تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۲۵ ساعت ۰۸:۵۰
کد مطلب : ۲۲۲۹۵۳
آیا اکران آنلاین موفقیت‌آمیز بوده است؟
گروه فرهنگی: در این چهار ماه كه از آغاز اكران آنلاین در سینمای ایران می‌گذرد، تنها ده فیلم با این شیوه به نمایش درآمده است كه از این میان، 9 فیلم سینمایی داستانی و یك فیلم مستند است. سؤال اینجاست كه چرا از بستر و ظرفیت اكران آنلاین و سامانه‌های اینترنتی پخش فیلم، برای نمایش فیلم‌های سینمایی بیشتری استفاده نشده‌است؟اگر قرار است تعداد فیلم‌های سینمایی اكران آنلاین حتی كمتر از اكران فیلم‌ها در سالن‌های سینما باشد، در آن صورت تفاوت این دو شیوه اكران در چیست و اكران آنلاین، چه مزیتی بر اكران سینما دارد؟ نمایش فقط ده فیلم در چهار ماه، باعث تثبیت و رونق پدیده اكران آنلاین و جلب اعتماد سازندگان آثار برای ارائه فیلم‌هایشان به این ظرفیت نمایشی نمی‌شود. با توجه به این‌كه ظاهرا تعداد متقاضیان اكران آنلاین هم كم نیست و كلی هم فیلم اكران نشده و در نوبت نمایش فیلم وجود دارد، ظرفیت اكران آنلاین می‌تواند این تراكم و ترافیك را برطرف كند، كاری كه محدودیت ناوگان نمایشی اكران سینما توان انجام و سروسامان دادن به آن را ندارد.امتیاز خروج در اكران آنلاین، تنها خط‌شكنی و جسارت آن بود، وگرنه برخی منتقدان معتقدند این فیلم با بهترین آثار ابراهیم حاتمی‌كیا، فاصله زیادی دارد و باوجود امتیازاتی چون حضور و بازی فرامرز قریبیان، توقعات را برآورده نكرد. بنابراین، اكران آنلاین در سینمای ایران گرچه با فیلم كنجكاوی‌برانگیز و كارگردان اسم و رسم‌داری آغاز به كار كرد و اقبال بدی هم نسبت به آن نشد، اما كیفیت و جذابیت اثر هم آن‌قدر نبود كه شروع ویژه‌ای برای این شیوه نمایش فیلم باشد. این ویژگی در ادامه اكران آنلاین هم محسوس بود و غالب فیلم‌ها با وجود برخی امتیازات، فیلم‌های جذاب و ششدانگی برای مخاطبان نبودند.
در این میان شاید تا حدودی فیلم طلا ساخته پرویز شهبازی و كشتارگاه ساخته عباس امینی، به دلیل حضور چهره‌های سرشناس بازیگری و التهاب اولیه قصه، نظر مخاطبان را جلب كردند. كمدی زیرنظر ساخته مجید صالحی هم به دلیل بازی رضا عطاران و امیر جعفری، گرچه كنجكاوی‌هایی را برای تماشا ایجاد كرد، اما در رضایتمندی عموم تماشاگران، عملكرد موفقی نداشت. بهت ساخته عباس رافعی، تیغ و ترمه ساخته كیومرث پوراحمد، مهمانخانه ماه نو ساخته تاكفومی تسوتسویی، حكایت دریا ساخته بهمن فرمان‌آرا و پسركشی ساخته محمدهادی كریمی، فیلم‌هایی نیستند كه ظرفیت جذب تماشاگران زیادی را داشته باشند و چراغ اكران آنلاین را روشن نگه دارند. البته برخی كارشناسان سینما بر این عقیده‌اند كه این فیلم‌ها به هرحال در اكران آنلاین دیده شدند و به‌جز تا حدودی فیلم كمدی زیرنظر، باقی اگر قرار بود در سالن‌های سینما اكران شوند، به فروش خوبی دست پیدا نمی‌كردند. بحث مستند تحسین‌شده جایی برای فرشته‌ها نیست ساخته سام كلانتری كه از 9 فیلم داستانی اكران آنلاین تا اینجا، جداست و نمی‌توان آن را در كنار این آثار قرار داد.اگر سیاستگذاری شورای صنفی نمایش، نمایش فیلم‌هایی بدون جذابیت و با ظرفیت استقبال مخاطبان در اكران آنلاین باشد، نباید توقع اتفاق ویژه و مثبت و رونقی در این زمینه داشته باشیم.
