منافع آمریکا در بازگشت‌ ایران به‌ جامعه‌جهانی‌

استفان والت تحلیلگر مشهور مسائل خاورمیانه و استاد دانشگاه هاروارد در یادداشتی در نشریه آمریکایی فارین‌پالیسی توازن قدرت در خاورمیانه و خلیج فارس را مسئله اصلی توافق هسته‌ای ایران و کشورهای 1+5 در ژنو دانسته است.والت در این یادداشت به خوشحالی گروه‌های مذاکره کننده از این توافق هسته‌ای اشاره کرده اما افزوده در بحبوحه این شادمانی‌ها موضوعی که نباید آن را فراموش کرد این است که برنامه هسته‌‌ای ایران، در واقع موضوع اصلی نیست.وی می‌افزاید: موضوع مهم‌تری که در این میان مطرح است روابط آینده ایران با جهان خارج است و اینکه آیا این توافق مسیر بازگشت مجدد ایران به اقتصاد جهانی و جامعه بین‌المللی را فراهم خواهد کرد یا خیر.

این استاد دانشگاه ادامه می‌دهد: در واقع موضوع اصلی نزدیک شدن ایران به بمب نیست؛ موضوع اصلی توازن دراز مدت قدرت در خلیج فارس و خاورمیانه است. ایران از هر کدام از کشورهای دیگر منطقه پتانسیل قدرت بیشتری دارد: جمعیت بیشتر، طبقه متوسط نسبتاً پیشرفته و تحصیل‌کرده، برخی دانشگاه‌های خوب و منابع نفتی و گازی غنی برای افزایش رشد اقتصادی (در صورت استفاده عاقلانه از آنها).این گزارش می‌افزاید: در صورتی که ایران هر زمانی بتواند از موانع تحریم‌های بین‌المللی بگریزد و افراد شایسته‌تری را مسئول اقتصادش کند، با گذر زمان حرفهای بیشتری برای زدن در مسائل منطقه خواهد داشت.استفان والت، همین موضوع را عامل نگرانی اصلی اسرائیل و عربستان سعودی از توافق هسته‌ای ژنو دانسته است: همین چشم‌انداز چیزی است که در واقع پشت نگرانی‌های اسرائیلی‌ها و عربستان سعودی قرار دارد.فارین‌پالیسی عکسی معنادار از یک روزنامه عربستان را برای یادداشت استفان والت انتخاب کرد.



عکسی که نشریه فارین‌پالیسی برای این یادداشت استفان والت انتخاب کرده هم شایان توجه است. در این یادداشت تصویری از روزنامه «عرب نیوز» چاپ عربستان دیده می‌شود که تیتر اول آن به توافق هسته‌ای ژنو اختصاص یافته و در آن نوشته شده است: توافق هسته‌ای، ترس‌هایی از هژمونی ایران ایجاد کرده است.والت در ادامه این یادداشت می‌نویسد: اسرائیل و عربستان سعودی به این فکر نمی‌کنند که ایران یک روز بیدار شود و کلاهک‌های هسته‌ای را به سمت همسایگانش نشانه بگیرد و آنها احتمالاً حتی به این هم اعتقادی ندرند که ایران زمانی رو به اقدام بی‌حاصل رشوه هسته‌ای بیاورد. وی تأکید می‌کند: نه! آنها تنها نگران این هستند که ایرانی قدرتمندتر، از نفوذ بیشتری در منطقه برخوردار باشد و این کار را به همان نحوی انجام دهد که تمامی قدرتهای بزرگ انجام می‌دهند.

این گزارش می‌افزاید: از منظر تل‌آویو و ریاض، هدف، نگه داشتن ایران در یک محبس، تا هر چند زمان ممکن است: منزوی، بی‌یاور و تضعیف شده به صورت تصنعی.این تحلیلگر مسائل منطقه سپس به زاویه نگاه آمریکایی‌ها به مسئله توافق هسته‌ای اشاره می‌کند و می‌نویسد که منافع راهبردی اصلی آمریکا در طرح خاورمیانه بزرگ، توازن قدرت به گونه‌ای است که در آن هیچ کشوری به تنهایی مسلط بر اوضاع نباشد.

طبق نوشته وی، در چارچوب همین طرح، منافع آمریکا در داشتن رابطه با کشورهای بیشتری در خاورمیانه استوار است. مسئله وارد کردن ایران به جامعه بین‌المللی از جمله دیگر منافع آمریکاست که استفان والت به آن اشاره می‌کند: منافع درازمدت آمریکا با کمک به بازگشت مجدد ایران به جامعه جهانی به بهترین نحو برآورده می‌شود.طبق این استدلال، چنین اقدامی مواضع نیروهای میانه‌رو در ایران را تقویت و اقداماتی که طبق نوشته والت، اقدامات مخرب ایران در نقاط دیگر مانند لبنان هستند را کاهش خواهد داد.