بهار نیوز - توافق در دقيقه 90 در عين اختلاف تعبير

ایران و 1+5 اقدامات اولیه‌ای را به مدت شش ماه انجام خواهند داد

گروه سياسي: پس از 3 روز مذاكرات بي‌سابقه در نيمه شب ژنو، مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا گفت: ایران و کشورهای 1+5 به توافق رسیدند. این توافقی خواهد بود برای رسیدن به یک راه حل اساسی. ما به تفاهم رسیدیم که دو طرف اقدامات اولیه‌ای را به مدت شش ماه انجام خواهند داد.

کاترین اشتون، ساعت 4 صبح امروز به وقت ژنو (7 صبح ايران) با قرائت بیانیه مذاکرات "ژنو 3"در حضور وزیران خارجه ایران و 1+5 گفت: چهار روز مذاکرات شدید با هم داشتیم و امروز به یک توافقی رسیدیم که به جلو حرکت کنیم. این خیلی دستاورد دیپلماتیک بزرگی است. من تشکر می‌کنم از میزبانان این‌جا و تیم‌هایی که از طرف شش کشور به این‌جا آمدند. هم‌چنین از آقای ظریف و تیم او که واقعا تلاش کردند به این توافق برسیم تشکر می‌کنم و الان یک بیانیه‌ای را به نمایندگی از این افراد می‌خوانم.

او ادامه داد: من و وزیر امور خارجه ایران و کشورهای 1+5 به توافق رسیدیم. این توافقی خواهد بود برای رسیدن به یک راه حل اساسی. ما به تفاهم رسیدیم که دو طرف اقدامات اولیه‌ای را به مدت شش ماه انجام خواهند داد. همین‌طور یک تعهد قوی را داریم برای رسیدن به یک راه حل نهایی.

اشتون اضافه کرد: ما موفق شدیم به این توافق برسیم به خاطر احترام متقابل و برای این‌ که راهی پیدا کنیم برای حرکت به جلو. انجام این اقدامات اولیه فضا و زمانی را فراهم می‌کند که ما در نهایت به یک راه‌حل نهایی و جامع برسیم. راه برای به‌کارگیری اقدامات اولیه سریع به این سمت حرکت خواهیم و با آژانس همکاری خواهیم کرد. این یک گام قابل توجه در روابط ماست.

ظریف: فعالیت‌های فردو، نطنز و آب سنگین اراک ادامه می‌یابد
وزیر خارجه ایران گفت: در نهایت 1+5 به این تصمیم رسیدند که تنها راه برخورد با ملت ایران احترام متقابل است. دکتر محمد جواد ظریف، ساعتي پيش در نشست خبری در ژنو گفت : امروز شاهد بودیم که مقاومت مردم ایران و پذیرش فشارهایی که به صورت غیرقانونی بر مردم وارد شد به ثمر نشت و جامعه جهانی شاهد این واقعیت بود که برای بار دوم ظرف دو هفته وزیران خارجه کشورهای قدرتمند برای مذاکره با خدمت‌گذار شما به ژنو آمدند. مذاکرات دشوار بود و تلاش زیادی انجام شد و در نهایت به این تصمیم رسیدند که تنها راه برخورد با ملت ایران احترام متقابل است.

او ادامه داد: برنامه هسته‌یی ایران ادامه پیدا خواهد کرد و حق مردم ایران در معاهده منع گسترش سلاح‌های هسته‌یی به عنوان یک حق غیرقابل انفکاک پذیرش شده است و در توافقی که عنوان "برنامه عمل" دارد تمام تضییقات علیه ملت ایران رفع خواهد شد، با یک شروع جدی در شش ماه آینده و مذاکراتی که به سمت رفع کامل تحریم‌ها در عین حفظ برنامه غنی‌سازی اورانیوم 5 درصدی ادامه پیدا می‌کند و مراکز هسته‌یی تعطیل نمی‌شود؛ هم فردو و هم نطنز و برنامه آب سنگین ما با همین وضعیت کنونی ادامه دارد و هیچ موادی از کشور خارج نخواهد شد. در عین این که تمام تحریم‌ها لغو خواهد شد و منابع مالی که غیرقانونی جلوی آن گرفته شده بود برمی‌گردند.

