هم‌خوانی علیرضا قربانی و عالیم قاسم‌اف

 

قطعه‌ای که قرار است با صدای عالیم قاسم‌اف و علیرضا قربانی منتشر شود، «رَبابی» نام دارد. شعر این کار برای حضرت مولانا است که به زبان ترکی هم ترجمه شده است. این قطعه فرم تصنیف و آواز دارد. در بخشی فرم تصنیف دارد و در میانه قطعه، زمانی را برای آواز این دو عزیز که به صورت سوال و جواب است اختصاص داده‌ایم.در حقیقت در فرم تصنیف و آواز به صورت سوال و جواب است. ربابی در دستگاه چهارگاه و سبک و سیاق آن تلفیقی از موسیقی و سازهای ایرانی با موسیقی جَز است.برای اینکه بتوانیم بخش موسیقی جَز را پررنگ‌تر داشته باشیم از نوازندگان و موزیسین‌های شاخصی که در این رشته داریم استفاده کردیم. یکی از آنها ماهان میرعرب است که بخشی از تنظیم کار به همراه نوازندگی گیتار را بر عهده داشتند. ساز گیتار نیز در کشور اتریش ضبط شده است. در این پروژه ساز گیتارباس را هم داریم که دارا دارایی عزیز زحمت اجرای آن را کشیده است.در بخش سازهای ایرانی هم سامان صمیمی و میلاد محمدی حضور دارند. نوازنده پرکاشن ما هم آن دارش دس از کشور مجارستان است که بخش مربوط به او هم در اروپا ضبط شده است. نبیل یوسف شریداوی هم به عنوان نوازنده دف در این اثر حضور دارند. آهنگسازی و بخشی از تنظیم هم بر عهده بنده بوده است.با توجه به محدودیت‌هایی که بیماری کرونا ایجاد کرده است امکان سفر به این کشورها را نداشتیم و هرکدام از این عزیزان در کشورهای خودشان، پارت‌هایی که بود را ضبط کردند. بخش مربوط به خواننده آذربایجانی هم در شهر «باکو» ضبط شده است.

 

صحبت همکاری استاد عالیم قاسم‌اف و آقای علیرضا قربانی از حدود دو سال قبل مطرح شده بود. اما به دلیل مشغله هر دو عزیز در پروژه‌های دیگری که داشتند این امکان پیش نیامده بود. با توجه به اینکه من طی سال‌های گذشته در پروژه دیگری با استاد قاسم‌اف همکاری داشتم و سال گذشته هم پروژه «با من بخوان» را روی صحنه بردیم، به این جمع‌بندی رسیدیم در شرایط تعطیلی رویدادهای هنری به دلیل محدودیت‌های کرونا بهترین فرصت برای سرانجام این پروژه است.یکی از پیچیدگی‌های اصلی پروژه، مقوله انتخاب شعر بود چون باید از زبان فارسی و ترکی انتخاب و در عین حال باید ارزش‌های ادبی هر دو زبان حفظ می‌شد. از طریق سبک و سیاق هم باید کار به گونه‌ای تولید می‌شد که شاخصه‌های اصلی هنری هر دو خواننده که آواز هست را حفظ کنیم. در موسیقی آذربایجان به آواز، موغام می‌گویند و وجهه ایرانی کار هم باید حفظ می‌شد ولی در عین حال نباید از نوآوری هم غافل می‌شدیم. تمام این موارد کار را سخت می‌کرد ولی تا اینجا که پیش رفتیم به عقیده من و همکارانم نتیجه، خوب بود.

 

از ابتدا بنای همکاری این دو خواننده بر یک پروژه طولانی قرار داده شده است تا بتوانیم کنسرت‌های داخل و خارج از ایران را داشته باشیم. این اثر اولین قطعه از مجموعه‌ای است که احتمال انتشارشان در آینده نزدیک وجود دارد. امیدواریم شرایط برای همکاری طولانی این دو عزیز فراهم باشد.

 

خوشبختانه این شانس را داشتم که با هر دو عزیز قبلاً همکاری داشته باشم. با استاد عالیم قاسم‌اف در بخش آهنگسازی پروژه «هفت پیکر» به همراه دوست عزیزم سعید خاورنژاد و شعیب شهابی» (خواننده) حضور داشتم. آن پروژه هنوز منتشر نشده است ولی این همکاری از سال ۲۰۱۷ آغاز شد و تجربه کنسرت و برنامه‌های دیگر با ایشان را هم داشتیم. اتفاقاً تجربه جذابی برای من بود چون استاد قاسم‌اف از بهترین و شناخته‌شده‌ترین خوانندگان موسیقی شرق است که به تعبیر یونسکو در واقع بهترین خواننده صد سال اخیر موسیقی شرق محسوب می‌شوند و یکی از معدود هنرمندانی هستند که جایزه IMC یونسکو را برنده شده‌اند.درباره علیرضا قربانی هم باید بگویم که با آقای قربانی هم از سال‌های دور همکاری داریم که سال گذشته هم پروژه با من بخوان را داشتیم که موفق بود. کارهای موفق و خوبی با هم داشتیم و برای من هم کنار هم قرار گرفتن این دو عزیز خیلی جذاب بود و همانطور که گفتم پیچیدگی‌های خاص خودش را داشت.به هر حال هر دو خواننده شاخصه‌های فنی خاصی دارند که باید تلاش می‌کردیم در بهترین حالت ممکن از آنها استفاده کنیم. آقای قاسم‌اف اهل نوگرایی است و آدم جسور و ریسک‌پذیری در این فضاها است. این اتفاق برای ما دلگرم‌کننده بود و شانس موفقیت کار را بیشتر می‌کرد. روند فعالیت‌های آقای قربانی طی سال‌های اخیر نشان می‌دهد که چنین خصوصیاتی دارند. از این بابت فکر می‌کنم توانسته باشیم استانداردهایی که در شأن این دو عزیز است را رعایت کرده باشیم.

 

با توجه به اینکه بحث زبان و لهجه پیچیدگی‌های خاص خودش را دارد در یکی دو بخش کوچک حتی در حد یک مصرع همخوانی داشته باشند و زبان‌های مخالف را بخوانند. اگر به صورت ترجیع در نظر بگیریم در این کار آقای قربانی به همراه آقای قاسم‌اف ترکی می‌خوانند و در نقطه مقابل آقای قاسم‌اف هم چنین کاری را انجام می‌دهند.

 

از روز اول تصمیم بر این بود که موزیک‌ویدیو داشته باشیم اما محدودیت‌های کرونا دست ما را بسته است. فعلاً امکان سفر وجود ندارد ولی در حال تلاش هستیم که بتوانیم به شیوه‌های دیگری ویدیو تولید کنیم که برای مخاطبان جذاب و گویای جزئیات بیشتری از پروژه باشد.

 

تاریخ انتشار آهنگ مشترک بعدی این دو خواننده مشخص نیست. برنامه دقیقی برای انتشار نداریم ولی در حال تولید کارها هستیم. آقای قاسم‌اف و آقای قربانی پروژه‌های بین‌المللی دیگری دارند که هرکدام تعهدات خاصی دارد و باید در این موضوع لحاظ کنیم. امیدواریم بتوانیم پس از رفع محدودیت‌هایی که به خاطر کرونا به صورت تدریجی کنسرت‌ها را شروع کنیم.