تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۹/۱۵ ساعت ۱۱:۰۰
کد مطلب : ۲۴۴۵۱۴
سونامی مهاجرتِ موزیسین‌ها از شادمهر تا رضا شیری
گروه فرهنگی: پاپ موسیقی پولسازی است و در همه کشورها جنبه‌ی تجاری بودن موسیقی پاپ مورد توجه بوده و هست. یکی از اهداف تهیه‌کنندگان ایرانی نیز کسب درآمد است که با تولید آلبوم و برگزاری کنسرت‌های سالانه محقق می‌شود. البته باید یادآور شد که تعداد تهیه‌کنندگان و موسساتی که در جهت تولید آثار و برگزاری کنسرت‌های پاپ فعالیت می‌کنند بسیار کمتر از تعداد خوانندگانی است که به صورت حرفهای در حال فعالیت هستند. این عدم تناسب بخشی از دلایل ایجاد مافیایی است که بر نوع و نحوه انتخاب خوانندگان و آثار آن‌ها تاثیر می‌گذارد، چراکه تعداد تهیه‌کنندگان و کنسرت‌گذاران ایرانی بیشتر از انگشتان دو دست نیست و همین محدودیت باعث شده چند نفر معدود بر نحوه انتخاب خوانندگان نظارت کنند و برای مطرح کردن آن‌ها تصمیم بگیرند. به طور معمول تهیه‌کنندکان و موسساتی که در زمینه موسیقی پاپ فعالیت می‌کنند با تنظیم قراردادهای یکطرفه خوانندگان پاپ را برای مدت زمانی مشخص در اختیار می‌گیرند و بر نحوه فعالیت آن‌ها نظارت می‌کنند و با تولید آثار و برگزاری کنسرت‌های متعدد ضمن مطرح کردن خواننده، توسط او سود سرشاری به جیب می‌زنند و پس از مدتی نیز خواننده دیگری را جاگزین فرد قبلی می‌کنند و این چرخه همچنان ادامه دارد. تهیه‌کنندگان مذکور نه تنها به دیگر سبک‌های موسیقی توجهی ندارند بلکه خوانندگان پاپ دهه‌های گذشته را نادیده می‌گیرند و یکی از دلایل‌عدم فعالیت و انزوای خوانندگان دهه هفتاد و هشتاد همین نگرش و عملکرد است.
در گذشته‌ای نه چندان دور برای گزینش خوانندگان پاپ از متقاضیان آزمون‌های تخصصی گرفته می‌شد که این اتفاق خوب نیز سالهاست منسوخ شده و اختیار انتخاب خوانندگان به دست همان چند تهیه کننده افتاده است. از آنجا که تهیه‌کنندگان و موسسه‌های موجود صرفا به ستاره‌سازی و کسب درآمد و سودهای کلان فکر می‌کنند، خواه ناخواه استعداد و ویژگی‌های مهم خواننده شدن را نادیده می‌گیرند و خصوصیات ظاهری و شخصی افراد را مورد توجه قرار می‌دهند و اینگونه است که گاه خوانندگان بی‌استعداد و عاری از دانش و سواد به ستاره‌هایی کم فروغ تبدیل می‌شوند و چند صباحی طعم سلبریتی بودن را می‌چشند و کمی بعد فراموش می‌شوند. همه این اتفاقات؛ حاشیه‌هایی را به همراه دارد و گاه مهاجرت و فرار خوانندگان را. این امر مدتی است شکل جدی‌تری هم به خود گرفته است. البته در سالهای قبل نیز چنین اتفاقاتی رخ داده اما به شدت امروز نبوده و امروز با وجود امکانات و اتفاقات جدید، شکل جدی‌تری به خود گرفته است. اما آن امکانات و اتفاقات جدید چه مواردی هستند؟ ترکیه که در همسایگی ایران قرار دارد حال یکی از کشورهایی است که بیش از پیش مورد توجه ایرانیان و خوانندگانی است که قصد مهاجرت دارند، چراکه این کشور نسبت فعالیت موزیسین‌ها سختگیری نمی‌کند و همین موضوع برای خوانندگان ایرانی امکانی است که ادامه فعالیت دهند و طی همکاری با شبکه‌های ماهواره‌ای بیش از پیش مورد توجه قرار گیرند. از سویی وجود مشاغل کاذب و سودآور عامل وسوسه برانگیز دیگری است که مهاجران و خوانندگان را به رفتن ترغیب می‌کند. تاسیس و مدیریت سایت‌های شرطبندی و اجرای برنامه در اماکنی چون کافه‌ها و رستوران‌ها و دیسکو... همگی امکاناتی هستند که در ایران وجود ندارند اما در ترکیه قابل دسترسی‌اند.
بنا به همین دلایل است که گاه خوانندگان با استعداد و گاه خوانندگان بی‌استعداد و عاری از صلاحیت به دلایل مختلف دست به مهاجرت زده‌اند. البته این مهاجرت‌ها محدود به خوانندگان نیست و نوازندگان و بازیگران نیز گاه برای بیشتر دیده شدن یا فعالیتهای جدی‌تر دست به چنین کاری زده‌اند. با وجود آنکه مهاجرت هنرمندان و هنرمندنماها از گذشته وجود داشته، اما طی یک سال گذشته شکل جدی‌تری به خود گرفته است. گرچه بحران بیماری کرونا و عدم برگزاری کنسرت‌ها (که یکی از اصلی‌ترین منابع کسب درآمد خوانندگان و تهیه‌کنندگان و کنسرت‌گذاران است) نیز در اخذ تصمیمات اینچنین بی‌تاثیر نبوده است. محمد الهیاری (مدیرکل دفتر موسیقی) هم درباره مهاجرت موزیسین‌های ایرانی و سختگیری‌های ارشاد نسبت به آن‌ها چنین اظهارنظر کرده: «راجع به این مسائل همواره اخبار زیادی وجود داشته و از این به بعد هم وجود خواهد داشت.» گزارش پیش‌رو به خوانندگان و نوازندگانی می‌پردازد که مهاجرت کرده‌اند.
شادمهر عقیلی، نماد خواننده موفق خارج‌نشین
شادمهر عقیلی یکی از نوازندگان و خوانندگانی است که سال‌ها قبل ایران را ترک کرد. البته شاید افراد دیگری همزمان یا پیش از او مهاجرت کرده باشند اما مهاجرت شادمهر عقیلی به دلیل شهرت او در ایران، بیش از دیگران در ذهن مردم و مخاطبان مانده است. از طرفی خوانندگان و فعالان موسیقی شادمهر عقیلی را سمبل خواننده موفقی می‌دانند که پس از کوچ نیز موفق است. البته باید گفت شادمهر عقیلی نیز پس از مهاجرت فراز و فرودهایی را طی کرده و نقدهایی بر فعالیت‌ها و آثار او وارد است.عقیلی پس از تولید اولین کاستش به اسم «بهار من» که در اواسط دهه هفتاد منتشر شد و اثری بی‌کلام بود، آلبوم‌های «مسافر»، «دهاتی»، «مشق سکوت»، «نغمه‌های شرقی»، «پر پرواز» را روانه بازار کرد. او در سال ۱۳۸۱ ایران را به مقصد کانادا ترک کرد و سپس به آمریکا کرد. شادمهر عقیلی کمی بعد طی همکاری با کمپانی «نوامیدیا» آلبوم «خیالی نیست» را منتشر کرد درحالی‌که کمی قبل‌تر نسخه بی‌کیفیت آن در ایران منتشر شده بود. او پس از مهاجرت تاکنون به طور کم و بیش در عرصه موسیقی فعال بوده اما هرگز موفقیت‌های قبلی‌اش در ایران را تکرار نکرده است. آخرین خبر حاشیه‌ساز درباره شادمهر بازی ریحانه پارسا (بازیگر تازه مهاجرت کرده سینما) در یکی از نماهنگ‌های اوست که هوادارانش را به تعجب واداشته است.
