خداحافظی طبقه متوسط و ضعیف با سفر هوایی

گروه اقتصادی: هفته گذشته بود که اعلام شد قرار است قیمت بلیت پروازهای داخلی از اول آبان‌ماه با دلار آزاد (دلار ۳۰ هزار تومانی) محاسبه ‌شود و دلیل آن نیز مصوبه جدید ستاد ملی مقابله با کرونا است که اعلام کرده ایرلاین‌ها به منظور رعایت پروتکل‌های بهداشتی، از اول آبان مجازند تنها ۶۰ درصد ظرفیت هواپیما را برای فروش عرضه کنند. هرچند کرونا بهانه بود و مصوبه کف قیمت دست هواپیمایی‌ها را برای افزایش سرسام‌آور قیمت بلیط پروازها باز گذاشت.بعد از ابلاغیه سازمان هواپیمایی کشوری مبنی بر رعایت کف قیمت که به افزایش ۲.۵ برابری بلیط هواپیما، از قیمت کف هر دقیقه پرواز از ۳ هزار به ۸ هزار تومان منجر شد، مخالفت های گسترده ای در مجلس، صنعت گردشگری و مردم شکل شکل گرفت که در نهایت منجر به دستور لغو قیمت های جدید توسط اسلامی شد. وزیر راه و شهرسازی گفته است: «افزایش قیمت اعلام‌شده از سوی انجمن شرکت‌های هواپیمایی معتبر نیست و قیمت‌های جدید که قرار بود از اول آبان اعمال شود، لغو شده است.»خبر لغو قیمت‌های جدید پروازهای داخلی در حالی ازسوی وزیر راه اعلام شده که دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی هفته پیش از افزایش قیمت‌ها خبر داده و اعلام کرده بود: «علاوه‌ بر مصوبه جدید ستاد کرونا، شرکت‌های هواپیمایی به‌تازگی با مشکل نوسان شدید ارزی و افزایش قیمت ارز مواجه شده‌اند و این در حالی است که حدود ۶۰ درصد هزینه‌های آنها برای تامین قطعات و موتور، ارزی است.»موضوع افزایش ۱۵۵ درصدی قیمت‌ها، موجی از واکنش و انتقاد را بین کاربران شبکه‌های اجتماعی، فعالان صنعت گردشگری و نمایندگان مجلس شورای اسلامی به دنبال داشت که همچنان نیز ادامه دارد. نمایندگان مجلس می‌گویند اگر هم قرار باشد این اتفاق رخ دهد، باید از مجرای مجلس بگذرد. درحالی‌که آنها هیچ اطلاعی از این موضوع نداشته‌اند و آن را از رسانه‌ها شنیده‌اند.غلامرضا شریعتی، عضو کمیسیون عمران مجلس با انتقاد از این تصمیم، آن را «غیرمنطقی» خوانده و گفته است: «افزایش قیمت‌ بلیت پروازهای داخلی هیچ مبنای منطقی ندارد و مجلس به این مسئله ورود خواهد کرد. این موضوع اصلا هنوز به کمیسیون عمران ارجاع نشده است و ما از جراید و خبرگزاری‌ها مطلع شدیم. افزایش قیمت بلیت پروازهای داخلی چون یک موضوع درآمدی است، دولت باید لایحه به مجلس بیاورد و موضوع به کمیسیون برنامه و بودجه برود و از کمیسیون عمران مجلس هم نظرخواهی خواهد شد.»اقبال شاکری، دیگر عضو کمیسیون عمران مجلس نیز در واکنش به افزایش ۱۵۵ درصدی قیمت بلیت پروازهای داخلی گفت: «این اقدام به هیچ وجه قابل‌قبول نیست. چون مردم توان پرداخت چنین هزینه‌هایی برای خرید بلیت هواپیما را ندارند. افزایش ناگهانی و بدون برنامه قیمت‌ها، فشار سنگینی به مردم وارد می‌کند و قطعاً این رویکرد موجب کاهش استقبال مردم برای استفاده از پروازهای هوایی خواهد شد.»

