جهش ۱۰هزار برابری هزینه کشورداری در ۴۲سال

گروه اقتصادی: یورونیوز در گزارشی نوشت: نخستین بودجه ایران پس از انقلاب سال ۱۳۵۷ بالغ بر ۲۴۶ میلیارد تومان بوده ولی این رقم پس از ۴۲ سال و مطابق لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ که دولت حسن روحانی روز چهارشنبه به مجلس ایران پیشنهاد کرده به دو هزار و ۴۳۵ هزار میلیارد تومان رسیده؛ یعنی نزدیک به ۱۰ هزار برابر شده است.در سه بودجه پیشنهادی نخست که توسط دولت موقت مهدی بازرگان و محمدعلی رجایی تهیه و اجرا شده، رقم صرف شده برای اداره کشور از ۲۴۶ به ۳۱۶ میلیارد تومان افزایش یافته است. این در حالی بود که آخرین بودجه مصوب دوران پهلوی برای سال ۱۳۵۷ نزدیک به ۴۰۳.۹ میلیارد تومان بوده است.

در دوران ۸ ساله نخست‌وزیری میرحسین موسوی و همزمان با جنگ ایران و عراق، بودجه کشور با حدود ۲۱۴ درصد رشد از ۳۱۰ به ۹۷۴ میلیارد تومان افزایش پیدا می‌کند اما این رشد پس از پایان جنگ و در دوران هشت ساله ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی به هزار و ۳۳۴ درصد می‌رسد و رقم کلی بودجه کشور ۱۴.۳ برابر می‌شود. در این دوره برای نخستین بار رقم برنامه مالی یکساله دولت از هزار میلیارد تومان فراتر می‌رود و تا در سال ۱۳۷۶ به ۱۸ هزار و ۸۶۲ میلیارد تومان بالغ می‌شود. سرعت رشد بودجه در دو دولت محمد خاتمی قدری کاهش پیدا می‌کند و به ۵۹۰ درصد می‌رسد. دولت او که اداره کشور را با هزینه کرد سالانه ۲۳ هزار میلیارد تومانی در اختیار گرفته بود با تنظیم بودجه ۱۵۹ هزار میلیارد تومانی برای سال ۱۳۸۴ تحویل محمود احمدی‌نژاد می‌دهد. در دوره هشت ساله ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد که ایران از یک سو با رشد تاریخی درآمدهای نفتی مواجه شد و از سوی دیگر وارد چالش تحریم‌های بین‌المللی و وقوع اعتراض‌های گسترده مردمی علیه نتایج انتخابات سال ۱۳۸۸ شد، هزینه اداره کشور توسط دولت در مجموع ۲۸۰ درصد(۳.۸ برابر) رشد کرد و از ۱۹۱.۵ به ۷۲۷.۷ هزار میلیارد تومان رسید.

 اما با روی کار آمدن دولت حسن روحانی سیر نزولی سرعت رشد بودجه ایران همزمان با تشدید تحریم‌های اقتصادی آمریکا و افزایش دامنه شورش‌های شهری کاهش یافت. در حالی که نخستین بودجه تنظیم و اجرا شده توسط دولت او در سال ۱۳۹۳، ۸۰۳.۳ هزار میلیارد تومان بود، این رقم بر پایه لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ که روز چهارشنبه (۲ دسامبر/۱۲ آذر) و به عنوان آخرین بودجه تنظیمی دولت دوم روحانی به مجلس پیشنهاد شده، با ۲۰۳ درصد رشد به دو هزار و ۴۳۵.۷ هزار میلیارد تومان رسیده و نزدیک به ۳ برابر شده است.بدین ترتیب در میان دولت‌های پس از انقلاب ۱۳۵۷ بیشترین جهش رقم بودجه اداره کشور طی دو دولت پس از جنگ ایران و عراق و تحت اداره اکبر هاشمی رفسنجانی ثبت شده و در این میان دو دولت حسن روحانی کمترین رشد هزینه اداره کشور را رقم زده است.در سه بودجه پیشنهادی نخست که توسط دولت موقت مهدی بازرگان و محمدعلی رجایی تهیه و اجرا شده، رقم صرف شده برای اداره کشور از ۲۴۶ به ۳۱۶ میلیارد تومان افزایش یافته است. این در حالی بود که آخرین بودجه مصوب دوران پهلوی برای سال ۱۳۵۷ نزدیک به ۴۰۳.۹ میلیارد تومان بوده است. در دوران ۸ ساله نخست وزیری میرحسین موسوی و همزمان با جنگ ایران و عراق، بودجه کشور با حدود ۲۱۴ درصد رشد از ۳۱۰ به ۹۷۴ میلیارد تومان افزایش پیدا می‌کند اما این رشد پس از پایان جنگ و در دوران هشت ساله ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی به هزار و ۳۳۴ درصد می‌رسد و رقم کلی بودجه کشور ۱۴.۳ برابر می‌شود. در این دوره برای نخستین بار رقم برنامه مالی یکساله دولت از هزار میلیارد تومان فراتر می‌رود و تا در سال ۱۳۷۶ به ۱۸ هزار و ۸۶۲ میلیارد تومان بالغ می‌شود.سرعت رشد بودجه در دو دولت محمد خاتمی قدری کاهش پیدا می‌کند و به ۵۹۰ درصد می‌رسد.

دولت او که اداره کشور را با هزینه کرد سالانه ۲۳ هزار میلیارد تومانی در اختیار گرفته بود با تنظیم بودجه ۱۵۹ هزار میلیارد تومانی برای سال ۱۳۸۴ تحویل محمود احمدی‌نژاد می‌دهد. در دوره هشت ساله ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد که ایران از یک سو با رشد تاریخی درآمدهای نفتی مواجه شد و از سوی دیگر وارد چالش تحریم‌های بین‌المللی و وقوع اعتراض‌های گسترده مردمی علیه نتایج انتخابات سال ۱۳۸۸ شد، هزینه اداره کشور توسط دولت در مجموع ۲۸۰ درصد(۳.۸ برابر) رشد کرد و از ۱۹۱.۵ به ۷۲۷.۷ هزار میلیارد تومان رسید اما با روی کار آمدن دولت روحانی سیر نزولی سرعت رشد بودجه ایران همزمان با تشدید تحریم‌های اقتصادی آمریکا و افزایش دامنه شورش‌های شهری کاهش یافت. در حالی که نخستین بودجه تنظیم و اجرا شده توسط دولت او در سال ۱۳۹۳، ۸۰۳.۳ هزار میلیارد تومان بود، این رقم بر پایه لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ که روز چهارشنبه (۲ دسامبر/۱۲ آذر) و به عنوان آخرین بودجه تنظیمی دولت دوم روحانی به مجلس پیشنهاد شده، با ۲۰۳ درصد رشد به دو هزار و ۴۳۵.۷ هزار میلیارد تومان رسیده و نزدیک به ۳ برابر شده است. بدین ترتیب در میان دولت‌های پس از انقلاب ۱۳۵۷ بیشترین جهش رقم بودجه اداره کشور طی دو دولت پس از جنگ ایران و عراق و تحت اداره اکبر هاشمی رفسنجانی ثبت شده و در این میان دو دولت روحانی کمترین رشد هزینه اداره کشور را رقم زده است.