فروشندگان کلیه به دنبال خریدار!

گروه جامعه: کلیه یکی از اعضای بدن است که وظایفی چون دفع محصولات زاید متابولیسم، تنظیم فشار شریانی، ساخت گلوکز، تصفیه خون از مواد زاید و... را انجام می‌دهد. در صورتی که به هر دلیلی چون بیماری‌های مادرزادی کلیه و... ممکن است افراد به پیوند کلیه نیاز داشته باشند. این پیوند می‌تواند از شخصی که دچار مرگ مغزی شده و یا افراد زنده دریافت شود. از آنجایی که پیوند کلیه از اشخاص زنده در ایران منع قانونی ندارد و افراد قادر هستند کلیه خود را به دیگران بفروشند، بازار تجارت کلیه در کشور رونق زیادی گرفته است.تجارت کلیه مانند هر تجارت دیگری بر اصل عرضه و تقاضا متکی است و در سرتاسر جهان تقاضا بسیار بالاتر از عرضه است. در تمام کشورهای دنیا اعم از توسعه یافته و یا توسعه نیافته، مشکل نارسایی کلیه در افراد زیادی وجود دارد و بسیاری از افراد در صف انتظار برای دریافت کلیه هستند و ممکن است این انتظار سالیان سال به درازا بکشد.ایران تنها کشور جهان است که خرید و فروش کلیه در آن زمنع قانونی ندارد؛ یعنی در سایر کشورها تنها در صورتی می‌توان از افراد کلیه دریافت کرد، که فرد مرگ مغزی شده باشد و یا یکی از بستگان بیمار قصد داشته باشد به فرد کلیه اهدا کند؛ اما در ایران افراد زیادی وجود دارند که حاضرند در ازای پول کلیه خود را به بیماران بفروشند.

پیشی گرفتن صف اهدا بر صف تقاضای کلیه
درحالیکه در جهان مردم در صف تقاضای کلیه منتظرند، در ایران پدیده‌ای معکوس شکل گرفته است؛ یعنی اهداکنندگان در صف انتظار برای اهدا هستند! «کلیه برای فروش»؛ آگهی ‌ای که قطعا همه افراد یکبار در زندگی خود دیده‌اند. در فضای مجازی هم تبلیغات زیادی با این مضمون دیده می‌شود. تبلیغاتی با دو روی اشک و لبخند؛ از یکسو متقاضیان و بیمارانی که منتظر دریافت کلیه برای ادامه حیات هستند و پیوند کلیه می‌تواند جانشان را نجات دهد و از سوی دیگر داستان اندوهبار افرادی که در پشت آگهی‌‌های فروش، مبادله اعضای بدن خود با پول را آخرین راه رهایی از مخمصه‌ها می‌دانند و سایر فروشندگان بر سر فروش کلیه خود رقابت می‌کنند!

بررسی قیمت‌هایی که فروشندگان برای کلیه خود اعلام می‌کنند
 در یک گزارش میدانی برای اطلاع از قیمت‌هایی که فروشندگان کلیه اعلام می‌کنند، با چند مورد از آگهی‌های فروش کلیه در فضای مجازی تماس گرفته است. نفر اول پسری جوان است. در ابتدای مکالمه می‌گوید قیمت برایش مهم نیست و از آنجایی که اگر بدهی‌هایش را نپردازد، به زندان می‌رود، حاضر است کمتر از قیمت اعلامی سایر اهداکنندگان کلیه‌اش را بفروشد. وی می‌گوید: کلیه اکنون از 80میلیون تومان قیمت‌گذاری می‌شود اما به علت مشکلاتش حاضر است پایین‌تر از این‌ها هم رضایت‌نامه برای اهدای کلیه را امضا کند.در تماس بعدی نیز دوباره پسری جوان قیمت کلیه‌اش را 80میلیون تومان اعلام می‌کند. او نیز مانند نفر قبلی بدون سوال شروع به شرح حال دادن می‌کند و می‌گوید مشکلات مالی چاره‌ای جز فروش کلیه برایش باقی نگذاشته است و اگر موفق به فروش کلیه نشود، نمی‌تواند چک‌هایش را پاس کند.یکی دیگر از فروشندگان کلیه هم با اعلام اینکه کلیه‌اش را 95میلیون تومان می‌فروشد گفت: به خاطر بدهی هیچ چیز جز کلیه‌هایش برای فروش باقی نمانده است.

موافقان و مخالفان فروش اعضای بدن چه می‌گویند؟
در سایر کشورها خرید و فروش اعضای بدن امری غیرقانونی بوده و افراد نمی‌توانند اعضای بدن خود را به فردی که نمی‌شناسند بفروشند. در کشور ما با وجود نداشتن منع قانونی، این امر موافقان و مخالفان خود را دارد.موافقان معتقدند فروش کلیه می‌تواند جان انسان‌های زیادی که در انتظار پیوند هستند را نجات دهد و از سوی دیگر کسی که از راه فروش کلیه می‌خواهد مشکلات مالی خود را رفع کند، اگر این راه وجود نداشته باشد، قطعا گزینه‌های بعدی که در ذهن افراد شکل می‌گیرد، گزینه‌های بدتری چون دزدی و... است؛ از این رو می‌توان با اصلاح نواقص و ایرادات این موضوع، حذف دلال بازی‌ها و... با این کار جان افراد بسیار زیادی را نجات داد.با وجود اینکه فروش کلیه در کشور موافقان زیادی دارد، اما مخالفان آن نیز کم نیست و هر یک از مخالفان نیز دلایل خود را برای مخالفت با این امر ارایه می‌کنند. برخی دلایل فقهی می‌آورند. برخی آن را تهدیدی برای جان فروشنده می‌دانند و برخی نیز معتقدند فروش کلیه می‌تواند رونقی برای بازار دلالان باشد.