گروه علمی: سازمان بینالمللی اجرای قانون (اینترپل) هفته گذشته اعلام کرد که شبکههای مجرمان ممکن است مردم را فریب داده و به آنها واکسنهای تقلبی کوید۱۹ بفروشند. این سازمان همچنین نگران است که این شبکههای مجرم در زنجیره تامین واکسن اختلال ایجاد کرده و واکسنهای اصلی را دزدیده و با نرخ نامتعارف به مردم بفروشند.در واقع وقتی ویروس کرونا عالمگیر شد، زودتر از اینکه خود ویروس به مناطق مختلف دنیا برسد، اخبار غلط و سودجویانه آن رسیده بود. مثلا، در این مدت ۲۶۴ هزار مشتری در آمریکا که سرشان کلاه رفته بود و داروهای تقلبی کرونا خریده بودند، به سازمانهای مربوطه شکایت کردند. این قربانیان تقریبا ۱۹۵ میلیون دلار از دست داده بودند. این بیماری عالمگیر فرصت بسیار خوبی برای سودجویان در ساخت و فروش محصولات تقلبی مدعی پیشگیری و درمان بیماری کوید۱۹ فراهم کرده است.همیشه در بازار عرضه و تقاضا وجود دارد. وقتی عرضه کمتر از تقاضا میشود، نوعی فرصت اقتصادی به وجود میآید. متاسفانه برخی از افراد از این فرصت استفاده کرده و سعی میکنند با فروش محصولات پزشکی تقلبی به سودهای هنگفت برسند. این وضعیت سلامت و جان مردم و در عین حال معیشتشان را به خطر میاندازد.از طرفی مردم که ماههاست مجبور به رعایت فاصلهگذاری اجتماعی و قرنطینهاند و محدودیتهای بسیاری را تجربه میکنند مشتاق دریافت واکسن هستند. اما آنها باید صبر و تحمل داشته باشند تا به دام این کلاهبرداران نیفتند. محققان میگویند، اگرچه ابتدا گروههای پرخطر واکسن دریافت خواهند کرد، بهزودی نوبت به همه مردم میرسد و واکسن دریافت خواهند کرد.
واکسنهای تقلبی
زمانیکه واکسن در دسترس قرار گیرد، مراکز درمانی معتبر میتوانند این واکسنها را در اختیار مردم قرار دهند. به همین دلیل موقع واکسن زدن به مردم اطلاعرسانی خواهد شد.پلیس اینترپل میگوید، بیشتر اطلاعات غلط در مورد واکسنهای تقلبی معمولا در فضای مجازی و اینترنت ارائه میشود. مردم ممکن است برای اینکه زودتر به واکسن کوید۱۹ دسترسی پیدا کنند، گرفتار کلاهبرداران شده و واکسن تقلبی بخرند. واکسنهای تقلبی خیلی شبیه اصل آن خواهند بود و مسلما کسی که بهاندازه کافی با این واکسنها آشنایی نداشته باشد، نمیتواند تقلبی را از اصل آن تشخیص دهد.کلاهبرداران با استفاده از ابزارهای کلاهبرداری مجازی مانند ایمیلهای فیشینگ (تلهگذاری اینترنتی که به وسیله آن اطلاعات کاربران مانند نام کاربری، رمز و اطلاعات حساب بانکی آنها به دست مجرمان میافتد)، پستهای جعلی شبکههای اجتماعی، تماس رباتهای اینترنتی و مواردی از این دست، شروع به کلاهبرداری میکنند. این مجرمان معمولا اخبار روز را به دقت پیگیری کرده و پیامها و ترفندهای خود را بهروز میکنند. متاسفانه بیشتر مواقع مردم نواحی روستایی یا مکانهایی که منابع کافی در دسترس ندارند، بیشتر از هر جای دیگر مورد هدف کلاهبرداران قرار میگیرند.مسئولان اینترپل میگویند، «این نوع کلاهبرداریها در هر نقطهای رخ میدهد اما در مناطقی که فناوری و همچنین سیاستهای مراقبتی و بهداشتی مناسبی وجود ندارد یا کشورهایی که دولتهای باثبات ندارند معمولا بیشتر در معرض صدمات قرار میگیرند.بیشتر کشورها، آن دسته از سایتهای اینترنتی را که اطلاعات غلط به مردم میدهند، فورا میبندند. مثلا، در آمریکا، سازمانیهایی موظف به شناسایی شبکههای جرایم مربوط به واکسن و داروهای کوید۱۹ شدهاند. آنها هر سایتی را که محصولات مربوط به داروهای تاییدنشده سازمان غذا و داروی آمریکا را تولید، فروخته و توزیع کند، بسته و صاحبان آن سایتها را بازداشت میکنند.
