سيف: ​کاهش تورم به معنی ارزانی نیست

ولی الله سیف درباره‌ وضعیت بازار ارز گفت: مدلهای متعددی در رابطه با برآورد قیمت ارز وجود دارد که بر اساس این مدلها نرخ ارز از 2800 تومان تا 4500 تومان وجود دارد، اما واقعیت این است که هیچکدام از این مدلها تعیین کننده قیمت واقعی نرخ ارز نیست چرا که نرخ ارز کاملا بر اساس عرضه و تقاضا، ذهنیت‌مردم و جامعه تعیین می‌شود بنابراین بانک مرکزی هم باید بر اساس این مدلها اقدام به تنظیم بازار ارز کند. وی در رابطه با اینکه بانک مرکزی از چه ابزاری برای یکسان سازی نرخ ارز استفاده خواهد کرد، گفت: ابزار بانک مرکزی برای یکسان سازی نرخ ارز زمینه‌هایی است که در رابطه با ایجاد ثبات اقتصادی بوجود می‌آورد، مهمترین نکته و پیش نیاز در این مورد اعلام یک برنامه زمان دار برای یکسان سازی نرخ ارز است که در این مورد اصلی ترین اولویت در اقتصاد کشور ارائه یک برنامه زمان‌بندی مشخص در این خصوص است. رییس کل بانک مرکزی افزود: تجربه یکسان سازی نرخ ارز از اوایل دهه‌ی هشتاد در کشورمان وجود داشته و بر این اساس کمیته‌ای در بانک مرکزی با حضور برخی از مدیران بانکی وقت که خود من هم عضو آن کمیته بودم تشکیل شد.

سیف ادامه داد: تجربه یکسان سازی نرخ ارز در سالهای 80 الی 81 نتایج موفقیت آمیزی را برای بازار ارز کشور به همراه داشت در شرایط فعلی به ما می‌گویند که چرا بانک مرکزی قبل از نیمه دوم سال 93 یعنی دقیقا قبل از اجرای هدفمندی یارانه‌ها یکسان سازی نرخ ارز را انجام نمی‌دهد، این در حالی است که هم‌اکنون فاصله بین نرخ مرکز مبادلات و بازار آزاد زیاد نیست. رییس کل بانک مرکزی با اشاره به این موضوع که در سالهای اول دهه 80 تجربه موفق یکسان سازی نرخ ارز به مرحله اجرا گذاشته شد، عنوان کرد: این تجربه در شرایطی توسط مرحوم نوربخش به مرحله اجرا گذاشته شد که در آن زمان بحث مدیریت شناور ارزی مطرح شد، که در شرایط فعلی هم ما باید بپذیریم در بازار ارز باید رفتار قابل قبولی را به منظور کنترل نوسانات نرخ ارز به مرحله اجرا بگذاریم چرا که هر شرایط غیرمنطقی مانند یک خبر خوب یا خبر بد یا هر نوع شوک دیگری که بازار را تحت تاثیر خود قرار خواهد داد، بانک مرکزی کار اصلی خود را بر این اساس گذاشته که مراقب بازار ارز به منظور جلوگیری از اثرات خبرهای خوب و بد و سایر شوکهای وارده به بازار ارز است و فقط در این صورت وارد این بازار می‌شود. سیف تصریح کرد: متاسفانه با وجود درآمدهای خوب ارزی که در این هفت الی هشت سال اخیر از محل فروش نفت حاصل کشور شد، مسئولان به جای آنکه نگذارند قیمت ارز گران شود، اقدام به پمپاژ دلارها به بازار و اصرار بر ثابت نگه داشتن نرخ دلار بر روی 1050 تومان داشتند به همین علت نگه داشتن نرخ دلار بر روی 1050 تومان باعث شد که شرایط و حالت انفجاری برسد و در نهایت ما شاهد افزایش بی‌رویه نرخ ارز در ماههای گذشته باشیم، در حالی که نرخ تورم داخلی 30 درصد بود و تورم خارجی نرخ پنج درصد را نشان می‌داد.

رییس کل بانک مرکزی با بیان اینکه آن چیزی که در شرایط فعلی قبل از یکسان سازی نرخ ارز بیشتر مورد توجه مسئولان است ایجاد ثبات اقتصادی در اقتصاد کشور است، اظهار کرد: آن چیزی که در شرایط فعلی نسبت به آن ابهام وجود دارد تورم بالا به‌علاوه اینکه چند مرحله دیگر از ترمیم قیمت حاملهای انرژی و اجرای مرحله دوم هدفمندی یارانه‌ها باقی مانده که این موضوعات صرفا در سال 93 از سوی مسئولان به مرحله اجرا گذاشته می‌شود.

