گروه جامعه: اواسط اردیبهشت تعدادی از محققان در کره جنوبی اعلام کردند، ابتلای دوباره به ویروس کرونا ممکن نیست. آنها به این نتیجه رسیده بودند؛ فردی که از بیماری کووید-۱۹ بهبود یافته، یکبار دیگر به این بیماری مبتلا نمیشود و مواردی که دوباره مثبت شدهاند، بهدلیل نتیجه نادرست آزمایش است نه درگیری دوباره با ویروس. همه اینها در شرایطی بود که از ژاپن خبر رسیده بود زنی ۴۰ساله یکبار در اواخر ژانویه مبتلا شده بود و بار دوم در اول فوریه. در هر ۲بار هم نتیجه آزمایشش مثبت شده بود.حالا بیش از ۶ماه از شیوع رسمی کووید-۱۹ در جهان میگذرد و یافتههای بهروزتری درباره ویروس بهدست آمده که احتمال ابتلای دوباره را رد نمیکند؛ یافتههایی که نشان میدهد ابتلا به این ویروس در بدن همه افراد آنتیبادی تولید نمیکند و آنها را در معرض دوباره ابتلا قرار میدهد.
۲بار ابتلا در ۴ماه
بهنام بابادی، دستیار ارشد طب اورژانس، در گروه افرادی قرار میگیرد که ۲بار به این بیماری مبتلا شدهاند؛ یکبار از نوع تقریبا خفیف و بار دوم بسیار شدید که منجر به نابینایی چشم چپ و افتادگی قسمت چپ صورتش شد.
او میگوید: در این مدت نتیجه آزمایشش ۲بار مثبت و منفی شده است. این پزشک ۵۳ساله، نخستینبار ۱۸اسفند زمانی که ۲مصدوم تصادفی را به اورژانس بیمارستان شهدای تجریش منتقل میکردند به این بیماری مبتلا شد. هر ۲ مصدوم نشانههای بیماری را داشتند، اما او در بخش اورژانس وسایل حفاظتی نداشت و بلافاصله مبتلا شد.بابادی میگوید: پس از رسیدگی به آن ۲ مصدوم، تب کرد و بدن درد شدید گرفت، اما پس از چند روز علائم از بین رفت. بیستم تیر امسال، درست زمانی که آخرین کشیک را در بیمارستان میگذراند، دچار تب و لرز شدید شد: «اینبار سرفه هم اضافه شد، احتمال دادم دوباره مبتلا شدهام. به بیمارستان امام حسین (ع) رفتم و سیتیاسکن ریه انجام دادم. همان جا مشخص شد که ریهام درگیر شده است. آنقدر بدحال شدم که مرا به آیسییو منتقل کردند. ۶ساعت بعد ۷۰درصد ریهام درگیر شد. ۲ هفته در آیسییو بستری شدم. شبی که قرار بود ترخیص شوم سیستم ایمنی بدنم ناگهان پایین رفت و این بار کرونا چشم چپم را درگیر کرد. شب خوابیدم و وقتی بیدار شدم چشمم متورم و دچار عفونت قارچی شده بود.» کرونا، بینایی چشم چپ این پزشک را از بین برده و ۷عصب بخش چپ صورت او را از کار انداخته است: «۳هفته در آیسییو بودم. پزشکان گفتند بینایی چشمم برنمیگردد و در اصطلاح پزشکی دچار انجماد چشم شدم. حالا هم قسمت چپ صورتم دچار افتادگی است و بویایی ندارم. مشخص هم نیست این عصبها دوباره بهکار بیفتند. همه این اتفاقات در حالی رخ داد که تا پایان کشیک دوره رزیدنتی، تنها ۱۲ساعت باقیمانده بود.» بابادی میگوید: پیش از این در بیمارستان لبافینژاد هم مواردی از درگیر شدن چشم بیماران مبتلا به کرونا گزارش شده، حتی در مواردی ۲ چشم درگیر شده و منجر به فوت بیمار شده است. او اضافه میکند: «ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن میتواند منجر به تولید قارچ شود. من هم دیابت داشتم و در مدتی که مبتلا به کرونا بودم قندم بسیار بالا رفت. این در حالی بود که در این دوره بالای ۱۰کیلو وزن کم کردم.»بابادی با ضعیف شدن شدید سیستم ایمنی مواجه است و میگوید دوبار مبتلا شدن طی چند ماه، اتفاق عجیبی نیست: «ایمنیای که با ابتلا به کرونا ایجاد میشود، بیشتر از ۴ماه نیست و آنچه مهم است، داشتن یا نداشتن بیماری زمینهای است. حجم ویروسی که فرد با آن در تماس است در میزان و شدت بیماری بسیار تأثیر دارد. معمولا افراد اگر دوبار مبتلا شوند معمولا بار دوم، بسیار خفیف مبتلا میشوند و بهصورت سرپایی درمان میشوند، اما من در مرحله دوم بسیار شدیدتر درگیر شدم و بهنوعی جانباز کرونا شدم و بخشی از بدنم دچار معلولیت ناشی از این بیماری شد.» پیش از این محمدحسین زمانیان، متخصص بیماریهای عفونی، گفته بود کرونا در ۲۰درصد مبتلایان به شکل شدید خودش را نشان میدهد و حتی میتواند منجر به مرگ آنها شود.
