گروه علمی: کرونا ویروس، بحرانی که چندین ماه است دنیا را درگیر خودش کرده، علاوه بر تمام زحمتها و مشکلاتی که همراه خودش آورده، یک مسابقه اساسی در دنیا به راه انداخته: مسابقه ساخت واکسنی که انسان را در برابر این ویروس ایمن کند.به گفته سازمان بهداشت جهانی بیش از ۱۵۰ کشور در حال کار و پژوهش برای ساختن این واکسن هستند و اخیرا هم اخبار خوبی از ساخت این واکسن توسط بعضی دانشمندان اروپایی شنیده میشود. دو هفته پیش دانشگاه آکسفورد اعلام کرد که واکسن ساخت این گروه نتایج بسیار خوبی در ایجاد ایمنی در داوطلبان نشان داده است.اما دو روز پیش، در اقدامی ناگهانی روسیه اعلام کرد که برای نخستین بار واکسن کرونا را به ثبت رسانده است. ولادیمیر پوتین هم اعلام کرد که دختر او این واکسن را تزریق کرده است. براساس گزارش خبرگزاری دولتی تاس روسیه، در گزارش رسمی سایت ثبت رسمی دارو در روسیه، مقابل واکسن کرونا نوشته شده است که اول ژانویه سال آینده (دیماه امسال) این واکسن در دسترس مردم قرار می گیرد.با این حال مینو محرز، عضو کمیته کشوری مقابله با کرونا درباره واکسن روسی که اخیرا کشف شده است می گوید تا زمانی که این ویروس مورد تایید نهادهای بین المللی قرار نگیرد، در ایران استفاده نخواهد شد.ایران هم یکی از کشورهایی است که دست به ساخت واکسن کرونا زده و آنطور که سعید نمکی، وزیر بهداشت به تازگی اعلام کرده، واکسنها تقریبا مدل انسانی را پاس کرده و بزودی وارد ارزیابی بالینی میشوند.
همه آزمایشاتی که واکسن کرونا طی میکند
پژوهشهایی که در راستای ساخت واکسن کرونا انجام میشود، مراحل مختلفی دارند که مانند پله دانشمندان را به سوی ساخت واکسن میبرند. در این مسیر بسیاری از پژوهشگران شکست میخورند، برخی به نتیجه مشخصی نمیرسند و البته عده کمی هم هستند که موفق به ساخت این واکسن میشوند.مرحله اول ساخت واکسن: آزمایشات مقدماتی: در این مرحله واکسن ساخته شده به حیواناتی مثل موش یا میمون تزریق میشود تا ایجاد پاسخ ایمنی مورد بررسی قرار بگیرد.فاز اول تست واکسن: پس از موفقیت در مرحله قبلی، حالا نوبت تست واکسن ساخته شده روی انسان است. در نتیجه واکسن به گروه کوچکی از افراد تزریق میشود تا ایمنی و دوز صحیح آزمایش شود.فاز دوم، آزمایش های گسترده: اگر تزریق واکسن روی گروههای کوچک موفقیت آمیز بود، دانشمندان واکسن را به صدها نفر که به گروههایی مانند کودکان و افراد مسن و... تقسیم میشوند، تزریق میکنند تا توانایی واکسن را در تحریک سیستم ایمنی بدن آزمایش کنند.فاز سوم، آزمایشات اثربخشی: در این مرحله، دانشمندان واکسن را به هزاران نفر تزریق میکنند و منتظرند ببینند که چه تعداد از افراد در مقایسه با افرادی که واکسنی دریافت نکرده اند، آلوده میشوند. نتیجه این آزمایش است که تعیین میکند که واکسن ساخته شده در برابر ویروس کارساز است یا نه.مرحله تأیید واکسن: دانشمندان تاییدکننده هر کشور نتایج آزمایش را بررسی میکنند و تصمیم میگیرند که واکسن تایید شود یا خیر. البته در طی همه گیری، واکسن ممکن است قبل از تأیید رسمی مجوز استفاده اضطراری را دریافت کند.فازهای ترکیبی: راه دیگر برای سرعت بخشیدن به پیشرفت واکسن، ترکیب مراحل است. بهعنوان مثال برخی از واکسنهای کورونا ویروس در مراحل فاز یک و دو هستند که برای اولین بار روی صدها نفر آزمایش می شوند.
کشورها و شرکتهایی که در مرحله سوم ساخت واکسن هستند
در این مسابقه ساخت واکسن که برای نجات زندگی بشریت برپا شده، برخی شرکتها نقش اساسیتری نسبت به سایرین دارند و در مراحل تست و فازهای دوم و سوم ساخت واکسن قرار دارند.در بین این بیشتر از ۱۵۰ کشور و شرکت در دنیا که در حال پژوهش برای ساخت این واکسن هستند، برخی کشورها و شرکتها موفق به ساخت این واکسن شده اند و در حال طی کردن مراحل آزمایش آن هستند.
مدرنا (moderna)، امریکا:
این شرکت که هنوز واکسنی به بازار عرضه نکرده است، در ماه مارس اولین واکسن کووید۱۹ را تحت آزمایشات انسانی قرار داد که نتایج امیدوار کنندهای به همراه داشت.
