بهار نیوز - قرنطینه مُسکن موقتی است

گروه جامعه: اکنون ۴ روز از پایان تعطیلی ۲ هفته‌ای می‌گذرد و چیزی که به چشم می‌آید، هجوم مردم به خیابان‌ها و بازارها و افزایش چشمگیر ترددها به‌ویژه در کلانشهر تهران است. این در حالی است که در چند روز اخیر، طبق اعلام روزانه وزارت بهداشت، آمار ابتلا و مرگ و میر کووید-۱۹ در کشور روند نزولی داشته است. حال مساله این است که با این حجم از تردد و حضور مردم در شهرها، روند نزولی فوق می‌توانند متوقف و حتی صعودی شود. سوالی که پیش می‌آید این است که با توجه به شرایط فعلی آیا تعطیلی ۲ هفته‌ای کار درستی بوده و آیا اصلا کافی بوده است یا نه.دکتر حمید سوری اپیدمیولوژیست، رئیس کمیته اپیدمیولوژی ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر تهران و عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا در پاسخ به این سوال که آیا محدودیت‌های ۲ هفته‌ای تاثیری در کنترل بیماری کووید-۱۹ در ایران داشته است یا کاهش آمار، موقتی است، گفت: قطعا تاثیر داشته است. وقتی شما رابطه مواجهه و پیامد را تحت کنترل دربیاورید، یعنی مثلا از تجمع انبوه جلوگیری کنید، ماسک بزنید و یا دست‌هایتان را مرتب بشویید - که به اینها مداخلات موثر می‌گویند – تاثیر خواهد داشت، منتها مهم تداوم و اثربخشی آن است. او معتقد است است ۲ هفته محدودیت برای مبارزه با اپیدمی زمان کوتاهی نبوده است: Lock Down به ما زمان می‌دهد و در تعطیلی اخیر ۲ هفته زمان داشتیم. اما اگر پیوست کنترل اپیدمی نداشته باشیم و کارهای مرتبط با Lock Down خوب تبیین و تدوین نشود، به نتیجه نمی‌رسیم و این‌طور به نظر می‌رسد که منابعمان را حیف کرده‌ایم. اپیدمی خیلی سریع می‌تواند گسترش پیدا کند و حتی بسیار شدید شود اما به‌کندی کاهش پیدا می‌کند.

قرنطینه مُسکن موقتی است
سوری همچنین گفت: من به‌شدت مخالف Lock Down بودم و حتی مقاله‌ای علیه نماینده‌های مجلس و نظام پزشکی و اینها نوشتم که اصرار آنها بر تعطیلی غیرخردمندانه است، Lock Down قاعده و چهارچوب دارد، ضمن اینکه مداخله بسیار گران‌قیمت و پرهزینه‌ای است و اگر الزامات حاشیه‌ای آن تامین نشود، عملا ضرر هنگفتی را برای یک سود کم و موقت متحمل شده‌ایم. وی تعطیلی ۲ هفته‌ای را مثل مُسکن موقتی دانست و افزود: اگر تعطیلی با برنامه‌ریزی و تداوم همراه نباشد، فقط هزینه هنگفتی را با اثربخشی کوتاه صرف کرده‌ایم و اگر مراقبت نشود آتش اپیدمی‌ می‌تواند به‌شدت دوباره شعله‌ور شود. اگر این تعطیلی به طرح شهید سلیمانی پیوند می‌خورد و می‌توانستیم جلوی گپ ایجادشده را بگیریم، اوضاع این‌طور نمی‌شد ولی متاسفانه در تعطیلی تعجیل شد و سیاست درستی نبود.عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا درباره هجوم مردم به خیابان‌ها پس از دوهفته تعطیلی گفت: تعطیلی اخیر مثل فنری بود که آن را نگه داشتیم و یکباره رها کردیم. جامعه هم به لحاظ اجتماعی، هم اقتصادی و هم روانی خیلی در برابر سختی‌هایی که ما با محدودیت‌ها به آن تحمیل می‌کنیم تاب ندارد. وقتی Lock Down می‌کنیم انگار گلوی یک نفر را می‌گیریم که مدتی نفس نکشد. خب چقدر می‌توانیم گلوی جامعه را فشار بدهیم؟! جامعه هم ظرفیتی دارد که اگر بیشتر از آن گلویش را فشار دهیم، خفه می‌شود.

چگونه به کادر درمان استراحت بدهیم؟
رئیس کمیته اپیدمیولوژی ستاد مقابله با کرونا در کلانشهر تهران درباره اجرای محدودیت‌ها با وجود معایبی که به نظر او دارد، گفت: یکی از دلایلش این بود که آقای دکتر زالی گفتند Lock Down را برای این می‌خواهیم که به کادر درمان استراحت بدهیم. این اتفاق ممکن است بیفتد اما - همانطور که گفتم – قرنطینه و تعطیلی مداخله‌ای بسیار پرهزینه است در حالی که ما با مداخلات کم‌هزینه‌تر و ارزان‌تر می‌توانیم به این هدف دست پیدا کنیم. ما مثلا می‌توانیم کادر درمان را گردشی کنیم، یعنی به یک عده استراحت بدهیم و گروه دیگری را وارد کار کنیم. الان در دانشگاه علوم پزشکی خیلی‌ها در بخش‌هایی کار می‌کنند که کارشان سختی کمتری دارد و می‌توانستیم از آنها برای این کار استفاده کنیم.