امیرحسین مقصودلو، تتلوی معروف
امیرحسین مقصودلو از خوانندگانی است که سال‌ها پیش به همراه تعدادی دیگر از هم نسلانش فعالیت خود را به صورت زیرزمینی آغاز کرد و کمی بعد به یکی از خوانندگان پرحاشیه تبدیل شد. تتلو زمانی که در ایران بود، برای کسب مجوز راه‌های مختلفی را امتحان کرد. او در زمان انتخابات ریاست‌جمهوری به هوادارانش وعده برگزاری کنسرت در برج میلاد را داد که البته میسر نشد. تتلو پس از آنکه از دریافت مجوز فعالیت ناامید شد، برای جذب مخاطبان بیشتر حربه‌های مختلفی را به کار گرفت. او از مقطعی، نسبت به اتفاقات اجتماعی و سیاسی واکنش‌های نامتعارف نشان داد و درباره برخی مقامات و مسئولان به اظهارنظر پرداخت و کمی بعد موضوع حجاب زنان را پیش کشید و مردم و مخاطبانش را مورد توهین و فحاشی قرار داد تا آنجا که برای مدت کوتاهی بازداشت شد. امیرحسین مقصودلو در نهایت از ایران به کشور ترکیه رفت و با فعالیتهای اینستاگرامی مخاطبان و فالورهای خود را افزایش داد. در ادامه، توهین‌ها و اعمال خارج از عرف و غیراخلاقی تتلو باعث شد اینستاگرام در اردیبهشت امسال صفحه شخصی او را با بیش از ۴ میلیون فالوور برای همیشه ببنند. برخی می‌گویند تتلو به اتفاق برخی دیگر از ایرانیان ساکن ترکیه در زمینه سایت‌های شرطبندی فعالیت می‌کند و با فروش آهنگ‌هایش روزگار می‌گذراند. تتلو پس از مهاجرت به ترکیه اولین کنسرتش را در کشور گرجستان را برگزار کرد و پس از آن هیچگاه فعالیت موفقیت‌آمیز و مهمی نداشته است. شاید بتوان گفت مهاجرت تتلو سرآغاز مهاجرت‌های بعدی برخی از اهالی موسیقی بود که تا امروز ادامه داشته است.
ایمان جعفری‌پویان، نوازنده‌ای با کارنامه فاخر و بلند بالا
ایمان جعفری‌پویان یکی از نوازندگان و آهنگسازان با سابقه ایرانی است که از سال ۱۳۶۹ فعالیت حرفهای خود را آغاز کرده و از آن زمان تاکنون با خوانندگان مطرحی همکاری کرده است. او در آلبوم‌های «آه باران» با آهنگسازی مزدا انصاری و خوانندگی زنده‌یاد محمدرضا شجریان، «با ستاره‌ها» ساخته محمدجواد ضرابیان و خوانندگی همایون شجریان، «سایه دوست» با آهنگسازی و خوانندگی عبدالحسین مختاباد، «سلول شخصی» و «ساعتا خوابن» با آهنگسازی و خوانندگی رضا یزدانی، «جرس» ساخته میدیا فرج نژاد و خوانندگی سینا سرلک، «راز گشا» ساخته عباس خوشدل و خوانندگی علیرضا افتخاری، «شب سربی» با صدای نیما مسیحا و چند اثر دیگر به عنوان نوازنده حضور داشته است. او همچنین در ارکستر خوانندگان پاپ از جمله محسن یگانه، رضا صادقی نوازندگی کرده و در ارکستر ملی ایران به رهبری فرهاد فخرالدینی، ارکستر سمفونیک صدا و سیما به رهبری محمد بیگلری پورو نادر مرتضی‌پور و دیگر ارکسترها، به عنوان نوازنده سولیست کلارینت و ساکسیفون حضور داشته است.
چندی پیش فیلمی در فضای مجازی منتشر شد که طی آن ایمان جعفری‌پویان در خیابانی در ترکیه نوازندگی می‌کرد. انتشار این اثر تصویری واکنش‌های مختلفی را از سوی هنرمندان و همکاران وی در پی داشت. برخی از فعالان موسیقی ساکن ایران از این اتفاق ابراز تاسف نمودند و برخی دیگر او را برای اجراهای خیابانی (که در دیگرکشورها مرسوم است و حتی سبک محسوب می‌شود) تحسین کردند. تعدادی از هنرمندان نیز از اینکه جامعه موسیقی کشور قدر و منزلت این نوازنده کهنه‌کار را ندانسته، متاسف شدند. بعدتر، پس از انتشار خبر نوازندگی ایمان جعفری‌پویان در ترکیه مشخص شد که او بیش از دو سال است مهاجرت کرده و مدت‌هاست در خیابان‌های ترکیه به نوازندگی ساکسیفون می‌پردازد و فیلم اجراهای‌اش را در صفحه شخصی‌اش منتشر می‌کند. بنا به واکنش‌های ایمان جعفری‌پویان نسبت به مهاجرتش و توضیحاتی که گاه در صفحه مجازی‌اش منتشر کرده، این هنرمند عرصه موسیقی از مهاجرتش راضی است و قرار است طی همکاری با هنرمندان و خوانندگان ترک آثار جدیدی را ارائه دهد. جعفری‌پویان گاه همراه با خوانندگان و نوازندگان ترک کنسرت‌های آنلاین و مجازی برگزار می‌کند. در نهایت ایمان جعفری‌پویان به مدد بروز حواشی اجراهای خیابانی‌اش پس از مدت‌ها مورد توجه رسانه‌های داخلی و خارجی قرار گرفت و با برخی رسانه‌ها درباره اتفاقات رخ داده گفتگو کرد. حال اینکه دلیل اصلی مهاجرت این نوازنده برجسته کلارینت و ساکسیفون چه بود، موضوعی است که دلیل اصلی آن هنوز مشخص نیست.
مانی رهنما، بیحاشیه و کاربلد
مانی رهنما که یکی از شاگردان زنده‌یاد بابک بیات (آهنگساز و نوازنده) است و در دهه هفتاد همراه با هم نسلانش برای بقا موسیقی پاپ تلاش کرد، یکی دیگر از خوانندگانی است که طی ماه‌های گذشته از ایران به ترکیه رفت. رهنما آن زمان که در ایران زندگی می‌کرد آلبوم‌هایی چون «مرسدس»، «فصل پرواز»، «اعتراض»، «آخرین غزل»، «کجا به خنده می‌رسیم»، «من و تو» و «با خودم می‌رقصم» را با مجوز ارشاد روانه بازار کرده بود. او که طی سالهای فعالیتش در زمینه تدریس نیز فعال بوده، سال ۱۳۸۶ با صبا راد (مجری تلویزیون) ازدواج کرد. او چند ماه قبل، اوائل تابستان گذشته همراه همسرش به ترکیه مهاجرت کرد و در شب تولدش این خبر را به طور رسمی اعلام نمود. کمی بعد صبا راد نیز با انتشار پستی در صفحه اینستاگرامش این خبر را تایید کرد.
مانی رهنما در همان مقطع یکی از دلایل مهاجرتش را آلودگی هوای تهران دانسته و سپس گفته بود: می‌خواهد برای اعتلای موسیقی کشور از فرصت‌های خوبی که در ترکیه وجود دارد، استفاده کند و قصدش این است با تاسیس استودیو و دفتر به خواسته‌هایش جامه عمل بپوشاند. وی سپس طی انتشار ویدئویی گفته بود: «ما به طور کلی به ترکیه مهاجرت نکرده‌ایم، بلکه خانه ما در ترکیه است. ما قصدمان این است که اینجا را بشناسیم و فعالیتهای تجاری و فرهنگی انجام دهیم و حتی به افرادی که می‌خواهند اینجا زندگی کنند کمک کنیم.»