رییس هیات دیپلماتیک ایران با بیان این که برنامه هسته‌یی ایران به سمت عادی شدن پیش می‌رود خاطرنشان کرد: دیدید با یک بحران غیرضروری چه میزان دست و پا زدند از توافق جلوگیری کنند. به یاری خدا این بحران به سمت رفع شدن می‌رود و از مشتعل شدن آتش درگیری کاسته شده و خواسته این بدخواهان به سنگ خورده و دیدند که نمی‌توانند با دروغ و فریب مانع مردم بزرگ ایران شوند و به نظر من این موفقیت بزرگی است. آن‌ها سعی داشتند که چهره ایران و برنامه هسته‌یی ایران را وارونه جلوه دهند اما این اقدامات در حال خنثی شدن است و دیدیم قدرتی که ادعا می‌کرد می‌تواند بر افکار عمومی کنترل داشته باشد عقب رانده شد.

ظریف گفت: این یک برنامه عمل در چهار صفحه است که متن انگلیسی آن بند ندارد و در سه مرحله اهداف، اقدامات متقابل اولیه و گام نهایی طراحی شده است که هم در قسمت اهداف و هم گام نهایی برنامه غنی‌سازی ایران به رسمیت شناخته شده است. و این موفقیت بسیار بزرگی در برابر مقاومت مردم ایران است. ضمانت اجرایی یک ساز و کاری است که در داخل این سند پیش‌بینی شده است و یک کمیته مشترک بر اجرای این توافق نظارت می‌کنند. این یک برنامه شش ماه است در عین حال می‌خواهیم از طریق گام اول زمینه برای حل این مشکل به طور کامل برداشته شود اما تمامی اقدامات قابل بازگشت است. در صورت دیدن بدقولی و نقض عهد می‌توانیم به گذشته بازگردیم.

او با بیان این که ما یک طرفه تعهدات را اجرا نمی‌کنیم و همه اقدامات قابل بازگشت است، خاطرنشان کرد: ما با هدف رسیدن به یک راه‌حل جامع وارد شدیم. در عین حال آمادگی داریم تا اگر دیدیم طرف مقابل نمی‌خواهد از این فرصت‌ها استفاده کند به عقب برگردیم. من فکر می‌کنم آنها از پنجره‌ای که انتخابات برای ایران باز کرد به نحو احسن استفاده کنند.

وی گفت: این سند، غنی‌سازی ایران را به رسمیت می‌شناسد. ضرورت دارد کشورهایی که به مردم ایران فشار وارد کرده بودند فشارها را متوقف کنند و این سند نشان می‌دهند که این فشارها در سراشیبی است. حق غنی‌سازی در معاهده ان. پی. تی به رسمیت شناخته شده است به طور کلی. هیچ جای معاهده درباره نیروگاه یا راکتور هسته‌یی صحبت نشده است بنابراین این فضاسازی‌ها مغلطه است. و نباید این مسایل ما را از اصل موضوع دور کند.

وزیر خارجه کشورمان با بیان این که تحریم‌ها کاهش پیدا می‌کند و تحریم جدیدی اضافه نمی‌شود افزود: اما در راهکار نهایی به سمت لغو کامل تحریم‌ها می‌رویم و باید مذاکرات جامع را آغاز کنیم که در طول یک‌سال انجام می‌شود. حفظ برنامه غنی‌سازی و رفع همه تحریم‌های دوجانبه و چندجانبه دو هدف مهم برنامه عمل است.

جان كري: در توافق نامه، غنی سازی برسمیت شناخته نشد

وزیر خارجه آمریکا در كنفرانس مطبوعاتي گفت: توافقنامه امنیت اسرائیل را بیشتر کرد.
کری از دولت سوئیس تشکر کرد و گفت:‌ از همکاران خودم در کشورهای 5+1 تشکر مي‌کنم و همینطور از خانم اشتون که پشتکار دارد. از تیم آمریکا هم تشکر می‌کنم. کری از معاون خود وندی شرمن هم تشکر کرد و گفت وی بسیار ماهر و هوشمند است.

