گروه جامعه: براساس اعلام کمیته اپیدمیولوژی بیماری کوویدـ۱۹، با وجود بالا بودن موارد ابتلا و مرگ ناشی از کرونا در هفته منتهی به ۱۰ مرداد، اما ثبات و تغییرات مختصر نزولی در آن دیده میشود. در این مدت، شدت بالای ابتلا و مرگ مربوط به ۶ استان زنجان، لرستان، اردبیل، فارس، تهران و آذربایجان شرقی بوده است.به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایسنا، تازهترین آمارها حاکی از آن است که شمار مبتلایان کروناویروس جدید در جهان تاکنون به ۱۸ میلیون و ۲۳۶ هزار و ۷۲ نفر رسیده و مرگ ۶۹۲ هزار و ۸۰۹ نفر بر اثر این بیماری نیز تأیید شده است. روند افزایش آمار مبتلایان به بیماری کوویدـ۱۹ که تاکنون در ۲۱۳ کشور و منطقه در جهان شیوع یافته، ادامه دارد و این بیماری همچنان در دنیا قربانی میگیرد. همچنین بنابر تازهترین آمارها ۱۱ میلیون و ۴۴۵ هزار و ۹۸۲ نفر از مبتلایان به کوویدـ۱۹ بهبود یافتهاند.همچنین بنابر اعلام وزارت بهداشت و درمان ایران تا ظهر روز گذشته (۱۳ مردادماه) مجموع بیماران کووید۱۹ در ایران به ٣٠٩ هزار و ۴٣٧ نفر رسیده و متاسفانه ١٧ هزار و ١٩٠ نفر نیز به این دلیل جان خود را از دست دادهاند. همچنین خوشخبتانه تاکنون ٢۶٨ هزار و ١٠٢ نفر از بیماران بهبود یافتهاند.
کمیته اپیدمیولوژی بیماری کووید۱۹ وزارت بهداشت تحلیل استانی وضعیت این بیماری را در هفته منتهی به ۱۰ مردادماه منتشر کرد.
روش محاسبه شاخصها
در محاسبات روند، در این گزارش و گزارشهای آتی تعداد موارد جدید روزانه مبتلای بستری و سرپایی وارد آنالیز میشود. برای ارزیابی روند گسترش بیماری کووید۱۹ در استانهای مختلف ایران از تحلیل روند تغییرات اتفاق افتاده برای موارد ابتلا و مرگ گزارش شده روزانه استفاده شد. برای محاسبه روند تغییرات ابتلا و مرگ در سه روز اخیر، ابتدا متوسط سه روزه تعداد گزارش ابتلا و مرگ هرروز با میانگین گرفتن از دادههای همان روز، روز قبل و روز بعد محاسبه شد. سپس میزان افزایش هرروز نسبت به روز قبل محاسبه شد.در نهایت، تغییر روند ابتلا و مرگ هفته آخر با میانگین گرفتن از اعداد به دست آمده برای چند روز آخر محاسبه شد.
تحلیل احتمالی وضعیت منحنی اپیدمی
بنابر اعلام کمیته اپیدمیولوژی وزارت بهداشت، برای تحلیل احتمالی وضعیت منحنی اپیدمی موارد زیر مدنظر قرار گرفت:در مواردی که هر دو شاخص تغییر روند ابتلا و مرگ در چند روز اخیر روند افزایشی داشت، منحنی اپیدمی احتمالاً روند افزایشی دارد.در مواردی که شاخص تغییر روند ابتلا نزولی ولی شاخص تغییر روند مرگ صعودی بود، احتمالاً اخیراً پیک اپیدمی رد شده است.در مواردی که منحنی اپیدمی تمام میشود، وضعیت به حالت ثبات میرسد و تغییرات در آن مختصر و نامنظم است. باید توجه داشت هر لحظه این روند مستعد یک پیک دیگر خواهد بود.در مواردی که هردو شاخص تغییر روند ابتلا و مرگ در چند روز اخیر روند نزولی داشت، منحنی اپیدمی احتمالاً روند نزولی دارد.منظوراز ناسازگاری دادهها این است که روند دادههای مرگ و ابتلا از یک الگوی قابل تفسیر پیروی نکرده و تغییرات ناهمگن روند شاخصهای ابتلا و مرگ دیده میشود در این موارد تحلیل بهتر را در روزهای بعد و با دادههای درستتر میتوان ارائه داد. ناسازگاری در دادهها به دلایل مختلفی میتواند رخ دهد از جمله دلایل بروز ناسازگاری میتوان به ثبت غیردقیق روزانه دادهها توسط استانها و وجود خطا هنگام ثبت دادهها، وجود ترکیبی از چند الگوی اپیدمی در استان (شروع اپیدمی در نقطهای از استان و اتمام اپیدمی دیگر در نقطه دیگر) بیمارپذیری یا بیمارگریزی گسترده در استان و تغییر روند مهاجرت بیماران در طول زمان اشاره کرد.