تردید صاحبان آثار
باوجود تقاضاهایی برای اكران آنلاین، برخی صاحبان آثار سینمایی برای ارائه فیلمشان در این شیوه نمایشی تردیدها و ملاحظاتی دارند؛ به‌ویژه فیلم‌هایی كه ظرفیت فروش بالایی دارند و در صورت اكران در سالن‌های سینما می‌توانند به فروش‌های بهتری دست پیدا كنند. با توجه به بازگشایی سالن‌های سینما حتی با اما و اگرها و شروط‌های بهداشتی و ظرفیت نصفه و نیمه فروش بلیت برای هر سئانس، خیلی از صاحبان آثار سینمایی به نمایش فیلم‌هایشان در سالن‌های سینما امیدوار شدند و میلی برای اكران آنلاین نداشتند و چه‌بسا كماكان ندارند.اما با توجه به تعطیلی دوباره و فعلا یك هفته‌ای سالن‌های سینما در پی موج تازه كرونا، بعید نیست كه این عده، در نگاهشان نسبت به اكران آنلاین تجدیدنظر كنند و آن را بهتر از هیچ و زمان اكران نامعلوم در سالن‌های سینما درنظر بگیرند. ضمن این‌كه پیشقدم شدن صاحبان چند فیلم جذاب و تماشاگرپسند برای اكران آنلاین و بازخورد خوب تماشاگران، می‌تواند باعث انگیزه بیشتر دیگر سازندگان و پخش‌كننده‌های فیلم‌های سینمایی با مخاطبان بالقوه شود و به‌تدریج شاهد رونق اكران آنلاین باشیم. اگر فیلم‌های جذاب‌تر و پرمخاطب‌تر راه را برای رونق اكران آنلاین باز كنند و سامانه‌های اینترنتی پخش فیلم با بازدیدهای بیشتری مواجه شوند، می‌توان فرصت‌هایی را هم برای نمایش فیلم‌های هنر و تجربه و آثار خاص‌تر و متفاوت‌تر با مخاطبان محدودتر فراهم كرد.
پدیده‌ای كه هنوز جا نیفتاده است
مدیركل نظارت بر عرضه و نمایش سازمان سینمایی درباره این‌كه آیا اكران آنلاین تا امروز موفق بود یا نه به جام‌جم گفت: باتوجه به این‌كه اكران آنلاین، پدیده نویی در سینمای ایران بود، درمجموع آن را موفق می‌دانم و به نظرم موردتوجه مردم قرار گرفته است.محمدرضا فرجی در پاسخ به این سوال كه آیا نباید ظرفیت اكران آنلاین و تعداد فیلم‌های به‌نمایش‌درآمده در آن بیشتر از اكران سینما باشد هم بیان كرد: این پدیده باید بیشتر معرفی شود و كار بیشتری روی آن صورت گیرد تا مردم و خانواده‌ها به آن عادت كنند. این مساله زمان می‌برد، اما به تدریج و با تثبیت این قضیه، بیشتر مورد استقبال قرار می‌گیرد.مدیركل نظارت بر عرضه و نمایش سازمان سینمایی درباره ضرر و زیان‌های مالی كه صاحبان آثار سینمایی به‌خاطر كرونا متحمل شده‌اند كه حتی از طریق اكران آنلاین نیز قابل جبران نیست هم توضیح داد: طبیعتا موقعی كه سینما نیمه‌فعال باشد، زیان‌های مالی اجتناب‌ناپذیر است. اما در این شرایط چون مردم عطش دیدن فیلم دارند، به این پدیده رو می‌آورند. ضمن این‌كه این مساله باید جا بیفتد فیلم‌هایی كه به‌صورت آنلاین، اكران می‌شوند، آثار ناموفق سینمای ایران نیستند. شاید پدیده اكران آنلاین هنوز آن‌طور كه باید جا نیفتاده‌است. مضاف بر این‌كه فرصت خوبی است تا زمانی كه سالن‌های سینما نیمه‌فعال است، بتوانند در تثبیت این پدیده تلاش كنند.