محمد الهیاری طی گفتگویی که در تاریخ پنجم آبان ماه با یکی از رسانه‌ها داشته بی‌آنکه نامی ببرد از مهاجرت مانی رهنما و همسرش صحبت کرده و گفته است: «فرض بفرمایید هنرمندی به همراه همسرش اخیرا به کشور ترکیه مهاجرت کرده است. هنرمندی که اتفاقا از خوانندگان خوش نام کشورمان بوده و هیچ وقت هم در دفتر موسیقی وزارت ارشد و سازمان صداوسیما مسئله‌ای در رابطه با مجوز نداشته است. حتی خود من طی زمان حضورم در دفتر آموزش‌ها و یکبار هم در دفتر موسیقی گفتگوهایی را با او انجام داده بودم. اما خب می‌بینیم که این هنرمند به یکباره مهاجرت کرد. مهاجرتی که ممکن است یک هنرمند به جهت دلزدگی از مجموع شرایط آن را انتخاب کرده باشد.»
مهدی مدرس، خواننده‌ای که با روی صحنه بردن گربه ممنوع‌الکار شد
مهدی مدرس یکی دیگر از خوانندگان پاپ است که در دهه هشتاد فعالیتهای پررنگ و طرفدارانی داشت. او که فعالیت حرفهای خود را از سال ۱۳۷۶ آغاز کرده، جزو خوانندگانی است که پیش از عمومیت یافتن اینترنت و تعدد شبکه‌های ماهواره ای، مورد توجه مخاطبان قرار گرفت. مدرس یکی از خوانندگانی بود که نماهنگ‌هایش به طور معمول از شبکه‌های ماهواره‌ای مهاجر و ایران موزیک پخش می‌شد و این اتفاق بر تعداد هوادارانش افزوده بود.
مدرس در دوران فعالیتش قطعات مشترکی را با فرزاد فرزین تولید کرد و در قطعه «پشت صحنه» با فرزاد فرزین و مهدی مقدم هم خوانی کرد و اثرش مورد توجه طرفدارانش قرار گرفت. وی در کنسرتی که سال ۱۳۹۷ برگزار شد، برای حمایت از حیوانات گربه‌ای را روی صحنه برد و همین اتفاق باعث ممنوع‌الکاری‌اش شد که سه سال طول کشید. ممنوع‌الکاری مهدی مدرس درنهایت باعث مهاجرتش به کشور آلمان شد. او در گفتگوهایی که با شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان داشته علت مهاجرتش را حاشیه‌های کنسرت سال ۹۷ و ممنوع‌الکاری‌اش دانسته است. او پس از انتشار اخباری مبنی بر مهاجرتش نسبت به توجه رسانه‌ها به این موضوع انتقاد کرده و نوشت: «سه سال ممنوع‌الکار و ممنوع‌التصویر بودم و صدای کسی درنیامد و هیچ رسانه‌ای از داخل ایران مرا حمایت نکرد و حال تیتر رسانه‌ها شده‌ام.» (نقل به مضمون). مهدی مدرس قرار است در آلمان آثار جدیدی تولید کند. باید دید او طی ماه‌های آینده چه آثاری را تولید می‌کند و آیا بازهم مورد توجه قرار خواهد گرفت؟
مهراد جم، فاقد ویژگی‌های ستاره شدن
مهراد جم یکی از خوانندگان نوظهور موسیقی پاپ است که اوائل آبان ماه بدون انتشار اخبار قبلی از ایران به ترکیه رفته است. جم اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۸ اولین قطعه رسمی خود را با نام «شمال» خواند و پس از آن تک آهنگ «غمت نباشه» را روانه بازار کرد و با حمایت‌هایی که از او شد طی مدت زمان کوتاهی تنها با دو اثر تولیدی مورد توجه مخاطبان پاپ قرار گرفت. برخی نیز دلیل شهرت زودهنگام مهراد جم را حضورش در تلویزیون و برنامه نوروزی علی ضیاء می‌دانند. او بهمن سال ۱۳۹۸ اولین کنسرتش را در جزیره کیش برگزار کرد. باید یادآور شد مهراد جم با مهاجرتش بیش از قبل مورد توجه قرار گرفت و مطرح شد. البته این خواننده که با حمایت تهیه‌کننده‌اش مطرح شد، طی دوران سکونتش در ایران نیز آثار درخور و قابل توجهی نخوانده است. او اواخر مهر یا اوائل آبان ماه امسال بدون اطلاع قبلی و بدون هماهنگی با تهیه کننده‌اش که با او قرارداد داشته ایران را ترک کرده است. این کار که انتقادهای تهیه‌کننده‌اش را نیز در پی داشت، باعث شد رسانه‌ها به او بیش از پیش توجه کنند و ناخواسته باعث شهرت بیشترش شوند. باید یادآور شد بخش عمده‌ای از این توجه به دلیل حمایت یکی از سلبریتی‌های اینستاگرامی از مهراد جم است. این چهره اینستاگرامی بیش از نه میلیون فالوور دارد که این موضوع نیز در انعکاس اخبار و حواشی مهراد جم بی‌تاثیر نبوده است. . پس از مهاجرت جم، برخی رسانه‌ها این اتفاق را نوعی لابی‌گری برای مطرح شدن بیشتر او دانستند که توسط تهیه‌کننده و تنظیم‌کننده آثارش رقم خورده است که البته این نظریه در حد حدس و گمان است و مبنای محکمی ندارد. در نهایت مهاجرت خواننده تازه کار عرصه پاپ تا آن حد مورد توجه قرار گرفت که محمد الهیاری (مدیرکل دفتر موسیقی) درباره این اتفاق با رسانه‌ها صحبت کرد و در این‌باره گفت: «شاید کم سن و سالی باعث این تصمیم عجولانه شده باشد و کارهای ارائه شده او به ارشاد طی سالهای اخیر همه مجوز گرفته‌اند.»الهیاری یکی از دلایل مهاجرت مهراد جم را همکاری او با سایت‌های شرطبندی دانسته و گفت: «ورودی که سایت‌های شرطبندی به حیطه خواننده‌ها می‌کنند و توجه آن‌ها را به درآمدهای آنچنانی جلب می‌کنند، ممکن است در ابتدا مانند سرابی باشد و خواننده را به خارج از کشور بکشد.» مهراد جم قصد دارد در ترکیه به فعالیتهای خود ادامه دهد و باید دید در آینده تا چه حد مورد توجه مخاطبان عام موسیقی قرار خواهد گرفت.
