گروه اقتصادی: افزایش قیمت خودرو طی چند ماه گذشته و کاهش قدرت خرید مشتریان خودرو در حالی زمینه تشدید رکود حاکم بر بازار را فراهم کرده که این روزها حتی کاهش نرخ ارز و افت ۱۵ تا ۲۰۰میلیون تومانی قیمت برخی خودروهای داخلی و وارداتی نیز قادر به آشتی مشتریان با بازار خودرو نبوده است. گرچه به صدا درآمدن زنگ کاهش قیمت خودرو موجب تکاپوی دلالها برای فروش خودروهای صفرکیلومتر حتی با ارائه تخفیفهای بیشتر شده اما بهدلیل نزولیبودن روند قیمتها، کمتر خریداری بهدلیل احتمال کاهش بیشتر قیمتها، برای خرید خودرو ریسک میکند. این شرایط موجب شده تا حتی با کاهش نسبی قیمتها نیز معاملات چندانی در بازار خودرو صورت نگیرد و خریداران واقعی در انتظار کاهش بیشتر قیمت باشند. از سوی دیگر، موج ارزانی خودرو موجب افزایش تعداد آگهیهای فروش و تکاپوی فروشندگان خودروهای صفرکیلومتری در فضای مجازی شده که صاحبان آنها تا ۲هفته پیش به انتظار موج تورمی ناشی از گرانی دلار با انتخاب مجدد ترامپ در انتخابات آمریکا، این خودروها را دپو کردهاند. نرخ پراید۱۱۱ که در روزگار سیر صعودی قیمتها به مرز ۱۶۰ میلیون تومان یا پژو۲۰۶ تیپ۲ به مرز ۲۵۰میلیون تومان نزدیک شده بود، این روزها بهترتیب به ۱۱۵ تا ۱۲۰ و ۲۱۹ تا ۲۲۰ میلیون تومان کاهش یافته و برخی فعالان بازار از احتمال کاهش قیمت پراید۱۱۱ تا کمتر از ۱۰۰میلیون تومان در صورت تداوم سیر نزولی نرخ ارز خبر میدهند.
تندتر شدن نبض کاهش قیمت خودرو
بررسی قیمت خودرو در روزهای پایانی هفته گذشته و ابتدای هفته جاری حاکی از نزولیشدن قیمت خودروهای پرتیراژی است که طی چند ماه اخیر روند افزایش قیمت آن نقل محفل اغلب خانوارهای ایرانی بود. این کاهش قیمت در شرایطی که خودروسازان با دریافت مجوز افزایش قیمت از شورای رقابت نرخهای جدیدی را برای برخی محصولاتشان اعلام کردهاند که با وجود گرانی بیش از ۳۰درصدی برخی از این خودروها توسط خودروسازان، هنوز با قیمتهای حاشیه بازار فاصله معناداری داشته و همین قیمتها موجب اقبال خریداران به مرحله جدید پیشثبتنام خودروهای داخلی با قیمتهای افزایشیافته جدید شده است. بالاگرفتن تب ریزش قیمتهای کاغذی خودرو شرایطی را رقم زده که همانند تغییر روزانه و ساعتی قیمت خودرو در ایام گرانی، این روزها نیز افت ۱۰ تا ۲۰۰میلیون تومانی قیمت برخی خودروهای داخلی و خارجی را شاهد هستیم.
فروکشکردن آثار روانی تحولات سیاسی
رئیس اتحادیه نمایشگاهداران و فروشندگان خودرو پیش از این در گفتوگو با همشهری اعلام کرده بود که درصورت کاهش قیمت دلار به محدوده کمتر از ۲۰هزار تومان، قیمتهای کاغذی در بازار خودرو شکسته میشود. سعید موتمنی تأکید کرده بود که با رسیدن نرخ ارز به این محدوده حتی احتمال کاهش قیمت هر دستگاه پراید تا کمتر از ۱۰۰میلیون تومان نیز وجود دارد؛ در واقع با تخلیه حباب نرخ دلار و با کاهش شکاف نرخ مصوب و حاشیه بازار خودرو، قیمت خودروهای پرتیراژ داخلی به نرخهای واقعی خود نزدیک میشود. اما با وجود سیر نزولی قیمت خودروها، برخی کارشناسان معتقدند که تأثیر روانی تحولات سیاسی آمریکا بر کاهش نرخ ارز و تداوم سیر نزولی قیمت خودرو نیز مقطعی خواهد بود؛ موضوعی که استاد دانشکده مهندسی خودرو دانشگاه علم و صنعت با اشاره به آن، گفت: تغییرات اخیر در فضای سیاسی بینالملل، نمیتواند آنطور که عامه مردم فکر میکنند، بر اقتصاد کشورمان تأثیرگذار باشد؛ چراکه در خوشبینانهترین حالت نرخ دلار در محدوده ۲۰هزار تومان تثبیت شده و با این نرخ نمیتوان انتظار ریزش شدید قیمتها در بازار خودرو و سایر کالاها را داشت. امیرحسن کاکایی از مقاومت فعالان بازار خودرو در مقابل سیر نزولی قیمتها خبر داد و گفت: با این شرایط اگر قیمت خودرویی در بازار به ۶۰۰میلیون تومان رسیده و احتمال کاهش نرخ آن به نصف این مبلغ وجود داشته باشد، فعالان بازار در مقابل این کاهش قیمت مقاومت میکنند. به گفته او، در هفتههای پیشرو گرچه حباب قیمتی خودرو بهخصوص خودروهای خارجی تخلیه میشود، اما در مجموع قیمت همه خودروها متناسب با نرخ روز دلار کاهش نخواهد یافت. کاکایی از تأثیر این شرایط بر رکود شدید بازار خودرو خبر داد و گفت: وقتی مردم انتظار دارند تا قیمت خودرو ریزش بیشتری داشته باشد، از خرید خودرو خودداری کرده و این امر موجب تشدید رکود حاکم بر بازار میشود. با این روند افت کند قیمتها و تشدید رکود بازار خودرو در ماههای آینده قابل پیشبینی است. نعمتالله کاشانی، نایبرئیس اتحادیه نمایشگاهداران و فروشندگان خودرو نیز با اشاره به سیر نزولی قیمت خودروهای داخلی از اواسط هفته گذشته، گفت: ریزش ۱۰تا ۱۵میلیونی قیمت خودروهای داخلی، افت تا ۵۰میلیون تومانی خودروهای مونتاژی و کاهش بیش از ۲۰۰میلیون تومانی قیمت خودروهای خارجی که از اواسط هفته گذشته آغاز شده بود، در نخستین روز هفته جاری نیز با شدت بیشتری ادامه یافت.