ولی‌الله سیف در ادامه تصریح کرد: در شرایط کنونی وجود تورم 40 درصدی به هیچ عنوان مناسب اقتصاد کشور نیست به همین علت یکی از بحثهای مثبت طرح شده از سوی دولت موضوع ارتباط پولی است که با ورود دولت جدید نظم و انضباط در سیاستهای پولی به مرحله اجرا گذاشته شد و یکی از این موارد تفکیک سیاست پولی از مالی است و بر این اساس دولت دیگر دست در جیب نظام بانکی نمی‌کند. رییس کل بانک مرکزی افزود: از این پس دیگر ما شاهد اتفاقاتی مانند مسکن مهر در اقتصاد کشور نخواهیم بود حتی در رابطه با منابعی که قبلا تزریق می‌شد دیگر این منابع تزریق نخواهد شد و فضای مورد نظر ایجاد ثبات در عرصه اقتصادی کشور است که امیدواریم تا پایان سال 92 متوسط سالیانه نرخ تورم به 35 درصد برسد.

سیف با اشاره به اینکه تمام تلاش دولت یازدهم ایجاد ثبات اقتصادی در کشور است، گفت: در این شرایط هم‌ اکنون تورم نقطه به نقطه در آبان ماه به 31.9 درصد رسیده که این رقم در خرداد ماه سال جاری نزدیک به 45 درصد بوده است. وی افزود: بانک مرکزی سیستم بسیار دقیقی برای تعیین نرخ تورم دارد و این کار براساس سبد مصرفی خانوار که هر کدامشان دارای وزن خاصی هستند تعیین می‌شود. سیف عنوان کرد: باید اجازه می‌دادید که نرخ 25 درصد تورم که حاصل اختلاف با تورم خارجی است در کشور تعدیل می‌شد به همین منظور مفهوم ثبات اقتصادی این است که ایجاد ثبات به هیچ عنوان اجازه بروز شوکها را نمی‌دهد، اگر بانک مرکزی به موقع به این موضوع عکس‌العمل نشان می‌داد ما شاهد فشرده شدن این روند و رسیدن آن به حالت انفجار در بازار ارز نمی‌شدیم.

وی در مورد روشهای بررسی سبد مصرفی خانوار در مورد تعیین نرخ تورم عنوان کرد: وقتی بحث تورم می‌شود، می‌گویند که تورم در شرایط کنونی 40 درصد است، بعد از آنکه تورم به 20 درصد می‌رسد خوشحال می‌شوند و حتی می‌گویند که نرخ تورم کاهش یافته، اینکه متوسط نرخ تورم در گذشته 40 درصد بوده و الان به 20 درصد رسیده به معنی کاهش نرخ گرانی نیست. وی اضافه کرد: دوم آنکه هر قلم از کالاها وزن مشخصی در سبد مصرفی خانوار دارد، مثلا قیمت گوشت سه برابر شده اما شما می‌گویید نرخ تورم به 30 درصد رسیده پس چرا قیمت گوشت کاهش نیافته، باید در نظر داشته باشیم که گوشت خود یک وزنی در سبد مصرف خانوار دارد و باید دید مصرف هر گوشت هر خانوار و هزینه خانوارها چقدر است؟ ضمن آنکه نباید این موضوع را به سایر اقلام کالایی تعمیم بدهیم زیرا این کار به هیچ عنوان صحیح نیست. وی تاکید کرد: شما به بحث قیمت خوراکیها و اثر آنها به عنوان یک شاخص در سبد مصرفی خانوارها اشاره کردید که باید بگویم یکی از شاخصهای مورد بررسی از سوی بانک مرکزی همان نرخ خوراکی ها در سبد مصرفی خانوارها است براین اساس، نرخ تورم صرفا در خرداد ماه 3.4 درصد بوده که این رقم هم‌اکنون در آبان ماه به یک درصد کاهش یافته در کنار این موضوع باید درنظر داشته باشیم تورم را از نگاههای مختلف یکی تورم ماه به ماه و دیگری تورم نقطه به نقطه در نهایت تورم سال به سال بررسی می‌کنند. رییس کل بانک مرکزی افزود: بر اساس آمارهای بانک مرکزی تورم ماهانه در خرداد ماه سال جاری نسبت به اردیبهشت ماه سال 92 به رقم 3.4 درصد رسیده است که روند افزایشی را نشان می‌دهد، اما همانطور که گفته شد نرخ تورم در آبان ماه به یک درصد رسیده است. سیف تاکید کرد: گروههای مورد بررسی در سبد مصرفی خانوارها شامل خوراکی ها، مسکن، آب و برق و پوشاک هستند، حتی اثاثیه منزل یعنی لوازم مصرفی در خانه، هزینه‌های بهداشت و درمان، ارتباطات، حمل و نقل، تفریح و فرهنگ، تحصیل و رستوران، هتل و هزینه کالاهای متفرقه نیز از سوی بانک مرکزی برای تعیین شاخص هزینه‌های مصرفی خانوارها مورد بررسی قرار می‌گیرند تا براساس آن نرخ تورم تعیین شود.