فرشاد حسامی، تنظیم‌کننده آثار خوانندگان مطرح
فرشاد حسامی یکی دیگر از موزیسین‌هایی است که به تازگی از ایران مهاجرت کرده است. فرشاد حسامی علاوه بر نوازندگی و آهنگسازی در زمینه تنظیم نیز فعالیتهای جدی و مهمی داشته و با خوانندگانی چون محمد اصفهانی، محمد علیزاده، محسن چاوشی، فریدون آسرایی، همکاری کرده است. برخی یکی از دلایل مهم موفقیت آلبوم «ابراهیم» محسن چاوشی را تنظیم خوب قطعاتش در این اثر می‌دانند که توسط فرشاد حسامی انجام شده است. حسامی شهریورماه امسال طی گفتگو با ایلنا، بی‌آنکه خبر از مهاجرتش دهد، درباره موضوعاتی چون تنظیم و میکس و مسترینگ در ایران صحبت کرده و از برگزاری کلاس‌هایی خبر داده بود که به صورت آنلاین و مجازی در بحران کرونا برگزار می‌کند. او در این گفتگو نسبت به وضعیت اهالی موسیقی و نوازندگان در پاندمی کرونا انتقاد کرده بود و ضمن تاکید بر اینکه تهیه‌کنندگان و خوانندگان از نوازنده‌ها سوءاستفاده می‌کنند، گفته بود: «موسیقی ما پیش از بیماری کرونا نیز درگیر بحران بوده و طی نه ماه گذشته نوازندگان بیشترین ضرر را متحمل شده‌اند. به نظرم دستمزد خوانندگان تا آن حد بالاست که اگر بیماری کرونا ده سال دیگر هم ادامه یابد، با مشکل خاصی مواجه نمی‌شوند! آن‌ها خانه‌شان را خریده‌اند و پول‌هایشان را هم دارند. تا آنجا که خبر دارم تقریبا هیچکدام از خواننده‌ها؛ نوازندگان خود را حمایت نکرده‌اند.» حسامی در بخشی دیگر از صحبت‌هایش گفته است: «مشکل اینجاست که کار و حرفه اصلی برخی تهیه‌کنندگان اصلا موسیقی نیست و یکی از مشکلات ما این است که تعداد آن‌ها نسبت به گذشته افزایش یافته است. موسیقی ما در حال حاضر به دست افراد غیرمتخصص افتاده است.»
در نهایت، فرشاد حسامی بی‌سر و صدا و بدون حاشیه ایران را ترک کرد. او کمی پس از مهاجرتش؛ در گفتگو با یکی از رسانه‌های داخلی درباره این اتفاق گفته بود، اواخر شهریورماه ایران را ترک کرده و فعلا برنامه‌ای برای بازگشت به ایران ندارد. باید یادآور شد که کلاس‌های مجازی و آنلاین فرشاد حسامی همچنان برگزار می‌شود و او شاگردانی در داخل ایران دارد و به آموزش آن‌ها مشغول است. می‌توان اینگونه استنباط کرد که فرشاد حسامی برای فعالیتهای گسترده‌تر در محیطی آرام تصمیم به مهاجرت گرفته و آنگونه که از توضیحات او در صفحات مجازی پیداست، پروژه‌های جدیدی را در دست تولید دارد.
رضا شیری، خواننده‌ای که از سر شکم سیری مهاجرت کرد
رضا شیری خواننده موسیقی پاپ، آخرین موزیسینی است که طی روزها و هفته‌های گذشته به ترکیه مهاجرت کرده است. شیری فعالیت حرفهای خود در عرصه خوانندگی را اوائل دهه هشتاد آغاز کرد. او اولین آثارش را در شبکه‌های ماهواره‌ای منتشر کرد و همین اتفاق باعث ممنوع‌الکاری‌اش شد. او در روزهای گذشته از ایران مهاجرت کرده و به کشور ترکیه رفته و حتی خانواده و فرزندانش را در جریان این اتفاق نگذاشته و بدون خبر قبلی ایران را ترک کرده است. شیری پس از خروج از ایران در برنامه‌ای اینستاگرامی درباره این اتفاق به مسعود صادقلو (خواننده پاپ ساکن ایران) توضیح داده و گفته: «من ۳۷ سال به مملکتم خدمت کرده‌ام و مملکت نیز ۳۷ سال به من خدمت کرده است. من نه فرار کردم و نه از مردم ایران بدی دیده‌ام و نه به مملکتم پشت کرده‌ام. فقط برای تغییر سبک زندگی‌ام پس از ۳۷ سال از ایران خارج شده‌ام.» شیری در همان گفتگو اذعان داشته که فرزنداش هر زمان بخواهد می‌توانند به ترکیه رفته و با او زندگی کند و فقط اشک‌های مادرش می‌تواند او را به ایران بازگرداند. او اینگونه ادامه داده است: «ارشاد در اوج جوانی مرا ۴ سال ممنوع‌الکار کرد، اما من حلالشان کرده‌ام. من در اوج جوانی که می‌توانستم کنسرت برگزار کنم، ممنوع‌الکار شدم. من اگر پس از آهنگ «بزن زیر گریه» که شروع به مجوز گرفتن کردم، کنسرت می‌دادم، می‌توانستم جزو نسل اولی‌هایی باشم که کنسرت برگزار کردند و خب اگر اینطور بود اتفاقات خوبی برای من می‌افتاد. اما نگذاشتند. به واسطه چهار سال ممنوع‌الکاری خیلی از رفقایم را از دست دادم. خیلی کارها می‌توانستم انجام دهم، که نشد. من با خاک یکسان شدم و اگر آدم قدرتمندی نبودم و خدا پشتم نبود شاید الان بهترین شغل برایم کارگری کارخانه بود. من درآمد خوبی دارم و شمال و کردان زمین و ویلایم را داشته‌ام و از شکم سیری به ترکیه آمده‌ام و فرار نکرده‌ام. من فرزند ایرانم و حالا می‌خواهم به سبکی که دلم می‌خواهد زندگی کنم.» شیری در حال حاضر در کشور ترکیه ساکن است و باید دید فعالیتهای هنری او در آینده به چه شکل خواهد بود.
هومن نامداری، نوازنده، رهبر ارکستر و تنظیم‌کننده‌ی بیحاشیه
هومن نامداری یکی دیگر از اهالی موسیقی است که همزمان با مهاجرت مانی رهنما و همسرش صبا راد به کانادا مهاجرت کرد. او نوازنده، آهنگساز و تنظیم کننده موسیقی است و شاید نزد عوام از شهرت بسیاری برخوردار نباشد اما اهالی موسیقی و فعالان این عرصه او را به خوبی می‌شناسند. نامداری تا دو سال گذشته به عنوان تنظیم‌کننده و رهبر ارکستر با احسان خواجه امیری همکاری داشت و قرار بود پس از مدتی وقفه این همکاری ادامه پیدا کند که با مهاجرتش این احتمالات نیز پایان یافت. فعالیتهای هومن نامداری محدود به موسیقی نبوده و او با پروژه‌های سینمایی و تلویزیونی نیز همکاری داشته است. نامداری سال ۱۳۸۹ به عنوان نوازنده در سریال «آسمان همیشه ابری نیست» ساخته سعید عالم زاده حضور یافته و سال ۱۳۹۰ به گروه موسیقی سریال «مختارنامه» ساخته داود میرباقری پیوسته و نوازندگی کرده است. احسان خواجه امیری پس از مهاجرت هومن نامداری ضمن انتشار ویدئویی از یک کنسرت قدیمی در صفحه شخصی‌اش، درباره او نوشته است: «در این کنسرت هومن نامداری عزیز که سال‌ها رهبر ارکسترم بود و سارا نائینی عزیز هنرنمایی می‌کنند که الان هر دو برای زندگی بهتر مهاجرت کرده‌اند.» هومن نامداری علاوه بر همکاری با احسان خواجه امیری با گروه «داماهی» و خوانندگانی چون مهدی یراحی و محمد معتمدی همکاری داشته است. او همچنین در چهارمین جشن سالانه «موسیقی ما» تندیس طلایی بهترین تنظیم‌کننده موسیقی پاپ از دید کارشناسان را کسب کرده است. او در حال حاضر ساکن کشور کاناداست.