فرجی درباره جدی‌تر گرفتن اكران آنلاین با توجه به احتمال ادامه كرونا هم بیان كرد: باید بدانیم كه ما دو ظرفیت نمایشی خوب برای اكران فیلم‌ها داریم؛ اكران آنلاین و اكران سینما. منتها برای بهتر دیده‌شدن اكران آنلاین، نیاز است كه سمت‌وسوی رسانه ملی و دیگر رسانه‌ها بیشتر به سمت معرفی این پدیده باشد و خانواده‌ها را برای توجه به آن تشویق كنند كه اگر دوست دارند در خانه بمانند، با فیلم‌دیدن و اكران آنلاین، این اتفاق بیشتر می‌افتد. نكته دیگر قابل اشاره این است كه تهیه‌كننده‌های ما هم باید به این نتیجه برسند كه فیلم‌هایشان را آنلاین اكران كنند، چون هزینه هنگفتی صرف تولید فیلم شده‌است.فیلم‌هایی كه از طریق آنلاین اكران شوند، دیگر ظرفیت چندانی برای فروش در اكران سینما ندارند. یعنی اگر بعدا امكان اكران در سینما هم برای آنها فراهم شود، دیگر فیلم نویی برای تماشاگران نخواهد بود. اما عكس این قضیه، پاسخ مثبت گرفته‌است، یعنی اگر فیلمی در سینما اكران شود، می‌تواند ادامه نمایش آن در اكران آنلاین باشد. آن تهیه‌كنندگانی كه در ارائه فیلم‌هایشان به اكران آنلاین تردید دارند، نگرانی‌شان این است كه شاید فیلمشان نتواند با این شیوه، هزینه تولید را برگرداند. اما باید به‌تدریج این اعتمادسازی صورت بگیرد و تهیه‌كننده‌ها متوجه شوند نه‌تنها در اكران آنلاین خسارتی نخواهند دید، بلكه سود هم خواهند كرد.
تلنگر كرونا به سینما
حبیب اسماعیلی، درباره اكران آنلاین گفت: شیوع كرونا تلنگری به جماعت سینما بود كه به خودشان بیایند و پی به منابعی ببرند كه می‌توانند در كنار سینما سودآور باشد. اكران آنلاین در همه دنیا وجود دارد و حتی در قدیم و به شكل دیگری زمانی كه فیلم‌ها در سالن‌های سینما اكران بودند هم دی‌وی‌دی آن برای تماشا در شبكه نمایش خانگی وجود داشت. اما ما اینجا به دلیل مشكل قاچاق، چنین امكانی نداریم و آن را جدی نمی‌گیریم. پربیننده‌ترین فیلم‌های سینمای ما حدود دومیلیون و 500هزار نفر تماشاگر داشت، یعنی با توجه به جمعیت 80میلیون نفری تعداد تماشاگران سینمای ایران چندان هم بالا نیست یا فیلم‌ها را از طرق دیگری می‌بینند. بنابراین باتوجه به این بی‌میلی غالب نسبت به سینمارفتن، اكران آنلاین خیلی می‌تواند در آشتی مردم با سینما نقش داشته باشد.