بازار پیاز، اشک کشاورزان را در آورد!

همه ساله داستان مازاد یا کاهش تولید محصولات کشاورزی تکرار می شود که علت این سناریو را باید در نبود الگوی کشت، عدم زنجیره تولید، کمبود صنایع تبدیلی و تکمیلی و بی توجهی به اجرای کشاورزی قراردادی جست و جو کرد.علی رغم آنکه طی ماه های اخیر قیمت پیاز در بازار به بالای ۱۵ هزار تومان رسیده بود، اما نرخ کنونی پیاز با هزینه های تولید سنخیتی ندارد به طوری که اشک پیازکاران را درآورده است.بسیاری از مسئولان بر این باورند که با اجرای الگوی کشت، کشاورزی قراردادی و ایجاد زنجیره تولید تا ارزش و زیرساخت های لازم دیگر شاهد افت و خیز قیمت و زیان تولیدکنندگان و مصرف کنندگان در بازار نخواهیم بود.حال به سراغ مسئولان ذی ربط می رویم‌ تا از آخرین دلایل افت‌چشمگیر قیمت پیاز و راهکارهای مناسب برای جبران زیان پیازکاران در بازار با خبر شویم:

سناریوی مازاد تولید پیاز تکرار شد
محمد شفیع ملک زاده رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی با اشاره به دلایل کاهش شدید قیمت پیاز و چالش پیش روی کشاورزان اظهار کرد: بارها اعلام کرده ایم که در خصوص تنظیم بازار و فروش محصولات و بازرگانی بخش کشاورزی مشکلات اساسی داریم که همین امر موجب شده همه ساله بازار محصولات کشاورزی دچار نوساناتی شود.وی افزود: تاکنون برنامه درستی در بازرگانی محصولات کشاورزی نداشته ایم تا تولیدکنندگان و مصرف کنندگان دغدغه خاطری از بازار فروش نداشته باشند.ملک زاده با انتقاد از این مسئله که نگاه ویژه ای به بخش کشاورزی نداریم، بیان کرد: با توجه به آنکه برای تولیدکنندگان و مصرف کنندگان بهایی قائل نیستیم، به همین خاطر این موضوع موجب شده کشاورزان از حق خود محروم شوند.رئیس نظام صنفی کشاورزی با اشاره به دیگر دلایل گرانی پیاز در بازار بیان کرد: در زمان اوج برداشت و پیک تولید انتظار می رود که محصولات کشاورزی در حد مصرف به بازار عرضه شود و مابقی را ذخیره سازی کنیم تا بتوانیم در زمان کمبود توزیع کنیم.به گفته وی، در زمان اوج برداشت و پیک تولید باید مازاد محصول به بازارهای هدف صادر شود که متاسفانه به سبب نبود ارتباط با دیگر کشورها چاره ای جز عرضه در بازار داخل نیست.ملک زاده ادامه داد: در زمانی که بازار داخل اشباع می شود، به سبب وجود واسطه ها و دلالان و سو استفاده از موقعیت قیمت محصولات در بازار کاهش می یابد به طوری که به یک سوم تا یک چهارم هزینه تمام شده تولید می رسد.

این مقام مسئول قیمت تمام شده هر کیلو پیاز را یک هزار و ۵۰۰ تا یک هزار و ۸۰۰ تومان اعلام کرد و گفت: این در حالی است که هم اکنون هر کیلو پیاز با نرخ ۳۰۰ تا ۴۰۰ تومان از کشاورزان خریداری می شود و در مقابل با نرخ ۴ تا ۵ هزار تومان در بازار به دست مصرف کننده می رسد که متاسفانه کشاورزان سودی حاصلشان نمی شود.
وی نبود مدیریت، زیرساخت های لازم و کمبود صنایع تبدیلی را از دیگر علل افزایش قسمت محصولات کشاورزی در بازار اعلام کرد و افزود: در فصل پاییز و زمستان که تولید به حداقل می رسد، قیمت محصولات به دلیل نبود مدیریت، زیرساخت و امکانات لازم و کمبود صنایع تبدیلی ۷ تا ۱۰ برابر قیمت به دست مصرف کننده می رسد، در حالیکه با ایجاد زیرساخت های لازم، انبار، سردخانه، سورتینگ و برنامه منسجم بازار به تعادل می رسد.ملک زاده افزود: با توجه به نبود برنامه منسجم آمایش سرزمین و الگوی کشت همه ساله کشاورزان از حیث مازاد یا کاهش تولید متحمل زیان می شوند که با استمرار این روند کشاورزان ورشکست خواهند شد به طوری که دیگر قادر به ادامه تولید نخواهند بود.رئیس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی با تاکید بر رهایی از صادرات تک محصولی درآمدهای نفتی گفت: با مازاد تولید محصولات کشاورزی روی دست کشاورزان منابع پایه و نیروی انسانی به هدر می رود که این امر کار را به جایی می رساند که با دلسردی کشاورزان از امر تولید برای تامین نیاز کشور چاره ای جز واردات محصولات بی کیفیت و خروج ارز از کشور نیست.

