حال گیاهان کوهستانی خوب نیست

به گزارش ایسنا، سعیده علیزاده سالطه با بیان این مطلب اظهار کرد: گیاهان دارویی جزو ذخایر طبیعی بوده و بسیاری از کشورها از چنین منبعی برخوردار هستند که نوع، تعداد و تنوع گونه‌های گیاهی آن‌ها بر اساس شرایط و موقعیت جغرافیایی هر منطقه متفاوت است. وی افزود: متاسفانه سودآوری‌های کلان اقتصادی و توجه روز افزون تجارت جهانی به گیاهان دارویی، مشکلات و مسائل ناگواری را برای این منابع بوجود آورده و نسل گونه‌های گیاهی را با خطر انقراض مواجه کرده است.وی اضافه کرد: بخش عظیمی از تجارت، مربوط به گونه‌های گیاهی دارویی بوده که از طبیعت و در برخی موارد با شیوه‌های نادرست، جمع آوری شده و نه تنها به انقراض نسل گونه‌ها می‌انجامد، بلکه تنوع زیستی منطقه و جهان را نیز با خطر نابودی مواجه می‌کند. استادیار گروه علوم باغبانی دانشگاه تبریز تاکید کرد: استفاده مطلوب، منطقی و بهینه از منابع که به لحاظ فناوری بسیار کم هزینه و ساده‌تر از صنایع دارویی و شیمیایی است، می‌تواند ضمن تامین بخشی از نیازهای عمده درمانی و بهداشتی جامعه، از خروج مقادیر متنابهی ارز جلوگیری کرده و مانع گسترش وابستگی به بیگانگان شود. وی با اشاره به اینکه در سال‌های گذشته برداشت گیاهان دارویی از مراتع و جنگل ها به منظور تامین نیازهای معیشتی و همچنین فروش و کسب درآمد از آن‌ها افزایش چشمگیری یافته است، گفت: این برداشت، خطری برای کاهش و انقراض گونه‌های با ارزش دارویی به حساب می آید.

وی اضافه کرد: به نظر می‌رسد در صورت مدیریت و هدایت نشدن جمع‌آوری گیاهان دارویی در مسیر مناسب، در کنار سایر عوامل تخریب عرصه‌های طبیعی، مشکل جدیدی برای جنگل‌ها و مراتع ایجاد می‌شود. علیزاده سالطه بیان کرد: در تحقیقی مشخص شده است که آموزش در راستای شناخت و آشنایی کشاورزان با شیوه‌های کشت و تولید گیاهان دارویی و همچنین حمایت‌های مالی و بیمه‌ای، حمایت جدی دولت از توسعه صنعت فرآوری گیاهان دارویی و استفاده چند منظوره از مراتع می‌تواند از انقراض گونه‌های دارویی جلوگیری کند.وی متذکر شد: با توجه به افزایش تقاضا برای مصرف داروهای گیاهی و تامین بخشی از این نیاز از گیاهان طبیعی می‌توان عنوان کرد که استفاده‌های دارویی یکی از منابع تهدید و تخریب گیاهان در طبیعت است.وی بیان کرد: با اتخاذ سیاست‌ها و راهکارهای مناسب و مبتنی بر شناختی واقع گرایانه از وضعیت موجود این منابع و کاربرد روش‌های علمی و صحیح در تمام ابعاد، اعم از کاشت، داشت و برداشت و بهره‌ برداری صنعتی و اقتصادی آن، چه از طبیعت و چه به صورت کشت مکانیزه، می‌توان به درک واقعی و اصولی در خصوص نقش و بازدهی گیاهان دارویی در جوامع رو به رو رشدی، همچون ایران رسید.وی اظهار کرد: تحقق مدیریت پایدار منابع طبیعی در گرو کسب دانش، آگاهی و اطلاعات به روز بهره‌برداران روستایی و عشایری از این منابع و سابقه اشتغال آنان در بهره‌برداری از منابع طبیعی است تا آنان به طور فعال در زمینه حفظ، احیاء و استفاده مناسب و اصولی از منابع طبیعی مختلف مشارکت داشته باشند و زمینه‌های لازم برای بهبود معیشت پایدار خانوارهای بهرهبرداران فراهم شود.

عضو هیات علمی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز با اشاره به نیازهای مربوط به فعالیت‌های ویژه زنان در زمینه کشت گیاهان دارویی، گفت: عدم آگاهی آنان در مورد کاشت گیاهان دارویی و برداشت صحیح و به موقع گیاهان بر این منابع تأثیر منفی چشمگیری دارد.وی افزود: با توجه به برداشت گسترده گیاهان دارویی و مرتعی در برخی روستاها و نیاز شناسایی شده در زمینه ضعف دانش در مورد روش‌های حفظ منابع طبیعی، ادامه روند برداشت گیاهان دارویی در این مناطق خسارت زیادی بر این منابع وارد می‌کند. وی خاطرنشان کرد: ‌با توجه به وجود چنین شرایطی در برداشت گسترده گیاهان دارویی، ضعف دانشی زنان در زمینه کاشت این محصولات روند تخریب منابع طبیعی را مضاعف می‌کند، زیرا از جهتی برداشت بی‌رویه این گیاهان توسط افراد و از سوی دیگر عدم انجام فعالیت‌هایی در جهت کشت این گیاهان منجر به نابودی تدریجی بسیاری از گونه‌های دارویی و مرتعی می‌شود. 
علیزاده سالطه متذکر شد: بررسی مطالعات انجام شده نشان می‌دهد که یکی از عوامل تخریب منابع طبیعی، برداشت بی‌رویه گیاهان داروئی است. وی با بیان اینکه برداشت‌های غیراصولی سبب کاسته شدن هر ساله پتانسیل گیاهان دارویی شده است، اظهار کرد: ممکن است به تدریج این منبع غنی گیاهی از نظر کمی و کیفی، دستخوش تخریب و تبدیل شود.