گروه اقتصادی:بورس این روزها با اخبار بسیار زیادی روبرو است، از تغییرات تازه در ساعات معاملات تا آزاد سازی ۳۰ درصد دیگر از سهام عدالت و عرضه دومین صندوق ETF دولتی یا همان دارا دوم، در چنین شرایطی ممکن است روند حرکتی بورس با تغییراتی روبرو شود، حال باید دید در عمل چه اتفاقاتی در بازار سهام رخ خواهد داد.همایون دارابی کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه زیرساختهای امروز بازار سرمایه پاسخگوی خیل سرمایهگذارانی که در بازار حضور دارند، نیست، به فرارو گفت: هسته معاملاتی فعلی بورس حدود ۱۵ سال پیش از شرکت آتوس فرانسه خریداری شد، این پلتفرم در دهه ۸۰ که به کار گرفته شد، نسبت به تعداد فعالان بازار و همچنین حجم و ارزش بازار کفایت میکرد، به عنوان مثال حتی در سالهای بعد برای یک عرضه اولیه یک جمعیت ۱۰۰ هزار نفری شرکت میکرد که هسته معاملات به خوبی این تقاضاها را پشتیبانی میکرد.وی افزود: اما امروز برای یک عرضه اولیه بیش از ۶ میلیون نفر سفارش میگذارند، با این افزایش شرکت کنندگان به تبع باید امکانات توسعه پیدا کند، در غیر این صورت مشکلات ادامه پیدا خواهد کرد. تا سال ۹۷ حجم معاملات بورس و فرابورس به زحمت روی هم به ۱۵۰۰ میلیارد تومان در روز میرسید، اما امروز معاملات یک نماد به این حجم میرسد، در حال حاضر ارزش معاملات روزانه بین ۲۰ تا ۳۰ هزار میلیارد تومان است و با این هسته قدیمی نمیتوان پاسخ این همه نیاز را داد.
ارابی ادامه داد: این روزها که هسته معاملاتی با کندی و اختلال روبرو است، این مسئله استراتژیهای معاملاتی بسیاری از فعالان و سهامداران بازار را با مشکل مواجه کرده و به هم ریخته، به خصوص کسانیکه در صفهای خرید و فروش قرار میگیرند، ممکن است سهمی را بفروشند، اما نتوانند نماد مورد نظر خود را خرید کنند، بنابراین چنین وضعیتی میتواند ضرر و زیانهای هنگفتی را برای سهامداران و سرمایه گذاران بورس به بار آورد.
چرا تایم معاملات بورس به دو قسمت تقسیم شده است؟
عباسعلی حقانینسب کارشناس بازار سرمایه با اشاره به اینکه بورس تهران طی یک ماه گذشته روند نوسانی را پشت سر گذاشته است، اظهار داشت: از ابتدای سال تاکنون بورس با بازدهی بیش از ۲۰۰ درصدی روبرو شده که این امر در قیاس با سایر بازارهای موازی بسیار چشمگیر بوده، حال طبیعی است که رشد بورس در یک جایی کند و یا متوقف شود، برای مدتی و به نوعی شاهد استراحت شاخص کل باشیم، به طوریکه این امر طی دو هفته اخیر رخ داد.وی افزود: اما از روز چهارشنبه دوباره شاخص کل به رشد خود ادامه داد و در بالای شاخص دو میلیون واحدی قرار گرفت، اما نکته مهم این است که نوسانات شاخص کل در کانال دو میلیون واحدی نیز ادامه خواهد داشت و میتوان گفت، دیگر رشدی که شاخص کل در چهارماه ابتدایی به ثبت رساند را نمیتوان در ادامه مسیر بازار سهام انتظار داشت، بلکه باید منتظر یک رشد متعادل بود که دیگر با یک شیب تند صعود همراه نخواهد بود.