ملک زاده ادامه داد: اگر از ظرفیت ها و پتانسیل های بخش کشاورزی نتوانیم به درستی استفاده کنیم، بدون تردید در طول سال سناریو مازاد یا کاهش تولید تکرار می شود و مشکلات اساسی برای کشاورزان ایجاد می کند.
این مقام مسئول با اشاره به اینکه اتخاذ برنامه های کوتاه مدت مسکنی بیش نیست، بیان کرد: مسئولان امر زمانی که کشاورزان از ناحیه فروش محصولات متضرر هستند به دنبال راهکار مقطعی هستند، در حالی که نوشدارو بعد از مرگ سهراب فایده ای ندارد.رئیس نظام صنفی کشاورزان با تاکید بر این مسئله که مسئولان از اتخاذ برنامه های کوتاه مدت و میان مدت نباید غافل شوند، تصریح کرد: در حال حاصر سپاه برای کاهش زیلن پیازکاران به امر خرید ورود پیدا کرده است، اما جای این سوال مطرح است که سپاه چند درصد از پیاز تولیدی کشاورزان را می تواند خریداری کند؟ از طرفی برای محصول خریداری شده چه برنامه ای دارد.

 ایجاد زنجیره تولید راهی برای پایان دادن به مشکلات پیازکاران
علی خان محمدی مدیر عامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی  با اشاره به دلایل گلایه مندی پیازکاران از وضعیت بازار اظهار کرد: تا زمانی که مسئولان امر کشاورزی قراردادی و الگوی کشت را اجرا نکنند و زنجیره تولید را بوجود نیاورند، بدون تردید مشکلات مازاد یا کاهش تولید محصولات کشاورری در کشور استمرار می یابد.وی افزود: طی ۴۰ سال اخیر به سبب نبود زیرساخت های لازم همه ساله در تولید محصولات پیاز، سیب زمینی و گوجه فرنگی با مشکلاتی روبرو هستیم چرا که در برخی سال ها که وضعیت بازار مناسب است، در سال بعد با ورود افراد متعدد به کشت این‌محصول رو به رو می شویم.خان محمدی با تاکید بر اجرای کشاورزی قراردادی گفت: با اجرای کشاورزی قراردادی و تولید بر مبنای ثبت سفارش، سهم هر استان مشخص می شود تا شاهد التهابات بازار نباشیم.مدیر عامل مجمع ملی نخبگان کشاورزی ادامه داد: بنابر رصدهایی که طی چند روز گذشته از جیرفت داشتیم، کشاورزان پیاز کار به سبب وجود دلالان متعدد سردرگم هستند به طوریکه نمی دانند محصول تولیدی خود را به چه کسی عرضه کنند، از این رو تا زمانیکه زنجیره تولید به وجود نیاید، مشکلات استمرار خواهد داشت.

 اجرای الگوی کشت مرهمی برای پایان دادن به زیان کشاورزان
عباس پاپی زاده عضو کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی با اشاره به اینکه پیاز زیادی روی دست کشاورزان مانده است، اظهار کرد: با توجه به مازاد چشمگیر تولید، نبود تقاضا و عدم سنخیت قیمت فروش با نرخ تمام شده تولید کشاورزان پیاز تولیدی خود را در جاده رها کردند.وی افزود: با اجرای الگوی کشت و در اختیار گذاشتن اطلاعات لازم تامین نیاز مصرف کشور، تولید باید صورت گیرد.پاپی زاده با انتقاد از این مسئله که زنجیره تولید، توزیع تا مصرف به هم پیوسته نیست، بیان کرد: اتخاذ تصمیمات بازار و صادرات در ۲ وزارتخانه موجب شده بسیاری از تصمیم گیری ها به موقع انجام نشود.عضو کمیسیون کشاورزی مجلس در پایان‌ با بیان اینکه تکرار سریال مازاد یا کاهش تولید محصولات کشاورزی آسیب جدی به مصرف کننده و تولیدکننده وارد می کند، تصریح کرد: اگر آمار و اطلاعات دقیق از شرایط تولید و مصرف، صادرات و واردات در اختیار کشاورزان قرار گیرد و بازرگانی محصولات کشاورزی به وزارت جهاد کشاورزی سپرده شود، دیگر شاهد افت و خیز قیمت در بازار نخواهیم بود.

قیمت هر کیلو پیاز ۲ هزار و ۵۰۰ تومان
مصطفی دارایی نژاد رئیس اتحادیه بارفروشان میدان مرکزی میوه و تره بار درباره آخرین وضعیت بازار پیاز اظهار کرد: در حال حاضر قیمت هر کیلو پیاز در میدان مرکزی یک هزار و ۵۰۰ تا ۲ هزار و ۵۰۰ تومان است‌.وی افزود: نبود الگوی کشت موجب شده قیمت پیاز به سبب مازاد یا کاهش تولید با نوساناتی در بازار رو به رو شود، از این رو برای کاهش زیان پیازکاران برنامه ریزی در خصوص صادرات کردیم.دارایی نژاد ادامه داد: کشورهای عراق و پاکستان مرزهای خود را به روی کشور ما بستند و اجازه ورود محصول ایرانی به کشورشان نمی دهند، اما با رایزنی های صورت گرفته امیدواریم از هفته اینده صادرات آغاز شود.رئیس اتحادیه بارفروشان با بیان اینکه نبود الگوی کشت بازار پیاز را با نوساناتی رو به رو کرده است، گفت: بنابر برنامه ریزی های صورت گرفته از سرپرست وزارت صمت تقاضا کرده ایم که درخواست اتحادیه بارفروشان مبنی بر صادرات پیاز را بپذیرند و بدین‌منظور انتظار می رود رایزنی هایی انجام دهند تا پیاز مازاد بر نیاز کشور صادر شود.در پایان باید گفت تا زمانی که الگوی کشت صحیح و برنامه ای جامع برای میزان تولید محصولات کشاورزی تدوین نشود، داستان مازاد محصول با قیمت نازل ادامه خواهد داشت.