مدیر رسانه فیلمسازان مولود در این زمینه ادامه داد: اكران آنلاین، حتی می‌تواند در زمانی كه سالن‌های سینما باز است و رونق دارد هم موثر باشد. چون خیلی از فیلم‌های كم‌مخاطب‌تر، در اكران آنلاین، بهتر از اكران سینما دیده خواهند شد. این فیلم‌ها آن هزینه‌ای كه باید صرف تبلیغات و سهم سینمادار و ... كنند را دیگر نخواهند داشت. دورادور شنیده‌ام كه وضع اكران برخی فیلم‌ها در اكران آنلاین خوب بود و برخی هم ابراز نارضایتی كرده‌اند. اما حتی با توجه به همین نارضایتی، فكر می‌كنم بعضی از این فیلم‌ها اگر در سالن سینما اكران می‌شدند، به همین میزان هم دیده نمی‌شدند.به نظرم همه چیز بستگی به كیفیت خود فیلم‌ها دارد. ضمن این‌كه شبكه‌های ویدئویی كه از قبل فعال بودند، در این اوضاع كمی بیشتر هوای تهیه‌كننده‌ها را داشته باشند. خیلی از رسانه‌هایی كه فیلم‌ها را از قبل گرفتند، بدون این‌كه به صاحب فیلم‌ها اطلاع دهند، فیلم‌ها را دوباره منتشر می‌كنند و به بازار می‌فرستند، بدون این‌كه حقی به تهیه‌كننده پرداخت كنند. درحالی‌كه نباید در این فضا، حقی از تهیه‌كننده‌ها و صاحبان آثار سینمایی ضایع شود. اسماعیلی در پایان گفت: درمجموع معتقدم اكران آنلاین به‌تدریج و با گذر زمان و به شرط حمایت رسانه‌ملی و دیگر رسانه‌ها و شهرداری، به موفقیت خواهد رسید.
در این میان شاید تا حدودی فیلم طلا ساخته پرویز شهبازی و كشتارگاه ساخته عباس امینی، به دلیل حضور چهره‌های سرشناس بازیگری و التهاب اولیه قصه، نظر مخاطبان را جلب كردند. كمدی زیرنظر ساخته مجید صالحی هم به دلیل بازی رضا عطاران و امیر جعفری، گرچه كنجكاوی‌هایی را برای تماشا ایجاد كرد، اما در رضایتمندی عموم تماشاگران، عملكرد موفقی نداشت. بهت ساخته عباس رافعی، تیغ و ترمه ساخته كیومرث پوراحمد، مهمانخانه ماه نو ساخته تاكفومی تسوتسویی، حكایت دریا ساخته بهمن فرمان‌آرا و پسركشی ساخته محمدهادی كریمی، فیلم‌هایی نیستند كه ظرفیت جذب تماشاگران زیادی را داشته باشند و چراغ اكران آنلاین را روشن نگه دارند. البته برخی كارشناسان سینما بر این عقیده‌اند كه این فیلم‌ها به هرحال در اكران آنلاین دیده شدند و به‌جز تا حدودی فیلم كمدی زیرنظر، باقی اگر قرار بود در سالن‌های سینما اكران شوند، به فروش خوبی دست پیدا نمی‌كردند. بحث مستند تحسین‌شده جایی برای فرشته‌ها نیست ساخته سام كلانتری كه از 9 فیلم داستانی اكران آنلاین تا اینجا، جداست و نمی‌توان آن را در كنار این آثار قرار داد.اگر سیاستگذاری شورای صنفی نمایش، نمایش فیلم‌هایی بدون جذابیت و با ظرفیت استقبال مخاطبان در اكران آنلاین باشد، نباید توقع اتفاق ویژه و مثبت و رونقی در این زمینه داشته باشیم.