نظر دفتر موسیقی درباره بازگشت مهاجران چیست؟
محمد الهیاری در گفتگویی که در تاریخ پنجم آبان ماه با یکی از خبرگزاری‌ها داشت، درباره بازگشت هنرمندان مهاجرت کرده ایرانی به کشور نیز توضیحاتی داده و گفته: «موضوع پیچیده و پوشیده‌ای نیست که تصمیم‌گیری در رابطه با این مسائل قطعا از عهده دفتر موسیقی خارج است. اما طبیعی است اگر ما در دفتر موسیقی با هنرمندنی مواجه شویم که خواهان بازگشت به کشور و فعالیت در چهارچوب‌های نظام جمهوری اسلامی باشد، به طور حتم در این زمینه با نهادهای ذیربط گفتگو و طرح مسئله خواهیم کرد، ولی اینکه به سرانجام برسد یا نرسد طبیعتا بسته به برخی شرایط است که دفتر موسیقی وزارت ارشاد ممکن است به همه آن‌ها دسترسی نداشته باشد.» در پایان باید دید که سونامی مهاجرت خوانندگان، نوازندگان و آهنگسازان موسیقی با وجود بحران کرونا و دیگر مسائلی که همواره دامن گیر موسیقی کشور بوده، چه سمت و سویی پیدا خواهد کرد و تا کجا ادامه خواهد داشت.
در گذشته‌ای نه چندان دور برای گزینش خوانندگان پاپ از متقاضیان آزمون‌های تخصصی گرفته می‌شد که این اتفاق خوب نیز سالهاست منسوخ شده و اختیار انتخاب خوانندگان به دست همان چند تهیه کننده افتاده است. از آنجا که تهیه‌کنندگان و موسسه‌های موجود صرفا به ستاره‌سازی و کسب درآمد و سودهای کلان فکر می‌کنند، خواه ناخواه استعداد و ویژگی‌های مهم خواننده شدن را نادیده می‌گیرند و خصوصیات ظاهری و شخصی افراد را مورد توجه قرار می‌دهند و اینگونه است که گاه خوانندگان بی‌استعداد و عاری از دانش و سواد به ستاره‌هایی کم فروغ تبدیل می‌شوند و چند صباحی طعم سلبریتی بودن را می‌چشند و کمی بعد فراموش می‌شوند. همه این اتفاقات؛ حاشیه‌هایی را به همراه دارد و گاه مهاجرت و فرار خوانندگان را. این امر مدتی است شکل جدی‌تری هم به خود گرفته است. البته در سالهای قبل نیز چنین اتفاقاتی رخ داده اما به شدت امروز نبوده و امروز با وجود امکانات و اتفاقات جدید، شکل جدی‌تری به خود گرفته است. اما آن امکانات و اتفاقات جدید چه مواردی هستند؟ ترکیه که در همسایگی ایران قرار دارد حال یکی از کشورهایی است که بیش از پیش مورد توجه ایرانیان و خوانندگانی است که قصد مهاجرت دارند، چراکه این کشور نسبت فعالیت موزیسین‌ها سختگیری نمی‌کند و همین موضوع برای خوانندگان ایرانی امکانی است که ادامه فعالیت دهند و طی همکاری با شبکه‌های ماهواره‌ای بیش از پیش مورد توجه قرار گیرند. از سویی وجود مشاغل کاذب و سودآور عامل وسوسه برانگیز دیگری است که مهاجران و خوانندگان را به رفتن ترغیب می‌کند. تاسیس و مدیریت سایت‌های شرطبندی و اجرای برنامه در اماکنی چون کافه‌ها و رستوران‌ها و دیسکو... همگی امکاناتی هستند که در ایران وجود ندارند اما در ترکیه قابل دسترسی‌اند.
بنا به همین دلایل است که گاه خوانندگان با استعداد و گاه خوانندگان بی‌استعداد و عاری از صلاحیت به دلایل مختلف دست به مهاجرت زده‌اند. البته این مهاجرت‌ها محدود به خوانندگان نیست و نوازندگان و بازیگران نیز گاه برای بیشتر دیده شدن یا فعالیتهای جدی‌تر دست به چنین کاری زده‌اند. با وجود آنکه مهاجرت هنرمندان و هنرمندنماها از گذشته وجود داشته، اما طی یک سال گذشته شکل جدی‌تری به خود گرفته است. گرچه بحران بیماری کرونا و عدم برگزاری کنسرت‌ها (که یکی از اصلی‌ترین منابع کسب درآمد خوانندگان و تهیه‌کنندگان و کنسرت‌گذاران است) نیز در اخذ تصمیمات اینچنین بی‌تاثیر نبوده است. محمد الهیاری (مدیرکل دفتر موسیقی) هم درباره مهاجرت موزیسین‌های ایرانی و سختگیری‌های ارشاد نسبت به آن‌ها چنین اظهارنظر کرده: «راجع به این مسائل همواره اخبار زیادی وجود داشته و از این به بعد هم وجود خواهد داشت.» گزارش پیش‌رو به خوانندگان و نوازندگانی می‌پردازد که مهاجرت کرده‌اند.
شادمهر عقیلی، نماد خواننده موفق خارج‌نشین
شادمهر عقیلی یکی از نوازندگان و خوانندگانی است که سال‌ها قبل ایران را ترک کرد. البته شاید افراد دیگری همزمان یا پیش از او مهاجرت کرده باشند اما مهاجرت شادمهر عقیلی به دلیل شهرت او در ایران، بیش از دیگران در ذهن مردم و مخاطبان مانده است. از طرفی خوانندگان و فعالان موسیقی شادمهر عقیلی را سمبل خواننده موفقی می‌دانند که پس از کوچ نیز موفق است. البته باید گفت شادمهر عقیلی نیز پس از مهاجرت فراز و فرودهایی را طی کرده و نقدهایی بر فعالیت‌ها و آثار او وارد است.عقیلی پس از تولید اولین کاستش به اسم «بهار من» که در اواسط دهه هفتاد منتشر شد و اثری بی‌کلام بود، آلبوم‌های «مسافر»، «دهاتی»، «مشق سکوت»، «نغمه‌های شرقی»، «پر پرواز» را روانه بازار کرد. او در سال ۱۳۸۱ ایران را به مقصد کانادا ترک کرد و سپس به آمریکا کرد. شادمهر عقیلی کمی بعد طی همکاری با کمپانی «نوامیدیا» آلبوم «خیالی نیست» را منتشر کرد درحالی‌که کمی قبل‌تر نسخه بی‌کیفیت آن در ایران منتشر شده بود. او پس از مهاجرت تاکنون به طور کم و بیش در عرصه موسیقی فعال بوده اما هرگز موفقیت‌های قبلی‌اش در ایران را تکرار نکرده است. آخرین خبر حاشیه‌ساز درباره شادمهر بازی ریحانه پارسا (بازیگر تازه مهاجرت کرده سینما) در یکی از نماهنگ‌های اوست که هوادارانش را به تعجب واداشته است.
