلایان به ویروس بیماری ایدز ۱۸ درصد و مردان ۸۲ درصد بود؛ هرچند که طبق آمارهای جدید در شش ماهه اول امسال سهم زنان به ۳۱ درصد افزایش یافته است. جالب است بدانید که چندی پیش نتایج آزمایش‌ها بر واکسنی که بسیاری را برای مصون‌سازی در برابر ویروس HIV امیدوار کرده بود، مشخص شد و در یافتیم تزریق این محلول مانع از انتقال ویروس زمینه‌ساز بیماری ایدز نمی‌شود. از طرفی دیگر HIV یک بیماری بدون علامت است تا حدی که گفته می‌شود که ۶۵ درصد مبتلایان به این ویروس از ابتلای خود آگاه نیستند که این موضوع نیاز مبرم اطلاع رسانی و آموزش شفاف در این باره را آشکار می‌کند.مینو محرز، متخصص بیماری‌های عفونی و رئیس مرکز تحقیقات ایدز کشور در بهمن ماه سال گذشته در خصوص آخرین اطلاعات درباره بیماری ایدز گفته بود:« چند سال پیش برای این بیماری دارویی وجود نداشت و بیماران از بین می‌رفتند. داروهای مختلفی آمد و اثری نداشت تا بیش از ۲۰ سال پیش سه دارو آمد که بیماری را کنترل می‌کند و ویروس را در خون از بین می‌برد اما درمان قطعی نیست؛ البته اگر بیمار دارو را قطع کند، بیماری برمی‌گردد. هنوز این بیماری واکسنی ندارد اما درمان موثر دارد و دیگر بیماری کشنده‌ای نیست.هرچه زودتر بیمار تحت درمان قرار گیرد و به مرحله پیشرفته ایدز نرود، نتیجه درمان خیلی بهتر بوده و فرد زندگی نرمال خواهد داشت. وقتی ویروس در بدن فرد صفر شود، دیگر انتقال پیدا نمی‌کند.»او در رابطه با درمان قطعی بیماری ایدز گفته بود:« دنیا در حال کار بر روی دارو و درمان قطعی این بیماری است تا وقتی بیماران دارو مصرف کردند، ویروس کلاً از بین برود. با داروهای فعلی ویروس در خون از بین می‌رود و دیگر مسری نیست و هم خود بیمار سالم می‌ماند و هم به دیگری انتقال نمی‌دهد. اکنون این خیلی مهم است اما به محض قطع مصرف دارو دوباره بیماری بر می‌گردد؛ یعنی ما بیماری را مانند دیابت کنترل می‌کنیم.»

کرونا در چه مرحله ای است؟
حالا نزدیک به ۴ ماه از شیوع بیماری کرونا در دنیا می‌گذرد، این ویروس وقتی در چین شایع شد، گفته میشد علائمی‌شبیه به آنفولانزا دارد اما تنگی نفس و مشکلات حاد ریوی در آن بیشتر است، پس از آن خیلی زود دنیا را در بر گرفت و با پیشروی آن علائم جدیدی از این بیماری دیده شد تا جائیکه متخصصان اعلام کردند علائم این بیماری به صورت مداوم در حال تغییر است. کم کم از دست دادن حس چشایی و بویایی جایگزین علائم آنفولانزایی شد و پس از آن هم اسهال و استفراغ و مشکلات گوارشی بروز و ظهور پیدا کرده که متخصصان آن را هم علائم بیماری مرموز کرونا دانستند. در نهایت مسئولان اعلام کردند موارد مختلفی، از تغییر رنگ پوست گرفته تا اگزما و پوسته پوسته شدن، عفونت‌های پوستی و تغییر رنگ نقطه نقطه‌ای پوست هم از جمله علائم کرونا ویروس به شمار می‌آیند. طبق آخرین بررسی‌ها این اتفاق به‌دلیل درگیری مویرگ‌ها و لخته شدن خون در مویرگ‌هاست که می‌تواند منجر به تغییر رنگ شود. مواردی هم دیده شده که تغییر رنگ پوستی زیادی انجام شده است؛ این در حالی است که محققان اعلام کرده اند جدیدترین علائم ویروس کرونا «ویروس کرونایی انگشت» نام دارد که در آن انگشتان پا به رنگ آبی یا بنفش در می‌آید. با این حال اما نه تنها واکسنی برای این بیماری تا کنون یافت نشده است بلکه داروی موثری برای این بیماری نیز وجود ندارد و به همین دلیل هم رعایت پروتکل‌های بهداشتی و فاصله گذاری اجتماعی را می‌توان تنها راه حل قطع زنجیره ابتلا به ویروس کووید ۱۹ دانست.