BioNTech and Pfizer and Fosun pharma، آلمان:
شرکت آلمانی BioNTech با همکاری شرکت Pfizer آمریکایی و شرکت Fosun pharmaچین، در ماه ژوئیه نتایج خود را منتشر کردند. براساس گزارشات این تیم، برخی از داوطلبانی که واکسن ساخت این شرکت را دریافت کرده بودند، عوارض جانبی متفاوتی از قبیل اختلال خواب و بازوی لمس شده را تجربه کرده بودند.در ۲۷ جولای این شرکت از آزمایش واکسن کرونای ساخته شده روی ۳۰هزار داوطلب ساکن در آمریکا، آرژانتین، برزیل و آلمان خبر داد.
Zydus Cadila، هند:
این شرکت، در تاریخ ۳ جولای اعلام کرد که آزمایشات انسانی را آغاز کرده و پس از Bharat Biotech دومین شرکت هندی بود که برای ساخت واکسن کرونا آستین بالا زد.
دانشگاه تاکارا و شرکت AnGesOsasa، ژاپن:
در تاریخ ۳۰ ژوئن ، شرکت بیوتکنولوژی ژاپنی AnGes اعلام کرد که با همکاری دانشگاه اوزاکا و تاکارا آزمایشهای فاز دوم و سوم را به پایان رسانده است.
دانشکده پزشکی Duke-NUS، سنگاپور:
شرکت کالیفرنیایی Arcturus Therapeutics و دانشکده پزشکی Duke-NUS در سنگاپور موفق به ساخت واکسنی شدند که منجر به واکنش ایمنی شدیدی در آزمایشات حیوانات شد. در ۲۱ ژوئیه، سنگاپور درخواست خود را برای آزمایش مرحله یک و دو در انسان تصویب کرد.
Inovio، امریکا:
۳۰ ژوئن، شرکت آمریکایی Inovio اعلام کرد که در آزمایشان فاز اول هیچ عارضه جانبی جدی مشاهده نکردند و در ۳۴ از ۳۶ داوطلب پاسخ ایمنی را اندازه گرفتند. این شرکت قصد دارد آزمایشات فاز دو و سه را در همین تابستان به اتمام برساند.
آکادمی علوم پزشکی نظامی SSOUHOU Abogen و شرکت بیوتکنولوژی Walvax، چین:
در ماه ژوئن، محققان چینی در آکادمی علوم پزشکی نظامی SSOUHOU Abogen و شرکت بیوتکنولوژی Walvax اعلام کردند که اولین آزمایشات ایمنی کشور خود را در مورد واکسن آغاز کرده اند و مطالعات اولیه بر روی میمونها اثرات محافظتی را نشان داده است.
Sanofi، فرانسه:
شرکت داروسازی فرانسوی سانوفی با همکاری Translate Bio در ۲۳ ژوئن اعلام کرد آنها اعلام کردند که احتمالا در پاییز به مرحله اول تست واکسن تولیدی خود خواهند رسید.
AstraZeneca، انگلیسی-سوئدی:
واکسن در حال ساخت توسط شرکت انگلیسی-سوئدی AstraZeneca و دانشگاه آکسفورد ساخته شد. آزمایشات این گروه نشان داد که این واکسن عوارض جانبی برای داوطلبان به همراه نداشته است.
این شرکت اعلام کرد که در صورتی که واکسن ساخته شده توسط این شرکت به تایید برسد، کل ظرفیت تولید آنها برای واکسن دو میلیارد دوز است.
واکسینه، استرالیا:
شرکت استرالیایی Vaxine واکسنی تولید کرده است که مرحله اول تولید را با موفقیت پشت سر گذاشته و قصد دارد که آزمایشات مرحله دوم را در ماه سپتامبر آغاز کند.
شرکت تولید کننده سیگار فیلیپ موریس، کانادا:
این شرکت کانادایی که بخشی از آن توسط سازنده سیگار فیلیپ موریس اداره میشود، از گونههای تنباکو برای تهیه واکسن استفاده میکند. آنها ژنهای ویروس را به برگها منتقل میکنند.
این شرکت قصد دارد آزمایشات فاز دوم و سوم را در ماه اکتبر آغاز کند.
Sinopharm، ووهان:
شرکت دولتی چینی Sinopharm آزمایشات فاز سوم را در ماه ژوئیه در امارات متحده عربی آغاز کرد. وزیر بهداشت ابوظبی اولین داوطلب مورد تزریق بود و ۱۵۰۰۰ نفر برای این آزمایش داوطلب شدند. به گفته صاحبان این شرکت، واکسن ساخته شده تا پایان سال برای استفاده عمومی آماده خواهد بود.
Bharat Biotech، هند:
با همکاری شورای تحقیقات پزشکی هند و انستیتوی ملی ویروس شناسی، شرکت هندی Bharat Biotech واکسنی به نام Covaxin ساخته است که بنابر گزارشهای منتشر شده، زودتر از اوایل سال ۲۰۲۱ در دسترس خواهد بود.
کره شمالی:
در ۱۸ ژوئیه، کمیسیون علمی و فناوری ایالتی کره شمالی در وب سایت خود اعلام کرد که آزمایشات بالینی را روی واکسن ساخته شده توسط محققان این کشور را آغاز کرده است. این کمیسیون ادعا کرد که واکسن را روی حیوانات آزمایش کرده است، اما هیچ اطلاعاتی در مورد آنها نداده است.