تردید صاحبان آثار
باوجود تقاضاهایی برای اكران آنلاین، برخی صاحبان آثار سینمایی برای ارائه فیلمشان در این شیوه نمایشی تردیدها و ملاحظاتی دارند؛ به‌ویژه فیلم‌هایی كه ظرفیت فروش بالایی دارند و در صورت اكران در سالن‌های سینما می‌توانند به فروش‌های بهتری دست پیدا كنند. با توجه به بازگشایی سالن‌های سینما حتی با اما و اگرها و شروط‌های بهداشتی و ظرفیت نصفه و نیمه فروش بلیت برای هر سئانس، خیلی از صاحبان آثار سینمایی به نمایش فیلم‌هایشان در سالن‌های سینما امیدوار شدند و میلی برای اكران آنلاین نداشتند و چه‌بسا كماكان ندارند.اما با توجه به تعطیلی دوباره و فعلا یك هفته‌ای سالن‌های سینما در پی موج تازه كرونا، بعید نیست كه این عده، در نگاهشان نسبت به اكران آنلاین تجدیدنظر كنند و آن را بهتر از هیچ و زمان اكران نامعلوم در سالن‌های سینما درنظر بگیرند. ضمن این‌كه پیشقدم شدن صاحبان چند فیلم جذاب و تماشاگرپسند برای اكران آنلاین و بازخورد خوب تماشاگران، می‌تواند باعث انگیزه بیشتر دیگر سازندگان و پخش‌كننده‌های فیلم‌های سینمایی با مخاطبان بالقوه شود و به‌تدریج شاهد رونق اكران آنلاین باشیم. اگر فیلم‌های جذاب‌تر و پرمخاطب‌تر راه را برای رونق اكران آنلاین باز كنند و سامانه‌های اینترنتی پخش فیلم با بازدیدهای بیشتری مواجه شوند، می‌توان فرصت‌هایی را هم برای نمایش فیلم‌های هنر و تجربه و آثار خاص‌تر و متفاوت‌تر با مخاطبان محدودتر فراهم كرد.
پدیده‌ای كه هنوز جا نیفتاده است
مدیركل نظارت بر عرضه و نمایش سازمان سینمایی درباره این‌كه آیا اكران آنلاین تا امروز موفق بود یا نه به جام‌جم گفت: باتوجه به این‌كه اكران آنلاین، پدیده نویی در سینمای ایران بود، درمجموع آن را موفق می‌دانم و به نظرم موردتوجه مردم قرار گرفته است.محمدرضا فرجی در پاسخ به این سوال كه آیا نباید ظرفیت اكران آنلاین و تعداد فیلم‌های به‌نمایش‌درآمده در آن بیشتر از اكران سینما باشد هم بیان كرد: این پدیده باید بیشتر معرفی شود و كار بیشتری روی آن صورت گیرد تا مردم و خانواده‌ها به آن عادت كنند. این مساله زمان می‌برد، اما به تدریج و با تثبیت این قضیه، بیشتر مورد استقبال قرار می‌گیرد.مدیركل نظارت بر عرضه و نمایش سازمان سینمایی درباره ضرر و زیان‌های مالی كه صاحبان آثار سینمایی به‌خاطر كرونا متحمل شده‌اند كه حتی از طریق اكران آنلاین نیز قابل جبران نیست هم توضیح داد: طبیعتا موقعی كه سینما نیمه‌فعال باشد، زیان‌های مالی اجتناب‌ناپذیر است. اما در این شرایط چون مردم عطش دیدن فیلم دارند، به این پدیده رو می‌آورند. ضمن این‌كه این مساله باید جا بیفتد فیلم‌هایی كه به‌صورت آنلاین، اكران می‌شوند، آثار ناموفق سینمای ایران نیستند. شاید پدیده اكران آنلاین هنوز آن‌طور كه باید جا نیفتاده‌است. مضاف بر این‌كه فرصت خوبی است تا زمانی كه سالن‌های سینما نیمه‌فعال است، بتوانند در تثبیت این پدیده تلاش كنند.
