دریافت لینک صفحه با کد QR
حلقه‌های گم‌شده در روند خودکشی نوجوانان
روزنامه همدلی , 27 آبان 1399 ساعت 8:45
گروه جامعه: شش دانش‌آموز در یک ماه گذشته در رامهرمز خودکشی کردند. خبرِکوتاه و تلخی که ذهن آدمی را درگیر خود می‌کند. سوال‌های زیادی از جنس چرا به سراغ‌مان می‌آورد. چرا این‌گونه شد؟ چرا یک کودک یا یک نوجوان تصمیم می‌گیرد به زندگی خودش پایان بدهد؟این‌ها پرسش‌هایی هستند؛ اما همان‌طور که می‌بینیم وقتی برای آن‌ها جوابی وجود نداشته باشد به‌شدت خانمان‌سوز می‌شوند، امید و چشم‌وچراغ یک خانواده را از آن‌ها می‌گیرند، احساسات و عواطف عمومی را جریحه‌دار می‌کنند. اگر به این پرسش‌ها جوابی ندهیم آن‌گاه دائم شاهد تکرار حوادث مشابه هستیم.در همین باره اوایل آبان بود که خبرگزاری‌ها نوشتند «سیدمحمد موسوی‌زاده» دانش‌آموز ۱۱ساله ساکن شهرستان دیّر در جنوب استان بوشهر به زندگی خود پایان داد. بعد از آن گزارش‌هایی از رسانه‌های محلی نشان داد که «پرستو جلیلی آذر» دانش‌آموز 13ساله در شهرستان ارومیه دست به خودکشی زده است. در همین مورد اخیر که پایگاه خبری «عصرجنوب» آن را منتشر کرد، گزارش شده جمعه ۲۲آبان، دختر ۱۵ساله‌‌ای در رامهرمز خوزستان چنین تصمیم تلخی را گرفته؛ این درحالی است که در یک ماه گذشته 5مورد خودکشی در میان دانش‌آموزان این شهرستان گزارش شده است. نکته مورد توجه در موارد گفته شده این‌که همه آن‌ها دانش‌آموز هستند، یا شاید بهتر باشد بگوییم همه آن‌ها نوجوان هستند. تشابه دیگر آن‌ها این است اکثر آن‌ها در مناطق محروم هستند. حالا می‌شود یک پرسش جامع‌تر مطرح کرد. چرا نوجوانان در مناطق محروم دست به خودکشی می‌زنند؟به همه پرسش‌هایی از این دست می‌شود یک جواب سریع داد. عامل اصلی فقر است. اما بهتر است برای بررسی بیشتر و بهتر به سراغ کسی رفت که دراین‌باره کار میدانی انجام داده. مدتی قبل که حوادثی مشابه در برخی مناطق استان ایلام و کهگیلویه و بویراحمد اتفاق افتاد، «طیبه سیاوشی» که آن روزها نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی بود با حضور در آن مناطق به بررسی دلایل خودکشی نوجوانان پرداخت. وی که همچنان درباره آسیب‌های اجتماعی فعالیت می‌کند سعی کرد از نتایج بررسی‌های خود درباره علل خودکشی نوجوانان بگوید. بررسی‌هایی که نشان می‌دهد آموزش نقش پررنگی در کاهش حوادث مشابه دارد.
«سیاوشی» در این گفت‌وگو ابتدا به بازتاب منفی خبرهای خودکشی در رسانه‌ها پرداخت و گفت: «متاسفانه مخالفان نظام جمهوری اسلامی چنین حوادثی را به عنوان یکی از شاخص‌ها درنظر می‌گیرند تا علیه نظام تبلیغات کنند. بزرگ کردن خودکشی نوجوانان یک خط قرمز علمی هست و نباید چندان این اتفاق صورت بگیرد. بنابراین همه رسانه‌ها باید تلاش کنند چنین اخباری موجب سوء استفاده رسانه‌های دیگر نشود.»وی درباره علل چنین حوادثی با اشاره به تفاوت سبک زندگی در میان گروه‌های مختلف بیان کرد: «در این مناطق چیزی که نوجوانان در محیط زندگی خودشان احساس می‌کنند و می‌بینند با شرایط زندگی که در فضای مجازی و ماهواره می‌بینند خیلی متفاوت است. این تفاوت‌ها بر روی این نوجوانان بسیار تاثیرگذار است و برای‌شان عذاب‌دهنده خواهد بود. متاسفانه هیچ فضای تفریحی، سرگرمی و آموزشی نتوانسته خلأ و فاصله میان زندگی حقیقی خودشان با آن‌چه در رسانه‌ها می‌بینند را برای این بچه‌ها پر کند.»«سیاوشی» با بیان این‌که تفاوتِ بینانسلی عامل مهمی در بروز چنین حوادثی است به «همدلی» گفت: «از طرفی به‌دلیل تفاوت‌های بین نسلی که وجود دارد اهمیت وجود چنین فضاهای آموزشی، فرهنگی و تفریحی برای خانواده‌ها قابل درک نیست.»نماینده سابق مردم تهران در مجلس شورای اسلامی درخصوص توجه به امر آموزش یادآور شد: «در همه دنیا چیزی که باعث شده منابع انسانی‌شان به‌جای منابع طبیعی مانند نفت و گاز به عنوان اولویت محسوب شود توجه به آموزش است؛ طوری‌که توانستند بر روی منابع انسانی‌شان به عنوان مهم‌ترین عامل پیشرفت کشورشان حساب کنند. اما متاسفانه ما نه تنها آموزشی برای پدر و مادرهای این بچه‌ها درنظر نگرفتیم، برای بچه‌ها هم نتوانستیم آموزش مناسب درنظر بگیریم. آن‌چه هم که در نظام آموزش‌وپرورش یا در جاهای دیگر تلاش شده انجام شود متاسفانه آموزش دهنده‌های خوبی نداشتند که این بچه‌ها بتوانند از آن استفاده کنند. بنابراین اگر عقلا توجه کنند واقعا نیاز است که یک راهکار علمی برای چنین وضعیتی درنظر گرفته شود به‌ویژه در آموزش‌وپرورش که ظرفیت خوبی برای کاهش موارد این چنینی دارد.»
