قاچاقچیان در افزایش نرخ ارز چه سهمی دارند؟

گروه اقتصادی: در یکی دو هفته گذشته افزایش قیمتها در بازار ارز به نحوی شدت گرفته که فشارها بر بانک مرکزی را هم بیشتر کرده است. حال آنکه از یک سال و نیم پیش و روی کارآمدن عبدالناصر همتی تقریبا هجمه بر این نهاد مهم سیاستگذار پولی در کشور کاهش یافته بود. اکنون اما افزایش دوباره نرخ ارز سبب افزایش نگرانی‌ها شده است. این میان بانک مرکزی فشار خود را بر صادرکنندگان افزایش داده و مدعی از ۷۵ میلیارد دلار ارز حاصل از صادرات چیزی نزدیک به ۲۷ میلیارد دلار آن به کشور بازنگشته و به صادرکنندگان هشدار داد چنانچه از دستورات سرباز بزنند هم معرفی خواهند شد و هم معافیتهای مالیاتی خود را از دست خواهند داد.در همین رابطه حمید حسینی، فعال اقتصادی و از اعضای اتاق تهران، در رابطه با گفته‌های بانک مرکزی در مورد ارز حاصل از صادرات  گفت: بخشی از گفته‌های بانک مرکزی به باور من درست نیستند. مثلا تا نیمه سال ۹۷ بانک مرکزی صادرکنندگان به کشورهای عراق و افغانستان را از بازگرداندن منابع ارزی معاف کرده بود. طبیعتا بخشی از ارز بازنگشته به کشور به همین معافیت باز می‌گردد.او افزود: یا در سال گذشته بانک مرکزی با توجه به اینکه ارزش‌های پایه صادراتی اصلاح شده و افزایش یافته بود گفته بود تنها ۸۰ درصد ارز خود را صادرکنندگان به کشور بیاورند. یعنی ۲۰ درصد ارز حاصل از صادرات به صادرکنندگان بخشیده شد. در سال گذشته میزان صادرات افزایش داشت ولی به دلیل اصلاحات گمرک در ارزش‌های پایه رقم صادراتی تغییر نکرده بود.
حسینی ادامه داد : علاوه بر این بانک مرکزی قبلا گفته بود از مجموع کل صادرات کالا در سال ۹۷ حدود ۷۱ درصد ارز حاصل از صادرات به کشور بازگشته است. حتی گفته بودند اگر کسی ۷۰ درصد ارز حاصل از صادرات را بازگرداند حساسیت کمتری بر او اعمال می شود.

این فعال اقتصادی تاکید کرد: به نظر می‌رسد بازگشت به این موضوع بیشتر ناشی از فشار اجتماعی بر بانک مرکزی باشد که قصد دارد توپ گرانی ارز را به زمین دیگران بیاندازد. با این همه برای صادرکنندگان واقعی معافیت مالیاتی و ۹ درصد ارزش افزوده به مراتب مهمتر از فروش هزار تومان گرانتر دلار خود است.وی در پاسخ به سوالی مبنی بر میزان صادرات سال گذشته تصریح کرد: سال گذشته نزدیک به ۴۱ میلیارد دلار صادرات صورت گرفت و اکنون هم به نظر می‌رسد برای صادرکنندگان سال گذشته هنوز فرصت برای تسویه حساب وجود دارد. البته باید توجه داشت دو سال قبل نزدیک به ۵ هزار کارت جدید صادرات صادر شد که احتمالا بخشی از متخلفان همین افراد هستند. البته که آنها اغلب ساکنان مناطق مرزی هستند و صادرکننده همیشگی نیستند.او با اشاره به میزان صادرات و واردات کشور گفت: به نظر می‌رسد صادرات و واردات به توازن رسیدند. یعنی در سال گذشته ۴۱ میلیارد دلار صادرات و ۴۳ میلیارد دلار نیز واردات داشتیم. نگرانی اصلی این است که بالاخره دولت هم سال گذشته ۹ میلیارد دلار منابع حاصل از نفت داشت که می‌توانسته به واردات کالاهای اساسی تعلق گیرد. اما به نظر می‌رسد برای امسال چنین امکانی در اختیار دولت نخواهد بود و واردات کالاهای اساسی به قیمت ارز نیمایی به افزایش قیمتها منجر می‌شود.

حسینی در پاسخ به سوالی مبنی بر دلایل افزایش قیمت ارز در روزهای گذشته گفت: با توجه به مراوداتی که با کشورهای همسایه به ویژه امارات و عمان آغاز شده قاچاق کالا افزایش یافته است و افزایش تقاضای امروز ناشی از نیاز قاچاقچیان باشد. و گرنه امروز نه مسافرت چندانی انجام می‌شود و نه صادرات کالای خاصی داریم.او افزود: قطعنامه شورای حکام البته تاثیرات مقطعی و روانی بر بازار خواهد داشت ولی به نظر می‌رسد افزایش تقاضا علاوه بر عامل روانی به افزایش قاچاق کالا هم برمی‌گردد. به همین دلیل چنانچه دولت برخورد با قاچاقچیان را از سر بگیرد و بتواند آنها را کنترل کند احتمالا تا حدی از روند کاهش قدرت پول ملی کم می‌شود. گرچه مقابله با قاچاق در ایران ظرایف و پیچیدگی‌های خاصی دارد که کنترل آن را دشوار نموده است.