گروه جامعه: بررسی پروندههای معاونت مبارزه با جعل و کلاهبرداری نشان داده است که اولین شیوه کلاهبرداری تلفنی توطئهای برای رانندگان آژانس بوده است، اما با تماسهای مکرر پلیس با اتحادیه مربوطه نهایتا این شیوه به سطح جامعه و دیگر مشاغل بسط پیدا کرده و امروزه شاهد آن هستیم که کلاهبرداری تلفنی به شیوههای مختلف از جمله ارسال پیامکهای دروغین، ارائه وعدههای پوچ و... ترویج یافته و حتی به سایر صنوف نیز گسترش یافته بگونه ای که امروزه جامعه پزشکان هدف اصلی کلاهبرداران تلفنی هستند و این نوع کلاهبرداری در سطح جامعه شایع شده است.
آنچنان با چرب زبانی و وعدههای عالی راضیت کرده تا با وجود تمامی مشغلههایت به پای دستگاه ATM بروی که پس از مدتی باورت نمیشود، تنها با فشردن چند کلید رویای پولدار شدنت چنان بر باد میرود که پولهای باقی مانده حسابت را نیز با خود میبرد. هنگامی که صورت حساب از درگاه خروجی دستگاه بیرون میآید انگار تمام عالم بر سرت خراب میشود، قرار بود پولی به حسابت واریز شود اما برداشت چرا؟ حالا که متوجه شدی چه کلاه گشادی بر سرت رفته و با دستان خود سرمایه و پساندازت را تقدیم آقا یا خانم کلاهبردار کردی، چه میکنی؟
دست به دامان قاضی، پلیس و افسر پرونده میشوی اما خودت هم میدانی که چندان امیدی به بازگشت پولهایت نداری. هنوز چند روزی از انتشارخبر انهدام باند کلاهبردارن تلفنی که تمام اعضای آن از داخل زندان دست به انجام این عمل مجرمانه میزدند و یک محکوم به اعدام با کمک دیگر رفقای همبندیش توانسته کلاه گشادی به ارزش 100 میلیارد ریال بر سر 80 تن بگذارد، نگذشته بود که خبر رسید این بار کلاهبرداری با تلفن توانسته از حسن اعتماد و نوع دوستی نمایندگان سواستفاده کند و کلاه نمایندگان مجلس را بردارد! اما این روزها با وجود تمامی اطلاعرسانیهای مسئولان بانکی و انتظامی کشور، بازهم این شیوه کلاهبرداری قربانی میگیرد.
از اواخر سال 88 بود که ماموران پلیس مبارزه با جعل و کلاهبرداری آگاهی ناجا با شیوه کلاهبرداری جدیدی روبرو شدند که در این پروندهها افرادی در تماس با رانندگان آژانس از آنان درخواست میکردند که ضمن مراجعه به آنها، در راه اقلامی را نیز خریداری و برای آنها بیاورند. حتی مالباختگانی با حضور در پلیس آگاهی عنوان کردند که فردی با آنان تماس گرفته و عنوان داشته که در جادههای منتهی به تهران در راه مانده است و از آنها میخواهد تا قطعهای از خودرو را خریداری و برای آنها بیاورد که در میانه راه این افراد با رانندگان تماس و از آنان میخواهند که در ازای خرید کالا مبالغی را نیز به حساب آنان واریز کنند که با کشیدن رانندگان آژانس به پای دستگاه ATM و ارائه کدهای خاص موجب انتقال وجه از حساب رانندگان آژانس به حساب کلاهبرداران میشد.
این شیوه جدید کلاهبرداری تا مدتها به سوژه اصلی سخنان مردم بدل شد بگونهای که مردم هنگام مراجعه بهATM می ترسیند که مبادا پولهای آنها نیز به سرقت رود اما نهایتا با دستگیری تعدادی از این کلاهبرداران و ورود این افراد به زندانها، کلاهبرداری تلفنی وارد مرحله جدیدی شد و از آن پس رد کلاهبرداران را میتوان از زندانهای کشور گرفت.