نرخنامه جدید چه می‌گوید؟
اما افزایش قیمت‌ها که که قرار بود از اول آبان ۱۳۹۹ اجرا شود و حالا وزیر راه آن را لغوشده اعلام کرده، قرار بود به چه ترتیبی مصوب شود که افزایش ۱۵۵ درصدی یا ۳برابری قیمت‌ها را در پی داشت؟طی سال‌های گذشته نرخ بلیت برای پروازهای داخلی به صورت دامنه‌ تعریف شده حداقلی و حداکثری اعلام می‌شد و ایرلاین‌ها موظف به رعایت این دامنه قیمت بودند. قیمت بلیت پروازهای داخلی یک بار در خرداد امسال افزایش یافت و حالا در شرایطی که پروازهای داخلی نسبت به ماه‌های گذشته شیوع ویروس کرونا رونق بیشتری پیدا کرده، با فاصله ۴ ماه دوباره جدول جدیدی برای نرخ بلیت هواپیما برای پروازهای داخلی از سوی انجمن شرکت‌های هواپیمایی تصویب و اعلام شده است که بر این اساس حداقل قیمت بلیت هواپیما ۴۹۱ هزار تومان و حداکثر ۲ میلیون و ۶۷۴ هزار تومان تعیین شده است. در حالی که در آخرین اصلاحیه قیمت بلیت هواپیما، حداقل نرخ پرواز ۲۷۲ هزار و ۶۰۰ تومان و حداکثر نرخ برای پرواز تبریز - مشهد با قیمت ۹۹۶ هزار و ۷۰۰ تومان بود.دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی چند روز پیش گفت: «نرخ‌های قبلی بر اساس دلار ۱۱هزارتومانی محاسبه می‌شد. در حالی که قیمت‌ دلار الان ۲۸ و ۲۹ هزار تومان است. بانک مرکزی هم از پارسال ارز نیمایی به شرکت‌های هواپیمایی نداده و شرکت‌های هواپیمایی برای تأمین قطعات هواپیما، ارز را از بازار آزاد تهیه می‌کنند.»در لیست نرخ‌های جدید برای بلیت پروازهای داخلی حداکثر و حداقل قیمت‌ها مشخص شده است؛ کف قیمت ۴۹۱ هزار تومان و سقف قیمت ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان. طبق نرخنامه جدید، قیمت بلیت مسیری مثل تهران- کیش قرار بود با حداکثر قیمت یک میلیون و ۷۵۱ هزار و ۹۰۰ تومان محاسبه شود و حداقل قیمت آن ۷۰۰ هزار و ۲۰۰ تومان خواهد بود. قیمت سقف و کف پرواز تهران- مشهد نیز در نرخنامه جدید به ترتیب یک میلیون و ۳۵۴ هزار و ۷۰۰ تومان و ۶۴۷ هزار و ۵۰۰ تومان درج شده است. همچنین قیمت بلیت تهران- شیراز از ۲۶۰ هزار تومان به ۶۸۰ هزار تومان خواهد رسید و کف قیمت آن ۶۴۱ هزار و۴۰۰ تومان و سقف قیمت این مسیر یک میلیون و ۱۸۳ هزار و ۴۰۰ تومان محاسبه خواهد شد.