امیرحسین مقصودلو، تتلوی معروف
امیرحسین مقصودلو از خوانندگانی است که سال‌ها پیش به همراه تعدادی دیگر از هم نسلانش فعالیت خود را به صورت زیرزمینی آغاز کرد و کمی بعد به یکی از خوانندگان پرحاشیه تبدیل شد. تتلو زمانی که در ایران بود، برای کسب مجوز راه‌های مختلفی را امتحان کرد. او در زمان انتخابات ریاست‌جمهوری به هوادارانش وعده برگزاری کنسرت در برج میلاد را داد که البته میسر نشد. تتلو پس از آنکه از دریافت مجوز فعالیت ناامید شد، برای جذب مخاطبان بیشتر حربه‌های مختلفی را به کار گرفت. او از مقطعی، نسبت به اتفاقات اجتماعی و سیاسی واکنش‌های نامتعارف نشان داد و درباره برخی مقامات و مسئولان به اظهارنظر پرداخت و کمی بعد موضوع حجاب زنان را پیش کشید و مردم و مخاطبانش را مورد توهین و فحاشی قرار داد تا آنجا که برای مدت کوتاهی بازداشت شد. امیرحسین مقصودلو در نهایت از ایران به کشور ترکیه رفت و با فعالیتهای اینستاگرامی مخاطبان و فالورهای خود را افزایش داد. در ادامه، توهین‌ها و اعمال خارج از عرف و غیراخلاقی تتلو باعث شد اینستاگرام در اردیبهشت امسال صفحه شخصی او را با بیش از ۴ میلیون فالوور برای همیشه ببنند. برخی می‌گویند تتلو به اتفاق برخی دیگر از ایرانیان ساکن ترکیه در زمینه سایت‌های شرطبندی فعالیت می‌کند و با فروش آهنگ‌هایش روزگار می‌گذراند. تتلو پس از مهاجرت به ترکیه اولین کنسرتش را در کشور گرجستان را برگزار کرد و پس از آن هیچگاه فعالیت موفقیت‌آمیز و مهمی نداشته است. شاید بتوان گفت مهاجرت تتلو سرآغاز مهاجرت‌های بعدی برخی از اهالی موسیقی بود که تا امروز ادامه داشته است.
ایمان جعفری‌پویان، نوازنده‌ای با کارنامه فاخر و بلند بالا
ایمان جعفری‌پویان یکی از نوازندگان و آهنگسازان با سابقه ایرانی است که از سال ۱۳۶۹ فعالیت حرفهای خود را آغاز کرده و از آن زمان تاکنون با خوانندگان مطرحی همکاری کرده است. او در آلبوم‌های «آه باران» با آهنگسازی مزدا انصاری و خوانندگی زنده‌یاد محمدرضا شجریان، «با ستاره‌ها» ساخته محمدجواد ضرابیان و خوانندگی همایون شجریان، «سایه دوست» با آهنگسازی و خوانندگی عبدالحسین مختاباد، «سلول شخصی» و «ساعتا خوابن» با آهنگسازی و خوانندگی رضا یزدانی، «جرس» ساخته میدیا فرج نژاد و خوانندگی سینا سرلک، «راز گشا» ساخته عباس خوشدل و خوانندگی علیرضا افتخاری، «شب سربی» با صدای نیما مسیحا و چند اثر دیگر به عنوان نوازنده حضور داشته است. او همچنین در ارکستر خوانندگان پاپ از جمله محسن یگانه، رضا صادقی نوازندگی کرده و در ارکستر ملی ایران به رهبری فرهاد فخرالدینی، ارکستر سمفونیک صدا و سیما به رهبری محمد بیگلری پورو نادر مرتضی‌پور و دیگر ارکسترها، به عنوان نوازنده سولیست کلارینت و ساکسیفون حضور داشته است.
چندی پیش فیلمی در فضای مجازی منتشر شد که طی آن ایمان جعفری‌پویان در خیابانی در ترکیه نوازندگی می‌کرد. انتشار این اثر تصویری واکنش‌های مختلفی را از سوی هنرمندان و همکاران وی در پی داشت. برخی از فعالان موسیقی ساکن ایران از این اتفاق ابراز تاسف نمودند و برخی دیگر او را برای اجراهای خیابانی (که در دیگرکشورها مرسوم است و حتی سبک محسوب می‌شود) تحسین کردند. تعدادی از هنرمندان نیز از اینکه جامعه موسیقی کشور قدر و منزلت این نوازنده کهنه‌کار را ندانسته، متاسف شدند. بعدتر، پس از انتشار خبر نوازندگی ایمان جعفری‌پویان در ترکیه مشخص شد که او بیش از دو سال است مهاجرت کرده و مدت‌هاست در خیابان‌های ترکیه به نوازندگی ساکسیفون می‌پردازد و فیلم اجراهای‌اش را در صفحه شخصی‌اش منتشر می‌کند. بنا به واکنش‌های ایمان جعفری‌پویان نسبت به مهاجرتش و توضیحاتی که گاه در صفحه مجازی‌اش منتشر کرده، این هنرمند عرصه موسیقی از مهاجرتش راضی است و قرار است طی همکاری با هنرمندان و خوانندگان ترک آثار جدیدی را ارائه دهد. جعفری‌پویان گاه همراه با خوانندگان و نوازندگان ترک کنسرت‌های آنلاین و مجازی برگزار می‌کند. در نهایت ایمان جعفری‌پویان به مدد بروز حواشی اجراهای خیابانی‌اش پس از مدت‌ها مورد توجه رسانه‌های داخلی و خارجی قرار گرفت و با برخی رسانه‌ها درباره اتفاقات رخ داده گفتگو کرد. حال اینکه دلیل اصلی مهاجرت این نوازنده برجسته کلارینت و ساکسیفون چه بود، موضوعی است که دلیل اصلی آن هنوز مشخص نیست.
مانی رهنما، بیحاشیه و کاربلد
مانی رهنما که یکی از شاگردان زنده‌یاد بابک بیات (آهنگساز و نوازنده) است و در دهه هفتاد همراه با هم نسلانش برای بقا موسیقی پاپ تلاش کرد، یکی دیگر از خوانندگانی است که طی ماه‌های گذشته از ایران به ترکیه رفت. رهنما آن زمان که در ایران زندگی می‌کرد آلبوم‌هایی چون «مرسدس»، «فصل پرواز»، «اعتراض»، «آخرین غزل»، «کجا به خنده می‌رسیم»، «من و تو» و «با خودم می‌رقصم» را با مجوز ارشاد روانه بازار کرده بود. او که طی سالهای فعالیتش در زمینه تدریس نیز فعال بوده، سال ۱۳۸۶ با صبا راد (مجری تلویزیون) ازدواج کرد. او چند ماه قبل، اوائل تابستان گذشته همراه همسرش به ترکیه مهاجرت کرد و در شب تولدش این خبر را به طور رسمی اعلام نمود. کمی بعد صبا راد نیز با انتشار پستی در صفحه اینستاگرامش این خبر را تایید کرد.
مانی رهنما در همان مقطع یکی از دلایل مهاجرتش را آلودگی هوای تهران دانسته و سپس گفته بود: می‌خواهد برای اعتلای موسیقی کشور از فرصت‌های خوبی که در ترکیه وجود دارد، استفاده کند و قصدش این است با تاسیس استودیو و دفتر به خواسته‌هایش جامه عمل بپوشاند. وی سپس طی انتشار ویدئویی گفته بود: «ما به طور کلی به ترکیه مهاجرت نکرده‌ایم، بلکه خانه ما در ترکیه است. ما قصدمان این است که اینجا را بشناسیم و فعالیتهای تجاری و فرهنگی انجام دهیم و حتی به افرادی که می‌خواهند اینجا زندگی کنند کمک کنیم.»
محمد الهیاری طی گفتگویی که در تاریخ پنجم آبان ماه با یکی از رسانه‌ها داشته بی‌آنکه نامی ببرد از مهاجرت مانی رهنما و همسرش صحبت کرده و گفته است: «فرض بفرمایید هنرمندی به همراه همسرش اخیرا به کشور ترکیه مهاجرت کرده است. هنرمندی که اتفاقا از خوانندگان خوش نام کشورمان بوده و هیچ وقت هم در دفتر موسیقی وزارت ارشد و سازمان صداوسیما مسئله‌ای در رابطه با مجوز نداشته است. حتی خود من طی زمان حضورم در دفتر آموزش‌ها و یکبار هم در دفتر موسیقی گفتگوهایی را با او انجام داده بودم. اما خب می‌بینیم که این هنرمند به یکباره مهاجرت کرد. مهاجرتی که ممکن است یک هنرمند به جهت دلزدگی از مجموع شرایط آن را انتخاب کرده باشد.»
