گروه جامعه: محققان در بررسیهای مربوط به اثربخشی استفاده از ماسک در پیشگیری از ابتلا به کوید۱۹ و همچنین بیماریهای فصلی ناشی از ویروسهای کرونای دیگر، مانند انواع سرماخوردگیها و آنفلوآنزاها، به نتایج مختلفی دست یافتهاند. این محققان در نهایت معتقدند که استفاده از ماسک بهمراتب بهتر از نزدن ماسک است. زیرا آن میتواند تا حدی در برابر انتشار ویروس کرونا مقاومت کند. اما ماسک بدون اهمیت به فاصلهگذاری اجتماعی، شستشوی مرتب دستها و رعایت نکردن موارد دیگر بهداشتی، نمیتواند روشی کاملا ایمن برای پیشگیری از ابتلا به کوید۱۹ و البته ویروسهای کرونای دیگر باشد.
انواع ماسکها و کارایی آنها
از آنجایی که ماسکهای بازار به یک شکل تولید نمیشوند، توصیههای مربوط به استفاده از آنها کمی گیجکننده شده است. مثلا، ماسکهای N95 میتوانند جلوی انتشار ویروس را بهصورت موثری بگیرند. این ماسکها به خوبی روی صورت قرار میگیرند و میتوانند جلوی ذرات تا ۰,۳ میکرون یا بزرگتر را هم بگیرند. اما آنها بسیار کم تولید میشوند و حتی کادر درمان هم که در معرض بسیار بالای ویروس کرونا هستند، با کمبود آن مواجه هستند. به همین دلیل مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری آمریکا، استفاده از این نوع ماسک را به عموم مردم پیشنهاد نمیکند.نوع دیگری از ماسک تولید میشود که مجهز به لایههای پلیپروپلین بوده و در برابر رطوبت مقاوم است. این نوع ماسک میتواند جلوی حدود ۳۰ درصد ورود هوای اطراف به درون ماسک را بگیرد و به همین دلیل به اندازه ماسکهای N95 ایمن نیست.از طرفی ماسکهای پارچهای، بنابر بررسیها نشان دادهاند نمیتوانند در پیشگیری از ابتلا به بیماری کوید۱۹ موثر باشند. با اینحال بسیاری از متخصصان بر این باورند که استفاده از این نوع ماسکها هم میتواند مفید باشد. هنگام استفاده از ماسکهای پارچهای بهتر است از پارچههای ۱۰۰درصد پنبه، پلیاستر یا ترکیبی از پنبه-پلیاستر استفاده شود.
تازهترین بررسیها
محققان سراسر دنیا در مورد مفید بودن استفاده از ماسک، بررسیهای مختلفی انجام دادهاند. در یک بررسی، آنها از چهار بیمار مبتلا به کوید۱۹ خواستند تا در کنار ظرف آزمایشگاه که در ۲۰ سانتیمتری آنها قرار داشت، سرفه کنند. آنها این کار را یکبار با ماسک و بار دیگر بدون ماسک انجام دادند. همچنین از دو نوع ماسک جراحی و نوع ۱۰۰درصد پنبهای استفاده کردند.نتیجه نشان داد که هیچ یک از ماسکها نتوانستند به طور معناداری جلوی انتشار ویروس را بگیرند. اما این تحقیق از آن جهت که فاصله ۶۰، ۹۰ یا ۱۲۰ سانتیمتری را رعایت نکرده است، معتبر نیست.در تحقیق دیگر، محققان از ۴۲۶ داوطلب خواستند تا به مدت ۳۰ دقیقه درون یک ابزار مخروطیشکل، نفس بکشند. حدود ۱۰۰ نفر از این داوطلبان به بیماریهایی مانند سرماخوردگی، آنفلوآنزا و کروناویروس مبتلا بودند. نتیجه نشان داد که ماسکهای جراحی نمیتوانند جلوی ذرات بسیار ریز را بگیرند اما توانایی پیشگیری از انتشار قطرات کوچک و ذرات معلق درهوای ناشی از سرفه و عطسه را دارند. این محققان میگویند، ماسکهای جراحی میتوانند در پیشگیری از ابتلا به کوید۱۹ موثر باشند.البته هنوز محققان بر سر مفید بودن ماسکهای غیر از نوع N95 یکصدا نیستند. با اینحال بسیاری از آنها میگویند، استفاده از این ماسکها کاملا بیفایده نیست. در واقع چیزی که همه محققان روی آن توافق دارند، این است که حتی ماسکهای پارچهای خانگی هم میتوانند مفید باشند. اگرچه آنها کارایی ماسکهای جراحی را ندارند، اما از ماسک نزدن، بهترند. محققان میگویند، درست است که انواع ماسکها نمیتوانند جلوی گسترش آلودگی ویروس کرونا را بگیرند، اما در پیشگیری از گسترش این ویروس، بیتاثیر هم نیستند.همچنین محققان دانشگاه A&M تگزاس در بررسیهای خود به این نتیجه رسیدند که نادیده گرفتن ماسک، شانس ابتلا به کوید۱۹ را بهطور محسوسی افزایش میدهد. آنها میگویند، ویروس از طریق تنفس ذرات معلق در هوا از فرد بیمار به فرد سالم منتقل میشود و بررسی مکانهایی که بیشتر مردم بدون ماسک در مکانهای عمومی ظاهر شدهاند، در مقایسه با جوامعی که مردم بهطور مرتب از ماسک استفاده میکنند، نشان داده است استفاده از ماسک در پیشگیری از ابتلا به ویروس کرونا مفید بوده است.
