طرح اخيــر مــجلــس بـا عنوان «اقدام راهبردي براي لغو تحريم‌ها»، چه آثاري بر روابط ديپلماتيک ايران با دنيا خواهد داشت؟
در رابطه با مسائل بين‌المللي و خصوصا مساله‌اي در مقياس برجام، لازم است که قواي سه‌گانه با انسجام و هماهنگي لازم عمل کنند. بي‌شک نظر مقام معظم رهبري بايد در مواردي از اين دست لحاظ شود. پس از انجام تمامي اين هماهنگي‌ها، تصميمات به‌صورت مصوبه‌اي اعلام شود تا در داخل و خارج کشور احساس ناهماهنگي و عدم انسجام ميان نهادها و قواي سه‌گانه ايران به وجود نيايد. در خصوص اين مساله که مصوبه اخير مجلس تا چه اندازه مفيد يا مضر خواهد بود، مسائل متعددي وجود دارد.اين مساله، مساله‌اي کارشناسي و دقيق است و بايد ديپلمات‌هايي که از نزديک دستي بر آتش دارند، آن را بررسي موشکافانه کرده و اظهارنظر کنند. در شرايط فعلي که ترامپ يکجانبه از برجام خارج شده و تحريم‌هاي ظالمانه‌اي را عليه کشور، ملت و مسئولان ما وضع کرد، نمي‌توان منکر ظلمي بود که عليه ايران انجام شده است. حتي اتحاديه اروپا و کشورهايي که برجام را امضا کردند، به تعهدات خود پايبند نبوده و عمل نکردند. ايران حق داشت تا مطابق آنچه در برجام ذکر شده است، در اين زمان تعهدات برجامي خود را کاهش دهد.اين نکات در جاي خود يقيني است اما در شرايطي که دولت در آمريکا تغيير کرده، وضعيت سياسي در حال تغيير و تحول بوده، رئيس‌جمهوري جديد اين کشور رسما اعلام کرده است که کشور ما به برجام بازمي‌گردد، به تعهدات خود عمل مي‌کند و بخشي از تحريم‌ها را برمي‌دارد، چنين تصميم عجولانه و باشتابي که مجلس گرفت، براي کشور مفيد نخواهد بود.

ترکيب نمايندگان مجلس يازدهم اصولگرا است. مسائل جناحي چه تاثيري بر اين تصميم مجلس داشته است؟
مجلس مي‌توانست صبور باشد تا دولت بايدن مستقر شده و ببينيم که آيا طرف ديگر به قول خود عمل خواهد کرد؟! در صورت بازگشت آمريکا به تعهدات، کشورهاي اروپايي نيز بدون شک به دنبال اين کشور به برجام متعهد مي‌شدند و تعهدات خود را عملي مي‌کردند. چه بسا همين مساله سبب مي‌شد تا بخش زيادي از تحريم‌ها برداشته شده و بخش زيادي از مشکلات ما رفع شود. مشخص نيست که فلسفه شتاب و تعجيل مجلس شوراي اسلامي و نمايندگان براي تصويب طرح لغو تحريم‌ها چيست. اغلب نمايندگان اين مجلس اصولگرا بوده، از طيف خاصي هستند و بسياري از آنها منتقدان جدي برجام بوده‌اند.در شرايط کنوني، فلسفه و نفع چنين تصميماتي براي کشور مشخص نيست. فرض کنيم که دولت در فرصت کوتاه يک‌ماهه موفق به انجام مفاد مصوبه مجلس بشود، اين موضوع چه مشکلي را از کشور حل خواهد کرد؟ اصل برخورد متقابل را نفي نمي‌کنم و چنانچه آمريکا و اروپا همچنان بدعهدي کرده و عزمي براي عمل به تعهدات خود ندارند، ما نيز بايد عهد و پيمان را بشکنيم اما زماني که رئيس‌جمهوري جديد آمريکا که هنوز استقرار کامل پيدا نکرده، وعده مي‌دهد که مي‌خواهم به برجام بازگردم و عمل ترامپ را تقبيح مي‌کند، اين مصوبه از لحاظ زماني کمي با عجله تصويب شده است.در اين شرايط مصوبه لغو تحريم‌ها مي‌تواند مضر نيز باشد. دولت اعلام کرد که مصوبه اقدام راهبردي براي کشور ضرر دارد اما شوراي عالي امنيت ملي اعلام کرد، اين مصوبه براي کشور مضر نخواهد بود. اميدوارم نظر شوراي‌عالي دقيق باشد و از طريق اين مصوبه ضرري متوجه کشور نشود اما احساس مي‌کنم، اين شتاب و عجله دليل جامع و کاملي نداشته و ادله موجه براي تصويب اين طرح در دوره فعلي خيلي قوي به نظر نمي‌رسد.

عده‌اي معتقدند ايران از ابتدا به دليل فشار دولت مذاکرات برجام را پذيرفته است. نظر شما در اين خصوص چيست؟
شکي نيست که تصميمي در مقياس برجام و مذاکره، نمي‌تواند بدون تاييد نظر مقام معظم رهبري انجام شده باشد. اين نوع تصميمات، قطعا به تاييد رهبري مي‌رسد. بلکه معتقديم، شروع جريان مذاکره از طرح موضوع «نرمش قهرمانانه» بود. گرايي که رهبر معظم انقلاب در اين موضوع به مسئولان دادند، موجب شد تا ديپلمات‌هاي کشور و دولت وارد صحنه شده و با جرات و جسارت به جنگ ديپلماتيک بروند. هيچ‌کس نمي‌تواند بگويد که رهبري موافق برجام نبوده‌اند. اگر ايشان مخالف مذاکرات بودند، اين اقدامات منتفي مي‌شد و انجام نمي‌گرفت. ايشان شروط مذاکره را فرمودند و نسبت به آينده رابطه با آمريکا ابراز نگراني کردند و اين نکات به جاي خود صحت دارد اما اينکه عده‌اي القا مي‌کنند که رهبري با مذاکره مخالف بودند و مذاکرات بدون نظر رهبري انجام گرفت، بدون شک باطل است.در اين کشور رهبر مافوق همه قوا قرار دارد و اينگونه تصميمات کلان با تصميم ايشان گرفته مي‌شود. ممکن نيست چنين تصميمي به خلاف نظر ايشان گرفته شده باشد. تا به حال چنين بوده و زين پس نيز اوضاع به همين منوال پيش خواهد رفت. اگر تصميم مجلس با دستور و نظر رهبر معظم انقلاب اتخاذ شده است، سخني باقي نمي‌ماند اما اگر قبل از نظر رهبري اقدامي صورت گرفته کمي عجله به خرج داده شده است که شايد اينجا جاي نقد داشته باشد.

بهار نیوز