مهدی مدرس، خواننده‌ای که با روی صحنه بردن گربه ممنوع‌الکار شد
مهدی مدرس یکی دیگر از خوانندگان پاپ است که در دهه هشتاد فعالیتهای پررنگ و طرفدارانی داشت. او که فعالیت حرفهای خود را از سال ۱۳۷۶ آغاز کرده، جزو خوانندگانی است که پیش از عمومیت یافتن اینترنت و تعدد شبکه‌های ماهواره ای، مورد توجه مخاطبان قرار گرفت. مدرس یکی از خوانندگانی بود که نماهنگ‌هایش به طور معمول از شبکه‌های ماهواره‌ای مهاجر و ایران موزیک پخش می‌شد و این اتفاق بر تعداد هوادارانش افزوده بود.
مدرس در دوران فعالیتش قطعات مشترکی را با فرزاد فرزین تولید کرد و در قطعه «پشت صحنه» با فرزاد فرزین و مهدی مقدم هم خوانی کرد و اثرش مورد توجه طرفدارانش قرار گرفت. وی در کنسرتی که سال ۱۳۹۷ برگزار شد، برای حمایت از حیوانات گربه‌ای را روی صحنه برد و همین اتفاق باعث ممنوع‌الکاری‌اش شد که سه سال طول کشید. ممنوع‌الکاری مهدی مدرس درنهایت باعث مهاجرتش به کشور آلمان شد. او در گفتگوهایی که با شبکه‌های ماهواره‌ای فارسی زبان داشته علت مهاجرتش را حاشیه‌های کنسرت سال ۹۷ و ممنوع‌الکاری‌اش دانسته است. او پس از انتشار اخباری مبنی بر مهاجرتش نسبت به توجه رسانه‌ها به این موضوع انتقاد کرده و نوشت: «سه سال ممنوع‌الکار و ممنوع‌التصویر بودم و صدای کسی درنیامد و هیچ رسانه‌ای از داخل ایران مرا حمایت نکرد و حال تیتر رسانه‌ها شده‌ام.» (نقل به مضمون). مهدی مدرس قرار است در آلمان آثار جدیدی تولید کند. باید دید او طی ماه‌های آینده چه آثاری را تولید می‌کند و آیا بازهم مورد توجه قرار خواهد گرفت؟
مهراد جم، فاقد ویژگی‌های ستاره شدن
مهراد جم یکی از خوانندگان نوظهور موسیقی پاپ است که اوائل آبان ماه بدون انتشار اخبار قبلی از ایران به ترکیه رفته است. جم اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۸ اولین قطعه رسمی خود را با نام «شمال» خواند و پس از آن تک آهنگ «غمت نباشه» را روانه بازار کرد و با حمایت‌هایی که از او شد طی مدت زمان کوتاهی تنها با دو اثر تولیدی مورد توجه مخاطبان پاپ قرار گرفت. برخی نیز دلیل شهرت زودهنگام مهراد جم را حضورش در تلویزیون و برنامه نوروزی علی ضیاء می‌دانند. او بهمن سال ۱۳۹۸ اولین کنسرتش را در جزیره کیش برگزار کرد. باید یادآور شد مهراد جم با مهاجرتش بیش از قبل مورد توجه قرار گرفت و مطرح شد. البته این خواننده که با حمایت تهیه‌کننده‌اش مطرح شد، طی دوران سکونتش در ایران نیز آثار درخور و قابل توجهی نخوانده است. او اواخر مهر یا اوائل آبان ماه امسال بدون اطلاع قبلی و بدون هماهنگی با تهیه کننده‌اش که با او قرارداد داشته ایران را ترک کرده است. این کار که انتقادهای تهیه‌کننده‌اش را نیز در پی داشت، باعث شد رسانه‌ها به او بیش از پیش توجه کنند و ناخواسته باعث شهرت بیشترش شوند. باید یادآور شد بخش عمده‌ای از این توجه به دلیل حمایت یکی از سلبریتی‌های اینستاگرامی از مهراد جم است. این چهره اینستاگرامی بیش از نه میلیون فالوور دارد که این موضوع نیز در انعکاس اخبار و حواشی مهراد جم بی‌تاثیر نبوده است. . پس از مهاجرت جم، برخی رسانه‌ها این اتفاق را نوعی لابی‌گری برای مطرح شدن بیشتر او دانستند که توسط تهیه‌کننده و تنظیم‌کننده آثارش رقم خورده است که البته این نظریه در حد حدس و گمان است و مبنای محکمی ندارد. در نهایت مهاجرت خواننده تازه کار عرصه پاپ تا آن حد مورد توجه قرار گرفت که محمد الهیاری (مدیرکل دفتر موسیقی) درباره این اتفاق با رسانه‌ها صحبت کرد و در این‌باره گفت: «شاید کم سن و سالی باعث این تصمیم عجولانه شده باشد و کارهای ارائه شده او به ارشاد طی سالهای اخیر همه مجوز گرفته‌اند.»الهیاری یکی از دلایل مهاجرت مهراد جم را همکاری او با سایت‌های شرطبندی دانسته و گفت: «ورودی که سایت‌های شرطبندی به حیطه خواننده‌ها می‌کنند و توجه آن‌ها را به درآمدهای آنچنانی جلب می‌کنند، ممکن است در ابتدا مانند سرابی باشد و خواننده را به خارج از کشور بکشد.» مهراد جم قصد دارد در ترکیه به فعالیتهای خود ادامه دهد و باید دید در آینده تا چه حد مورد توجه مخاطبان عام موسیقی قرار خواهد گرفت.
فرشاد حسامی، تنظیم‌کننده آثار خوانندگان مطرح
فرشاد حسامی یکی دیگر از موزیسین‌هایی است که به تازگی از ایران مهاجرت کرده است. فرشاد حسامی علاوه بر نوازندگی و آهنگسازی در زمینه تنظیم نیز فعالیتهای جدی و مهمی داشته و با خوانندگانی چون محمد اصفهانی، محمد علیزاده، محسن چاوشی، فریدون آسرایی، همکاری کرده است. برخی یکی از دلایل مهم موفقیت آلبوم «ابراهیم» محسن چاوشی را تنظیم خوب قطعاتش در این اثر می‌دانند که توسط فرشاد حسامی انجام شده است. حسامی شهریورماه امسال طی گفتگو با ایلنا، بی‌آنکه خبر از مهاجرتش دهد، درباره موضوعاتی چون تنظیم و میکس و مسترینگ در ایران صحبت کرده و از برگزاری کلاس‌هایی خبر داده بود که به صورت آنلاین و مجازی در بحران کرونا برگزار می‌کند. او در این گفتگو نسبت به وضعیت اهالی موسیقی و نوازندگان در پاندمی کرونا انتقاد کرده بود و ضمن تاکید بر اینکه تهیه‌کنندگان و خوانندگان از نوازنده‌ها سوءاستفاده می‌کنند، گفته بود: «موسیقی ما پیش از بیماری کرونا نیز درگیر بحران بوده و طی نه ماه گذشته نوازندگان بیشترین ضرر را متحمل شده‌اند. به نظرم دستمزد خوانندگان تا آن حد بالاست که اگر بیماری کرونا ده سال دیگر هم ادامه یابد، با مشکل خاصی مواجه نمی‌شوند! آن‌ها خانه‌شان را خریده‌اند و پول‌هایشان را هم دارند. تا آنجا که خبر دارم تقریبا هیچکدام از خواننده‌ها؛ نوازندگان خود را حمایت نکرده‌اند.» حسامی در بخشی دیگر از صحبت‌هایش گفته است: «مشکل اینجاست که کار و حرفه اصلی برخی تهیه‌کنندگان اصلا موسیقی نیست و یکی از مشکلات ما این است که تعداد آن‌ها نسبت به گذشته افزایش یافته است. موسیقی ما در حال حاضر به دست افراد غیرمتخصص افتاده است.»