کری گفت:‌ ماه گذشته وارد یکسری مذاکرات سریع شدیم و هدف این مذاکرات ساده بود و مي‌خواستیم ایران طبیعت صلح آمیز برنامه خود را ثابت کند و دلیل آن هم واضح است و شورای امنیت متوجه شده که ایران به تعهدات خود در گذشته عمل نکرده است و از یکسری تحرکات استفاده مي‌کرد که سوالات زیادی را ایجاد کرده بود.

اکنون ما گام بزرگی را برای پاسخ به این سوالات بر مي‌داریم و طبق توافق ما جلو پیشرفت و توسعه برنامه هسته ای ایران از اکنون گرفته خواهد شد و دیگر ایران نمی‌تواند دوستان ما در منطقه و در دنیا را تهدید کند. راه حل نهایی و جامع ما این دنیا را امن تر خواهد کرد و این توافقنامه برنامه هسته ایران را به عقب خواهد برد و فاصله دستیابی ایران به بمب هسته ای را بیشتر خواهد کرد و این توافقنامه امنیت اسرائیل را بیشتر مي‌کند

فاز بعدی سخت تر خواهد بود و در عین حال تأثیرگذارتر هم خواهد بود. ما به این توافق نمی توانستیم برسیم الا اینکه ایران خواست پای میز مذاکره بیاید و ظریف به سختی کار کرد و ما خوشحالیم که آنها تصمیم گرفتند اینجا بیاید و تلاش کنند برای رسیدن به توافق و از آقای ظریف تشکر مي‌کنیم و الان باید تلاش کنیم که به دنیا اثبات کنیم که برنامه هسته ای ایران صلح آمیز است.

اکنون ما فضایی ایجاد کردیم تا بتوانیم به توافق هسته ای نهایی دست یابیم. اوباما به سختی تلاش کرد و من در کنگره به تحریم های ایران رأی دادم و هدف این تحریم‌ها به پای میز مذاکره کشاندن ایران بود و ما مي‌خواستیم هر کاری انجام دهیم تا ایران به صلاح هسته ای دست پیدا نکند و ما ترجیح مي‌دادیم که به یک راه حل صلح آمیز دست یابیم و امروز گام اول را برداشتیم. ما به توافقات خود 6 ماه عمل خواهیم کرد و ایران هم به سوالات ما پاسخ خواهد داد.

اول: این توافق جلوی پیشرفت برنامه هسته ای ایران را مي‌گیرد به شکلی که ذخیره اورانیوم غنی سازی شده ایران را بیشتر مي‌کند و حرکت ایران به سمت بمب اتم را طولانی مي‌کند. ما به بازرسی های بیشتر دست مي‌یابیم. ایران پذیرفته غنی سازی بالای 5 درصد را متوقف کند و ذخیره خود را از بین ببرد.

در حالی که ایران اکنون 200 کیلوگرم اورانیوم 20 درصد دراد در 6 ماه گذشته به صفر خواهد رسید و ایران سانتریفیوژهای جدیدی نخواهد ساخت و تنها اجازه جایگزین کردن دارد. ایران اراک را نخواهد ساخت و اگر این تأسیسات ساختش شروع شود به سمت یک راه حل دیگری خواهیم رفت.

ایران پذیرفته که برنامه خود را برای مانیتورینگ در اختیار ما قرار دهد و این گام اول نمی گوید که ایران حق غنی سازی دارد. در این سند هیچ حق غنی سازی نیامده و این حق در ان پی تی هم نیامده و در این توافقنامه هم این را نمی گوید بلکه اندازه غنی سازی ایران مي‌گوید که برنامه صلح آمیز هسته ای ایران موضوع مذاکره دو طرف هست. طرف دیگر این طرح این است که جامعه بین المللی بخش هایی از تحریم‌های ایران را بر مي‌دارد و ما مي‌توانیم این تحریم ها را البته به حالت اول باز گردانیم و 4 میلیارد و 200 میلیون پول نفت ایران به این کشور خواهد رسید و تحریم های طلا و اتومبیل و بخش پتروشیمی ایران هم برداشته خواهد شد و یک و نیم میلیارد دلار صادرات در اختیار خواهد گذاشت و ما تراکنش های انسان دوستانه را هم مي‌پذیریم.