با این حال سرهنگ فریدون رهبریان معاون مبارزه با جعل و کلاهبرداری آگاهی ناجا نظر دیگری در مورد کلاهبرداریهای تلفنی دارد. او معتقد است که توجه شهروندان به توصیهها و هشدارهای پلیس آگاهی از گرفتار شدن آنان در دام کلاهبرداران تلفنی که از جمله شایعترین کلاهبرداریهای امروز است، پیشگیری میکند و این در حالی است که با وجود تمامی هشدارها، شاهد افزایش 3درصدی کلاهبرداری تلفنی در کشور هستیم. به گفته وی حدود 12درصد از مجموع پروندههای کلاهبرداری مربوط به نوع کلاهبرداری تلفنی است.
وی با بیان اینکه امروزه همراه با پیشرفت تکنولوژی و دستیابی به فناوریهای جدید، افراد شیاد و سودجو برای رسیدن به مقاصد شوم خود و فریب مردم از راهکارهای نو و به روز استفاده کرده و با سوء استفاده از سهل انگاری و یا آن چیزی که میتوان دانش ناکافی افراد عنوان کرد، به مقاصد خود دست پیدا میکنند گفت: یکی دیگر از انواع کلاهبرداریهای امروز که افراد متعددی را در دام خود گرفتار کرده است، کلاهبرداری تلفنی با مظمون «برنده شدن در قرعهکشی» است.
رهبریان در تشریح جزئیات این نوع کلاهبرداری میگوید که در این نوع کلاهبرداری، افراد سودجو با ارسال پیامکهای تبلیغاتی با مضمون «برنده شدن جایزه»، افراد را به بهانه دریافت هدیه خود، وادار به واریز مبالغی میکنند. اما در نهایت یا هدیهای ارسال نمیشود و یا هدیه ارسالی بسیار بیارزش است که این مدل کلاهبرداری به دلیل هزینههای کم واریزی توسط مالباختگان کمتر مورد پیگیری مالباختگان قرار میگیرد.
وی با بیان اینکه شیوه «کارت به کارت» شایعترین و داغترین نوع کلاهبرداری در کلاهبرداری تلفنی است، گفت: در این شیوه کلاهبرداران با ترفند و برنامهریزی قبلی با فریب طعمههای خود با بیان پرداخت بیعانه بابت انجام کار سفارش داده شده و یا واریز وجه نقدی جایزه برنده شدن در مسابقه، شهروندان را اغفال کرده و به پای دستگاه ATM میکشانند و به گونهای رفتار میکنند که نه تنها هیچ وجهی به حساب مالباختگان واریز نمیشود، بلکه با بکارگیری ترفندهای خاص، فرد مورد نظر (مالباخته) با دستان خود موجودی حسابش را به حساب کلاهبردار واریز میکند.
معاون مبارزه با جعل و کلاهبرداری پلیس آگاهی ناجا در مورد شیوهها و ترفندهای خاص کلاهبرداران تلفنی، گفت: پس از آنکه فرد کلاهبردار سوژه خود را با چرب زبانی و جلب اعتماد افراد به پای ATM کشاند، در ابتدا از آنها میخواهد که زبان انگلیسی را انتخاب کنند و با تکیه بر ناآشنایی اکثر افراد به زبان انگلیسی، سناریوی کلاهبرداری خود را آغاز میکنند.
اما این مسئله بدینجا ختم نمیشود و در بسیاری از پروندههای تشکیل شده، افراد سودجو حتی مالباختگان را مجاب به انتخاب زبان فارسی میکنند، اما با بکارگیری الفاظ فریبدهنده، آنان را به ادامه عملیات بانکی ترغیب میکنند و در بررسی پروندهها، مالباختگانی را داشتهایم که میگفتند ما متوجه عملیات بانکی انتقال وجه بودهایم. اما چنان کلاهبردار زبان چرب و فریبندهای داشت که آنان حتی قادر به کنسل کردن این عملیات بانکی نبودند.