تقسیمبندی استانها از نظر میزان گزارش
استان ها براساس میزان بروز تجمعی موارد بیماری به سه دسته پرگزارش، با گزارش متوسط و با گزارش پایین تقسیم شدند و روند بیماری در آنها در جدول و نمودارهای مرتبط مورد بررسی قرار گرفت. در مورد استانهای با بروز کم، تغییرات کم در دادهها میتواند تغییرات سریع در شاخصها ایجاد کند و از این رو تفسیر دادههای این استانها سختتر بوده و با عدم اطمینان بیشتری همراه است.تحلیل براساس این شاخصها، احتمالی بوده و انتظار است تیم کمیته اپیدمیولوژی استانها همراه با سایر شاخصها و تحلیلهای دقیقتر، شواهد بهتری از روند اپیدمی در استانها و دانشگاههای علوم پزشکی کشور ارائه دهند.
تحلیل روند بیماری در هفته منتهی به ۱۰ مرداد
بنابر اعلام کمیته اپیدمیولوژی کووید۱۹ منتشرشده در سایت وزارت بهداشت، در روند کشوری بیماری هر چند موارد ابتلا و مرگ نسبتا ًبالاست، اما ثبات و تغییرات مختصر نزولی در آن دیده می شود. روند ثبات با شدت بالای ابتلا و مرگ در شش استان (زنجان، لرستان، اردبیل، فارس، تهران و آذربایجان شرقی) و با شدت کمتر در دو استان (قم و سیستان و بلوچستان) مشاهده شد. روند صعودی یا شروع پیک در چهار استان (مازندران، اصفهان، البرز، چهارمحال و بختیاری) و روند ثبات با تغییرات مختصر صعودی در یک استان (یزد) مشاهده شد. به نظر میرسد سه استان (بوشهر، مرکزی و همدان) اخیرا یک پیک اپیدمی را تجربه کردهاند. در چهار استان روند نزولی (خوزستان، آذربایجان غربی، گلستان و خراسان جنوبی) و در سه استان (هرمزگان، کردستان و گیلان) تغییرات مختصر نزولی به همراه روند ثبات نسبی مشاهده شد. در هشت استان (ایلام، کرمانشاه، خراسان شمالی، سمنان، کهگیلویه و بویر احمد، کرمان، خراسان رضوی و قزوین) ناسازگاری دادهها اجازه تحلیل درستی از وضعیت اپیدمی را نمیدهد. باید مد نظر داشت که یک استان میتواند چندین پیک منحنی را تجربه کند. برای اطلاع از روش کار و اطلاعات بیشتر در مورد روندهای استانی در چند روز اخیر به وبسایت کمیته اپیدمیولوژی کووید ۱۹ به آدرس http://corona.behdasht.gov.ir مراجعه کنید.
کرونا در جهان
براساس گزارش اپیدمیولوژی وزارت بهداشت، تاکنون میزان مرگومیر و کشندگی بیماری کووید۱۹ در جهان ۳.۸ درصد برآورد شده است. براساس این گزارش تعداد موارد جدید ابتلا به کرونا در جهان در روزهای هشتم، نهم و دهم مرداد ماه به ترتیب ۲۱۶۳۶۹ نفر، ۲۵۴۴۶۶ نفر و ۲۹۳۲۵۲ نفر بوده است.
همچنین بنابر اعلام کمیته اپیدمیولوژی کووید۱۹، تا یازدهم مرداد ۱۵ کشور اول از نظر ابتلا به بیماری کرونا در جدول زیر میآید که براساس آن کشور آمریکا، برزیل و هند رتبههای اول تا سوم را به خود اختصاص دادهاند. کشورمان نیز از نظر وضعیت ابتلا به کرونا در رده دهم قرار دارد.
چگونه متخصصان از دادهها برای شناسایی تجربههای موفق مهار کووید۱۹ در کشـورهای مختلف اسـتفاده میکنند؟
هدف از بررسی دادههای کشورهای مختلف و مقایسه آن با یکدیگر کمک به شناخت سیاستها و برنامههای فعلی و آینده در زمینه بهداشت جهانی براساس تجارب مفید گذشته است. این کار توسط تیمهای متبحر اپیدمیولوژی با تحلیل دقیق دادههای کشورهایی که پیشرفت فوقالعادهای در مهار بیماری داشتهاند، انجام میشود. در مورد بیماری در حال تحولی مانند کووید۱۹، شناسایی کشورهایی که مؤثرترین اقدامات را انجام دادهاند، ولی مهارت مناسب برای انتقال تجربیات خود به سایر کشورهای جهان را ندارند ساده نیست. براساس دادههای موجود، یک متدولوژی برای کمک به شناسایی این کشورهای موفق ایجاد شده است. محدودیتهای قابل توجهی در این انتخاب به دلیل ماهیت در حال تحول این بیماری شامل دادههای ناقص، تعاریف مورد (که مدام در حال تغییر و تکامل است) و مهمتر از همه نتایج نهایی ناشناخته (به دلیل نوپدید بودن بیماری) وجود دارد.
