اختیاری که اجباری است؟!

گروه جامعه: همه ساله یکی از تکراری‌ترین موضوعات روز در بین خانواده‌ها پیش از آغاز سال تحصیلی جدید بحث ثبت‌نام و دریافت شهریه در مدارس دولتی با عناوین مختلف بوده که این موضوع به دغدغه اصلی خانواده‌ها تبدیل می‌شود و برخی از خانواده‌ها نیز به دلیل وضعیت بد اقتصادی از پرداخت هزینه به مدارس دولتی با مشکل جدی مواجه می‌شوند.شاید یکی از تکراری‌ترین جملاتی که پیش از آغاز سال تحصیلی به گوش همه رسیده و در رسانه‌های مختلف از زبان مسؤولان آموزش و پرورش شنیده می‌شود این جملات باشد که «دریافت شهریه اجباری از سوی مدارس دولتی تخلف است»،«دریافت کمک به مدرسه از والدین اختیاری است»، «مدارس دولتی حق دریافت شهریه اجباری را ندارند»، و… اما جملاتی که عملا بر روی کاغذ مانده و به‌هیچ عنوان اجرایی نمی‌شود و همه ساله شاهد دریافت شهریه در مدارس دولتی با عناوین مختلف هستیم.

 طبق اصل سی ام قانون اساسی، دولت موظف است وسایل آموزش و پرورش رایگان را برای همه ملت تا پایان دوره متوسطه فراهم سازد و وسایل تحصیلات عالی را تا سر حد خودکفایی کشور به‌طور رایگان گسترش دهد.اما در سال‌های اخیر این قانون عملا اجرایی نشده و مدارس دولتی علی‌رغم اصل صریح قانون اساسی و تاکید مسؤولان به‌غیر قانونی بودن دریافت هزینه برای ثبت‌نام، تحت عناوین مختلف هم‌چون کمک به مدرسه به ظاهر اختیاری اما در عمل اجباری و بدون در نظر گرفتن وضعیت معیشتی خانواده‌ها اقدام به دریافت هزینه برای ثبت‌نام در مدارس می‌کنند و در صورت عدم پرداخت این هزینه اختیاری (شما بخوانید اجباری) از ثبت‌نام در مدارس خودداری می‌کنند.دریافت شهریه در مدارس دولتی در حالی انجام می‌گیرد که خانواده‌ها به دلیل شرایط سخت اقتصادی کنونی و هم‌چنین فشار مضاعف اقتصادی به دلیل شیوع ویروس کرونا در جامعه با مشکلات مالی عدیده‌ای دست و پنجه نرم می‌کنند و دریافت شهریه در این مدارس نیز یک مشکل دیگری بر مشکلات خانواده‌ها افزوده است.علاوه بر آن در سال جاری با توجه به وضعیت کشور به دلیل شیوع ویروس کرونا چگونگی برگزاری سال‌تحصیلی به صورت حضوری یا غیرحضوری به طور کامل مشخص نشده و حال سوالی که پیش می‌آید این است که در صورت برگزاری کلاس‌ها به صورت غیرحضوری، تکلیف دریافت شهریه اجباری در قالب کمک به مدرسه اختیاری چه خواهد شد؟!

 این رویه برخی اوقات علاوه بر زمان ثبت‌نام در طول سال تحصیلی نیز ادامه داشته و مدیران مدارس تحت عناوین مختلف درخواست پرداخت هزینه از سوی والدین دارند و همین امر سبب اعتراض بسیاری از والدین به رویه جا افتاده در مدارس در سال‌های اخیر شده است.پیش از این در ۲ مرداد ماه سال جاری مدیرکل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات وزارت آموزش و پرورش گفته بود: مدارس دولتی و هیأت امنایی هنگام ثبت نام مجاز به دریافت شهریه نیستند.زهرا مظفر در مورد دریافت شهریه مدارس در سال تحصیلی ۱۳۹۹-۱۴۰۰ اظهار کرد: تعریف شهریه در مدارس مختلف متفاوت است. مدارس دولتی و هیأت‌امنایی به‌هیچ‌عنوان مجاز به دریافت شهریه نیستند مگر آنکه اولیا با اختیار خود و به‌صورت داوطلبانه در هزینه‌های مدرسه مشارکت کنند و در این زمینه هیچ اجباری وجود ندارد.وی با اشاره به اینکه دریافت شهریه در مدارس غیردولتی، سمپاد و شاهد قانونی است، افزود: در مدارس غیردولتی به‌دلیل اینکه فضای مدرسه در اکثر موارد استیجاری بوده و پرداخت حقوق معلمان که عموماً معلمان غیررسمی هستند، بر عهده مدرسه است، شهریه مصوب قانونی دریافت می‌شود.مدیرکل ارزیابی عملکرد و پاسخگویی به شکایات وزارت آموزش و پرورش تصریح کرد: مدارس شاهد تنها سرانه فعالیت‌های آموزشی و پرورشی را دریافت می‌کنند که با توجه به اطلاعیه‌ای که از سوی ستاد ثبت‌نام مدارس شاهد منتشر شد در ثبت‌نام سال ۱۳۹۹-۱۴۰۰ به دلیل ویروس کرونا هنوز وضعیت مدارس برای تشکیل کلاس‌های حضوری یا فعالیت در فضای مجازی مشخص نیست، در زمان ثبت‌نام ۵۰ درصد کمک سرانه از اولیا دریافت می‌شود و مدارس سمپاد هم بنابرخدماتی که در طول سال آینده ارائه می‌شود مقدار دریافتی را مشخص کنند.
 