دامن زدن به شکاف طبقاتی
اما شرکت‌های هواپیمایی، افزایش قیمت‌ها را در حالی کاملا طبیعی و منطقی می‌دانند که اکنون وضعیت کشور از نظر اقتصادی، از هر زمان دیگری نامساعدتر و ناطلوب‌تر است و بسیاری از مردم برای تامین اقلام و کالاهای اولیه خود نیز در تنگنای مالی شدیدی قرار دارند. به گفته کارشناسان، افزایش قیمت‌ پروازها زنجیره‌ای از گرانی‌ها را در پی خواهد داشت و در افزایش قیمت بلیت هواپیما محدود نخواهد ماند.حرمت‌الله رفیعی، رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی تصمیم سازمان هواپیمایی کشوری را شتابزده و نسنجیده می‌خواند و می‌گوید: این کار یک تخلف است و دودش فقط به چشم مردم می‌رود و قطعا به اختلاف طبقاتی در جامعه دامن خواهد زد. افزایش ۶۰ درصد قیمت پروازهای داخلی به چه دلیل و بر چه مبنایی باید اتفاق بیفتد؟ چه کسی چنین اجازه‌ای می‌دهد؟ مجلس که مخالف این طرح است. سازمان هواپیمایی کشوری هم که رسما اعلام کرده ما چنین اجازه‌ای نداده‌ایم. البته گویا از موضع خود عقب‌نشینی کرده است. چون شرکت‌های هواپیمایی بدون تایید این سازمان نمی‌توانند قیمت‌ها را افزایش دهند.رفیعی می‌گویند: شرکت‌های هواپیمایی می‌گویند اگر ستاد کرونا رعایت پروتکل ۴۰ درصد را از ما نگیرد و اجازه بدهد که از صددرصد ظرفیت فروش خود استفاده کنیم، قیمت پروازها را تعدیل خواهیم کرد. اما می‌دانم که راست نمی‌گویند. البته ما پیگیریم و محکم ایستاده‌ایم و اجازه نخواهیم داد که چنین تصمیمی محقق بشود.

خداحافظی طبقه متوسط و ضعیف با سفر هوایی
رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی ادامه می‌دهد: من اگر بخواهم منافع شخصی خودم و دفاتر هواپیمایی را در نظر بگیرم، طبیعتا از افزایش نرخ پروازها باید خوشحال بشوم. چون دفاتر ما بابت این کار کارمزد می‌گیرند. ولی ما باید چقدر هر دفعه دست در جیب مردم کنیم؟ آن هم در این شرایط بحرانی که مردم گرفتارند. وقتی شما قیمت‌ها را افزایش می‌دهید، خیلی از صنوف دیگر هم قیمت محصولات و کالاها و خدمات خود را افزایش خواهند داد و زنجیره‌ای از گرانی‌ها پیش می‌آید و دودش به چشم مردم می‌رود.
رفیعی می‌گوید: الان هتل‌های ما می‌گویند ضریب اشغال‌شان ۵ تا ۱۰ درصد است. پس اینها هم بیایند قیمت‌های خود را ۸۰۰ درصد افزایش بدهند؟ چرا شرکت‌های هواپیمایی تابع قانون نیستند و به راحتی دست در جیب مردم می‌کنند و پول از آن برمی‌دارند؟ بر چه اساسی قیمت‌ها را تنظیم می‌کنند؟ از آن طرف آزادسازی نرخ را انجام داده‌اند و از این طرف می‌گویند کف قیمت باید فلان مقدار باشد. حداقل به کف قیمت‌ها دست نزنند. الان یک خانواده‌ متوسط در طول سال می‌تواند یک سفر مشهد برود. با افزایش ۶۰ درصدی قیمت‌ها دیگر هرگز نمی‌تواند رنگ هواپیما را ببیند.