«سیاوشی» با اشاره به اهمیت توجه به فقر بیان کرد: «عامل دیگر که می‌شود در بروز چنین حوادثی به آن اشاره کرد بحث فقر اقتصادی است. فقر اقتصادی در آن مناطق و ناتوانی خانواده‌ها از تامین خواست‌های اولیه نوجوانانِ خود، که در بحرانی‌ترین وضعیت سنی خودشان به‌سر می‌برند متاسفانه سبب شده که این بچه‌ها دست به این کار بزنند. بنابراین به‌دلیل سخت شدن شرایط اقتصادی و مشکلات فرهنگی که به‌وجود آمده این اتفاق‌های تلخ را در جامعه مشاهده می‌کنیم.»عضو پیشین فراکسیون زنان در مجلس دهم، درباره راهکارهای پیشگیری از خودکشی نوجوانان گفت: «پیگیری ما در کهگیلویه و بویراحمد که ما منطقه دیشموک را بررسی کردیم متوجه شدیم چند معضل بزرگ آن‌جا وجود دارد. مهم‌ترین آن این بود که آن‌ها نیاز به آموزش دارند، این‌که یک مشاور آن‌جا باشد و بتواند به خانواده‌ها آموزش دهد. ما یک دور کوتاه آموزشی را برای آن‌ها توانستیم برگزار کنیم. برخی از خیرین و سازمان‌های مردم نهاد رفتند و این دوره‌های آموزشی را برگزار کردند، اما این دوره‌ها اگر برگزار شود و سپس رها شود، چندان تاثیرگذار نخواهد بود، درصورتی که باید با حمایت دولت تداوم داشته باشد. البته الان یک‌سری خدمات از طرف دولت به آن‌ها داده می‌شود، اما متاسفانه ارائه این خدمات توسط مشاورهای توانمندی نیست. مخصوصاً در رابطه با آموزش مردان و پسران که من اخیراً دیدم بیشتر موارد خودکشی در نوجوانان مربوط به پسرها بوده است.»او اضافه کرد: «یک مورد مهمی که آن‌جا وجود دارد این است که اکثریت معلم‌ها مرد هستند و بچه‌های آن مناطق در دوره ابتدایی از معلم‌های زن محروم هستند که خود این مسئله بسیار مهم است و باید به آن توجه کرد.»
وی درباره راهکارهای پیشگیری یادآور شد: «همچنین باید علاوه بر توجه به وضع اقتصادی، کارگاه‌های آموزشی برای والدین و کودکان با رعایت پروتکل‌های آموزشی جهت افزایش تاب‌آوری در آن مناطق گذاشته شود.»
نماینده پیشین خانه ملت در پایان با اشاره به شیوع ویروس کرونا و تاثیر آن بر تکرار حوادث تلخ مشابه اظهار کرد: «از طرفی شیوع کرونا هم تاثیر زیادی داشته است. شیوع این ویروس کاری که کرده این است که این بچه‌ها و والدین آن‌ها خانه‌نشین شده‌اند، همین خانه‌نشینی سبب شد که از آن دسترسی‌های اولیه به فضای حداقلی آموزشی و تفریحی که داشتند محروم شوند. در واقع به‌دلیل محدودیت‌هایی که دارند فرزندان و والدین که هر دو آموزش ندیده‌اند، دائم با یکدیگر روبه‌رو هستند. خیلی عامیانه‌اش این می‌شود که دائم در دست‌وپای هم هستند. چنین وضعیتی برخوردها و خشونت خانگی را افزایش داده و مشکلات این بچه‌ها را بیشتر کرده است. خانواده‌ها خیلی حوصله ندارند که صبح تا شب با این نوجوان‌ها و بچه‌ها کار کنند.»
کد مطلب: 241435