حقانینسب با اشاره به اینکه هنگی هسته معاملات بورس طی هفتههای اخیر ریسک بزرگی را برای سهام داران به وجود آورده است، اظهار داشت: با توجه به اینکه عمق و ضریب نفوذ بورس در جامعه بسیار افزایش یافته، به طوریکه برای یک عرضه اولیه بیش از ۵ میلیون نفر سفارش میگذارند و از سوی دیگر برآورد میشود در حدود یک میلیون نفر سهامدار فعال در بازار وجود دارد که هر روز فعالیت دارد، این هسته معاملاتی و به طور کلی زیر ساختهای بازار جوابگوی فعالان حاضر در این بازار نیست.این کارشناس بورس ادامه داد: برای همین است که بورس تهران میخواهد معاملات را در دو دوتایم انجام دهد، تا از این طریق فشار کمتری به هسته معاملاتی وارد شود، این تصمیم اقدامی درست، اما بسیار دیرهنگام است، ما این پیشنهاد را از مدتی قبل به مسئولان بورس اعلام کرده بودیم، اما آنها امروز به این نتیجه رسیدهاندکه باید این تغییرات را ترتیب دهند، از سویی این مسئله اجتناب ناپذیر بوده و به نوعی میتوان گفت، تنها راه حل موجود به شمار میرود، اما برای بلند مدت متولیان بازار سهام باید به فکر یک چاره اساسی باشند، زیرا که دیگر این هسته معاملاتی جوابگوی نیاز امروز بورس نیست، چرا که این بازار بسیار گسترش یافته و ذینفعان آن میلیونی شده اند، حال باید دید در نهایت آیا سیستم معاملاتی جدیدی جایگزین هسته فعلی خواهد شد.
چرا عرضه سهام از طرف حقوقیها زیاد است؟
وی با اشاره به اینکه طی روزهای اخیر عرضه سهام از سمت حقوقیها زیاد شده است، بیان داشت: این مسئله میتواند دلایلی از جمله بالارفتن ریسک بورس به زعم حقوقیها، افزایش شناوری سهام شرکتهای بورسی به حداقل ۲۵ درصدی و الزامی که در این باره از طرف دولت گذاشته شد و عرضههای سهام عدالت باشد، اما نکته مهم این استکه همچنان جریان وورد نقدینگی از سوی اشخاص حقیقی و سرمایهگذاران خرد وجود دارد و تا زمانیکه این وضعیت ادامه پیدا کند، باید گفت، کلیت بازار سهام نگرانی نخواهد داشت و میتوان به رشد آن امیدوار بود.این فعال بازار سهام با بیان اینکه یک تغییر رفتار معاملاتی این روزها در بورس به عینه قابل مشاهده است، اضافه کرد: همان طور که در بالا به افزایش عرضه از سوی سهام داران حقوقی اشاره شد، سهام داران حقیقی عمده نیز این روزها عرضه سهام زیادی دارند، شاید دلیل آنها شناسایی سود و کنار رفتن از بازار برای مدتی است، اما این عرضهها هر میزان هم که باشد، سهام داران خرد خریدار آن هستند، این مسئله میتواند یکی از مهمترین دلایلی باشد که بورس در هفتههای اخیر یک اصلاح عمیق همانند آنچه در اردیبهشت ماه رخ داد را تجربه نکرد.حقانینسب ادامه داد: این مسئله به خاطر افزایش عمق بازار و حضور میلیونی افراد جامعه در بورس است که ضریب نفوذ این بازار را در کشور بسیار افزایش داده است، اگر این روزها به تابلوی خرید و فروش نمادهای مختلف نگاهی بیندازید، متوجه خواهید شد که به طور مثال در طرف فروش دو هزار فروشنده وجود دارد، اما در طرف خریدار، بیش از ۱۰ هزار نفر، چنین وضعیتی نشاندهنده آن است افراد عادی جامعه حتی با سرمایه یک میلیون تومانی نیز در بازار سهام حاضر شدهاند که این مسئله میتواند اتفاق بسیار مهمی در فضای اقتصادی کشورمان باشد، چرا که این روزها بورس به متن زندگی تمام افراد جامعه آمده که این موضوع میتواند تبعات مختلفی را به دنبال خود داشته باشد.