آیا شباهتی بین ویروس کووید ۱۹ و HIV وجود دارد؟
حالا نگرانی‌ها در خصوص اینکه آیا کووید ۱۹ نیز به سرنوشت HIV درچار می‌شود، افزایش یافته است، مسعود مردانی، فوق تخصص بیماری‌های عفونی و عضو کمیته مقابله با کرونا در این خصوص و درباره شباهت ویروس کووید ۱۹ با HIV به آفتاب یزد گفت:« هیچ شباهتی بین این دو ویروس وجود ندارد. ما در حال حاضر بهترین درمان‌ها را برای ویروس HIV داریم، اما درمانی که مثلا یک آمپول برای بیمار ایدزی زده شود و برای همیشه بهبود پیدا کند وجود ندارد، چون بیماری HIV در رابطه با سیستم ایمنی افراد است. سنخیتی بین بیماری کرونا و HIV نیست اما برخلاف آنچه پیش از این فکر می‌کردیم که بیماران HIV که دارای نقص ایمنی هستند بیشتر مبتلا به بیماری کرونا خواهند شد، الان در ایران متوجه شده ایم که بیماران HIVکه روی درمان هستند کمتر از سایرین به کرونا مبتلا می‌شوند و علائم بیماری آن‌ها نیز شدت قابل توجهی نسبت به بیماران غیر HIV ندارد.»او تصریح کرد:« این موضوع چند علت دارد؛ اول اینکه بیماران HIV بیشتر از سایرین بهداشت فردی و اجتماعی را رعایت می‌کنند چون از بیماری خود خبر دارند، دوم اینکه دارو‌های ضد HIV مثل آتازاناویر و کلترا، بر بیماری کرونا هم اثر دارند و به بیمار مبتلا به کرونا بهبود می‌بخشند. سوم اینکه شاید قرابتی بین این دو ویروس وجود دارد که هر یک اثر دیگری را خنثی می‌کند. در هر صورت چیزی که ما در مبتلایان ایرانی پیدا کردیم این است که در مواردHIV با اینکه این بیماری نقص سیستم ایمنی است اما نسبت به بیماری‌های دیگر مثل دیابت و فشار خون و چاقی که تاثیر بسیار زیادی بر بیماری کرونا دارد، بیماران HIV به آن اندازه بد حال نمی‌شود.»این فوق تخصص بیماری‌های عفونی در رابطه با اینکه آیا ممکن است مثل ویروس HIV واکسنی برای کووید ۱۹ نیز کشف نشود گفت: « تنها نزدیکی که این دو ویروس به یکدیگر دارند این است که تا کنون برای هیچ یک از آن‌ها واکسنی ساخته نشده است اما به نظر می‌آید شاید تا سال آینده بتوانیم برای کرونا واکسنی تهیه کنیم. این در حالی است که الان بعد از گذشت ۳۵ سال هنوز واکسنی برای ویروس HIV یافت نشده است. علت آن هم این است که در ویروس ممکن است تغییراتی اتفاق بیفتد که نتواند ایمنی مادام العمر بدهد.»هنوز شناخت دقیق و درستی از بیماری کرونا در سطح جهان وجود ندارد و به همین دلیل هم همه ی پیش بینی‌ها بر پایه ی اما و اگر‌ها استوار است. با این حال همچنان ظن آن وجود دارد که کرونا نیز به سرنوشتی مثل ایدز دچار شود و نتوان برای آن واکسنی یافت اما باید منتظر بود و دید دانشمندان تا چه حد در ساخت واکسن کرونا موفق خواهند بود.