ریزش قیمت خودروهای داخلی تا پایان هفته
یک کارشناس بازار خودرو از ریزش حداکثری قیمت خودروهای داخلی تا پایان هفته جاری و تشدید رکود حاکم در بازار تا پایان امسال خبر داد و گفت: سیر نزولی قیمت خودرو از هفته گذشته آغاز شده و از پنجشنبه هفته گذشته تاکنون قیمتهای پیشنهادی فروش خودرو حدود ۱۵درصد کاهش داشته است؛ بهنحوی که قیمت پراید۱۱۱ به حدود ۱۱۵ تا ۱۲۰میلیون تومان رسیده و با تداوم این روند، قطعا قیمت این خودرو به کمتر از ۱۰۰میلیون میرسد. فربد زاوه افزود: نرخ دلار در بازار نیز نسبت به پنجشنبه هفته گذشته حدود ۲۵درصد کاهش یافته و روز شنبه به مرز ۲۴هزار تومان رسیده اما نکته مهم آن است که همه در بازار ارز فروشنده هستند و خریداری در بازار نیست. او با اشاره به اینکه امکان کاهش ۵۰درصدی قیمت خودروهای خارجی در کوتاهمدت نیز درصورت اتخاذ سیاستهای مناسب دولت برای واردات وجود دارد، افزود: اکنون بیش از ۱۰۰میلیارد دلار ذخایر ارزی کشورمان در خارج از کشور وجود دارد که دولتمردان میتوانند با استفاده از فرصت بلبشوی ناشی از انتخابات و انتقال قدرت در آمریکا از این منابع در قالب انتقال کالا با فراهمشدن بستر واردات با ارز متقاضی اقدام کرده و کمبودهایی که تاکنون در بازار خودرو و سایر کالاها داشتهایم را جبران کنند. زاوه تأکید کرد: این اقدامات دست دولت برای چانهزنی در مذاکرات سیاسی با دولت جدید آمریکا را بازتر میکند؛ چراکه گرچه بایدن بهراحتی به برجام بازنمیگردد، اما بهاحتمال قوی به درخواست اروپاییها و برای بازگشت ایران به برجام، با راهاندازی اینستکس موافقت میکند. این کارشناس بازار خودرو، عامل اصلی کاهش قیمت خودرو در بازار را حذف تقاضا و انتظار مشتریان برای کاهش بیشتر قیمتها دانست و افزود: گرچه درصورتی که میزان عرضه خودرو افزایش نیابد، بهدلیل افت تقاضا، شاهد کاهش قیمتها خواهیم بود اما در میانمدت درصورتی که تیراژ عرضه خودرو افزایش یابد، بهدلیل اقبال صاحبان خودروهای دپو شده به فروش خودرو و امکان آزادسازی واردات خودرو میتوانیم انتظار کاهش ۳۰درصدی قیمت خودروهای داخلی و ۵۰درصدی خودروهای وارداتی را داشته باشیم. زاوه در مورد احتمال افزایش مجدد قیمت خودرو در سالجاری، افزود: در درازمدت این امکان که با رشد تورم شاهد گرانی خودرو باشیم، وجود دارد، اما این امر مرتبط با سیاستهایی است که در بانک مرکزی، سازمان برنامه و بودجه و وزارت اقتصاد اتخاذ میشود.
سیر نزولی حداقل ۲ماهه قیمت خودرو
کارشناس بازار خودرو با بیان اینکه حداقل طی ۲ماه آینده شاهد سیر نزولی قیمت خودرو در بازار خواهیم بود، گفت: حداقل طی دوره زمانی ۲ تا ۳ماه و انتقال قدرت در آمریکا قیمت ارز و خودرو نزولی خواهد بود، اما بیشترین کاهش قیمت طی هفته جاری اتفاق میافتد و در بقیه ایام امسال شاهد تشدید رکود در بازار خودرو خواهیم بود. به گفته فربد زاوه، عامل اصلی تأثیرگذار در قیمت ارز، خودرو و سایر کالاها، سیاستهای پولی دولت خواهد بود؛ چراکه اکنون تامین بخشی از کسری بودجه دولت در حوزه دارو و غذا در چارچوب سیاستهای احتمالی که توسط دولت جدید آمریکا اتخاذ میشود، قابل جبران است و این کاهش کسری بودجه منجر به کاهش شیب تورم میشود. او با اشاره به تحولات بازار خودرو تا پایان امسال، افزود: بر مبنای اقتصاد رفتاری مردم ایران، بهدلیل سیر نزولی قیمتها، مشتریان خودرو چندماهی را برای خرید صبر میکنند و حداقل تا شب عید امسال شاهد تشدید رکود در بازار خودرو خواهیم بود.