 کمک به مدرسه اختیاری است
احمد ناصری، مدیرکل آموزش و پرورش استان اردبیل گفت: دریافت شهریه در مدارس عادی دولتی غیرقانونی بوده و کمک به مدرسه نیز به صورت اختیاری بوده و در صورت تمایل خانواده‌ها دریافت می‌شود.وی افزود: در حال حاضر با توجه به اینکه نباید شهریه‌ای در مدارس دولتی دریافت شود، اداره ارزیابی عملکرد آموزش و پرورش استان اردبیل نظارت کاملی به این موضوع داشته و در صورت مشاهده هر گونه تخلفی برخورد جدی با متخلفان انجام می‌گیرد.
ناصری بیان کرد: اولیای دانش آموزان نیز می‌توانند در صورت مشاهده چنین تخلفی در مدارس دولتی موضوع را به آموزش و پرورش استان اردبیل اعلام کنند تا پیگیری‌های لازم در این خصوص انجام گیرد.

 
 پول ندهید ثبت‌نام نمی‌کنیم
یکی از والدینی که برای ثبت‌نام فرزند خود به مدرسه دولتی رفته و به‌دلیل عدم توانایی تامین هزینه درخواستی از سوی مدیر مدرسه به در بسته خورده بود  گفت: برای ثبت‌نام دخترم در یکی از دبیرستان‌های دولتی اردبیل رفته بودم که مسؤولان مدرسه صراحتا برای ثبت نام درخواست پرداخت هزینه ۲۰۰ هزار تومانی را کردند.وی افزود: سال گذشته نیز در زمان ثبت‌نام مبلغ ۱۵۰ هزار تومان را با عنوان کمک به مدرسه برای ثبت‌نام دریافت کرده بودند و امسال نیز در حالی‌که برگزاری کلاس‌ها به صورت حضوری یا غیرحضوری مشخص نشده باید برای ثبت نام مبلغی را بپردازیم و در صورت عدم پرداخت هزینه نیز ثبت‌نام را انجام نمی‌دهند.یکی دیگر از والدینی که برای ثبت‌نام به یکی از مدارس دولتی اردبیل مراجعه کرده بود عنوان کرد: باتوجه به وضعیت اقتصادی که داریم توانایی ثبت‌نام در مدارس غیردولتی با هزینه‌های هنگفت را نداریم و به همین خاطر به مدارس دولتی مراجعه کرده‌ایم و جالب اینجاست که به هر مدرسه دولتی نیز می‌رویم مدیران مدارس هر یک مبالغی را از ۲۰۰ هزار تومان تا ۵۰۰ هزار تومان برای ثبت‌نام می‌خواهند و در صورت عدم پرداخت این وجه نیز از ثبت‌نام خودداری می‌کنند.به گزارش خبرگزاری فارس از اردبیل، داستان تکراری ثبت‌نام در مدارس دولتی و دریافت شهریه اجباری با عناوین مختلف هم‌چنان ادامه داشته و علی‌رغم وعده‌های مسؤولان هیچ اقدامی در راستای مقابله با این عمل غیرقانونی در مدارس دولتی انجام نمی‌گیرد.در حالی‌که مسؤولان از رسیدگی به شکایات سخن به میان می‌آورند اما شواهد نشان از عدم رسیدگی دقیق و صحیح به این شکایات داشته و از این رو اولیا با وجود وضعیت نامناسب اقتصادی مجبور به پرداخت شهریه‌های اجباری می‌شوند تا فرزندانشان از ادامه تحصیل باز نمانند، امید است که مسؤولان امر با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه و درک صحیح از وضعیت موجود از ادامه این رویه مرسوم در مدارس دولتی جلوگیری کنند.