دلارهای خانگی مردم در راه بازار

بازار ارز به آرامش رسید، این گفته مسئولان اقتصادی کشور طی روزهای اخیر است. بازاری که طی سال​های اخیر همواره با تلاطمات بسیار و متعددی مواجه بود، در چند وقت اخیر با روندی کاهشی بازاری آرام را تجربه می​کند، وضعیتی که مدت ها از آن خبری نبود. پس از توافقات اخیر در ژنو، نرخ ارز روندی نزولی را طی کرد و فعالان بازار ارز، کاهش نرخ ارز را از پیامدهای مذاکرات ژنو می​دانند، این وضعیت باعث شد که بسیاری دلارهای خود را که پیش از این انتظار افزایش آن می​رفت، برای جلوگیری از ضرر و زیان وارد بازار کنند.

طی چند سال اخیر بازار ارز محل مناسبی برای کسب سود سوداگران و دلالان بود و برخی ها با خرید و فروش ارز در بازار ارز یک شبه و حتی چند ساعته پول​های کلانی را به جیب می​زدند. در شرایطی که قیمت​ها هر لحظه و هر ساعت با تغییرات بسیاری مواجه می​شد و حتی در یک روز قیمت ارز تا 600 تومان هم تغییر را تجربه می​کرد، برخی به دنبال کسب سود از بازار نامتعادل ارز بودند. این در حالی است که طی چند ماه اخیر با ثبات نسبی بازار ارز و طی روزهای اخیر با کاهش نرخ​ها، بسیاری از افرادی که پیش از این ارز خریداری کرده​بودند تا بتوانند با فروش آن در زمان افزایش قیمت سودی بدست آورند، نگران کاهش بیشتر قیمت ارز هستند و برای جلوگیری از زیانی که بیشتر می​شود، دلارهای خود را راهی بازار کردند تا با فروش آن جلوی ضرر بیشتر خود را بگیرند. البته هستند افرادی که دلارها را خریداری کرده​اند اما در بازار ارز دلالی نمی​کردند و این افراد همان​هایی بودند که رئیس کل سابق بانک مرکزی دائما به آنها هشدار می​داد که مراقب ضرر و زیان باشند؛ برخی نیز برای مصارف واقعی ارز خریداری کرده​اند و برخی​ نیز دلارها را در خانه​ها نگهداری می​کنند تا شاید زمانی با فروش آن سودی بدست آورند، این افراد نیز با توجه به اینکه امکان سودآوری ارز خود را این روزها در حداقل دیده​اند، با نگرانی راه بازار را برای عرضه دلارهای خود در پیش گرفته​اند. قیمت دلار در حال حاضر به 2900 تومان در بازار آزاد رسیده​است، گرچه رئیس کل بانک​مرکزی پیش از این کف قیمت دلار را 2900 تومان مطرح کرده و عنوان کرده​بود که کاهش بیشتر قیمت دلار بیش از این منطقی نیست؛ اما دو روز پیش طی مصاحبه ای حمایت بانک مرکزی از کاهش نرخ دلار در راستای ثبات بازار ارز را اعلام کرد.

فعالان بازار ارز عنوان می کنند که همانطور که صحبت​های پیشین رئیس کل بانک مرکزی بر قیمت دلار تاثیر داشت و باعث افزایش قیمت دلار شد، صحبت​های جدید سیف دوباره بر بازار تاثیر می گذارد و منجر به کاهش قیمت​ها خواهد شد و دیگر ممانعتی در کاهش نرخ ها رخ نمی​دهد. پیش​بینی کاهش نرخ دلار و سکه توسط کارشناسان و حتی فعالان بازار ارز حاکی از کاهش سودآوری این بازارها است؛ به هر حال شاخص دلار به عنوان شاخصی مهم در بازار ارز به ثبات رسیده​است. توافقات اخیر ژنو نیز که در گام اول منجر به آزادسازی 4.2 میلیارد دلار از دارایی های ارزی ایران شد و پیش بینی آزادسازی حدود 7 میلیارددلار از درآمدهای ارزی کشور، تاثیر مهمی بر کاهش قیمت ارزها به ویژه دلار و در مقابل ارزش ریال داشته​است.

علاوه بر آن برخی کارشناسان اقتصادی میزان دلارهای خانگی را حدود 20 میلیارد دلار اعلام و پیش​بینی می​کنند که با ادامه روند کاهشی قیمت ارز در بازار، بخش اعظم این دلارها وارد بازار شود. انتظارات روانی و تورمی هم بر کاهش نرخ​ها تاثیر داشته است، البته روند کاهشی نرخ دلار به گفته فعالان بازار به یکباره اتفاق نخواهد افتاد و در طول زمان انجام خواهد شد. با این وجود پیش بینی نمی شود که قیمت دلار به نرخ دلار مرکز مبادلات ارز یا قیمت رسمی مد نظر بانک​مرکزی برسد، اما به هر حال با توجه به اینکه تمامی فاکتورهای لازم اتفاق افتاده است، دولت می​تواند با اتخاذ سیاست​های جدید کاهش نرخ دلار را رقم بزند. لغو کامل تحریم های اقتصادی در آینده، افزایش تجارت و مراودات بین المللی، مبادلات بانکی در بخش بین الملل، آزادسازی دلارهای بلوکه شده ایران، تسهیل تجارت، کاهش تورم و غیره نیز به نوبه خود در آینده بر این وضعیت تاثیر خواهد گذاشت. همچنین لغو تحریم طلا، خودرو و پتروشیمی منجر به افزایش دارایی​های ارزی ایران می​شود.

در این بین برخی نیز پیشنهاد می​کنند که کاهش نرخ دلار در بازار آزاد و نزدیکی آن به قیمت دولتی، اگر دولت و بانک مرکزی واقعا تصمیمی برای یکسان سازی نرخ ارز دارند، بهترین فرصت برای اجرای چنین برنامه ای پدید آمده​است. افت قیمت​ها فقط بازار ارز را تحت تاثیر قرار نداده​است و کاهش قیمت سکه ها نیز طی روزهای اخیر باعث شده​است که به گفته رئیس اتحادیه کشوری طلا و جواهر باعث افزایش تعداد فروشندگان و عرضه سکه به بازار به دلیل جو روانی حاکم و پیش​بینی کاهش قیمت شده​است. قیمت سکه در 20 مردادماه سال جاری در اولین روزهای فعالیت دولت یازدهم در بازار یک میلیون و 80 هزار تومان بود که روز گذشته به 866 هزار تومان رسیده​است. همچنین قیمت سکه در پایان سال 91 به حدود یک میلیون و 350 هزار تومان رسیده​بود.