فرجی درباره جدی‌تر گرفتن اكران آنلاین با توجه به احتمال ادامه كرونا هم بیان كرد: باید بدانیم كه ما دو ظرفیت نمایشی خوب برای اكران فیلم‌ها داریم؛ اكران آنلاین و اكران سینما. منتها برای بهتر دیده‌شدن اكران آنلاین، نیاز است كه سمت‌وسوی رسانه ملی و دیگر رسانه‌ها بیشتر به سمت معرفی این پدیده باشد و خانواده‌ها را برای توجه به آن تشویق كنند كه اگر دوست دارند در خانه بمانند، با فیلم‌دیدن و اكران آنلاین، این اتفاق بیشتر می‌افتد. نكته دیگر قابل اشاره این است كه تهیه‌كننده‌های ما هم باید به این نتیجه برسند كه فیلم‌هایشان را آنلاین اكران كنند، چون هزینه هنگفتی صرف تولید فیلم شده‌است.فیلم‌هایی كه از طریق آنلاین اكران شوند، دیگر ظرفیت چندانی برای فروش در اكران سینما ندارند. یعنی اگر بعدا امكان اكران در سینما هم برای آنها فراهم شود، دیگر فیلم نویی برای تماشاگران نخواهد بود. اما عكس این قضیه، پاسخ مثبت گرفته‌است، یعنی اگر فیلمی در سینما اكران شود، می‌تواند ادامه نمایش آن در اكران آنلاین باشد. آن تهیه‌كنندگانی كه در ارائه فیلم‌هایشان به اكران آنلاین تردید دارند، نگرانی‌شان این است كه شاید فیلمشان نتواند با این شیوه، هزینه تولید را برگرداند. اما باید به‌تدریج این اعتمادسازی صورت بگیرد و تهیه‌كننده‌ها متوجه شوند نه‌تنها در اكران آنلاین خسارتی نخواهند دید، بلكه سود هم خواهند كرد.
تلنگر كرونا به سینما
حبیب اسماعیلی، درباره اكران آنلاین گفت: شیوع كرونا تلنگری به جماعت سینما بود كه به خودشان بیایند و پی به منابعی ببرند كه می‌توانند در كنار سینما سودآور باشد. اكران آنلاین در همه دنیا وجود دارد و حتی در قدیم و به شكل دیگری زمانی كه فیلم‌ها در سالن‌های سینما اكران بودند هم دی‌وی‌دی آن برای تماشا در شبكه نمایش خانگی وجود داشت. اما ما اینجا به دلیل مشكل قاچاق، چنین امكانی نداریم و آن را جدی نمی‌گیریم. پربیننده‌ترین فیلم‌های سینمای ما حدود دومیلیون و 500هزار نفر تماشاگر داشت، یعنی با توجه به جمعیت 80میلیون نفری تعداد تماشاگران سینمای ایران چندان هم بالا نیست یا فیلم‌ها را از طرق دیگری می‌بینند. بنابراین باتوجه به این بی‌میلی غالب نسبت به سینمارفتن، اكران آنلاین خیلی می‌تواند در آشتی مردم با سینما نقش داشته باشد.مدیر رسانه فیلمسازان مولود در این زمینه ادامه داد: اكران آنلاین، حتی می‌تواند در زمانی كه سالن‌های سینما باز است و رونق دارد هم موثر باشد. چون خیلی از فیلم‌های كم‌مخاطب‌تر، در اكران آنلاین، بهتر از اكران سینما دیده خواهند شد. این فیلم‌ها آن هزینه‌ای كه باید صرف تبلیغات و سهم سینمادار و ... كنند را دیگر نخواهند داشت. دورادور شنیده‌ام كه وضع اكران برخی فیلم‌ها در اكران آنلاین خوب بود و برخی هم ابراز نارضایتی كرده‌اند. اما حتی با توجه به همین نارضایتی، فكر می‌كنم بعضی از این فیلم‌ها اگر در سالن سینما اكران می‌شدند، به همین میزان هم دیده نمی‌شدند.به نظرم همه چیز بستگی به كیفیت خود فیلم‌ها دارد. ضمن این‌كه شبكه‌های ویدئویی كه از قبل فعال بودند، در این اوضاع كمی بیشتر هوای تهیه‌كننده‌ها را داشته باشند. خیلی از رسانه‌هایی كه فیلم‌ها را از قبل گرفتند، بدون این‌كه به صاحب فیلم‌ها اطلاع دهند، فیلم‌ها را دوباره منتشر می‌كنند و به بازار می‌فرستند، بدون این‌كه حقی به تهیه‌كننده پرداخت كنند. درحالی‌كه نباید در این فضا، حقی از تهیه‌كننده‌ها و صاحبان آثار سینمایی ضایع شود. اسماعیلی در پایان گفت: درمجموع معتقدم اكران آنلاین به‌تدریج و با گذر زمان و به شرط حمایت رسانه‌ملی و دیگر رسانه‌ها و شهرداری، به موفقیت خواهد رسید.
مرجع : روزنامه جام جم