کمک های انسان دوستانه را کماکان ادامه مي‌دهیم که منبع جدید پولی در اختیار ایران قرار نمی دهد. تحریم ها در حوزه نفت و سرویس های مالی در 6 ماه آینده ادامه خواهد یافت و تحریم های نفتی 25 میلیارد دلار در آمدهای ایران را تحت تأثیر قرار مي‌دهد و حدود 16 میلیارد دلار پول فروش نفت ایران کماکان بلوکه خواهد بود.

مجددا تکرار مي‌کنم که این تنها گام اول است. اما گام اولی که تضمین مي‌کند که برنامه هسته ایران، اراک، نظنز و فردو نمی توانند به جلو حرکت کنند. دولت آمریکا به دیپلماسی متعهد هست و از پای نخواهیم نشست و دولت ایران باید فاز اول را به عنوان یک آزمون ساده ببیند.

اگر ایران بخواهد برنامه صلح آمیز خود را اثبات کند اصلا سخت نیست و ایران باید به ما ثابت کند که برنامه هسته ای خود صلح آمیز است. در نهایت مي‌دانم کسانی هستند که فرض مي‌کنند این توافق کامل نیست و آنها باید بگویند که جایگزین بهتر چه خواهد بود.

ما اعتقاد داریم اگر تحریم ها را بیشتر مي‌کردیم ایران مي‌توانست برنامه خود را به جلو پیش ببرد و ذخیره بیشتری ایجاد کند و کشورهایی مانند اسرائیل و امارات با تهدید بیشتری مواجه شوند.

در سال 2003 ایران 164 سانتریفیوژ داشت اما امروز 19 هزار سانتریفیوژ در ایران وجود دارد و اگر همان سال دولت سابق آمریکا طرح ایران را پذیرفته بود اکنون با 19 هزار سانتریفیوژ مواجه نبودیم و من اعتقاد دارم اکنون ما تصمیم درستی را گرفتیم و اینکه ما تحریمها را اعمال کنیم اتحاد ما با جامعه بین المللی را بیشتر خواهد کرد.

تنها هدفی که ما را به اینجا آورد این است که اطمینان حاصل کنیم ایران به سلاح هسته ای دست پیدا نخواهد کرد. ما در این هدف محکم هستیم و ظریف و رهبر ایران گفته اند ایران به سمت بمب هسته ای حرکت نمی کند و ما حاضریم با احترام متقابل کار کنیم در فضایی محترمانه و ایران باید این موضوع را در عمل به ما ثابت کند.

کری در پاسخ به سوالی درباره گام بعدی رابطه ایران و آمریکا گفت:‌ به وضوح باید بگویم این گام واقعا قابل توجه است و ریسک بزرگی کرد رئیس جمهور اوباما که از سال 1979 تاکنون ایران و آمریکا اصلا نمی توانستند با یکدیگر حرف بزنند و مقدار زیادی دشمنی در این سال ها ساخته شده است. ما در این سال ها کمک های زیادی مي‌توانستیم بکنیم. ایران در این سال ها نگرانی های امنیتی زیادی برای متحدان ما ایجاد کرده و منطقه از لحاظ ثبات دچار مشکل شده است. برای کشورهایی نظیر اسرائیل و کشورهای حوزه خلیج فارس.

اکنون گام اول حل برنامه هسته ای ایران است اگر ایران به حرف خود مبنی بر پایبند بودن به صلح آمیز بودن ایران پایبند باشد. ممکن است اتفاقات کنونی همانطور که آقای روحانی و ظریف گفته اند: ممکن است باعث ایجاد شکلی جدید از رابطه آمریکا و ایران شود.

بگذارید شفاف به اسرائیل و سایر دوستان بگویم که گام بعد این است که ما مدرک شفافی داشته باشیم که هرگونه احتمال حرکت ایران به سمت ساخت سلاح هسته ای را از بین ببرد. فکر مي‌کنم به صورت بالقوه این لحظه بسیار مهمی است اما این فقط یه گام است به سمت یک هدف بسیار دشوار تا مطمئن باشیم برنامه ایران قطعا صلح آمیز است.