تهدید ایرلاین‌ها!
رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی می‌گوید: شرکت‌های هواپیمایی، ایرلاین‌ها را تهدید کرده‌اند که اگر بلیت‌های خود را زیر قیمت مصوب بفروشند، با آنها برخورد خواهند کرد، اخطار خواهند داد و پروازهایشان را کنسل خواهند کرد.رفیعی می‌گوید: دارند از آشفتگی و شرایط بحرانی کشور سوءاستفاده می‌کنند. مردم ندارند و واقعا به نان شب محتاجند و شما به خودتان اجازه می‌دهید که این آتش را شعله‌ورتر ‌کنید. می‌گویند حاضریم هواپیما را بخوابانیم اگر مردم نتوانند سفر بروند. شما حقی ندارید که هواپیما را بخوابانید. شما هواپیماهای خود را با پول مردم خریده‌اید. وام کلان گرفته‌اید و آنها را خریده‌اید. حقی ندارید. با این کار به اختلاف طبقاتی به‌شدت دامن زده می‌شود.او می‌گوید: از لحاظ قانونی حق ندارند قیمت پروازها را بالا ببرند و تمام تلاش ما این بوده که با کمک نماینده‌های مجلس جلوی این اتفاق را بگیریم. تعداد زیادی از نماینده‌ها پشت ما هستند. سازمان حمایت از حقوق مصرف‌کننده هم مخالف این موضوع است و محکم پای کار ایستاده و نامه‌ای هم به سازمان هواپیمایی زده که این کار تخلف روشن است. به قوه قضاییه هم اطلاع داده‌ایم که ورود کند. در این میان اصحاب رسانه هم نباید کوتاه بیایند و باید کمک کنند تا این افزایش ۶۰ درصدی قیمت‌ها از اول آبان محقق نشود.

همه چیز ما برعکس دنیا است
رئیس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرت هوایی و جهانگردی می‌گوید: سازمان هواپیمایی کشوری می‌گوید به خاطر مصوبه جدید ستاد کرونا قصد داریم اقدام به افزایش قیمت‌ها کنیم، اما ستاد کرونا چنین مصوبه‌ای نداشته است. اصلا اگر هم چنین دستوری داده، باید بروند دفاع کنند. نه این که قیمت‌ها را فوری بالا ببرند.رفیعی می‌گوید: آمار کرونا که در کشور همین‌طور دارد بالا می‌رود. پس چه مصوبه‌ای؟ من ۶ ماه است دارم داد می‌زنم شما مردم را آزاد گذاشتید بروند سفر، بعد می‌گویید سفر تعطیل شود. شما بیایید سفر را بیاورید در سبد گردشگری و مردم را ملزم کنید که پروتکل‌ها را رعایت کنند. به این ترتیب هم آمار کرونا کنترل می‌شود و هم چرخه اقتصادی گردشگری به گردش در می‌آید. الان هم گردشگری فلج شده و دارند مدام توی سرش می‌زنند و هم بیماری کرونا دارد در کشور رکورد می‌زند. نمی‌شود که همه چیز ما با دنیا فرق داشته باشد. قوانین ما، مصوبات‌ ما، قیمت‌های ما، همه چیزمان برعکس دنیا است.

 سیاست جدید؛ گرانی گام‌به‌گام!
با اعلام مخالفت وزیر راه درباره افزایش قیمت پروازها و نیز ورود نمایندگان مجلس به این موضوع، حالا باید دید جلوی تصویب قیمت‌های جدید از آبان گرفته می‌شود یا زور شرکت‌های هواپیمایی خواهد چربید! بعداز شوکه شدن سازمان هواپیمایی کشور از دستور قاطع وزیر، این سازمان معاونین بازرگانی همه شرکت های هواپیمایی را به جلسه ای که فردا دو شنبه ۲۱ مهر برگزار می شود دعوت کرده است.یکی از معاونین شرکت های هواپیمایی در پاسخ به این سوال که قرار است چه اتفاقی در جلسه بیفتد؟ گفت: به ما گفته اند در جلسه، نحوه انجام افزایش قیمت ها بصورت گام به گام را از هفته‌ی آینده می خواهیم بررسی کنیم. ظاهرا این بار بدون اطلاع رسانی به صورت میانگین ۵۰هزار تومن روی هر مسیر افزایش قیمت اعمال می شود. البته افزایش قیمت مورد قبول همه ی شرکت های هواپیمایی نیست، چرا که برخی اعتقاد دارند این روند به از دست رفتن بازار و افت فروش منتهی می شود.