این محققان وضعیت کشورهای ایتالیا، چین و همچنین شهر نیویورک آمریکا را بررسی کردند و دریافتند استفاده از ماسک توانسته جلوی انتقال فرد به فرد ویروس کرونا را بگیرد.آنها معتقدند، استفاده از ماسک نهتنها میتواند جلوی رسیدن قطرات ناشی از سرفه افراد مبتلا به افراد سالم را بگیرد، بلکه آن میتواند جلوی ذرات خارج شده از دهان افراد بیمار، وقتی که صحبت میکنند را هم بگیرد. بنابراین استفاده از ماسک، یکی از مهمترین اقدامات در مبارزه با ویروس کروناست.همچنین بنابه گزارش گاردین، بررسیهای جدید سازمان جهانی بهداشت نشان میدهد، افراد بالای ۶۰ سال وقتی بیرون از خانه هستند و فاصلهگذاری اجتماعی برایشان مشکل است، باید ماسک جراحی به صورت داشته باشند. اما دیگران میتوانند از ماسکهای معمولی سه لایه استفاده کنند.
بنابر راهنماییهای جدید سازمان جهانی بهداشت، افراد بالای ۶۰ سال که معمولا به بیماریهای زمینهای هم مبتلا هستند، باید از ماسکهای پزشکی استفاده کنند و ماسکهای معمولی که دارای سه لایه پنبه جاذب رطوبت، پلیپروپلین و مصنوعی هستند، بهترین گزینه برای افراد دیگر به حساب میآیند.بنابه گفته این سازمان، افراد باید در اتوبوس و مترو و هر جایی که فاصلهگذاری اجتماعی، مانند فروشگاهها، محل کار، تجمعات اجتماعی، مساجد، نسبتا سخت است، ماسک بزنند.از طرفی محققان میگویند، استفاده از ماسک، بدون رعایت پروتکلهای بهداشتی، مانند شستن مرتب دستها و فاصلهگذاری فیزیکی، در پیشگیری از ابتلا به کوید۱۹ موثر نیست.
برخی از محققان میگویند، گاهی استفاده از ماسک به افراد احساس غلط ایمن ماندن را میدهد و مسائل بهداشتی را نادیده میگیرند. زدن ماسک باید بخشی از اقدامات پیشگیرانه باشد. در ضمن افرادی که احساس بیماری میکنند و احتمال میدهند که به ویروس کرونا مبتلا شده باشند، باید در قرنطینه خانگی بمانند و استراحت کنند.افرادی هم که به دلایل مختلف مجبورند از خانه بیرون بیایند، باید فاصله حداقل ۱ متری از دیگری را رعایت کنند. البته هر چه فاصله بیشتر باشد، بهتر است اما حداقل ۱ متر برای پیشگیری از ابتلا ضروری است.
محققان سازمان جهانی بهداشت توصیه میکنند افرادی که در منزل از فرد مبتلا به بیماری کوید۱۹ مراقبت میکنند، باید از ماسک و البته نوع جراحی آن استفاده کنند. همچنین در صورت امکان، فرد بیمار باید در اتاقی مجزا نگهداری شود. بنابه توصیه محققان و سازمان جهانی بهداشت، با رعایت تمام اصول بهداشتی و استفاده از ماسک میتوان از ابتلا به بیماری کوید۱۹ ایمن ماند.