بهار نیوز - اردوغان: ترکیه خواهان روابط بهتر با اسرائیل است

تلاش آذربایجان برای تنش‌زدایی بین ترکیه و اسرائیل

اردوغان: ترکیه خواهان روابط بهتر با اسرائیل است

گروه بین‌الملل: رئیس‌جمهوری ترکیه گفت: ترکیه خواهان روابط بهتر با اسرائیل است.

رجب طیب اردوغان امروز جمعه گفت ترکیه خواهان روابط بهتر با اسرائیل است و گفتگوها در سطوح امنیتی بین دو طرف ادامه دارد.
در همین حال، رسانه‌های اسرائیل گزارش داده‌اند که الهام علی‌اف، رئیس‌جمهوری آذربایجان، با هدف بهبود روابط ترکیه و اسرائیل به یک رشته «گام‌های عملی» روی آورده است. بر اساس این گزارش‌ها، الهام علی‌اف در گفت‌وگوی تلفنی در طول هفته جاری با رجب طیب اردوغان، پیشنهاد میانجی‌گری برای تنش‌زدایی از روابط اسرائیل و ترکیه را مطرح کرد. والانیوز و جروزالم پست نوشته‌اند که دو دولت ترکیه و اسرائیل فعلا به این کوشش، روی باز نشان داده‌اند. جیحون بایراموف، وزیر امور خارجه ترکیه، نیز هفته گذشته در تماس تلفنی با همتای اسرائیلی‌اش، گابی اشکنازی، گفته بود که باکو علاقه‌مند به تلاش برای بهبود روابط اسرائیل و ترکیه است.
مقامات ارشد اسرائیلی در این زمینه به والانیوز گفته‌اند که آذربایجان خواهان آن است که دو دوست مهم باکو به مسیر مناسبات عادی خود بازگردند. به نوشته رسانه‌های اسرائیلی، حمایت مشترک نظامی اسرائیل و ترکیه از آذربایجان در جنگ اخیر این جمهوری با ارمنستان بر سر منطقه ناگورنو قره‌باغ، به الهام علی‌اف جهت کوشش برای رفع تنش‌ ترکیه و اسرائیل انگیزه داده است. جنگ اخیر شش هفته‌ای قره‌باغ، با پیروزی چشمگیر ارتش آذربایجان در تصرف بخش‌های وسیعی از این منطقه مورد نزاع و تحمیل پذیرش شکست به ارمنستان، به پایان رسید. ترکیه به صورت آشکار و قاطع از آذربایجان در نبرد اخیر قره‌باغ حمایت، و حتی برای اعزام نیروی نظامی ابراز آمادگی کرد. اسرائیل نیز ارسال انواع تسلیحات برای ارتش آذربایجان در آستانه آن جنگ و در طول یک ماه و نیم نبردها را گسترش داد در حالی که دقیقا در همان زمان، سفارت ارمنستان در تل‌آویو گشایش یافته بود.
مقامات ارشد آذربایجان، از جمله حکمت حاجی‌اف، مشاور ارشد الهام علی‌اف، آشکارا کارآیی تسلیحات اسرائیلی، از جمله پهپادهای تهاجمی از نوع انتحاری را در نبردهای قره‌باغ تحسین کرده بودند. اردوغان که پیشینه طولانی در بیان اظهارات تند علیه اسرائیل دارد، ظاهرا در پاسخ به کوشش الهام علی‌اف، و در راستای بهبود رابطه ترکیه با اسرائیل، در دوره اخیر از بیان انتقاد از اسرائیل خودداری کرده است. آخرین بار، اردوغان اوایل پاییز با گفتن این‌که بیت‌المقدس «شهر ما مسلمانان است»، اسرائیل را خشمگین کرد؛ او عادی‌سازی روابط امارات و بحرین با اسرائیل را نیز خیانت نامیده و نکوهش کرده بود. اما ظاهرا پس از آن دیگر به اسرائیل حمله لفظی نکرده است.
رسانه‌های اسرائیل نوشته‌اند، با روشن شدن پیروزی جو بایدن در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، در حالی که ترکیه و اسرائیل مناسبات نزدیکی با دونالد ترامپ داشتند، رجب طیب اردوغان توسط دستیاران خود نیز به اسرائیل «چراغ سبز» نشان داده که آماده بهبود مناسبات فیمابین، در آستانه ورود جو بایدن به کاخ سفید است. مِسوت کاسین، مشاور اردوغان در امور سیاست خارجی، روز دوم دی گفته بود: «اگر اسرائیل یک گام به سوی ما بیاید، ما دو قدم به سوی او برمی‌داریم.» به گزارش رویترز، کاسین در حالی که برای ازسرگیری خریدهای تسلیحاتی ترکیه از اسرائیل نیز ابراز آمادگی کرد، احتمال داد که بتوان تا سه ماه دیگر سفارتخانه‌های دو کشور را کاملا فعال کرد و سفیران را به کشور مقابل برگرداند.
سایت المانیتور در روزهای اخیر گزارش داده بود که رئیس میت، سازمان اطلاعات ترکیه، مذاکرات محرمانه‌ای در دوره اخیر با مقامات اسرائیلی، برای بهبود روابط فیمابین انجام داده است. ترکیه و اسرائیل دهه‌ها روابط کامل سیاسی در سطح سفارت داشتند. اما از زمان حمله اسرائیل به غزه در سال ۲۰۰۸ و سپس حمله ارتش اسرائیل به سرنشینان کشتی ترکیه‌ای ماوی مرمره در سال ۲۰۱۰ که در راه رفتن به غزه بودند، بحران دایمی دامنگیر این روابط بوده است. ترکیه سال‌هاست که سفیری به اسرائیل اعزام نکرده و دو سال پیش نیز سفیر اسرائیل در آنکارا را در اعتراض به عملکرد اسرائیل در حرم شریف در بیت‌المقدس/ اورشلیم اخراج کرد.