جایگزینی برای پرستاران خسته
روز گذشته دکتر مریم حضرتی معاون پرستاری وزارت بهداشت که گفت «حدود ۴۰ هزار پرستار در کشور به کرونا مبتلا و قرنطینه شدند و با خروج آن‌ها از سیستم، فشار روی مابقی پرستاران مضاعف شده است»، سوری دراین‌باره گفت: الان دانشکده‌های پرستاری و مامایی ما نیمه‌تعطیل هستند و کاری نمی‌کنند. این دانشکده‌ها نیرو کم ندارند و می‌توانستیم از آنها استفاده کنیم. یا مثلا دانشجوهای ترم آخر و کارشناسی ارشد زیادی داریم که اگر درست برنامه‌ریزی می‌کردیم می‌توانستیم از آنها برای جایگزین کردن و استراحت دادن به نیروهای فعال در بخش‌های کرونا کمک بگیریم. عضو ستاد ملی مقابله با کرونا تاکید کرد: ما وقتی می‌گوییم کمبود نیرو داریم که شرایط و مراجعات مردم به بیمارستان‌ها عادی است، جراحی‌های الکتیو انجام می‌شود و... نه الان که اکثر مراجعات عادی مردم به خاطر ترس از کرونا به بیمارستان‌ها تعطیل شده است. الان اولویت بستری و مراقبت‌های مرتبط با کروناست و طبیعتا می‌توان این گردش نیرو را در کادر پرستاری و درمان ایجاد کرد.

راه‌حل «مراقبت فعال» است
وی در پاسخ به این سوال که با توجه به شرایط موجود پیشنهادش برای کنترل کرونا در کشور چیست، گفت: در کشور ما تجربیات مرتبط با کووید-۱۹ تا به حال موفق نبوده‌اند چون رویکرد به جای اینکه بر پیشگیری و «مراقبت فعال» باشد، بر درمان بوده است. مراقبت فعال یعنی به جای منتظر ماندن برای اینکه افراد حالشان بد شود و به بیمارستان مراجعه کنند تا از آنها مراقبت کنیم – چون این بیماری که درمان اختصاصی ندارد و کار چندانی نمی‌توانیم برای بیماران بکنیم – «جست‌وجوی زودرس» انجام دهیم. به عبارت دیگر، افراد را زودتر شناسایی کنیم که به وخامت بیماری منجر نشود؛ همان کاری که در طرح شهید سلیمانی داریم انجام می‌دهیم. این اپیدمیولوپیست ادامه داد: راه‌حل این است که با همکاری مردم کانون‌های بیماری را شناسایی کنیم و آنها را تحت مراقبت شدید درآوریم. این کانون‌ها هم حدود یک درصد جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند که اگر بتوانیم از آنها خوب مراقبت کنیم، شانس مواجهه با آلودگی برای بقیه مردم به‌شدت پایین می‌آید. وی اضافه کرد: ما در طرح شهید سلیمانی رویکردمان این بوده که به جای اینکه ۸۰ و چند میلیون نفر جمعیت را تحت فشار بگذاریم و مداخلات روی آنها اعمال کنیم، مغازه‌ها را ببندیم و چرخ اقتصاد را بخوابانیم، مدرسه‌ها را تعطیل کنیم، اثرات سوء روانی روی خانواده‌ها ایجاد کنیم و قس علی هذا که می‌دانید چقدر پرهزینه است، روی کانون‌های اصلی آلودگی کار کنیم.

غیر از این نسخه‌ای نداریم/ از قوه قهریه استفاده کنیم
سوری نظر متفاوتی درباره تجمعات مردم در شهر دارد: اگر این جمعیت غربال شده باشد، احتمال ابتلا در آن بسیار کم خواهد بود. مثلا اگر ۱۰۰ نفر در جایی حضور داشته باشند که قبلا بررسی شده‌اند، تجمع آنها مثل شرایط عادی خواهد بود اما اگر یک نفر میان آنها آلوده باشد، می‌تواند بقیه را هم مبتلا کند، مهم این است که بتوانیم آن یک نفر را شناسایی کنیم و از جمعیت بیرون بکشیم. ما هرچه بیشتر بتوانیم از این یک میلیون نفر شناسایی و آنها را قرنطینه کنیم، از آنها مراقبت و با روش‌های هوشمند رفت و آمدشان را کنترل کنیم، قطعا می‌توانیم از انتشار بیماری جلوگیری کنیم و ان‌شاءالله تا پایان امسال به مرز کنترل اپیدمی برسیم.وی در پاسخ به این سوال که اگر مردم همکاری نکنند و همچنان بدون رعایت پروتکل‌ها در تردد کنند و به فعالیت‌های معمول بپردازند، باید چه راهی پیش‌گرفت گفت: غیر از این نسخه‌ای نداریم و اگر مردم همکاری نکنند چاره‌ای نداریم جز اینکه از قوه قهریه استفاده کنیم.