در نهایت، فرشاد حسامی بی‌سر و صدا و بدون حاشیه ایران را ترک کرد. او کمی پس از مهاجرتش؛ در گفتگو با یکی از رسانه‌های داخلی درباره این اتفاق گفته بود، اواخر شهریورماه ایران را ترک کرده و فعلا برنامه‌ای برای بازگشت به ایران ندارد. باید یادآور شد که کلاس‌های مجازی و آنلاین فرشاد حسامی همچنان برگزار می‌شود و او شاگردانی در داخل ایران دارد و به آموزش آن‌ها مشغول است. می‌توان اینگونه استنباط کرد که فرشاد حسامی برای فعالیتهای گسترده‌تر در محیطی آرام تصمیم به مهاجرت گرفته و آنگونه که از توضیحات او در صفحات مجازی پیداست، پروژه‌های جدیدی را در دست تولید دارد.
رضا شیری، خواننده‌ای که از سر شکم سیری مهاجرت کرد
رضا شیری خواننده موسیقی پاپ، آخرین موزیسینی است که طی روزها و هفته‌های گذشته به ترکیه مهاجرت کرده است. شیری فعالیت حرفهای خود در عرصه خوانندگی را اوائل دهه هشتاد آغاز کرد. او اولین آثارش را در شبکه‌های ماهواره‌ای منتشر کرد و همین اتفاق باعث ممنوع‌الکاری‌اش شد. او در روزهای گذشته از ایران مهاجرت کرده و به کشور ترکیه رفته و حتی خانواده و فرزندانش را در جریان این اتفاق نگذاشته و بدون خبر قبلی ایران را ترک کرده است. شیری پس از خروج از ایران در برنامه‌ای اینستاگرامی درباره این اتفاق به مسعود صادقلو (خواننده پاپ ساکن ایران) توضیح داده و گفته: «من ۳۷ سال به مملکتم خدمت کرده‌ام و مملکت نیز ۳۷ سال به من خدمت کرده است. من نه فرار کردم و نه از مردم ایران بدی دیده‌ام و نه به مملکتم پشت کرده‌ام. فقط برای تغییر سبک زندگی‌ام پس از ۳۷ سال از ایران خارج شده‌ام.» شیری در همان گفتگو اذعان داشته که فرزنداش هر زمان بخواهد می‌توانند به ترکیه رفته و با او زندگی کند و فقط اشک‌های مادرش می‌تواند او را به ایران بازگرداند. او اینگونه ادامه داده است: «ارشاد در اوج جوانی مرا ۴ سال ممنوع‌الکار کرد، اما من حلالشان کرده‌ام. من در اوج جوانی که می‌توانستم کنسرت برگزار کنم، ممنوع‌الکار شدم. من اگر پس از آهنگ «بزن زیر گریه» که شروع به مجوز گرفتن کردم، کنسرت می‌دادم، می‌توانستم جزو نسل اولی‌هایی باشم که کنسرت برگزار کردند و خب اگر اینطور بود اتفاقات خوبی برای من می‌افتاد. اما نگذاشتند. به واسطه چهار سال ممنوع‌الکاری خیلی از رفقایم را از دست دادم. خیلی کارها می‌توانستم انجام دهم، که نشد. من با خاک یکسان شدم و اگر آدم قدرتمندی نبودم و خدا پشتم نبود شاید الان بهترین شغل برایم کارگری کارخانه بود. من درآمد خوبی دارم و شمال و کردان زمین و ویلایم را داشته‌ام و از شکم سیری به ترکیه آمده‌ام و فرار نکرده‌ام. من فرزند ایرانم و حالا می‌خواهم به سبکی که دلم می‌خواهد زندگی کنم.» شیری در حال حاضر در کشور ترکیه ساکن است و باید دید فعالیتهای هنری او در آینده به چه شکل خواهد بود.
هومن نامداری، نوازنده، رهبر ارکستر و تنظیم‌کننده‌ی بیحاشیه
هومن نامداری یکی دیگر از اهالی موسیقی است که همزمان با مهاجرت مانی رهنما و همسرش صبا راد به کانادا مهاجرت کرد. او نوازنده، آهنگساز و تنظیم کننده موسیقی است و شاید نزد عوام از شهرت بسیاری برخوردار نباشد اما اهالی موسیقی و فعالان این عرصه او را به خوبی می‌شناسند. نامداری تا دو سال گذشته به عنوان تنظیم‌کننده و رهبر ارکستر با احسان خواجه امیری همکاری داشت و قرار بود پس از مدتی وقفه این همکاری ادامه پیدا کند که با مهاجرتش این احتمالات نیز پایان یافت. فعالیتهای هومن نامداری محدود به موسیقی نبوده و او با پروژه‌های سینمایی و تلویزیونی نیز همکاری داشته است. نامداری سال ۱۳۸۹ به عنوان نوازنده در سریال «آسمان همیشه ابری نیست» ساخته سعید عالم زاده حضور یافته و سال ۱۳۹۰ به گروه موسیقی سریال «مختارنامه» ساخته داود میرباقری پیوسته و نوازندگی کرده است. احسان خواجه امیری پس از مهاجرت هومن نامداری ضمن انتشار ویدئویی از یک کنسرت قدیمی در صفحه شخصی‌اش، درباره او نوشته است: «در این کنسرت هومن نامداری عزیز که سال‌ها رهبر ارکسترم بود و سارا نائینی عزیز هنرنمایی می‌کنند که الان هر دو برای زندگی بهتر مهاجرت کرده‌اند.» هومن نامداری علاوه بر همکاری با احسان خواجه امیری با گروه «داماهی» و خوانندگانی چون مهدی یراحی و محمد معتمدی همکاری داشته است. او همچنین در چهارمین جشن سالانه «موسیقی ما» تندیس طلایی بهترین تنظیم‌کننده موسیقی پاپ از دید کارشناسان را کسب کرده است. او در حال حاضر ساکن کشور کاناداست.
نظر دفتر موسیقی درباره بازگشت مهاجران چیست؟
محمد الهیاری در گفتگویی که در تاریخ پنجم آبان ماه با یکی از خبرگزاری‌ها داشت، درباره بازگشت هنرمندان مهاجرت کرده ایرانی به کشور نیز توضیحاتی داده و گفته: «موضوع پیچیده و پوشیده‌ای نیست که تصمیم‌گیری در رابطه با این مسائل قطعا از عهده دفتر موسیقی خارج است. اما طبیعی است اگر ما در دفتر موسیقی با هنرمندنی مواجه شویم که خواهان بازگشت به کشور و فعالیت در چهارچوب‌های نظام جمهوری اسلامی باشد، به طور حتم در این زمینه با نهادهای ذیربط گفتگو و طرح مسئله خواهیم کرد، ولی اینکه به سرانجام برسد یا نرسد طبیعتا بسته به برخی شرایط است که دفتر موسیقی وزارت ارشاد ممکن است به همه آن‌ها دسترسی نداشته باشد.» در پایان باید دید که سونامی مهاجرت خوانندگان، نوازندگان و آهنگسازان موسیقی با وجود بحران کرونا و دیگر مسائلی که همواره دامن گیر موسیقی کشور بوده، چه سمت و سویی پیدا خواهد کرد و تا کجا ادامه خواهد داشت.
پربينندهترين مطالب و خبرها
