پیشگیری و درمان کم خونی با طب سنتی ایرانی

مریم عظیمی، متخصص طب سنتی ایرانی و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی کرمان  گفت: شایعترین نوع کم خونی، کم خونی فقر آهن است که معمولا به دلیل تغذیه نامناسب، از دست دادن خون مانند عادت ماهیانه خانم ها، جراحی، بیماری‌های خونریزی کننده گوارشی مانند زخم، پولیپ و سرطان‌های دستگاه گوارش یا اختلالات جذب آهن رخ می‌دهد.او افزود: خانم‌ها در سنین باروری، کودکان در حال رشد و خانم‌های باردار بیشتر از سایر افراد جامعه در معرض خطر کم خونی هستند.عظیمی بیان داشت: علائم کم خونی عبارتند از خستگی و ضعف عمومی، سرگیجه و سردرد، احساس کرختی و بی حسی در دست و پا، تپش قلب، اضطراب، شکنندگی مو و ناخن و در موارد شدید تغییر شکل ناخن و تنگی نفس. در کودکان در حال رشد، کم خونی اغلب با اختلال در رشد و سیرتکاملی کودک همراه است.متخصص طب سنتی ایرانی تصریح کرد: رژیم غذایی نامناسب مانند مصرف فست فود‌ها و انواع تنقلات مصنوعی مانند چیپس و پفک و شکلات موجب افزایش وزن همراه با کم خونی و فقر آهن می‌شود که متاسفانه امروزه از اختلالات شایع دوران کودکی به شمار می‌آید.عظیمی گفت: داشتن رژیم غذایی حاوی انواع غلات و حبوبات، گوشت، لبنیات، میوه و سبزیجات در حد متعادل، در پیشگیری از کم خونی موثر است.

رژیم‌های غذایی خاص مانند گیاه خواری نیز خطر کم خونی را افزایش می‌دهند. گوشت‌ها به خصوص گوشت قرمز منبع غنی از آهن با قابلیت جذب بالا هستند. در رتبه دوم، انواع گوشت‌های سفید قرار دارند.او افزود: دسته بعدی مواد غذایی با میزان بالای آهن، حبوبات به خصوص عدس و سپس مغز‌ها خاصه مغز پسته هستند. خشکبار مانند انواع میوه‌های خشک و سبزی‌هایی مانند اسفناج منابع آهن با میزان جذب کمتر محسوب می‌شوند. به جز گوشت ها، آهن موجود در سایر منابع غذایی به تنهایی قابلیت جذب مناسب ندارد و درصورتی که همراه با گوشت مصرف شوند، جذب آهن آن‌ها افزایش می‌یابد.عظیمی بیان داشت: مصرف مواد غذایی حاوی ویتامین C مانند لیموترش میزان جذب آهن را افزایش می‌دهد و مصرف هم زمان یا با فاصله اندک چای و برخی دمنوش‌های گیاهی موجب کاهش جذب آهن موجود در غذا می‌شود. بهتر است مصرف این نوشیدنی‌ها در فاصله یک ساعت قبل از غذا تا دو ساعت بعد از غذا محدود شود.او تصریح کرد: پرهیز از مصرف انواع فست فود‌ها و غذا‌های دیرهضم، غذا‌ها و شیرینی‌های پرچرب، نوشابه و تنقلات مصنوعی توصیه می‌شود. جهت بهبود هضم و جذب غذا، رعایت وعده‌های غذایی منظم و دوری از ریزه خواری موثر است.

متخصص طب سنتی ایرانی گفت: از دیدگاه طب سنتی ایرانی، هر ماده غذایی با مزاج سرد در کم خونی مضر است و زیاده روی در مصرف ترشی‌ها می‌تواند موجب کم خونی شود. از طرفی مواد غذایی با مزاج گرم و‌تر موجب تحریک خونسازی و بهبود کم خونی است. مصرف عصاره انواع گوشت‌ها به خصوص گوشت گوسفند در درمان کم خونی بسیار موثر است.او افزود: زرده تخم مرغ از سایر منابع توصیه شده در کم خونی است. درصورت نبودن مانع، مصرف شیره‌های توت، انگور و خرما، آب هویج، آب سیب، فالوده سیب با گلاب و زعفران نیز می‌تواند در بهبود کم خونی یا علائم آن موثر باشد.عظیمی بیان داشت: دمنوش‌های گرم و‌تر مانند گاوزبان نیز از موارد مفید و خونساز محسوب می‌شود. عادت دادن کودکان به مصرف تنقلات طبیعی و مفید مانند نخود، کشمش، انجیر، مغز بادام، پسته و فندق و انواع میوه‌هایی مانند سیب در پیشگیری از کم خونی موثر است.او تصریح کرد: درصورت اثبات کم خونی از طریق انجام آزمایش، مکمل آهن به صورت قرص، کپسول یا تزریقی تجویز می‌شود. استفاده هم زمان از توصیه‌های طب سنتی ایرانی همراه با مکمل‌های رایج، در بهبود سریع‌تر بیمار مفید است.