درگیری ۵۰روزه پرستار با کرونا
نسرین سلیمی یکی از پرستاران بیمارستان فیروزگر است که از اسفند سال گذشته تا اردیبهشت، ۲بار نتیجه آزمایشش مثبت شد. این پرستار ۴۳ساله با ۱۵سال سابقه فعالیت، نخستینبار ۲۷اسفند مبتلا شد و بار دیگر در سوم اردیبهشت. هر چند که بهگفته پزشک معالج، ویروس در این مدت از بدن او خارج نشده بود، یعنی تنها نشانههای بیماری از بین رفته بود و پس از مدتی بار دیگر خودش را نشان داده.نسرین پرستار بخش ریه بیمارستان است و بیماری در اواخر اسفند با سرفه برایش شروع شد. یک روز بعد، در نتیجه سیتی اسکن، مشخص شد ریهاش درگیر است و پزشک به او ۲هفته استعلاجی داد: «همان شب اول، دچار تب و لرز شدید شدم، استخوان درد و کاهش میزان اکسیژن هم به نشانهها اضافه شد. در مرحله بعد، درد را در قفسه سینهام داشتم. این نشانهها هفتم فروردین تمام شد. اما از پانزدهم فروردین بار دیگر علائم شروع شد، این بار حتی سنگینتر از قبل.»
سلیمی میگوید: در مرحله دوم بیماری، ویروس روی مغزش تأثیر گذاشته، حافظهاش را دچار اختلال کرده و سیستم ایمنی بدنش هم بهشدت ضعیف شده بود. تا جایی که نمیتوانست بهراحتی قدم بر دارد: «آخر فروردین با بهتر شدن وضعیت جسمانی، با توجه به اینکه خیلی هم از شرایطم خسته شده بودم برای کار به بیمارستان برگشتم، از من تست گرفتند و سوم اردیبهشت، نتیجه تست آمد و مثبت بود. دوباره به من استعلاجی دادند. از آن تاریخ تا ۲هفته بعدش در قرنطینه بود، هفدهم اردیبهشت که به محل کارم برگشتم تست آنتیبادی دادم که منفی شد اما نکته مهم اینجا بود که با این همه نشانه، آنتیبادی در بدنم تولید نشده بود.» سلیمی مبتلا به بیماری زمینهای نقص ایمنی است و از مدتها قبل داروی کورتون مصرف میکرد: « قطعا نوع بیماریای که داشتم در شدت گرفتن کرونا تأثیر داشته است.»
کادر درمان؛ قربانیان دوباره کرونا
محمدرضا هاشمیان، فوقتخصص بیماریهای عفونی بیمارستان مسیح دانشوری است. او احتمال ابتلای دوباره به کرونا را در میان نیروهای کادر درمان بالا میداند چراکه این افراد بهدلیل نوع فعالیت در معرض حجم بیشتری از این ویروس قرار دارند به همین دلیل احتمال درگیری چند بارهشان بالاست.او به همشهری میگوید که شدت بیماری از وضعیت ضعیف شروع میشود و ممکن است به مرگ فرد منتهی شود، اما بهطور کلی کسانی که بیماری را بهصورت خفیف تجربه میکنند، درصد ایمنی بالایی نخواهند داشت و احتمال ابتلای مجددشان وجود دارد: «کرونا بهعنوان یکی از بیماریهای ویروسی، مصونیت بالایی ایجاد نمیکند، برخلاف آنفلوآنزا که فرد را برای یک سال ممکن است ایمن کند و تقریبا ایمنی آن فصلی است. اما برای کرونا این اتفاق نمیافتد.»بهگفته او، موارد زیادی دیده میشود که افراد برای دومین بار به این بیماری مبتلا میشوند، به همین دلیل باید پس از ابتلای اول، باز هم اقدامات پیشگیرانه جدی انجام دهند: «یکی از دلایلی که باعث شده واکسن کرونا تاکنون به نتیجه نرسد، موضوع ایمنی است. چرا که هنوز به واکسنی دست پیدا نکردهاند که بتواند میزان ایمنی را مدت زمان طولانیتری در بدن نگه دارد.»
بیماری زمینهای حرف اول را میزند
او وضعیت افرادی را که مدت طولانیتری با ویروس درگیر میشوند برای ما توضیح میدهد. به گفته او، ابتلا به بیماری زمینهای و ضعیف بودن سیستم ایمنی، حرف اول را در این موضوع میزند. کسانی که مبتلا به دیابتاند یا مشکلات ریوی و کبدی دارند، ممکن است درگیری شدیدتری با ویروس داشته باشند و ویروس به سرعت در بدنشان پاکسازی نشود. مسئله دیگر، مربوط به افراد ناقل است که با بازگشایی مدارس، احتمال وجود این افراد بیشتر هم میشود: «یک بررسی انجام شده که نشان میدهد احتمال وجود ناقلان در گروه افراد در سنین ۱۰ تا ۱۹سال، بیشتر از سایر گروههاست. به همین دلیل احتمال انتقال بیماری به افرادی که در ارتباط با این گروه سنیاند، مثل معلمان، زیاد است. ۱۱میلیون دانشآموز میتوانند ناقل باشند و هم خودشان و هم دیگران را درگیر بیماری کنند.»