چگونه «استرس» کرونا را کنترل کنیم

گروه جامعه: عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، گفت: اطلاعات درست در خصوص بیماری و روند درمان آن باعث کنترل استرس و اضطراب می شود.شهبانو قهاری، اظهار کرد: بی شک نگرانی و اضطراب در بین خانواده‌هایی که بیمار کرونایی دارند یک امر طبیعی به نظر می‌آید اما باید سعی کنند تا استرس و اضطراب خود را در حضور بیمار نشان ندهند.وی گفت: یکی از راه‌های تشدید اضطراب بیماران، اطلاعات نادرست درباره بیماری و روند درمان است و برای کنترل این حالت باید سعی کنند اطلاعات درست را از پزشک دریافت و درمان را تحت نظر پزشک ادامه بدهند.قهاری بیان کرد: همراهان باید ضمن رعایت دستورات درمانی برای روحیه دادن و امید به بیمار نهایت تلاش خود را انجام دهند.وی در خصوص خانواده‌هایی که عزیزان خود را از دست داده‌اند، گفت: مرگ عزیزان بسیار سخت است، به ویژه مرگ‌های ناگهانی ولی چاره‌ای جز پذیرش این امر نیست و باور به اینکه خواست خدا بوده و اینکه مرگ حق است، پذیرش این مصیبت را تا حد زیادی آسان می‌کند و در این زمان دعا، عبادت، سوگواری و در کنار خانواده و عزیزان بودن، کمک زیادی می‌کند.عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران خاطر نشان کرد: در صورت حاد بودن بیماری به اورژانس مراجعه شود، البته توصیه ما رعایت پروتکل‌های بهداشتی در منزل است و یا در صورت تشدید اضطراب و نگرانی ناشی از استرس بیماری به اورژانس روانپزشکی مراجعه کنند و از روانپزشک کمک بگیرند، چون این افراد در شرایط حاد استرس و اضطراب نیاز به دارو دارند و حتی در کنار دارو خدمات روان شناختی بسیار مؤثر است.

این روانشناس تاکید کرد: توصیه ما به خانواده‌ها و عموم مردم در بحران اپیدمی کرونا این است که تلاش کنند، کودکان و نوجوان ضمن رعایت پروتکل‌های بهداشتی، تکالیف درسی خود را به نحو احسن انجام دهند و زمان خود را با هماهنگی و نظارت خانواده و مدرسه با سرگرمی‌های مختلف پر کنند.وی تصریح کرد: توصیه ما به سالمندان نیز این است که باید با مطالعه و تماشای فیلم زمان خود را سپری کرده و از دنبال کردن اخبار نگران کننده به خصوص بیماری کرونا خودداری کنند. از طرفی تنها ماندن هم در ایام کرونا بسیار دشوار است؛ لذا همه ما کارهای ناتمام زیادی داریم که باید آنها را تمام کنیم، مانند مرتب کردن وسایل خانه، مطالعه، ورزش و کارهای دیگری که ما می‌توانیم آنها را با برنامه ریزی به پایان برسانیم و از این شرایط دشوار به خوبی عبور کنیم.عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران، ادامه داد: یکی از معضلاتی که اپیدمی کرونا برای ما به وجود می‌آورد، اشتغال ذهنی و فکر کردن به مواردی مانند مبتلا شدن به کرونا، آلوده بودن محیط اطراف، بررسی مداوم خود مبنی بر اینکه آیا دست ما به جایی خورده، آلوده نشده باشیم یا اینکه مبتلا نشده‌ایم، من حتماً کرونا گرفتم الان من یک سرفه کردم حتماً مبتلا شدم و…، است. در بسیاری از این موارد اشتغال ذهنی آنقدر شدید می‌شود که به شکل افکار وسواس گونه بروز می‌کند و این افکار مزاحم یا همان افکار وسواس گونه وقتی به ذهن ما نفوذ می‌کنند، ما تلاش می‌کنیم آنها را از ذهن خود بیرون کنیم ولی اغلب نمی‌توانیم.

وی افزود: این اشتغال ذهنی می‌تواند از ما انرژی بگیرد و عملکرد ما را کاهش دهد و علاوه بر اذیت و آزار ما را دچار استرس می‌کند. گاهی هم افکار منفی ما، راجع به افرادی است که به دلیل کرونا فوت شدند و دائماً به آنها فکر می‌کنیم؛ دچار غصه، غم و اندوه می‌شویم حتی به خاطرات با آنها فکر می‌کنیم یا کارهایی که می‌توانستیم برای آنها دهیم، همه اینها می‌تواند باعث دغدغه‌های ذهنی بشود. نگرانی در مورد آینده به خصوص نگرانی راجع به بیمار شدن مانند: آیا من در صورت ابتلاء درمان می‌شوم یا نه نوع خفیف یا شدید این بیماری را دارم، آیا بیمارستان برای بستری جا دارد؟ یا نه و غیره … همه اینها از دیگر نشانه‌های خطری است که ما را دچار اشتغال ذهنی می‌کند.قهاری گفت: رهایی از اشتغال ذهنی یکی از کارهایی است که ما باید برای سلامت روان انجام دهیم. نوشتن این اشتغالات ذهنی و هر چیزی که ذهن ما را مشغول می‌کند، به ما بسیار کمک می‌کند تا ذهن ما راحت باشد و در صورت هجوم این افکار منفی استفاده از دارو می‌تواند، کمک کننده باشد.وی افزود: یکی از این افکار منفی از دست دادن عزیزان بخاطر کرونا است که در این خصوص ما می‌توانیم در مورد آنها با افراد دیگر در این زمینه صحبت کنیم یا انجام دادن برخی از فعالیت‌ها در این زمینه که موجب راحتی و آرامش ما می‌شود. مثلاً خیرات دادن برای عزیزانی که آنها را ازدست دادیم، قرائت قرآن برای آنها، نقل خاطرات خوبی که از آنها داشتیم، یادآوری ویژگی‌های مثبت آنها و به نیکی یاد کردن از آنها می‌تواند خیلی ما را آرام نگه دارد. به طور کلی این راهکارها روش‌هایی است برای کاهش افکار منفی و استرس و دغدغه‌های ذهنی که کرونا ایجاد می‌کند.این روانشناس تأکید کرد: به یاد داشته باشیم اگر ما نتوانیم خواب شبانه کافی و منظم داشته باشیم یا فعالیت بدنی نداشته باشیم، راه‌های مقابله با بیماری را نشناسیم، همه اینها می‌تواند موجب افزایش اشتغالات و در نتیجه اضطراب و استرس ما بشود. در نتیجه نمی‌توانیم از خودمان به خوبی مراقبت کنیم و عملکرد بهتری داشته باشیم، که ذهن ما آرامش بیشتری داشته باشد.وی در پایان خاطر نشان کرد: تمرین‌های مدیتیشن مثل تمرین تنفس با حضور ذهن، تمرین‌های راه رفتن با حضور ذهن و تمرین‌های دیگری مانند غذا خوردن با حضور ذهن و به طور کلی آگاه بودن از فعالیت‌هایی که انجام می‌دهیم، همه اینها به ما کمک می‌کند که بر دغدغه‌های ذهنی و استرس خود غلبه کنیم.