باید توجه داشت فقط با استفاده از یک شاخص نمیتوان تجربه موفقیت را شناسایی کرد. هر کدام از دادهها دارای خط سیر و معانی مختلفی هستند و در نهایت چندین شاخص برای شناسایی کشورهایی که تا به امروز در مدیریت همهگیری موفق بودهاند، تعریف شده است. گروهی از این شاخصها مبتنی بر مرگ هستند. میزان روزانه مرگهای تأییدشده دلایل بسیار متفاوتی در کشورها دارد. شیب منحنی هرچه بیشتر باشد، سرعت افزایش مرگومیر بیشتر میشود. کشورهایی که در بالای نمودار قرار دارند بیشترین تعداد مرگ را داشتهاند، اما باید توجه داشت که مرگ بیشتر برخی از این کشورها متاثر از جمعیت بیشتر آنها هم هست.دومین نمودار مورد استفاده در این تحلیل، سرانه مرگومیر را نشان میدهد تا تفاوت در جمعیت را حذف کند. این نمودارها نشان میدهند که برخی از مداخلات در کاهش مرگ ناشی از کووید۱۹ بسیار مؤثرتر از بقیه بودهاند، اما به ما نمیگویند که چرا این مداخلات مؤثرترند. برای کمک به روشن شدن این موضوع که چرا برخی از پاسخها اثربخشتر بودهاند باید یک چهارچوب آمادهسازی و پاسخ به همهگیری: پیشگیری، تشخیص، مهار و درمان تهیه شود. مرحله پیشگیری به دلیل اینکه در مرحله فعالیت گسترده ویروس هستیم، حذف شده است. برای شناسایی، مهار و درمان چندین مرحله تعیین شده است که میتواند به تحلیلگران در شناسایی این که هر کدام از کشورها در هر مرحله خاص چگونه عمل کردهاند، کمک کند. این متدولوژی کمک میکند کشورهایی را که در هر مرحله موفقیتهای بدیلی داشتهاند شناسایی کنیم و با کمک آن، نگرشها و اقدامات جدیدی که برای سایر کشورها مفید خواهد بود، تعریف کنیم.شاید بتوان از این روش در تحلیل دادههای کشورها و بررسی دلایل موفقیت یا عدم موفقیت آن مناطق در مهار کووید۱۹ استفاده کرد. نمودار تزایدی مرگ به دلیل کووید۱۹ به عنوان یکی از نمودارهای مورد استفاده در این متدلوژی در زیر آورده شده است.
تجارب کشـورهای جهـان در مواجهـه با کووید۱۹؛ این بخش کلمبیا
کلمبیا کشوری در آمریکای جنوبی با مساحت ۱.۱۰۹.۵۰۰ کیلومترمربع و جمعیت ۵۰.۹۲۵.۸۹۶ نفر است. موارد کووید۱۹ در این کشور از تاریخ شانزدهم اسفند ۱۳۹۸ گزارش شد و هم اکنون در رتبه دوازدهم کشورهای جهان از نظر شمار مبتلایان به کووید۱۹ قرار دارد. در این کشور تاکنون ۲۸۶.۰۲۰ مورد تأییدشده بیماری و ۹.۸۱۰ مورد مرگ گزارش شده است.برخی از تجارب و اقدامات انجامشده در کشور کلمبیا شامل موارد زیر است:
ـ شروع تدابیر کنترلی و پیشگیرانه اعم از جداسازی و محدودیتهای تردد توسط مردم قبل از اعلام رسمی قرنطینه
ـ اعلام رسمی قرنطینه توسط دولت از ۶ فروردین ۹۹، اجرای قرنطینه اجباری افراد بالای ۷۰ سال و تمدید قرنطینه تا ۲۵ تیر ۹۹
ـ محدودیت ساعات کاری و دورکاری افراد بالای ۶۰ سال
ـ اقدامات سختگیرانه نیروهای ارتشی برای اعمال محدودیتها
ـ کاهش بیش از ۸۰ درصدی مراجعات به فروشگاهها، اماکن تفریحی و ایستگاههای تردد حمل و نقل عمومی به دنبال اجرای محدودیتها
ـ تنظیم پروتکلهای بهداشتی کووید۱۹ برای بخشهای مختلف از جمله صنایع، کارخانجات و حمل و نقل
ـ کمکهای مالی به برخی شرکتها و اقشار آسیبپذیر