کلکسیونی از مالباختگان؛ از پزشک متخصص و وکیل تا برنده شده زنان خانه دار در برنامه «راه شب»
رهبریان با بیان اینکه مالباختگان این گونه جرایم از قشرهای مختلف و حتی با تحصیلات بالا هستند، گفت: مالباختگان تحت تاثیر وعدههای افراد سودجو قرار میگیرند، به طوری که در تعدادی از پروندههای در دست بررسی در اداره مبارزه با جعل و کلاهبرداری پلیس آگاهی، انواع و اقسام مالباختگان با تحصیلات متعدد و حتی اساتید دانشگاه و پزشکان متخصص و ... داشتهایم که کلاهبرداران توانسته بودند بر سر این افراد نیز کلاه بگذارند.
به گفته وی، حتی پروندههایی نیز در این پلیس تشکیل شده که کلاهبرداران این بار زنان خانه دار را هدف قرار داده و با تماس با آنها و اعلام برنده شدن در مسابقه «راه شب» رادیو آنها را به پای دستگاه ATM کشانده و از زنان خانه دار نیز کلابرداری میکردند. وی در مورد چرایی گرایش افراد حتی با تحصیلات بالا به سمت کلاهبرداران، گفت: افراد کلاهبردار ضمن استفاده از افراد سادهاندیش و اغفال آنان، بسیار حرفهای هستند و با تکیه بر زبان فریبدهنده، کارهای خود را دقیق پیش میبرند.
اعتماد بیجای مردم برگ برنده کلاهبرداران تلفنی است
معاون مبارزه با جعل و کلاهبرداری پلیس آگاهی ناجا معتقد است اعتماد بی جا مردم برگ برنده کلاهبرداران تلفنی است؛ به گونهای که شهروندان گاها نمیدانند که برای آنکه وجهی به حسابشان واریز شود، تحت هیچ شرایط، حضور آنان در پای دستگاه خودپرداز ضرورتی ندارد و واریز وجه به صورت تکمیل کردن فیشهای واریز در داخل شعبه بانکی است.
وی با بیان اینکه شهروندان باید از قبول درخواست تلفنی و یا حضوری افراد ناشناس در مورد هر گونه عملیات بانکی حساب، انتقال وجه، کارت به کارت و ارائه رمز اول و دوم خودداری کنند، گفت: حضور فرد در پای دستگاه عابر بانک فقط و فقط برای پرداختها و برداشت وجه است و به هیچ عنوان وجهی به حساب واریز نمیشود و چنانچه که اکثر مالباختگان با وجود اینکه دستگاه عابر بانک در تمامی مراحل به خصوص مرحله آخر هشدار انتقال وجه از حساب آنان به کارتی دیگر را ارائه میدهد، اما متاسفانه وسوسه برنده شدن مبلغ قابل توجه در یک لحظه کوتاه باعث میشود که چشم مالباختگان هشدارهای دستگاه خودپرداز را نبیند و عملیات بانکی فرد یا افراد کلاهبردار ادامه پیدا کند.
جای سوال است که چگونه هنوز کلاهبرداران میتوانند با وجود تمامی اطلاع رسانیهای انجام شده؛ کلاهی میلیونی به سر مردم کشور بگذارند و آیا زمان آن نرسیده است که مسئولان فکری به حال ساماندهی سیم کارتها، زندانیان و افزایش آگاهی مردم کنند که با وجود آنکه بیش از دو سال است پلیس و سیستم بانکی کشور انواع و اقسام اطلاعیه و هشدارهای پلیسی ارائه میکند باز هم این شیوه مورد علاقه کلاهبرداران است و مردم فریب میخورند.