کری در پاسخ به سوال دیگری در خصوص تحریم‌های ایران گفت:‌ نتانیاهو دوست من است و برای او احترام زیادی قائل هستم و هفته ای چندبار با او صحبت مي‌کنم و درباره برنامه هسته ای ایران هم چندبار با ایران صحبت مي‌کنم. اما مقداری اختلاف نظر داریم. در مرحله استراتژی هیچ اختلاف نظری میان ایران و اسرائیل وجود ندارد و ما مي‌خواهیم ایران سلاح هسته ای نداشته باشد. امیدواریم به این سمت حرکت کنیم که اثبات شود برنامه هسته ای ایران صلح آمیز است و مي‌دانیم که عدم توافق از توافق بد، بدتر است اما حس مي‌کنیم این توافق بدی نیست. ایران اکنون باید تمامی تأسیسات خود را به ما نشان دهد. اراک اساسا جایی در برنامه صلح آمیز ندارد. هدف آمریکا و اسرائیل یکی است.

وی گفت در خصوص تحریم ها هم با همکارانمان در کنگره صحبت خواهم کرد و آنها خود این تحریم ها را گذاشتند که ما به این توافق ها برسیم. اگر آنها بخواهند مجددا ایران را تحریم کنند اوباما این امکان را دارد که تحریم ها را وتو کند. البته من فکر مي‌کنم که کنگره به این سمت حرکت نخواهد کرد و فکر مي‌کنم کنگره آمریکا در این مسیر شریک خوبی برای ما خواهد بود.

اوباما: دیپلماسی تنها راه‌حل پایدار برنامه هسته‌ای ایران است

رئیس‌جمهور آمریکا تأکید کرد که ترجیح اول وی حل این مسئله به‌طور صلح‌آمیز بوده است و تنها دیپلماسی می‌‌تواند راه‌حلی پایدار برای برنامه اتمی‌ ایران به بار آورد.
باراک اوباما پس از توافق ایران با گروه 1+5 اظهار داشت: من اوایل پاییز امسال با رئیس جمهور روحانی تلفنی گفت‌وگو کردم. وی در ادامه با اشاره به "دیپلماسی سختی را دنبال کرده‌ایم"، گفت: امروز آمریکا به‌همراه هم‌پیمانان خود اولین گام را برای پرداختن به برنامه اتمی‌ ایران برداشتند.

رئیس جمهور آمریکا تأکید کرد که ترجیح اول وی حل این مسئله به‌طور صلح‌آمیز بوده است و تعهدات امروز ایران راه ایران را به‌سوی بمب قطع می‌کند. اوباما همچنین افزود: اتحاد جهانی‌ امروز آشکار است. آمریکا و هم‌پیمانانش پذیرفته‌اند که تسهیلات اندکی‌ را در مورد تحریم‌ها به اجرا دربیاورند و اگر ایران در مدت این 6 ماه به تعهداتش عمل نکند ما تسهیلات را حذف خواهیم کرد.

وی در ادامه اظهارات خود گفت: ایران مانند هر کشور دیگری می‌تواند به انرژی هسته‌ای صلح‌آمیز دستیابی داشته باشد. اما به‌خاطر گذشته ایران باید نظارت‌های سختگیرانه‌ای‌‌ را بپذیرد. رئیس جمهور آمریکا همچنین اظهار داشت: طی‌ چند سال گذشته کنگره همراه خوبی‌ در وضع تحریم‌های قوی علیه ایران بوده و ما به همکاری با کنگره ادامه می‌دهیم.

اوباما خاطرنشان کرد :در نهایت تنها دیپلماسی می‌‌تواند راه‌حلی پایدار برای برنامه اتمی‌ ایران به بار آورد. گام اولی‌ که ما امروز برداشتیم جامع‌ترین گام ماست از زمانی‌ که من رئیس جمهور شدم. وی در ادامه افزود: الآن وقت اعمال تحریم‌های جدید به‌ضرر ایران نیست. رئیس جمهور آمریکا بار دیگر تأکید کرد که آمریکا به نگرانی‌های هم‌پیمانانش به‌خصوص اسرائیل و کشورهای خلیج فارس توجه می‌کند.