رییس کل بانک مرکزی در ادامه گفت: طبق آمار بانک مرکزی هم‌اکنون نرخ افزایش قیمت خوراکیها و آشامیدنیها صفر درصد، پوشاک و کفش 2.7 درصد، حمل و نقل 1.7 درصد است که بیشترین رقم افزایش را پوشاک و کفش با روند 2.7 درصدی به خود اختصاص داده است. رییس کل بانک مرکزی در گفت‌وگو با باشگاه خبرنگاران با بیان اینکه متوسط نرخ تورم اقلام اعلام شده بین نیم درصد تا حتی 1.1 درصد است، اظهار کرد: متوسط برخی از‌ آمارهای مربوط به بهای کالاهای مصرفی خانوارها 0.8 دهم درصد هم بوده که در مورد خوراکیها این رقم کاملا صفر درصد بوده و در نهایت متوسط کل آن یک درصد است.

رییس کل بانک مرکزی در پاسخ به سوالی در رابطه با آمارهای ارائه شده از سوی این بانک در دولت دهم گفت: برخی‌ها در دولت نهم و دهم خواستند که بانک مرکزی اقدام به ارائه آمارهای مورد نظر آنها کند، اما بانک مرکزی به هیچ عنوان زیر فشار آنها نرفت و آمارهای اقتصادی را به صورت دقیق تهیه و اعلام کرد. سیف ادامه داد: این آمارها کاملا براساس بررسی‌های مرکز آمار بانک مرکزی تهیه و از سوی مسئولان بانک مرکزی در دولت نهم و دهم اعلام می‌شد. رییس کل بانک مرکزی در پاسخ به این موضوع که چرا با وجود آمارهای صحیح بانک مرکزی بازار واکنش منفی به سخنان رییس کل سابق بانک مرکزی نشان می‌داد، تاکید کرد: این موضوع نه به خاطر آمارهای ارائه شده بلکه به علت بی‌اعتمادی بازار به بانک مرکزی اتفاق می‌افتاد زیرا مردم و بازار هیچ اعتمادی به عملکرد دولتمردان وقت نداشتند، الان در شرایط کنونی یک اعتماد به بانک مرکزی ایجاد شده چرا که جملاتی که از بانک مرکزی خارج می‌شود یعنی همان آمار رسمی منتشر شده از سوی این بانک اعتماد را به بازار ارائه می‌کند.

ولی الله سیف در خصوص آخرین وضعیت مرکز مبادلات ارزی به خصوص ادامه فعالیت این مرکز گفت: فعلا به هیچ عنوان برنامه‌ تعطیلی مرکز مبادلات ارزی مطرح نیست زیرا هیچ دلیلی برای تعطیل کردن این مرکز وجود ندارد. وی تصریح کرد: این مرکز در واقع مکانیزم بورس را به مرحله اجرا می‌گذارد به گونه‌ای که هرکس ارزی دارد برای فروش به آنجا می‌آورد و هرکس ارز بخواهد از آنجا می‌خرد، بانک مرکزی صرفا بر این مرکز نظارت می‌کند و این مرکز نقش مهمی در یکسان سازی نرخ ارز دارد. رییس کل بانک مرکزی در پایان گفت: عرضه ارز در مرکز مبادلات ارزی براساس عرضه و تقاضا انجام می‌شود و درباره تداوم پرداخت دلار به متقاضیان باید بگویم که این پرداخت به هیچ عنوان قطع نشده و با اجرای گشایش‌هایی که به زودی انجام می‌شود تزریق ارز به ویژه دلار به مرکز مبادلات ارزی بیشتر می‌شود.