سابقه کلاهبرداری در مورد داروها
این اولین بار نیست که برخی از شرکتها و سازمانهای مجرم تلاش میکنند تا دارو و محصولات پزشکی تقلبی را در بازار سیاه به فروش برسانند. در گذشته حوادثی از این قبیل وجود داشته است. در دوران بیماریهای همهگیر یا حتی در مورد داروهای بیماریهای خاص چنین جرایمی گزارش شده است. بارها داروهای تقلبی یا حتی اصل درمان این بیماریها سر از بازار سیاه درآوردهاند. به همین دلیل است که در هر کشوری نهادهای نظارتی وجود دارد تا جلوی این نوع کلاهبرداری گرفته شود. در این روزهای عالمگیری کوید۱۹، داروها و محصولات تقلبی بسیاری روانه بازار شد و البته در این خصوص شرکتهایی که اطلاعات نادرست به مردم میدادند، بسته و جریمه شدند.
چه باید کرد؟
پیش از هر چیز نهادهای نظارتی و مسئول باید مراقب باشند واکسنهای تقلبی در بازار دارو و درمان راه پیدا نکنند. آنها باید به دقت مراقب شرکت یا افرادی باشند که قصد سودجویی دارند و جلوی فعالیتهایشان گرفته شود.
مردم هم باید مراقب موارد زیر باشند:
۱. تولید، آزمایش و تایید هر نوع واکسنی معمولا به زمان طولانی نیاز دارد و هر وقت خبری در مورد واکسن و دسترسی به آن شنیده شد که بسیار خوب و عالی بود، باید به آن شک کرد. اگر دارو یا واکسنی مصرف شود که به تایید سازمانهای مربوطه نرسیده باشد، عواقب بد، از جمله مرگ به دنبال خواهد داشت.
۲. به محض شنیدن هر خبر آن را باور نکنند و آن را در منابع خبری رسمی بررسی کنند. مردم باید بدانند که در حال حاضر هیچ واکسن یا داروی کوید۱۹ از طریق اینترنت به فروش نمیرسد.
۳. اگر فردی در خانواده خود دارند که سالمند است و باید پیش از دیگران واکسینه شود، بهجای اعتماد کردن به سایتهای آنلاین، با مراکز درمانی محل خود تماس گرفته و از شرایط واکسیناسیون کوید۱۹ و زمان ارائه آن آگاه شوند.
۴. دست به اقدام فوری نزنند. ممکن است همه بخواهند برای دریافت واکسن در صف اول قرار بگیرند. اما باید مراقب باشند این احساس آنها را به اشتباه نیندازد. کلاهبرداران معمولا سعی میکنند قبل از اینکه فرد بتواند بهدرستی فکر کند، او را وادار به عمل کند.
۵. مراقب سایتهای تقلبی اینترنتی باشند. کلاهبردارهای اینترنتی معمولا آدرسهای سایتهای خود را بهگونهای انتخاب میکنند تا به نظر رسمی، دولتی و قابل اعتماد بیاید. آنها معمولا اخبار جعلی خود را از این گونه سایتها ارائه میدهند. افراد باید پیش از هر اقدامی، اخبار را از منابع مختلف بررسی کنند تا به دام سایتهای جعلی نیفتند.
۶. برخی از کلاهبردارها هم با تماسهای تلفنی خود وانمود میکنند که از مراکز درمانی تماس گرفته و از افراد میخواهند که بهسرعت برای واکسن کوید۱۹ اقدام کنند تا بتوانند در صف اول دریافت واکسن قرار گیرند. این تماسها قطعا کلاهبرداری است. زیرا هرگز مراکز درمانی با افراد تماس نخواهند گرفت و چنانچه قرار به ارائه واکسن باشد، اخبار آن از طریق منابع رسمی اطلاعرسانی خواهد شد.
با توجه به توصیههای فوق میتوان جلوی صدمات ناشی از اعمال مجرمانه کلاهبرداران در امان ماند.